عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

İsrail medyasından iddia: Netanyahu ile görüşmeyen Ürdün Kralı Gantz’ı kabul etti

Ürdün Kralı 2. Abdullah, bölgenin İsrail'e kiralanması anlaşmasının feshedilmesinin ardından Kasım 2019'da el-Gamr bölgesini ziyaret etti.
Ürdün Kralı 2. Abdullah, bölgenin İsrail'e kiralanması anlaşmasının feshedilmesinin ardından Kasım 2019'da el-Gamr bölgesini ziyaret etti.
    Ramallah / Kefah Zebun
TT
TT

İsrail medyasından iddia: Netanyahu ile görüşmeyen Ürdün Kralı Gantz’ı kabul etti

Ürdün Kralı 2. Abdullah, bölgenin İsrail'e kiralanması anlaşmasının feshedilmesinin ardından Kasım 2019'da el-Gamr bölgesini ziyaret etti.
Ürdün Kralı 2. Abdullah, bölgenin İsrail'e kiralanması anlaşmasının feshedilmesinin ardından Kasım 2019'da el-Gamr bölgesini ziyaret etti.

Ürdün Kralı 2. Abdullah, İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz’ı Amman'da gizlice kabul etti. Öte yandan Ürdün Kralı’nın halen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile telefonla veya yüz yüze görüşmeyi reddettiği biliniyor. 
Şarku’l Avsat’ın İsrail gazetesi Yediot Ahronot'tan aktardığı iddiaya göre, 2. Abdullah, İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz'ı ise geçen yıl Aralık ayında Amman'a davet etmişti.
Yediot Ahronot'a göre Gantz, partisi Mavi-Beyaz’ın aktivistleri ile Zoom uygulaması aracılığıyla yaptığı toplantı sırasında, Cuma günü Ürdün ile görüştüğünü ima ederek, Netanyahu'nun Ürdün ile ilişkilerini eleştirdi. 
Gantz, partisinden aktivistlerle yaptığı toplantıda şu ifadeleri kullandı:
"Ürdün'le ilişkilerin İsrail için büyük bir servet olduğunu düşünüyorum ve bu ülkeyle ilişkilerimizin bin kat daha iyi olabileceğine inanıyorum. Ne yazık ki Netanyahu Ürdün'de istenmeyen bir kişi ve varlığı iki ülke arasındaki ilişkilere zarar veriyor. Ürdün Kralı ve diğer üst düzey Ürdünlü yetkililerle sürekli iletişim halindeyiz. Büyük başarılar elde edebileceğimizi biliyorum.”
Ürdün ile her yıl bir veya iki sivil projenin uygulanmasının mümkün olduğunu belirten Gantz, "10 yıl içinde komşularımızla ilişkileri geliştirmek için 20 ila 30 proje tamamlamış olacağız" dedi.
Kral Abdullah’ın Gantz’ı kabulü, İsrail Dışişleri Bakanı Gabi Aşkenazi ve Ürdünlü mevkidaşı Eymen es-Safedi ile son aylarda yaptığı iki görüşmenin ardından geldi. Ürdün ve İsrail arasında güçlü ilişkiler söz konusu. Ancak son zamanlarda İsrail'in Filistinlilere yönelik politikaları, Ürdün’ün garantörlüğü altındaki Mescid-i Aksa’ya yönelik İsrail baskıları ve İsrail’in diğer Arap ülkelerine yaklaşması konusunda iki ülke arasındaki anlaşmazlığın ardından kötüleşti.
Hem İsrail'in hem de ABD'nin önemli bir bölgesel müttefiki olan Ürdün, uzun zamandır iki devletli bir çözüm için 2014'ten beri askıda olan İsrail-Filistin barış görüşmelerinin yeniden başlaması çağrısında bulundu. Kral 2. Abdullah, Netanyahu’nun geçen yılki Batı Şeria'yı ilhak planlarına açıkça karşı çıkarken, İsrail ile bazı Arap ülkeleri arasındaki normalleşme anlaşmalarına da olumlu yaklaşmayarak mesafeli yaklaştı.
The Times of Israel internet sitesindeki habere göre, Kral Abdullah ilhak girişiminden duyduğu memnuniyetsizlik nedeniyle geçen yıl Netanyahu ile telefonla görüşmeyi reddetti.
Ürdün Kralı 2019'da, Amman'ın İsrail Büyükelçisini geri çağırmasına neden olan bir dizi olayın ardından İsrail ile Ürdün arasındaki ilişkilerin "tüm zamanların en düşük seviyesinde" olduğunu ifade etmişti. O yıl Ürdün, İsrailli çiftçilerin Ürdün içindeki arazilere kolayca erişmesine izin veren özel düzenlemeleri sona erdirdi. Taraflar arasındaki barış anlaşmasının yıldönümünde de ortak bir kutlama düzenlenmedi. İsrail'in iki Ürdün vatandaşını terörizm suçlamasıyla tutuklaması da diplomatik tartışmaya neden oldu.
Öte yandan Kral Abdullah, geçen ay İsrail'i Filistinlileri aşılamadığı için eleştirdi. Buna rağmen, Amman ve Tel Aviv son zamanlarda ortak projeler uygulamak ve ikili ilişkileri geliştirmek için temaslarını yoğunlaştırdı. İsrail medyası, iki ülke arasındaki görüşmelerin İsrail, Ürdün ve Filistin Yönetimi arasında gelecekteki projelere odaklandığını bildirdi.
Ürdün'de birkaç hafta önce Dışişleri Bakanlığı öncülüğünde iki ülkenin bakanlık genel müdürleriyle su, turizm, tarım, ulaştırma, ticaret, ticaret ve diğer alanlarda ortak projeler geliştirmek amacıyla toplantı düzenlendi. Devam eden görüşmeler, yıllar süren aksaklıktan sonra ilk ilerleme girişimi olarak nitelendirildi. İsrail’deki kaynaklar, İsrail'de  Ürdünlüler lehine adımlar atma çabaları söz konusu olduğunu kaydetti. Kaynaklar, Ürdün'den Filistin Yönetimi'ne ticareti ikiye katlamak isteyenlerin kapasiteyi yıllık 100 milyon dolardan 500 milyar dolara çıkarmak istediklerini belirtti. Ayrıca İsrail tarafına talep edilen malların listelerinin sunulduğu ifade edildi.
1994'ten beri Ürdün ile İsrail arasında barış ve iki ülkeyi birbirine bağlayan diplomatik ilişkiler söz konusu.

 

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Witkoff Hamas'ın silahsızlanmaya hazır olduğunu belirtirken Hamas yalanladı

ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AFP)
ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AFP)
TT
TT

Witkoff Hamas'ın silahsızlanmaya hazır olduğunu belirtirken Hamas yalanladı

ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AFP)
ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff, Cumartesi günü Tel Aviv'de esir aileleriyle yaptığı görüşmede, yönetiminin savaşı genişletmeyi değil, kesin olarak sona erdirmeyi planladığını vurgulayarak "Yönümüzü değiştiriyoruz. Ya hep ya hiç" dedi.

Perşembe gününden bu yana İsrail'de bulunan, Başbakan Binyamin Netanyahu ve diğer yetkililerle görüşen, Cuma günü Gazze Şeridi'ni ziyaret eden ve Cumartesi günü de kaçırılanların aileleriyle bir araya gelen Witkoff şunları söyledi: “İsrail halkının çoğunluğu kaçırılanların evlerine dönmesini istiyor ve Gazze'deki halkın çoğunluğu da bunu istiyor çünkü Gazze Şeridi'ni restore etmek ve yeniden inşa etmek istiyorlar.”

Witkoff esir aileleriyle yaklaşık üç saat süren bir görüşme gerçekleştirdi. Hamas'ın esir Ivitar David'i fiziksel olarak kötü durumda ve bir deri bir kemik kalmış bir halde gösteren videoların yayınlanmasından bir gün sonra Rom Breslawski'yi de benzer bir durumda gösteren videolar yayınlanmış, bu videolar İsrail'de fırtınalar koparmış, geniş tepkilere yol açmış, büyük tartışmalara neden olmuş ve esir aileleri sert bir açıklamayla İsrail hükümetinden Gazze Şeridi'ndeki çılgınlığa son vermesini talep etmişti.

sfgthy
Hamas tarafından alıkonulan İsrailli bir esirin eşi Cumartesi günü Tel Aviv'de düzenlenen bir oturma eylemi sırasında dikenli tellerin arkasında oturuyor. (Reuters)

Witkoff Tel Aviv'deki Esir Meydanı'nda öfkeli ailelere seslendi: "Onların (Hamas'ın) müzakerelere oturmamak için hiçbir nedeni olmayacak. Kıtlıktan bahsediyorlar ama ortada kıtlık falan yok. Plan savaşı genişletmek değil, sona erdirmek. Müzakerelerin gidişatının şu şekilde değiştirilmesi gerektiğine inanıyoruz: (ya hep ya hiç) olarak değiştirilmesi gerektiğine inanıyoruz."

Witkoff Hamas'ın silahsızlanmayı kabul ettiğini ve buna açık olduğunu iddia ederek bunun savaşı sona erdirmeye yardımcı olacağını öne sürdü.

Witkoff “Plan hepsini tek bir anlaşmayla geri getirmek, kısmi anlaşma yok" şeklinde konuştu.

Hamas ise Witkoff'a silahsızlanmaya hazır olduğunu reddeden bir açıklamayla karşılık verdi: “Bazı medya kuruluşlarının ABD elçisi Steve Witkoff'tan alıntı yaparak hareketin silahsızlanmaya hazır olduğunu ifade ettiğine dair yayınlarına cevaben, direnişin ve silahlarının işgal var olduğu sürece ulusal ve yasal bir hak olduğunu ve uluslararası sözleşmeler ve normlar tarafından tanındığını bir kez daha teyit ediyoruz. Hamas, başta başkenti Kudüs olan bağımsız, tam egemen bir Filistin devleti kurulması olmak üzere ulusal haklarımız tam olarak iade edilene kadar direnişten ve silahlardan vazgeçmeyeceğiz."

dfgthy
Hamas tarafından alıkonulan İsrailli esir aileleri Tel Aviv'de protesto gösterisi düzenledi. (Reuters)

 Witkoff'un Gazze Şeridi'ne yaptığı ziyareti kamuoyunu yanıltmaya yönelik bir oyun olarak nitelendiren Hamas, ABD yönetiminin Gazze Şeridi'ndeki açlık ve soykırım “suçunun”  ortağı olduğunu vurgulamıştı.

Witkoff'un açıklamaları ve Hamas'ın inkârı, kapsamlı bir anlaşmaya varılması olasılığı konusunda pek çok şüpheye yol açsa da “(Hamas) buna aldırmıyor, ancak Netanyahu'nun hareketin silahsızlandırılmasını şart koştuğu savaşı sona erdirmesi koşuluyla.”

Durumun karmaşıklığına rağmen ailelere Başkan Trump'ın esrleri geri getirmeye her şeyden çok kararlı olduğu konusunda güvence veren Witkoff, “Onun görevi hepsini geri getirmek. Hamas verdiği sözleri tutacak gibi görünmüyor. Onlarla yapılan müzakereler hayal kırıklığı yarattı ve şimdi ya her şeyi yapmamız ya da hiçbir şey yapmamamız gerektiğini düşünüyoruz" şeklinde konuştu.

dfgthy
ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsrailli esir aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AP)

Hamas'ın yayınladığı videoların ardından esir aileleri Cumartesi günü Tel Aviv'de gösteri düzenledi. İlk videoda yer alan esir Rom Breslavsky'nin kuzeni, "Ölüm yaşamdan daha kolay hale geldi. Ailem tamamen çöktü" dedi. İkinci videoda yer alan Ivitar'ın kız kardeşi “Kalbime milyonlarca yumruk yedim” dedi.

Esir Metan Tsengaukar'ın annesi şunları söyledi: "Eğer hepsini şimdi çıkarmazsak, uzun süre hayatta kalamazlar. Eğer önceki anlaşma siyaset yüzünden başarısız olmasaydı, kaçırılanların hepsi evlerinde olacaktı." Tutuklu Matan Angrist'in annesi oğlunun bir deri bir kemik kaldığını söyledi. Angrist, “Bize sürekli bunun Hamas propagandası olduğunu söylüyorlar” dedi. Kaçırılan Nimrod Cohen'in annesi ise şunları söyledi: “Bu Holokost 2025.”

Ailelerin akrabalarından biri Witkoff'a şunları söyledi: "En son üç ay önce görüştük ve işler düzelmedi, daha da kötüleşti. Çocuklarımız açlıktan ölüyor. Basit bir sorumuz var: Bunun ne zaman sona ermesi bekleniyor?" Witkoff cevap verdi: "Hayal kırıklığınızı anlıyorum. Keşke size bir haberim olsaydı. Ancak durum karmaşık. Ayrıntılarını açıklayamayacağım pek çok neden var."

fgthyu
Hamas tarafından alıkonulan İsrailli esirlerin aileleri Cumartesi günü Tel Aviv'de (AFP)

Yedioth Ahronoth'un bir katılımcıdan aktardığına göre Witkoff ile başka görüşmeler de yapıldı ancak bazı aileler Witkoff'un sözleri karşısında hayal kırıklığına uğradı. Witkoff'la yapılan toplantıda yeralan katılımcılardan bir şu değerlendirmeyi yaptı: "Bu toplantıdan hiçbir şey beklemiyordum. Hamas'ın bir anlaşma istemeyen terörist bir örgüt olduğunu ilan eden sloganları tekrarlıyor. Aileler öfkelerini dile getirdi ve Witkoff çabalardan bahsetti. Ancak gerçekte yeni bir şey yok" dedi.

Witkoff'un açıklamaları ABD yönetiminin aşamalı değil kapsamlı bir anlaşmaya yöneldiği yönündeki haberleri doğrularken, İsrail hükümetinin bakanlarının Gazze Şeridi'ni tamamen işgal etme çağrılarıyla da çelişiyor.

Cuma günü, Hamas'ın askeri kanadı El Kassam Tugayları, Rom Breslawski'nin başka bir videosunu yayınladıktan bir gün sonra, Ivitar David'in bir deri bir kemik kaldığı bir klip yayınladı. Videoda David dar bir odada bir yatakta otururken görülüyordu ve kemikleri büyük ölçüde dışarı çıkmıştı.

El Kassam videoda elindeki mahkumların bizim yediğimizden yiyip içtiğimizden içtiklerini söyleyerek, devam eden videoda İsrail ablukası ışığında Gazze'den yetersiz beslenme belirtileri gösteren çocukların görüntüleriyle eşlik etti.

İsrailli muhalefet lideri Yair Lapid videoya tepki göstererek şunları söyledi: “Hükümetin her üyesi bugün yatmadan önce Evitar'ın videosunu izlemeli ve Evitar'ın tünelde hayatta kalmaya çalıştığını düşünerek uyumaya çalışmalıdır.”

Videolar, müzakerelerin tıkanmasının ardından Hamas'ın durgun suları hareketlendirme girişimi olarak nitelendirdi.

Amerikan ve İsrail basınına göre Tel Aviv ve Washington bir sonraki adıma karar vermeden önce biraz daha bekleyecek ve büyük olasılıkla arabuluculardan bir tür ilerleme duymayı bekleyecekler.

CNN'e konuşan bir kaynak, Netanyahu'nun Hamas'ın ateşkes anlaşmasını kabul etmemesi halinde ordunun Gazze Şeridi'nde ne gibi adımlar atacağına ilişkin kararı ertelediğini ve bu hafta herhangi bir karar alınmayacağını söyledi.

Bu gelişme, Gazze Şeridi'ndeki operasyonun gidişatı konusunda İsrail hükümeti içinde yaşanan anlaşmazlıkların ortasında gerçekleşti.

Hamas'ın anlaşmayı kabul etmemesi halinde masadaki fikirlerden birinin Gazze Şehri ve diğer nüfus merkezlerini kuşatmak, bir diğerinin ise şehri “işgal etmek” olduğunu belirten kaynak, farklı planları destekleyen bakanlar olduğunu da sözlerine ekledi.

dfvfd

Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Gazze'yi kuşatma planını destekliyor ve işgal etmeyi reddediyor; bu tutum siyasi düzeyde anlaşmazlıklara ve çatışmalara yol açıyor.

i24NEWS'e göre Zamir siyasi düzeye şunları söyledi “Gazze'yi kuşatmaya hazırlanıyorum ama işgal etmeye değil.” Bu açıklama işgal ve ilhak çağrısı yapan siyasi düzeyle arasında anlaşmazlıklara yol açtı.

 Gazze'de açıklamalarda bulunan Zamir şu ifadeleri kullandı: "Önümüzdeki günlerde kaçırılanların serbest bırakılması için bir anlaşmaya varıp varamayacağımızı öğreneceğimizi tahmin ediyorum. Aksi takdirde çatışmalar aralıksız devam edecek."

Güçlerin elde ettiği başarıların bize operasyonel esneklik sağladığını ifade eden Zamir grubun “yıpratma tuzaklarına” düşmeden Hamas'ı “giderek artan bir sıkıntıya” sokmayı hedeflediklerini de sözlerine ekledi.

İsrail Yayın Kurumu (IBC) Zamir ile siyasi liderlik arasındaki görüş ayrılıklarını doğruladı.

Nahum Berenai Yediot Aharonot'ta şunları yazdı: "Herkes süreçin nereye gideceğine dair bir karar bekliyor, bir anlaşma, kuşatma ya da işgal. Bu bir karar verileceği anlamına gelmiyor. Netanyahu genellikle diğer seçeneği, yani karar vermemeyi tercih ediyor. Bu durumda Zamir'in karar vermesi gerekecek. Bence o ne istediğini biliyor."