WSJ: İsrail, 10'u aşkın İran gemisini Suriye'ye giderken vurdu

Hürmüz Boğazı'ndan daha önce geçen petrol tankerleri (Reuters)
Hürmüz Boğazı'ndan daha önce geçen petrol tankerleri (Reuters)
TT

WSJ: İsrail, 10'u aşkın İran gemisini Suriye'ye giderken vurdu

Hürmüz Boğazı'ndan daha önce geçen petrol tankerleri (Reuters)
Hürmüz Boğazı'ndan daha önce geçen petrol tankerleri (Reuters)

İsrail'in 2019'dan bu yana Suriye'ye petrol ve malzeme taşıyan İran gemilerini vurduğu bildirildi. ABD ve bölge ülkelerinden yetkililerin verdiği bilgiye göre, İsrail petrol gelirlerinin İran'ın aşırılık yanlısı politikalarının finansmanında kullanılabileceği kaygısıyla 2019 sonundan bu yana 10'dan fazla İran gemisini hedef aldı.  
Wall Street Journal'ın haberine göre İsrail, yaptırımlara karşın Suriye'ye petrol ve malzeme taşıyan İran gemilerini Kızıldeniz ve diğer sularda deniz mayınları dahil çeşitli silahlarla vurdu. Bazı ABD'li yetkililer, Suriye'ye taşınan malzemeler arasında silah da bulunduğunu iddia etti.
Gemilere el konması amacıyla açılan davaların dosyalarında, Suriye'ye milyonlarca dolarlık petrol transferinin İran Devrim Muhafızları tarafından kontrol edildiği ve hem İran'a hem de Suriye'ye yönelik yaptırımları delmeyi amaçladığı iddiası da yer aldı. Bir kaynak, Donald Trump döneminde ABD'nin İsrail'in bu saldırılarına üstü kapalı destek verdiğini söyledi.  
İran, daha önce bölgede gemilerine yönelik saldırılar düzenlendiğini ve İsrail'den şüphelendiğini bildirmişti. İsrailli yetkililerse bu suçlamalarla ilgili yorumda bulunmayı reddetmişti. Şam ise İran'dan yakıt ve malzeme akışının engellenmesinin ülkede ciddi sıkıntılara yol açtığını belirtiyor.
İsrail 2018'den bu yana çoğunlukla Suriye'de İran destekli gruplara ve İran tesislerine hava saldırıları düzenliyor.

"İsrail yaptırımlardan sabotaja geçti"
Düşünce kuruluşu Demokrasi Savunma Derneği Başkanı Mark Dubowitz, İsrail'in uzun süredir İran'ın petrol gelirinin engellemeye çalıştığını belirterek "İsrail oyunu bir adım ileri taşıyarak yaptırımlardan sabotaja geçiş yaptı. Kızıldeniz'deki sabotaj, daha kapsamlı ekonomik savaş kampanyasını takip ediyor" dedi.
Bu hafta İran'dan malzeme taşıyan bir geminin Suriye'nin Lazkiye limanı yakınlarında füzeyle vurulduğu iddiası basına yansımıştı.
Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Umman Körfezi'nde şubat sonunda bir İsrail kargo gemisinde meydana gelen patlamadan İran'ı sorumlu tutmuş, İran ise suçlamayı reddetmişti.



Yedek askerlerin isyanını önlemek için milyar dolarlık İsrail planı

Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
TT

Yedek askerlerin isyanını önlemek için milyar dolarlık İsrail planı

Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)

İsrail hükümeti, yedek subay ve askerler için 3 milyar şekel (yaklaşık 1 milyar dolar) değerinde büyük bir mali destek planını onayladı.

İsrail medyası bu planın doğru, hayati ve adil olduğunu, ancak iyi niyetle onaylanmadığını, daha ziyade Netanyahu'nun hizmete uymama olgusunu engelleme girişimi olduğunu kaydetti.

Ordu, uyum oranının yüzde 75 olduğunu bildirdi. Ancak gözlemciler bu rakamın hileli olduğunu, ordunun uyum sağlamayacağını bildiği kişileri kasıtlı olarak davet etmediğini ve gerçek uyum oranının yüzde 50'yi geçmediğini iddia etti.

Gözlemciler, Netanyahu'nun bu olgudan korktuğunu ve başlangıçta Genelkurmay Başkanı'na, askerlik hizmetini yerine getirmeyenleri cezalandırması yönünde baskı yaptığını ileri sürdü. Ancak Netanyahu, böyle bir eylemin, sokaklarda kendi politikasına karşı gösteri yapan on binlerce asker ve subayla karşı karşıya gelme tehlikesini doğuracağının farkındaydı.

asdfergt
İsrail askerleri geçtiğimiz ocak ayında Gazze Şeridi'nde öldürülen bir meslektaşlarının defni sırasında Kudüs'teki askeri mezarlıkta (EPA)

Böylece Netanyahu, birçoklarının ‘siyasi rüşvet’ olarak gördüğü ‘havuç’ yöntemine başvurdu.

Plan ilk olarak Başbakan Binyamin Netanyahu, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Adalet Bakanı Yariv Levin ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın başkanlık ettiği toplantıda onaylandı. Planın üç ay içinde Mevzuat Bakanlık Komitesi tarafından onaylanması bekleniyor.

Yıllık ödenek

Plan, 60 günden fazla (üniversite öğrencileri için 40 gün) görev yapan her kolordu komutanı için yılda bir kez 22 bin şekel (bir dolar yaklaşık 3,5 şekel), bölük komutanları için 10 bin şekel, tümen komutanları için 6 bin şekel, tatil günlerinde görev yapanlar için 5 bin şekel ve birden fazla çağrılanlar için bin şekel daha ödenek verilmesini içeriyor.

Yedek kuvvetlerde 10 günden fazla görev yapanlara yarım puan, 30 günden fazla görev yapanlara 0,75 puan, yılda 40 günden fazla görev yapanlara tam puan ve ilave her beş gün için çeyrek puan olmak üzere en fazla dört puana kadar gelir vergisi muafiyeti tanınıyor.

Yedek askerlere konut yardımı yapılıyor. Ayrıca, çalışanlarını askere gitmeleri için serbest bırakan ve döndükten sonra işe geri alan işverenlere vergi indirimi sağlanıyor.

xsadfrgt
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail askerleri (Reuters)

Katz, bu miktarın şu anda yedek ordudaki asker ve subaylara verilen ödenekler için harcanan 20 milyar şekellik bütçeye eklendiğini söyledi.

Diğer yandan bir grup subay ‘rüşveti’ reddederek, savaşın sona erdirilmesi ve esirlerin serbest bırakılması talebiyle bir medya kampanyası başlattı. Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth'tan aktardığına göre kampanya, ‘Kaçırılanların hayatları para karşılığında satılamaz’ sloganı altında yürütülecek.