WSJ: İsrail, 10'u aşkın İran gemisini Suriye'ye giderken vurdu

Hürmüz Boğazı'ndan daha önce geçen petrol tankerleri (Reuters)
Hürmüz Boğazı'ndan daha önce geçen petrol tankerleri (Reuters)
TT

WSJ: İsrail, 10'u aşkın İran gemisini Suriye'ye giderken vurdu

Hürmüz Boğazı'ndan daha önce geçen petrol tankerleri (Reuters)
Hürmüz Boğazı'ndan daha önce geçen petrol tankerleri (Reuters)

İsrail'in 2019'dan bu yana Suriye'ye petrol ve malzeme taşıyan İran gemilerini vurduğu bildirildi. ABD ve bölge ülkelerinden yetkililerin verdiği bilgiye göre, İsrail petrol gelirlerinin İran'ın aşırılık yanlısı politikalarının finansmanında kullanılabileceği kaygısıyla 2019 sonundan bu yana 10'dan fazla İran gemisini hedef aldı.  
Wall Street Journal'ın haberine göre İsrail, yaptırımlara karşın Suriye'ye petrol ve malzeme taşıyan İran gemilerini Kızıldeniz ve diğer sularda deniz mayınları dahil çeşitli silahlarla vurdu. Bazı ABD'li yetkililer, Suriye'ye taşınan malzemeler arasında silah da bulunduğunu iddia etti.
Gemilere el konması amacıyla açılan davaların dosyalarında, Suriye'ye milyonlarca dolarlık petrol transferinin İran Devrim Muhafızları tarafından kontrol edildiği ve hem İran'a hem de Suriye'ye yönelik yaptırımları delmeyi amaçladığı iddiası da yer aldı. Bir kaynak, Donald Trump döneminde ABD'nin İsrail'in bu saldırılarına üstü kapalı destek verdiğini söyledi.  
İran, daha önce bölgede gemilerine yönelik saldırılar düzenlendiğini ve İsrail'den şüphelendiğini bildirmişti. İsrailli yetkililerse bu suçlamalarla ilgili yorumda bulunmayı reddetmişti. Şam ise İran'dan yakıt ve malzeme akışının engellenmesinin ülkede ciddi sıkıntılara yol açtığını belirtiyor.
İsrail 2018'den bu yana çoğunlukla Suriye'de İran destekli gruplara ve İran tesislerine hava saldırıları düzenliyor.

"İsrail yaptırımlardan sabotaja geçti"
Düşünce kuruluşu Demokrasi Savunma Derneği Başkanı Mark Dubowitz, İsrail'in uzun süredir İran'ın petrol gelirinin engellemeye çalıştığını belirterek "İsrail oyunu bir adım ileri taşıyarak yaptırımlardan sabotaja geçiş yaptı. Kızıldeniz'deki sabotaj, daha kapsamlı ekonomik savaş kampanyasını takip ediyor" dedi.
Bu hafta İran'dan malzeme taşıyan bir geminin Suriye'nin Lazkiye limanı yakınlarında füzeyle vurulduğu iddiası basına yansımıştı.
Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Umman Körfezi'nde şubat sonunda bir İsrail kargo gemisinde meydana gelen patlamadan İran'ı sorumlu tutmuş, İran ise suçlamayı reddetmişti.



Çin yapay zekayla “yumuşak gücünü” artırıyor

Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
TT

Çin yapay zekayla “yumuşak gücünü” artırıyor

Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)

Çin yapay zeka yarışında öne geçmek için milyarlarca dolarlık yatırım yapıyor.

Çinli firmalar, 10 yılı aşkın süredir yapay zeka, elektrikli araç ve güneş panelleri gibi stratejik sektörlerde yerli üretimi artırmaya çalışıyor.

New York Times, Çinli şirketlerin Pekin yönetiminin sağladığı fonlarla özellikle yapay zeka alanında ABD’li firmaları geçmek için yatırımları artırdığını yazıyor. 

ABD’de yapay zeka altyapısının büyük ölçüde özel sektör yatırımlarıyla geliştiğine, Çin’deyse veri merkezleri, sunucular ve yarı iletkenler gibi kritik altyapıların devlet tarafından finanse edildiğine dikkat çekiliyor.

Pekin yönetimi, 2014’ten bu yana sadece yarı iletken sanayisine 100 milyar dolar yatırım yaptı. 

Bu yıl nisanda alınan kararla, yeni yapay zeka girişimlerine destek için 8,5 milyar dolarlık fon ayrıldı. 

Bunlara ek olarak ABD merkezli OpenAI ve Google ücretli, kapalı sistemler sunarken, Çinli firmalar açık kaynak sistemlerle dünya genelindeki mühendislerin ilgisini çekmeyi hedefliyor.

Alibaba, ByteDance, Huawei ve Baidu gibi büyük Çinli şirketler, son bir yılda üst düzey açık kaynak modeller yayımladı. Bu stratejiyle sadece teknik ilerleme değil, küresel nüfuz artışı da hedefliyor.

Yapay zeka teknolojilerine yatırım yapan ABD merkezli serbest yatırım fonu Interconnected Capital'in kurucusu Kevin Xu, şunları söylüyor: 

Açık kaynak, teknolojik anlamda yumuşak güçtür. Teknolojinin Hollywood’u veya Big Mac'i gibidir.

Diğer yandan analizde, devlet yönlendirmesinin baskın olması nedeniyle yapay zeka sektörünün bazı teknolojik değişimlere adaptasyonunun geciktiğine dikkat çekiliyor. Çinli şirketlerin uzun süre yüz tanıma gibi geleneksel yapay zeka sistemlerine odaklandığı, üretken yapay zeka modellerindeki sıçramalara ilk etapta yetişemediği aktarılıyor. 

Analizde, iki ülke arasındaki rekabetin ideolojik bir boyutu olduğu değerlendirmesi de paylaşılıyor. Popüler yapay zeka destekli sohbet botlarından ChatGPT’yi tasarlayan OpenAI’ın kurucusu Sam Altman, Amerikan ve Çinli şirketler arasındaki rekabeti “demokratik ve otoriter yapay zeka” mücadelesi gibi gördüğünü söylemişti. 

Independent Türkçe, New York Times, Washington Post