100 milyon yıllık iki kehribar fosilinde böcekler bulundu

Böceğin detaylarını açıklayan bir çalışma yapıldı
Böceğin detaylarını açıklayan bir çalışma yapıldı
TT

100 milyon yıllık iki kehribar fosilinde böcekler bulundu

Böceğin detaylarını açıklayan bir çalışma yapıldı
Böceğin detaylarını açıklayan bir çalışma yapıldı

Yıllar önce Myanmar'ın kuzeyindeki Kachin Eyaleti'nde, uçan dinozorların bir türü olan kanatlı kuşların tüylerinin içindeki 100 milyon yıllık iki kehribar fosilinde böcekler bulundu. 2009 yılında yayınlanan bir çalışmada, araştırmacılar bu böcekleri dış parazitler olarak tanımladılar. Ancak "Nature Communications" dergisinin son sayısında yayınlanan yeni bir çalışma, bu böceklerin parazitiklik özelliklerinin olmadığını iddia ediyor.
Eski çalışmayı yapan araştırmacılar, bu böceklerin parazitik davranışlarında bitlere benzediğine inanıyorlardı. Bu nedenle onlara yeni bir ad vererek, "Mesophtherus Angelius" diyorlardı. Ancak ABD'nin Chicago kentindeki Illinois Üniversitesi Biyolojik Bilimler Bölümü'nden araştırmacılar tarafından yürütülen yeni çalışma, bitki özsuyuyla beslenen kokoid olarak bilinen bir sınıfa ait böcekler olduklarını kanıtladılar. Böceklerin tüylerin içinde bulunmaları ve kehribarla çevrili olmaları sadece tesadüftü ve beslenmeyle hiçbir ilgisi yoktu.
Araştırmacılar, yeni analizlerini morfolojik spesifikasyonlara dayandırarak, "Mesophtherus Angelius" olarak adlandırılan şeyin, aslında Kretase döneminin atmosferlerinde ve dünyadaki modern yaşam çağında bol ve çeşitli olan ölçek böceklerinden başka bir şey olmadığını iddia ettiler. Bitki özsuları ile beslenen bu böcekler, çok küçük boyutlarda olup -yaklaşık 150 mikrometre-, ağız kısımları narin, baş, göğüs ve karın arasında daralmanın olmadığı oval ya da dikdörtgene yakın gövdeli, gözleri küçük, kanatsızdır, kısa ve güçlü bacakları olan canlılardı. Araştırmacılar, bu özelliklerin, böcekleri ölçek içindeki belirli olmayan bir aileye (kokoidler) yaklaştırdığını söylüyor.
Araştırmacılar, bu böceklerin tüyler üzerindeki varlığı ile ilgili, tüylerin yere düşmüş ve pullu böceklerin varlığıyla aynı zamana denk gelmiş olabileceğini öne sürdüler. Bu durum, özellikle de dünyadaki kehribar birikintileri bol miktarda tüy ve böceklere karşılaştığı için ikisinin bir kehribar içinde birleşmesine yol açtı.
Araştırmacılar, yaptıkları çalışmada, böceklerin ağzında bulunan minik parçaların, büyük ölçüde, "kanatlı kuşlardan" uçan dinozor tüylerinin sert ve kuru keratinine nüfuz etmenin zorluğunu gösterdiğini vurguladılar.



Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
TT

Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)

Meta, Constellation Energy'den nükleer enerji satın almak için 20 yıllık bir anlaşma imzalayarak, teknoloji devlerinin veri merkezlerinin artan enerji ihtiyaçlarını karşılamak için sektörle iş birliği yapma eğilimini sürdürdü.

Meta, Haziran 2027'den itibaren Constellation'ın Illinois'deki Clinton Temiz Enerji Merkezi'nden yaklaşık 1,1 gigavat güç satın alacak. Bu, tesisin tek nükleer reaktörünün toplam çıktısını temsil ediyor.

İki şirket, uzun vadeli anlaşmanın santralin devam eden işletimini ve yeniden lisanslanmasını destekleyeceğini doğruladı.

Şarku’l Avsat’ın CNBC'den aktardığına göre Meta'nın taahhüdü olmadan santral, 2017'den bu yana kullandığı emisyonsuz kredinin süresi dolduğunda kapanma riskiyle karşı karşıyaydı.

Constellation Başkanı ve CEO'su Joe Dominguez, “Meta ile ortaklık yapmaktan gurur duyuyoruz... Meta, mevcut santrallerin yeniden lisanslanmasını ve genişletilmesini desteklemenin yeni enerji kaynakları bulmak kadar etkili olduğunu fark etti” ifadelerini kullandı.

Clinton Centre'ın üretimini de 30 megawatt artıracak olan anlaşmanın şartları açıklanmadı. Santral doğrudan Meta'nın veri merkezlerini beslemeyecek; teknoloji devinin yüzde 100 temiz enerji üretme hedefine katkıda bulunurken bölgesel şebekeye güç sağlamaya devam edecek.

Bu duyuru, büyük teknoloji şirketleri ile nükleer endüstri arasında yapılan bir dizi anlaşmanın sonuncusu. Eylül ayında Constellation, Three Mile Island'ı yeniden çalıştıracağını ve 20 yıllık bir anlaşma kapsamında Microsoft'a enerji satacağını duyurmuştu.

Google geçtiğimiz yıl küçük modüler nükleer reaktörler (SMRs) geliştiren Kairos Power ile yaptığı iş birliğinin ardından üç yeni nükleer tesisin geliştirilmesini finanse etme sözü verdi. Amazon ise ekim ayında bu reaktörlerin geliştirilmesi için 500 milyon dolardan fazla yatırım yaptı ve Mart 2024'te Susquehanna Nükleer Santrali’nde faaliyet gösterecek bir veri merkezi kompleksi satın aldı. Amazon, Google ve Meta gibi teknoloji devleri mart ayında Dünya Nükleer Birliği öncülüğünde 2050 yılına kadar nükleer enerjinin küresel olarak üç katına çıkarılması çağrısında bulunan bir taahhüdü imzaladılar.

Ancak Constellation ile yapılan anlaşma, Meta'nın nükleer enerji sektörüne ilk resmi girişi anlamına geliyor. Şirket aralık ayında, ABD'de bir ila dört gigawatt arasında yeni nükleer kapasite ekleme arzusunu belirterek, ortak olacak nükleer enerji geliştiricileri bulmak için bir teklif talebinde bulundu. Gelişmiş nükleer enerjiye odaklanan bu teklif halen değerlendirme aşamasında ve şirketin Clinton tesisine verdiği destekten farklı.

Meta Küresel Enerji Başkanı Urvi Parekh şunları söyledi: “Yapay zekâ hedeflerimizi ilerletmeye devam etmek için temiz ve güvenilir enerjiyi güvence altına almak şart. Clinton tesisinin önümüzdeki yıllarda da faaliyet göstermesine katkıda bulunmaktan ve bu tesisin ABD'nin enerji liderliğini ilerletmenin önemli bir parçası olduğunu göstermekten gurur duyuyoruz.”

Başkan Donald Trump kısa bir süre önce, 2050 yılına kadar ABD'nin nükleer kapasitesini dört katına çıkarma hedefiyle nükleer enerjinin yaygınlaştırılmasını hızlandırmayı amaçlayan dört kararname imzaladı. Bu kararnameler, diğer hususların yanı sıra, Nükleer Düzenleme Komisyonu'nun elden geçirilmesini ve yerli bir nükleer yakıt tedarik zinciri kurulmasını öngörüyor.

Beyaz Saray ayrıca, küçük modüler reaktörler de dahil olmak üzere reaktörlerin düzenleyici onayının hızlandırılması çağrısında bulundu. Geçmişte nükleer projeler yüksek ön maliyetlerden ve uzun inşaat programlarından mustaripti. Sektör, küçük nükleer reaktörlerin nükleer enerjiyi genişletmek için daha uygun maliyetli bir yol olacağını umuyor. Şu anda ABD'de faaliyette olan küçük nükleer reaktör bulunmuyor.

Diğer yandan Constellation dün yaptığı açıklamada, Clinton sahasında küçük bir nükleer reaktör inşa etme olasılığı için Nükleer Düzenleme Komisyonu'ndan yeni bir lisans almayı değerlendirdiğini duyurdu.