8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde izleyebileceğiniz 10 feminist film

Thelma ve Louis, feminist fiLm klasiklerinden biri kabul ediliyor (MGM)
Thelma ve Louis, feminist fiLm klasiklerinden biri kabul ediliyor (MGM)
TT

8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde izleyebileceğiniz 10 feminist film

Thelma ve Louis, feminist fiLm klasiklerinden biri kabul ediliyor (MGM)
Thelma ve Louis, feminist fiLm klasiklerinden biri kabul ediliyor (MGM)

Listedekilerin çoğu kadın yönetmenler tarafından çekilen ve bir kadının başrolde olduğu filmlerden oluşuyor.

1) Vecide 
Vecide (Wadjda) hem tamamı Suudi Arabistan'da geçen, hem de Suudi Arabistan'ın ilk kadın yönetmeni Hayfa El Mansur'un ilk kurmaca filmi olma özelliği taşıyor.
2012 tarihli filmde bir bisiklet satın almak isteyen 10 yaşındaki Vecide'nin bu amaçla Kuran'ı ezberden okuma yarışmasına girmesinin ardından yaşadıkları anlatıyor.
Film muhafazakar bir toplumda kız çocuğu ve kadın olmayı yalın bir dille izleyiciye aktarıyor.

2) Roma 
Yönetmen Alfonso Cuarón’un 2019'da 3 dalda Oscar kazanan filmi, 1970'lerin Meksika'sında ayrıcalıklı bir ailede hizmetçi olarak çalışan Cleo'nun hikayesine odaklanıyor.
Başkent Meksika şiddet olaylarına teslim olurken Cleo hem kişisel hem de siyasi sorunların ortasında kalmıştır.

3) Persepolis
2007 yapımı Persepolis, Marjane Satrapi'nin aynı ismi taşıyan ve çizgi roman olarak yazılmış otobiyografisinin sinemaya uyarlanmasıyla yapılmış animasyon filmi.
Vincent Paronnaud ile birlikte beyazperdeye uyarlanan Persepolis, İslam Devriminden sonraki yıllarda 1980’lerin Tahran’ında büyüyen dokuz yaşındaki Marjane’i konu alıyor.
Film, 2007'de Cannes Film Festivali Jüri Ödülü'nün de sahibi olmuştu.

4) Vagabond
Agnes Varda'nın 1985 yapımı filminde genç bir kadının donmuş bedeni Fransa kırsalında bulunur.
Film daha sonra Mona adlı genç kadının hayatının son haftalarında yaşadığı bir dizi karşılaşmaya odaklanır. Fransa kırsalında başıboş dolaşan ve toplum dışında yaşamayı seçmiş bir karakter olan Mona, erkeklerle olan karşılaşmalarınde seksizmi deneyimlerken kadınlar ona karşı daha naziktir. Hatta bazıları onun özgürlüğüne imrenmektedir.
Mona, filmlerindeki güçlü kadın karakterleriyle tanınan Varda'nın yarattığı en devrimci karakter olarak tanımlanıyor.

5) Balinanın Sırtında 

2002 tarihli Balinanın Sırtında (Whale Rider) filmi Yeni Zelanda'nın yerli halkı Maoriler arasında geçiyor.
Kız çocuklarının Whangara şefi olmasına izin verilmiyordur. Ama bu 11 yaşındaki Paikea için kabul edilebilir değildir. Peikea kaderinde balinalara binmek ve kabilesine liderlik etmek olduğunu düşünür. 
Niki Caro'nun filmi cesaret, liderlik ve meydan okuma kavramlarına odaklanıyor.

6) Makul Davranış 
Desiree Akhavan’ın hem oyuncu, hem senarist hem de yönetmen olarak yer aldığı Makul Davranış (Appropriate Behavior) otobiyografik dokunuşlarla dolu bir Brooklyn komedisi.
İranlı-Amerikalı Şirin kadın partneriyle ayrıldıktan sonra hem evsiz hem işsiz kalmıştır. Varoluşsal bir sorgulama içindeki Şirin ailesine biseksüel olduğunu söylemekte zorlanmaktadır.

7) Başsız Kadın
Arjantin filmi Başsız Kadın (The Headless Woman) Lucrecia Martel'in yönettiği ve senaryosunu yazdığı 2008 tarihli bir psikolojik gerilim.
Filmde bir taraftan bir trafik kazasına karışan orta yaşlı ve orta sınıftan bir kadının yaşadığı sarsıntıyı izleriz. 
Film bir yandan da Arjantin'de 1970'lerdeki diktatörlük döneminde binlerce sendikacı, solcu öğrenci ve aktivistin kaybedilmesi hikayesini işler.

8) Thelma ve Louis
1996 tarihli filmde Susan Sarandon ve Gena Davis güçlerini birleştirip her şeyi arkalarında bırakan ve bir haftasonu otomobille yolculuğa çıkan iki kadını anlatıyor. 
Birbirlerinin en büyük destekçisi olan iki kadın sırf cinsiyetleri nedeniyle kendilerine uygulanmak istenen ayrımcılık ve tacizlere karşı durur.
Yönetmeni bir erkek (Riddley Scott) olsa da film dünya genelinde "kültürel ve tarihsel önemdeki" feminist filmlerden biri olarak kabul ediliyor.

9) Skandal
Jay Roach'ın yönettiği Skandal (Bombshell) filmi gerçek bir hikayeden uyarlandı.
Film, Fox News'ta çalışan kadın televizyonculara kanalın CEO'su Roger Ailes'ın yaptığı cinsel saldırıları ve kadınların onu ne pahasına olursa olsun yerinden etmeye çalışmasını anlatıyor.
2019 yapımı filmde Charlize Theron, Nicole Kidman ve Margot Robbie gibi yıldızlar boy gösteriyor.

10) Aslan Yürekli
Adeze Obiagu'nun babası hastadır. Babası kendi erkek kardeşinin şirketin başına başına geçmesini istiyordur ama Adeze şirketin lideri olmaya kararlıdır. 
Nijeryalı Genevieve Nnaji'nin hem yönettiği hem de oynadığı 2018 yapımı Aslan Yürekli (Lionheart) beklenmeyeni gerçekleştirmekten başka çaresi olmayan bir kadının hikayesini anlatıyor.

Independent Türkçe/Vogue, Harper's Bazaar, BFI, Hello
 
 



Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons
TT

Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons

Yeni bir araştırmaya göre mavi köpekbalığının derisindeki benzersiz yapılar, bukalemun gibi renk değiştirebileceğine işaret ediyor.

Bu hafta Anvers'te düzenlenen Society for Experimental Biology konferansında sunulan çalışma, mavi köpekbalığının (Prionace glauca) derisindeki renkleri üreten küçük nano yapıları ortaya çıkardı. Köpekbalığının renginin sırrı, deriyi zırh gibi kaplayan pulların, dermal dentiküller diye bilinen pulpa boşluklarında saklı.

Çalışmada yer alan araştırmacılardan Viktoriia Kamska, "Mavi, hayvanlar alemindeki en nadir renklerden biri ve hayvanlar bunu üretmek için evrim boyunca çeşit çeşit benzersiz strateji geliştirdi. Bu da bu süreçleri bilhassa büyüleyici kılıyor" diyor.

Pulpa boşlukları içindeki guanin molekülü kristalleri, mavi reflektör görevi görüyor. Buna ek olarak melanin pigmenti içeren hücre bileşenleri diğer dalga boylarını emerek köpekbalığının karakteristik rengini üretiyor.

Dr. Kamska, "Bu bileşenler, aynalarla dolu torbaları ve siyah emicilerle dolu torbaları anımsatan şekilde ayrı hücrelerde toplanıyor ancak yakın ilişki içinde durarak birlikte çalışabiliyorlar" diye açıklıyor.

Melanin, belirli kalınlık ve aralıklara sahip guanin kristalleriyle işbirliği yaparak köpekbalığının derisindeki renk doygunluğunu artırıyor.

Bir diğer araştırmacı Mason Dean "Bu malzemeler bir araya getirilince, renk üretme ve değiştirmeyi sağlayan güçlü bir yetenek de ortaya çıkıyor" diyor.

Büyüleyici olan şey, kristalleri içeren hücrelerdeki küçük değişiklikleri gözlemleyerek bunların tüm organizmanın rengini nasıl etkilediğini görüp modelleyebilmemiz.

xsdfrgt
Mavi köpekbalığının dermal dentikülleri (Viktoriia Kamska)

Araştırma, renk üreten küçük yapıların biçimini, işlevini ve mimarisini tanımlayan gelişmiş görüntüleme teknikleri sayesinde mümkün oldu.

Dr. Dean "Rengi organizma düzeyinde, metre ve santimetre ölçeğinde incelemeye başladık ancak yapısal renk nanometre düzeyinde elde edildiğinden, bir dizi farklı yaklaşım kullanmamız gerekti" diyor.

Araştırmacılar daha sonra küçük deri yapılarındaki hangi yapısal parametrelerin, gözlemlenen görünümü üretmekten sorumlu olduğunu doğrulamak için bilgisayar simülasyonları kullandı.

Bu renk değişimi mekanizmasının, guanin kristal aralığını etkileyecek çevresel faktörler tarafından da yönlendirilebileceğini gösterdiler.

Dr. Dean, "Bu şekilde nem veya su basıncı değişiklikleri gibi basit bir şeyden kaynaklanan çok ince ölçekteki değişiklikler, vücut rengini değiştirebilir ve bu da hayvanın nasıl kamufle olacağını şekillendirir" ifadelerini kullanıyor.

Örneğin köpekbalığı daha derine yüzdüğünde, deriye daha fazla basınç uygulanması sonucu guanin kristallleri birbirine doğru itiliyor ve köpekbalığının rengi koyulaşarak çevresine daha iyi uyum sağlıyor.

Bu küçük yapıların davranış mekanizması köpekbalığının deri rengini de değiştiriyor olabilir. Dr. Dean şöyle diyor: 

Böylesine çok işlevli bir yapısal tasarım (yüksek hızlı hidrodinamik ve kamufle edici optik özellikleri birleştiren bir deniz canlısı yüzeyi) bildiğimiz kadarıyla daha önce görülmedi.

Independent Türkçe