Uzaylı filmlerinin yıldızı Vega'nın yörüngesinde gezegen adayı bulundu

Görselde Vega'nın yörüngesindeki asteroit kuşağı resmediliyor (NASA)
Görselde Vega'nın yörüngesindeki asteroit kuşağı resmediliyor (NASA)
TT

Uzaylı filmlerinin yıldızı Vega'nın yörüngesinde gezegen adayı bulundu

Görselde Vega'nın yörüngesindeki asteroit kuşağı resmediliyor (NASA)
Görselde Vega'nın yörüngesindeki asteroit kuşağı resmediliyor (NASA)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak ve en ünlü yıldızlardan Vega'nın yörüngesinde, kavurucu sıcaklıkta bir gezegenin dönüyor olabileceğini ortaya koydu.
İleri gözlemler ve analizlerle doğrulanması beklenen gezegen adayının Neptün büyüklüğünde olduğu ve Vega'ya çok yakın bir konumda bulunduğu düşünülüyor.
Hakemli bilim dergisi The Astrophysical Journal'da yayımlanan bulgulara göre olası gezegen, yıldızın etrafındaki dönüşünü 2,5 Dünya gününde tamamlıyor.
Araştırmacılar yıldızına bu kadar yakın bir gezegendeki yüzey sıcaklıklarının yaklaşık 2 bin 976 santigrat dereceye ulaşacağını hesapladı. 
Varlığı ispatlanırsa gezegen, bilinen en sıcak ikinci gezegen olacak. En sıcak gezegen KELT-9b'deki yüzey sıcaklığınınsa 4 bin 300 santigrat dereceye ulaştığı biliniyor.
Vega yörüngesindeki gezegen adayının duyurulduğu yeni çalışmanın başyazarı Spencer Hurt, "Bu, kendi Güneş Sistemi'mizden çok daha büyük, devasa bir sistem" diye konuştu.
Colorado Boulder Üniversitesi'nde astronomi eğitimi alan Hurt, "Bu sistemde başka gezegenler de olabilir" diye ekledi.
Keşfin ardındaki araştırma ekibi, Arizona'daki Fred Lawrence Whipple Gözlemevi'nin yaklaşık 10 yıllık verilerini inceledikten sonra gezegen adayını fark etti.
Vega'nın hareketinde hafif bir yalpalama tespit eden araştırmacılar, yörüngedeki bir gezegenin kütle çekim kuvvetiyle yıldızı kendine çektiği sonucuna vardı.
Gökbilimciler yıllardır Vega'nın çevresini araştırıyor. Örneğin, 2013'te yıldızın etrafında dönen büyük bir asteroit kuşağının kanıtları bulunmuştu. Bu keşif astronomi camiasında büyük yankı uyandırmıştı.
Yeni araştırmanın yazarları, gezegen adayının varlığını doğrulamak için NASA'nın yeni teleskobunun göreve başlamasını beklemek zorunda kalabileceklerini söylüyor.
James Webb Uzay Teleskobu isimli güçlü teleskobun Ekim 2021'de fırlatılması ve hizmet süresinin sonuna yaklaşan Hubble Uzay Teleskobu'nun yerini alması planlanıyor.
Dünya'dan 25 ışıkyılı uzakta yer alan Vega, Kuzey Yarımküre göğünde son derece parlak görünüyor. Hatta profesyonel teleskoplar ünlü yıldızı gün ışığında bile tespit edebiliyor.
Vega sisteminde gezegenler ve uzaylılar bulunduğu fikri, bilimkurguda da epey popüler. Ünlü yıldız, ABD'li bilimkurgu yazarı Isaac Asimov'un Vakıf serisine ve 1997 yapımı Mesaj (Contact) filmine konu edilmişti. Robert Zemeckis'in yönettiği filmde Dünya dışı varlıklardan gelen ilk mesaj işlenmişti.
Vega'nın yer aldığı bir diğer sinema filmi de 1987 yapımı Spaceballs olmuştu. Komedi türündeki uzay macerasının yönetmen koltuğunda Mel Brooks oturmuştu.
 
Independent Türkçe, Space, Colorado Boulder Üniversitesi



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news