Arap Birliği Dışişleri Bakanları Husi milislerin saldırılarını kınadı

Arap Birliği Dışişleri Bakanları Husi milislerin saldırılarını kınadı
TT

Arap Birliği Dışişleri Bakanları Husi milislerin saldırılarını kınadı

Arap Birliği Dışişleri Bakanları Husi milislerin saldırılarını kınadı

Arap Birliği Dışişleri Bakanları, dün Mısır’ın başkenti Kahire’deki Arap Birliği Genel Sekreterliği merkezinde yaptıkları toplantıda, Husi milislerin Suudi Arabistan’a yönelik saldırılarını kınadı.
Bakanlar ayrıca uluslararası referanslar ve Arap Barış Girişimi çerçevesinde Filistin meselesinin Arap ülkelerinin önceliği olduğunu vurguladı.
Arap Birliği Bakanlar Komitesi, Arap Birliği Konseyi’nin 155. toplantısının oturum aralarında yapılan toplantıda, Türkiye ve İran’ın müdahalelerine yönelik iddiaları ele aldı.
Arap Birliği Genel Sekreterliği’ne ikinci dönem için aday gösterilen ve oybirliği ile yeniden seçilen Ahmed Ebu Gayt, dışişleri bakanları toplantısında yaptığı konuşmada, Filistin davasına ilişkin Arap mutabakatının kapsamlı ve eksiksiz olduğunu, bu konuda pazarlığı kabul etmediğini vurguladı.
Ebu Gayt, “Yeni ABD yönetiminin iktidarı üstlenmesiyle, bu yolu düzeltme ve referans çerçevesi olarak uluslararası hukuka dayalı gerçek bir barış süreci başlatma fırsatı vardır” dedi.
Genel Sekreter bakanlara hitaben konuşmasına şöyle devam etti;
“Küresel kamuoyunu harekete geçirmeyi, bölgemizde kapsamlı ve sürdürülebilir bir barış için uluslararası toplumun dikkatini haklı davamıza çekmeyi amaçlayan uzun bir diplomatik mücadeleye kendimizi hazırlanmalıyız.”

Yemen meselesi
Yemen konusuna değinen Ebu Gayt, “Husilerin şehri kontrol etmek ve doğal kaynaklarını yağmalamak amacıyla 7 Şubat’tan beri Marib cephesinde gerginliği tırmandırmaya yönelik sistematik eylemlerini görüyoruz. Askeri tırmanış, bir milyondan fazla Yemenli mülteci için güvenli bir sığınak olan bölgeden on binlerce kişinin kaçmasına neden oldu. Husilerin eylemleri, arzularına hitap ediyor ve Yemen’i müzakere kartı olarak kullanan pervasız bir stratejinin uygulanması anlamına geliyor” dedi.
Husiler ve onlara destek verenlerin, şu anda dünyanın en ciddi insani krizinin Yemen’de yaşanmasından sorumlu olduğunu söyleyen Ebu Gayt, “Hepimizin kınadığı terör saldırılarında füzeleri ve silahlı insansız hava araçları (SİHA) ile Suudi Arabistan topraklarını hedef alıyorlar. Riyad’ın kendini savunma hakkını onaylıyoruz” şeklinde konuştu.

İran ve nükleer anlaşma
İran meselesine de değinen Ebu Gayt şu ifadelerle devam etti;
“İran’ın Arap bölgesindeki saldırgan davranışının birden fazla cephede görülmesini büyük bir endişeyle takip ediyoruz. Arap bölgesi ve Arap halklarının bir müzakere kartı olmadığının altını çiziyoruz. ABD yönetiminin nükleer anlaşmaya yönelik tutumundaki değişiklik ne olursa olsun, Arap tarafının dikkate alınması gereken özel endişeleri var. Bunlar, birden fazla Arap ülkesinin uğradığı yıkıcı faaliyetlerle ilgili endişelerdir. Bir anlaşmanın, nükleer proje gibi İran meselesinin bazı yönlerini ele alması mantıklı değil. İran’ın bölgedeki rolü veya füze programında endişe verici gelişimi gibi diğer konular göz ardı ediliyor.”

Şukri’nin yorumları
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ise, Arap Birliği Bakanlar Komitesi toplantısında ‘kardeş Arap ülkelerinin topraklarında Türk askeri güçlerinin varlığını içeren Türk müdahalelerinin devamının’ reddedildiğini söyledi.
Şukri, “Suriye’nin aktif ve istikrarlı bir devlet olarak Arap toplumunu kapsayan haline geri dönmesi, Arap ulusal güvenliğini sürdürmek için hayati önem taşıyor. Ancak bu, Suriye’nin pratik anlamda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarına dayalı bir siyasi çözüme doğru hareket etme iradesini göstermesini gerektirir. Ulusal muhalefeti özümsemek, çatışmanın yoğunluğunu azaltacak ve Suriye’nin devam eden bu savaş döngüsünden güvenli bir kıyıya çıkmasının yolunu açacaktır” dedi.
Mısır Dışişleri Bakanı sözlerini şu ifadelerle noktaladı;
“Siyasi çözüm, Türk müdahaleleri başta olmak üzere tüm Suriye topraklarından yabancı güçlerin hepsinin çekilmesi ve alevleri sadece Suriye’de değil tüm bölgede her şeyi yakmak için yayılan terör örgütlerini bozguna uğratmak için yorulmak bilmeyen bir çalışma ile ilerlemelidir.”

Toplantının ardından gelen açıklamalar
Gayt toplantının ardından düzenlediği basın toplantısında, “İran ve Türkiye’nin müdahalelerini inceleyen komiteler bir araya gelerek, komşu ülkelerin Arap işlerine müdahalesini reddeden önceki tutumlarını bir kez daha vurguladı” dedi.
Katar Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ise, ülkesinin herhangi bir ülkenin içişlerine karışmayı reddettiğini dile getirerek, “Her ülke egemenliğini ve güvenliğini koruma hakkına sahiptir” diye konuştu.
Bakan Al Sani, dışişleri bakanları toplantısından sonra düzenlediği basın toplantısında, Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ile görüşmesinin olumlu geçtiğini söyleyerek, “İlişkileri normal seyrine döndürmeye çalışıyoruz ve Mısır ile ilişkilere olumlu ve iyimser bakıyoruz” diye konuştu.
Katarlı Bakan, bir süre önce Suudi Arabistan’da gerçekleştirilen Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) zirvesinde açıklanan El-Ula Bildirgesi’ne övgüde bulunarak, “Üç yıldan uzun süren bir krizi sona erdirdi. Bu krizin sona ermesi ve bildirgenin uygulanması, Körfez ve Arap ilişkilerine ve bölgedeki istikrarın pekişmesine yansıyacaktır” ifadelerini kullandı.



Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
TT

Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)

Hamas Hareketi ve İsrail’den müzakereciler Katar’ın başkenti Doha'da Gazze'de ateşkes konusunda dolaylı müzakerelere başlamaya hazırlanırken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ordusundan Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını istedi.

Netanyahu'nun adamları, cumartesi akşamı savaşı yönetmek için yapılan güvenlik toplantılarında yaşananları sızdırdılar. Toplantıda şiddetli tartışmalar, bağırışmalar ve masaya vurmalar yaşandığını söylediler. Ayrıca Başbakan’ın Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'e Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını ve ateşkesin ilan edilmesi muhtemel görünen Washington ziyaretinden döndükten sonra kendisine sunması talimatı verdiğini aktardılar.

İsrailli analistler bu sızıntının amacına ilişkin farklı görüşlere sahipler. Bazıları, bunun sadece ‘Hamas liderliğine Doha turunda önerileri kabul etmesi için son anda baskı yapmayı amaçladığını’ bazıları ise Netanyahu'nun ‘hükümetin kendisine Gazze'yi işgal etmesi ve Filistinlilere karşı şiddetli operasyonlarının dozunu artırması için baskı uyguladığını sızdıran ordu kademesine öfkesini göstermeyi amaçladığını’ söylediler.

Üçüncü bir analist grubu ise bu gidişatın ‘hükümetin ateşkesi reddetme tutumunun gerçeğini’ yansıttığı görüşündeydi.

Birden fazla sebep

Ancak tüm bu nedenlerin bir araya gelmesi Netanyahu'nun Zamir'den taleplerinin arkasında yatan neden gibi görünüyor. Netanyahu, Hamas'a baskı uygulayarak kalıcı ateşkes şartından vazgeçmesinin yanı sıra (Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in temsil ettiği) Dini Siyonizm akımının hükümetten çekilmemesi için işgal ve sürgün tehdidini masada tutmak ve böylece sağcı tabanını memnun etmek istiyor.

Jfkfjf
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Kudüs'ün eski kentinde dolaşıyor (Arşiv - Reuters)

Son olarak Netanyahu, ordunun kendini savunma konumunda kalmasını istiyor ve başarısızlıkla suçlanmaktan korkuyor. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’a da Netanyahu’nun kendisi gibi ‘sadece güç yoluyla barış istediği’ mesajını veriyor.

Toplantıda neler oldu?

Toplantı, ateşkes anlaşmasına varılamaması durumunda askeri planların görüşülmesi üzerineydi. İsrail merkezli televizyon kanalı Kanal 12'nin haberine göre toplantı, İsrail ordusunun ‘Gideon'un Arabaları Operasyonu’nun hedeflerine ulaşmaya yaklaştığını açıklamasının ardından, ‘savaşın, rehineleri kurtarma ve Hamas'ı hezimete uğratma hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla siyasi düzeyde sunacağı çeşitli olasılıkların ve planların ortaya çıkmasının ardından gerçekleşti.

Kanal 12, toplantıda Başbakan Netanyahu ile Genelkurmay Başkanı Zamir arasında sert bir tartışma yaşandığını, bakanlar Ben Gvir ve Smotrich'in ise başbakanı desteklediğini bildirdi.

Ben Gvir ve Smotrich'in Genelkurmay Başkanı'nı siyasi düzeydeki tavsiyeleri uygulamamakla suçladığını aktaran Kanal 12, Genelkurmay Başkanı'nın ise “Gazze'de oyalanacak zaman yok... Sözlerinize dikkat edin. Savaşlarda askerler ölüyor” şeklinde yanıt verdiğini kaydetti.

Toplantı sırasında Netanyahu'nun sesini yükselterek masaya yumruğunu vurduğunu ve Gazze halkı için geniş çaplı bir tahliye planı hazırlanarak onların Gazze'nin güneyine yerleştirilmesini talep ettiğini iddia eden Kanal 12’ye göre Netanyahu, “Taviz vermeyeceğim. Hamas hiçbir koşulda Gazze'de kalmayacak” dedi.

Kanal 12 ayrıca Genelkurmay Başkanı Zamir’in İsrail'in Gazze halkı üzerinde kontrolünü sürdürmesine karşı çıktığını ve kontrolün kaybedileceği konusunda uyardığını bildirdi.

İsrail Genelkurmay Başkanı toplantıda, “Askeri yönetim mi istiyorsunuz? İki milyon aç ve aşağılanmış insanı kim yönetecek?” diye sordu. Bunun üzerine Netanyahu yüksek sesle “Ordu ve İsrail Devleti” yanıtını verdi ve ardından “Askeri yönetim istemiyorum, ancak Hamas'ı hiçbir şekilde kabul etmeyeceğim” diye ekledi.

Zamir, Netanyahu'nun sözlerine “Bunu konuşmalıyız, bu konuda anlaşamadık. Aç ve öfkeli insanları kontrol etmek, kontrolün kaybedilmesine ve ordunun saldırıya uğramasına yol açabilir” diye yanıt verdi. Zamir ayrıca, bu planın İsrail ekonomisi ve toplumu üzerinde muazzam etkileri olacağını ve düzenli ve yedek kuvvetlerin konuşlandırılması açısından büyük kaynaklar gerektireceğini belirtti.

Netanyahu, toplantı sırasında Zamir'den, ABD Başkanı Donald Trump ile Gazze ve İran konusunda görüşmeler yapmak üzere Washington'a gittikten sonra geri dönene kadar Gazze Şeridi için tahliye planı hazırlamasını istedi. Netanyahu, hafta sonuna kadar Washington'da kalacak.

Zafer pozu arayışı

İsrail ordusu Gazze'deki operasyonlarını korkunç bir şekilde yoğunlaştırdı. Çünkü savaşı güçlü bir zafer pozuyla bitirmek istiyor.

Şimdiye kadar onun Lübnan, Suriye ve İran cephelerinde ‘başarılı’, ancak Gazze cephesinde ‘başarısız’ olduğu yönünde bir tablo ortaya çıktı. Savaşın Hamas'a ağır darbeler indirilmeden sona ermesini hayal edemeyen İsrail ordusu, Gazze'de şimdiye kadar elde ettiği başarıların hükümet tarafından siyasi kazanca dönüştürülmesi için yeterli olduğuna inanıyor.

Netanyahu’nun öfkesinin sebebi de tam olarak bu eğilim. Çünkü bu durum topu kendi sahasına atıyor. Oysa sorumluluğu başkalarına yükleme konusunda gerçek bir usta olan Netanyahu 7 Ekim 2023’ten bu yana görevden aldığı çoğu komutan ve güvenlik yetkilisiyle de aynısını yapmıştı.

Hem Netanyahu hem de Zamir, Hamas'ın İsrail askerlerinin hayatına kasteden operasyonlarını sürdürmesinden dolayı bir miktar hayal kırıklığı yaşıyor. Halbuki Hamas büyük suikastlara uğramış, kalesi olan Gazze ile halkı katliama ve yıkıma maruz kalmıştı.

Kcjfj
Gazze'de yaralanan bir İsrail askerini taşıyan İsrail Hava Kuvvetleri askerleri, Ocak 2024 (AFP)

Ancak Genelkurmay Başkanı Zamir, Gazze'deki başarısızlıkları diğer cephelerdeki kazanımlarla telafi etmenin mümkün olduğunu düşünüyor. Savaşı bu aşamada sona erdirmeyi tercih eden Zamir, “Gazze'de kalmak bir kumar ve dünyanın en güçlü orduları bile işgalci örgütlerle savaşamaz” diyor.

Bununla birlikte Zamir, farklı bir görüşe sahip olsa bile siyasi liderliğin emirlerine uymaya hazır olduğunu söyledi.

Sızıntılar öfkeye neden oldu

Ancak sorun şu ki, Netanyahu'nun hükümetteki arkadaşları, sadece Ben-Gvir ve Smotrich değil, Likud Partisi’nden milletvekilleri ve bakanlar da Netanyahu'nun açıklamalarıyla yetinmiyor ve bunları Beyaz Saray'da olacakları örtbas etme girişimi olarak görüyorlar.

Bu yüzden pazar günü Zamir ve Netanyahu'yu eşit şekilde eleştiren açıklamalarda bulunan Smotrich, “Kabinet’ten sızdırılan bilgiler, devletin güvenliğini tehdit eden kabul edilemez bir durumdur ve buna bir son verilmeli” ifadelerini kullandı.

Jgjfj
Netanyahu ve Smotrich Kabinet toplantılarından birinde (Reuters)

İsrail Maliye Bakanı Smotrich, eleştşirilerini şöyle sürdürdü:

“Gerçek şu ki tüm cephelerdeki büyük başarılara rağmen, insani yardımların Hamas'a ulaşmasını engellemek konusunda Genelkurmay Başkanı görevini yerine getirmiyor ve siyasi liderliği Hamas'a yardım ulaştırmaya zorluyor. Bu yardımlar savaş sırasında düşmanın lojistik tedarikine dönüşüyor. Tüm saygımla, eleştirilerim aynı zamanda savaşın sürdüğü aylar boyunca siyasi düzeyde alınan kararları uygulamaya koyamayan ve ordunun üst düzey komutanlarına dayatamayan Başbakan’a da yöneliktir. Bu kararlar, Hamas'ı ortadan kaldırmak ve rehineleri geri almaktı.”