عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Bilim insanları, Kovid-19 araştırmalarının sadece yüzde 4'ünün Afrika'yla ilgili olduğunu ortaya koydu

Afrika genelinde Kovid-19 vaka sayısı yaklaşık 4 milyon (AFP)
Afrika genelinde Kovid-19 vaka sayısı yaklaşık 4 milyon (AFP)
    İstanbul/Şarku’l Avsat
TT
TT

Bilim insanları, Kovid-19 araştırmalarının sadece yüzde 4'ünün Afrika'yla ilgili olduğunu ortaya koydu

Afrika genelinde Kovid-19 vaka sayısı yaklaşık 4 milyon (AFP)
Afrika genelinde Kovid-19 vaka sayısı yaklaşık 4 milyon (AFP)

Bilim insanları, Kovid-19'a ilişkin yayımlanan bilimsel araştırmaların sadece yüzde 4'ünün, 1,3 milyar kişinin yaşadığı Afrika kıtasıyla ilgili olduğunu ortaya koydu. Söz konusu makalelerde yer alan 619 yazardan sadece 210'unun (yüzde 34) Afrikalı olduğu tespit edildi.
Hakemli bilimsel dergi BMJ Global Health'de yayımlanan çalışmanın yazarları, Afrika üzerine yapılan araştırmaların ve Afrikalı yazarların eksikliğinin "küresel sağlık araştırmaları ve karar alma süreçlerinde sömürgeciliğin kanıtlarına" bir yenisini eklediğini belirtti.
Afrikalı araştırmacılar, söz konusu kıtayı etkileyen hastalıklarla ilgili araştırmalarda genellikle fazla yer almıyor. Bunun Kovid-19 için de geçerli olup olmadığını öğrenmek isteyen Cape Town Üniversitesi'nden bilim insanları, 1 Ocak 2020'yle 30 Eylül 2020 arasında önde gelen 10 sağlık ve tıp dergisinde yayımlanan hakem incelemesinden geçmiş 2 bin 196 makaleyi analiz etti.
Bunlardan sadece 94'ünün (yaklaşık yüzde 4), dünya nüfusunun yüzde 17'sine ev sahipliği yapan Afrika kıtasıyla veya bu bölgedeki bir ülkeyle ilgili bilgi içerdiği ortaya çıktı. Afrika'yla ilgili 5 makaleden birindeyse hiç Afrikalı yazar yoktu.
Antoinette Vanessa Naidoo, Peter Hodkinson, Pauren Lai King ve Lee A Wallis'ın yer aldığı çalışmada şu ifadeler yer aldı:
"Sağlık politikaları yalnızca orijinal araştırmalar içermiyor; Mantıklı, bağlamsal olarak uygun kılavuzlar, görüşler ve yorumlar da sağlık hizmetlerinin işleyişini iyileştirmek için gerekli. Bu, özellikle Afrika gibi kaynakların az olduğu ortamlarda orijinal araştırmaların üretilmesinin zor olabileceği çalkantılı dönemler için geçerli. Yerel pandemiye müdahaleye rehberlik için Afrikalıların seslerine ve araştırmalarına ihtiyaç var. Yetkili bilimsel dergilerin yazarlara, kendilerinin olmayan bölgelerdeki sağlık sistemlerini anlatan makalelerinde yerel temsilin nerede olduğunu sorma zamanı geldi. Aksi takdirde bu incelemede vurgulanan eşitsizlik ve sömürgecilik devam edecek."
Kasım 2019'la Ağustos 2020 arasında Afrikalı araştırmacılar ya da kurumlarla bağlantılı araştırmaları inceleyen başka bir analiz, söz konusu bulguları pekiştirdi.
Analiz, 41 Afrika ülkesinin bu dönemde Kovid-19'la ilgili 1130 doküman yayımladığını ve bunların küresel payının yüzde 3 olduğunu gösterdi. Söz konusu belgelerin neredeyse üçte ikisiyse sadece Güney Afrika, Nijerya ve Mısır olmak üzere üç ülkeden geldi.
 
Independent Türkçe, AFP, EurekAlert

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons
TT
TT

Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons

Yeni bir araştırmaya göre mavi köpekbalığının derisindeki benzersiz yapılar, bukalemun gibi renk değiştirebileceğine işaret ediyor.

Bu hafta Anvers'te düzenlenen Society for Experimental Biology konferansında sunulan çalışma, mavi köpekbalığının (Prionace glauca) derisindeki renkleri üreten küçük nano yapıları ortaya çıkardı. Köpekbalığının renginin sırrı, deriyi zırh gibi kaplayan pulların, dermal dentiküller diye bilinen pulpa boşluklarında saklı.

Çalışmada yer alan araştırmacılardan Viktoriia Kamska, "Mavi, hayvanlar alemindeki en nadir renklerden biri ve hayvanlar bunu üretmek için evrim boyunca çeşit çeşit benzersiz strateji geliştirdi. Bu da bu süreçleri bilhassa büyüleyici kılıyor" diyor.

Pulpa boşlukları içindeki guanin molekülü kristalleri, mavi reflektör görevi görüyor. Buna ek olarak melanin pigmenti içeren hücre bileşenleri diğer dalga boylarını emerek köpekbalığının karakteristik rengini üretiyor.

Dr. Kamska, "Bu bileşenler, aynalarla dolu torbaları ve siyah emicilerle dolu torbaları anımsatan şekilde ayrı hücrelerde toplanıyor ancak yakın ilişki içinde durarak birlikte çalışabiliyorlar" diye açıklıyor.

Melanin, belirli kalınlık ve aralıklara sahip guanin kristalleriyle işbirliği yaparak köpekbalığının derisindeki renk doygunluğunu artırıyor.

Bir diğer araştırmacı Mason Dean "Bu malzemeler bir araya getirilince, renk üretme ve değiştirmeyi sağlayan güçlü bir yetenek de ortaya çıkıyor" diyor.

Büyüleyici olan şey, kristalleri içeren hücrelerdeki küçük değişiklikleri gözlemleyerek bunların tüm organizmanın rengini nasıl etkilediğini görüp modelleyebilmemiz.

xsdfrgt
Mavi köpekbalığının dermal dentikülleri (Viktoriia Kamska)

Araştırma, renk üreten küçük yapıların biçimini, işlevini ve mimarisini tanımlayan gelişmiş görüntüleme teknikleri sayesinde mümkün oldu.

Dr. Dean "Rengi organizma düzeyinde, metre ve santimetre ölçeğinde incelemeye başladık ancak yapısal renk nanometre düzeyinde elde edildiğinden, bir dizi farklı yaklaşım kullanmamız gerekti" diyor.

Araştırmacılar daha sonra küçük deri yapılarındaki hangi yapısal parametrelerin, gözlemlenen görünümü üretmekten sorumlu olduğunu doğrulamak için bilgisayar simülasyonları kullandı.

Bu renk değişimi mekanizmasının, guanin kristal aralığını etkileyecek çevresel faktörler tarafından da yönlendirilebileceğini gösterdiler.

Dr. Dean, "Bu şekilde nem veya su basıncı değişiklikleri gibi basit bir şeyden kaynaklanan çok ince ölçekteki değişiklikler, vücut rengini değiştirebilir ve bu da hayvanın nasıl kamufle olacağını şekillendirir" ifadelerini kullanıyor.

Örneğin köpekbalığı daha derine yüzdüğünde, deriye daha fazla basınç uygulanması sonucu guanin kristallleri birbirine doğru itiliyor ve köpekbalığının rengi koyulaşarak çevresine daha iyi uyum sağlıyor.

Bu küçük yapıların davranış mekanizması köpekbalığının deri rengini de değiştiriyor olabilir. Dr. Dean şöyle diyor: 

Böylesine çok işlevli bir yapısal tasarım (yüksek hızlı hidrodinamik ve kamufle edici optik özellikleri birleştiren bir deniz canlısı yüzeyi) bildiğimiz kadarıyla daha önce görülmedi.

Independent Türkçe