Dibeybe hükümeti, yemin ettikten sonra UMH’den görevi devralmaya hazırlanıyor

Libya’da Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki yeni Birlik Hükümeti, bugün ülkenin doğusundaki Tobruk kentinde bulunan Temsilciler Meclisi’nde (TM) anayasa yemini ederek, yönetimi, görev süresi sona eren Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti’nden (UMH) resmi olarak devralmaya hazırlanıyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan Ulusal Birlik Hükümeti Sözcüsü Muhammed Hammuda, bazı bakanların Bingazi'de yemin etmek istemediklerine ilişkin iddiaları yalanladı. Sorunun, ‘insanların istekleri veya eksiklikleriyle ilgili değil, şartlar ve düzenlemelerle ilgili olduğunu’ belirten Hammuda, Başbakan Dibeybe ile Libya Ulusal Ordusu (LUO) lideri Mareşal Halife Hafter arasında herhangi bir olası toplantı için belirli veya planlanmış bir tarih olmadığını da sözlerine ekledi.
Trablus’taki UMH ile yakında devir teslim töreni yapılacağını ifade eden Hammuda, bunun sadece bir ‘formaliteden ibaret olduğuna’ dikkati çekerek, Libya'da yeni yürütme otoritesi kurulması kararıyla sonuçlanan Cenevre Anlaşması'nın 7’inci maddesinde, yeni hükümetin, güvenoyu alır almaz tüm görevlerin otomatik olarak devredileceğinin belirtildiğine işaret etti. Serrac hükümetinin tutumunu değiştirdiğini ve bu konuda yeni hükümetle iş birliği yapmaya başladığını söyleyen Hammuda, Dibeybe’nin Serrac’ın Sirte şehrinde TM’nin güvenoyu almadan önce hükümetini engellemekle suçlamasına atıfta bulunarak, “Hükümet güvenoyu almadan önce yapılan açıklamalar dışında önemli bir engel yok” dedi. Serrac hakkında herhangi bir soruşturmanın olup olmadığı sorusuna ise Hammuda, “Bunu henüz doğrulayamıyorum. Zira henüz cumartesi günü göreve başladık” yanıtını verdi.
Öte yandan bazı Batı ülkelerinin büyükelçileri ve Libya'ya akredite olan bazı diplomatik misyonların temsilcilerinin yanı sıra Yüksek Mahkeme ve Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Muhammed el-Hafi’nin, Dibeybe hükümetinin göreve başlama oturumuna katılmaları bekleniyor.
TM, oturumunun planlandığı gibi lojistik nedenlerle Bingazi şehrinden Tobruk şehrine aktarıldığını açıklamıştı. Ancak milletvekilleri, Batı bölgesinden bazı milletvekillerinin oturumun Bingazi'de yapılmasına itiraz ettiğini söylediler.
Dibeybe ise dün oturum öncesinde, asgari ücretin yükseltilmesi ve maaşların artırılması da dahil olmak üzere vatandaş lehine olan bir dizi başkanlık kararlarının bulunduğu bir paketi yayınlayacağını açıkladı. Dibeybe ayrıca hükümetinin, savaşlar nedeniyle vatandaşlara tazminat ödenmesi ve döviz kurundaki değişiklik meselesini de görüşeceğini belirtti.
Dibeybe daha önce, halka açık şirketlerin, yatırım fonlarının ve yan kuruluşlarının hesap hareketlerini dondurma kararı almıştı. Ayrıca sağlık krizinin kötü bir şekilde yönetilmesini de eleştiren Dibeybe, UMH döneminde Kovid-19 aşılarının teslim edilmesinin ertelendiğini, ancak yeni bir kampanya başlatma sözü verdi.
Diğer yandan yeni Birlik Hükümeti Dışişleri Bakanı Necla el-Menguş, Bakanlık çalışanlarının dosyalarını gözden geçirme ve resmi sertifika ve belgelerde sahtecilik yaptıkları tespit edilenleri, yetkili makamlara sevk etme sözü verdi.
Libya Denetim Bürosu’nun son raporundaki, yabancı uyruklu çalışanlar için sahte izin belgesi oluşturulduğuna dair iddialarla ilgili olarak, “Gerçekten utanç verici ve talihsizlik. Kimler sahte izin bekleriyle vatanını satabilir?!” diye konuştu.
Bir başka gelişmede ise LUO Genel Komutanlığı, LUO güçlerinin ülkenin güneyinde DEAŞ terör örgütüne karşı askeri bir operasyon düzenlediğini duyurdu. Açıklamada, el-Asife Taburu ve 116'ıncı Mekanize Piyade Taburu unsurlarının, terör örgütünün Trablus'un yaklaşık bin kilometre güneyindeki Ubari kentinde bulunan sığınağına baskın düzenledikleri kaydedildi.
LUO, baskında iki erkek ve bir kadının tutuklandığını, büyük miktarda silaha el koyulan bir silah deposunun da havaya uçurulduğunu bildirdi.
Bu arada LUO kaynakları, Cezayir ve Nijer'den gelen El Kaide militanlarının geçiş ve duraklama noktalarından biri olarak kabul edilen Ubari’nin eş-Şarib mahallesinin, ABD tarafından hedef aldığı ve bombalandığı yönünde yerel basında çıkan haberleri yalanladı.
LUO Ahlaki Rehberlik Dairesi Başkanı Tuğgeneral Halid el-Mahcub, yaptığı açıklamada, özel harekat birliklerinin ülkenin güneydeki Ubari şehrinde bir terörist sığınağını hedef alan özel bir operasyon düzenlediğini söyledi. DEAŞ ve El Kaide’nin unsurlarını güney bölgesinde yeniden konumlandırma girişiminde bulunarak burada bir lojistik destek alanı hazırlamaya çalıştıklarını belirten Mahcub, mühimmat tedarik edilmesi için kurulan bir silah deposunun havaya uçurulduğunu aktardı. Dün yaptığı açıklamada, terör örgütlerinin eylemleri tamamen duruncaya kadar terörle mücadelenin devam edeceğini vurgulayan Mahcub, LUO’nun 3 ay önce güneyde bir terörist sığınağına baskın düzenlediğini ve bu sırada bir lojistik destek noktasında 7 teröristi tutukladığını da sözlerine ekledi.
Ancak Ubari’deki yerel bir yetkili, Anadolu Ajansı'na (AA) yaptığı açıklamada, dün şafak vakti, muhtemelen şehir merkezine yakın çeşitli noktaları hedef alan bir silahlı insansız hava aracı (SİHA) ile 4 hava saldırısının düzenlendiğini söyledi. Şehir semalarında uçak seslerinin duyulduğunu belirten yetkili, bombardıman gerçekleşene kadar seslerin devam ettiğini kaydetti.
Saldırıların son iki yıl içinde şehre benzer saldırılar gerçekleştiren ABD Afrika Kuvvetleri Komutanlığı (AFRICOM) tarafından düzenlenmiş olabileceğini belirten kaynak, ancak AFRICOM'un daha önce peş peşe 4 saldırı gerçekleştirmediğini sözlerine ekledi.
Öte yandan LUO ve UMH güçlerinin temsilcilerinin yer aldığı 5+5 Ortak Askeri Komite dün geçtiğimiz Ekim ayında Cenevre'de imzalanan ateşkes anlaşmasının diğer maddelerinin uygulanmasını takip etmek üzere Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu’nun (UNSMIL) katılımıyla üçüncü toplantısını düzenledi. Ortak Askeri Komite, ülkenin doğusu ve batısı arasındaki sahil yolunun mayınların temizlenmesi ve her iki taraftan da teknik raporların sunulmasının ardından açılması ile ilgili düzenlemeleri görüştü. LUO heyeti başkanı Tümgeneral Amir Muhammed el-Amami, Ortak Askeri Komite’nin uluslararası gözlemcilerin Libya'daki çalışmalarının sonuçlarını da incelediğini söyledi.
İlgili bağlamda Cezayir Başbakanı Abdulaziz Cerrad, Libya Başbakanı Dibeybe’yi telefonla arayarak, yeni hükümetin kurulması ve güvenoyu almasından ötürü tebrik etti. Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun’un desteğini de ifade eden Cerrad, barış ve ulusal uzlaşıyı sağlamak, Libya’nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumak için yeni hükümetin çabalarını desteklemeye hazır olduklarının altını çizdi
Aynı şekilde dün akşam Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'den Birlik Hükümeti’nin TM’den güvenoyu almasından ötürü bir tebrik telefonu aldığını belirten Dibeybe, Sisi’nin daha iyi bir gelecek ve iki ülke arasındaki güçlü ilişkiler için iyimser bir tutum sergilediğini dile getirdi.
Sisi, Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi ile yeni yürütme otoritesinin oluşturulması ve Dibeybe hükümetinin güvenoyu alması konusunda benzer bir telefon görüşmesi gerçekleştirirken bu olumlu adımlarla siyasi çözüm yolunun ilerletilmesi için çalışılması gerektiğini vurguladı.
Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü tarafından yapılan açıklamaya göre Menfi, Sisi’ye Libya'da güvenliği ve istikrarı yeniden tesis etme ve kalkınma sağlama yönündeki samimi çabalarını takdir ettiğini belirtti. Menfi ayrıca yeni Libya yönetimini, Mısır ile Libya arasındaki kardeşçe ilişkileri güçlendirmeye ve temellerini sağlamlaştırmaya devam etmeyi istediğini vurguladı.

Trablus merkezli Libya hükümeti 30 Haziran’da, Rus Wagner grubu tarafından kullanılan bir üsse yapılan insansız hava aracı (İHA) saldırılarıyla herhangi bir ilgisi olmadığını açıkladı.

İsminin açıklanmasını istemeyen bir ordu kaynağı AFP’ye yaptığı açıklamada, perşembe akşamı Bingazi’nin 150 km güneydoğusunda bulunan el-Haruba Hava Üssü’nün İHA’lar tarafından gerçekleştirilen, ‘amacı bilinmeyen’ saldırılarla hedef alındığını belirtti. Söz konusu üste, Wagner grubunun unsurları yer alıyor. Haber siteleri, saldırının, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan ve doğu Libya makamlarının meşruiyetini sorguladığı Trablus hükümetinin silahlı kuvvetlerinden kaynaklandığını belirtti.

Özel ‘el-Masar’ kanalının haberine göre Ulusal Birlik Hükümeti’ne bağlı Savunma Bakanlığı, geçen cuma yaptığı açıklamada “Uçağımızın Libya’nın doğusundaki bir üsse düzenlediği saldırılara ilişkin yayınlananlar bizi şaşırttı” diyerek, Ekim 2020’de imzalanan ateşkese saygı duyduklarını vurguladı.

Diğer yandan Libya merkezli ‘Address’ gazetesinin haberine göre ise Batı Libya’daki Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed el-Haddad, “Birimlerimizden hiçbiri doğu bölgesindeki herhangi bir alanı hedef almadı” diyerek, benzer bilgilerin Libyalı kardeşler arasında savaşı ateşlemeyi ve Libya’yı bölgesel bir çatışmaya sokmayı’ amaçladığına dikkat çekti.

Libya 2011’den, Muammer Kaddafi rejiminin devrilmesinden bu yana büyük bir siyasi krize tanık oluyor. Nisan 2019 ile Haziran 2020 arasında Libya’nın doğusundaki en güçlü isim olan Halife Hafter, Trablus’un kontrolünü ele geçirmek için başarısız bir askeri girişimde Çadlı, Sudanlı, Nijeryalı ve Suriyeli savaşçıların yanı sıra Wagner grubundan savaşçıları kullandı. Bu başarısızlığı Ekim 2020’de, batı ve doğu kamplarının her birinden beş subaydan oluşmuş bir askeri komite tarafından gözlemlenen bir ateşkes anlaşmasının ilanı izledi.

O günden bu yana bir kısmı Rus ordusuyla birlikte savaşmak için Mali veya Ukrayna’ya gittikten sonra Libya’nın doğusundaki yüzlerce Wagner savaşçısı, başta petrol limanı bölgesinde olmak üzere güneyde aktifti.

Mareşal Halife Hafter (Ulusal Ordu)

Libya Parlamentosu üyesi Muhammed Amer el-Abani, geçen pazartesi günü yapılan parlamento oturumunu ‘yasa dışı’ olarak niteledi.

Abani, Arap Dünyası Haber Ajansı’na (ANA) yaptığı açıklamada, Temsilciler Meclisi’nin, geçen pazartesi günü üyelerinin çoğunu davet etmeden bir toplantı düzenlemesinin ‘meşruiyet dışında ve anayasal sisteme aykırı’ olduğunu dile getirdi. Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Bileyhik, meclisin, ikinci başkan yardımcısı Musbah Duma başkanlığında resmi bir kapalı oturum düzenlediğini açıkladığına dikkat çekti. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre toplantıda konsey, 2023 tarihli ve 05 sayılı kanun uyarınca Anayasa Mahkemesi başkanı ve üyelerini seçmek için oybirliğiyle bir karar aldı.

Temsilciler Meclisi toplantısının öncesinde oturum düzenlendi. (Temsilciler Meclisi)

Muhammed Amer el-Abani konuya dair şunları söyledi:

Geçtiğimiz pazartesi günü meclis oturumunda yaşananlar ve bunun sonucunda alınan kararlar hukuka aykırıdır. Çünkü toplantı tarihini, yeter sayısını ve yerini belirlemede oturumun yapılma esaslarını dikkate almamaktadır. Bingazi’de Temsilciler Meclisi’nin yakında toplanacak istişare oturumu öncesinde verilen kararların iptalini talep etmek, son parlamento oturumuna karşı yapılan protesto çerçevesinde geliyor.

‘Libya Al Ahrar’ sitesinin haberine göre milletvekilleri tarafından yapılan bir açıklamada, oturumun ‘geçersiz olduğu ve yasama veya meclis kararı düzeyine çıkmadığı’ ifadelerine yer verilirken, oturumda yaşananlar ise ‘Temsilciler Meclisi’ni zayıflatma girişimi’ olarak nitelendirildi.

Temsilciler Meclisi’nin kapalı oturumunun yapılması amacı hakkında ise Libyalı milletvekilleri “Bazı kararlar alma arzusu nedeniyle üyeleri davet etmeden bir oturum düzenlemenin belirli bir amacı vardır. Tüm milletvekilleri oturuma katılmaya davet edilmiş olsaydı, bu kararlar alınamazdı” açıklamasında bulundular.

‘Libya Al Ahrar’ internet sitesinde ise yaklaşık 40 milletvekilinin, meclis oturumlarını boykot etmekle tehdit ettiği ve Kurban Bayramı’nın ardından Trablus’ta parlamentonun son kapalı oturumunu protesto etmek için bir istişare toplantısı düzenlendiği bildirildi.

Dibeybe hükümeti, yemin ettikten sonra UMH’den görevi devralmaya hazırlanıyor

LUO, Libya’nın güneyinde aşırılık yanlılarının tutuklandığını duyurdu. ABD’nin Libya topraklarında hava saldırıları düzenlediğine dair haberler yerel basında yer aldı.