Grönland adası bir milyon yıl önce buzsuzdu

Grönland Kulusuk şehrinin arkasında küçük buz dağları yüzüyor  (AFP)
Grönland Kulusuk şehrinin arkasında küçük buz dağları yüzüyor (AFP)
TT

Grönland adası bir milyon yıl önce buzsuzdu

Grönland Kulusuk şehrinin arkasında küçük buz dağları yüzüyor  (AFP)
Grönland Kulusuk şehrinin arkasında küçük buz dağları yüzüyor (AFP)

Yapılan yeni bir araştırmaya göre, Kopenhag’daki bir dondurucuda tesadüf eseri keşfedilen buz örneklerinde, yüzyıllardır yok olan bitki fosillerinin bulunmasıyla Danimarka dilinde “Yeşil Dünya" olarak isimlendirilen ve dünyanın en büyük adası konumundaki Grönland’da yaklaşık bir milyon yıl önce buz bulunmadığı bilgisine ulaşıldı.
AFP’ye konuşan Kopenhag Üniversitesi İklim Bilimi Profesörü, Durthi Dahl-Jensen, "Buzlanmış çekirdek örneklerinde, Grönland'ın güneyindeki kıyılarda ve aynı zamanda tundra ve kuzey ormanlarında bulunan bu çok iyi korunmuş algleri, dalları ve bütün yapraklarıyla birlikte tespit edebildik" dedi. Profesör, buz çekirdeği örneklerinin, Soğuk Savaş sırasında üretilen fakat daha sonra imha edilen 600 nükleer savaş başlığını saklamak üzere 1966 yılında iklim araştırma merkezi adı altında inşa edilen gizli bir ABD üssü olan Camp Century'den alındığını söyledi. Bu örneklerin, buzun kilometrelerce derinliğine sondaj yapılarak alındığını ve herhangi bir kayıt düşülmeden 1994’te Kopenhag’da arşivlendiğini bildirdi.
Dahl-Jensen, "Dondurucuyu değiştirdiğimizde onları (örnekleri) keşfettik, daha önce hiç kimse bu 22 numuneyle ilgilenmemişti" ifadelerini kullandı. İklim bilimciye göre, "Buz çekirdeği örneklerinin bozulmadan kaldığını ve Grönland'ı yaklaşık bir milyon yıl boyunca kapladığını belirledik" ancak adada daha önce buz yoktu. Çalışmanın, Grönland'ın devasa buz örtüsünün "son 1,1 milyon yılda en az bir kez eridiği ve yeniden oluştuğu" sonucuna varmıştır.
Yüzölçümünün yüzde 85'i buzla kaplı olup iki milyon kilometrekarelik alanıyla dünyanın en büyük adası olan Grönland, gezegenin geri kalanından iki ila dört kat daha geniş bir alanı kapsayan kutup buzullarının erimesinde ön sırada yer alıyor.



NASA'nın Artemis görevi gecikirken, Çin, Ay hedefine ilerliyor

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA
TT

NASA'nın Artemis görevi gecikirken, Çin, Ay hedefine ilerliyor

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA

Çin'in uzay ajansı, geçen hafta Ay'a iniş yapan uzay aracı denemesini erken gerçekleştirmesinin ardından yaptığı açıklamada, ülkenin 2030'a kadar Ay'a ayak basma planlarının testlerin programa uygun ilerlemesiyle yolunda gittiğini söyledi.

Asya devinin Ay'a astronot indirme takvimi, NASA'nın 2027'ye kadar ertelenen Artemis II mürettebatlı görevinin takviminin hâlâ gerisinde.

SCMP'nin haberine göre Çin uzay ajansı geçen hafta Mengzhou yeni nesil yeniden kullanılabilir uzay aracı prototipinin ve Lanyue ay yüzeyine iniş aracının başarılı bir şekilde denendiğini duyurdu ve bunların geliştirilmesinin "sorunsuz ilerlediğini" ekledi.

Uzay ajansı ilerleyen aylarda ülkenin üç aşamalı süper ağır roketi Uzun Yürüyüş 10'un yanı sıra Mengzhou uzay aracının da güvenlik ve güvenilirliğini test etmeyi planlıyor.

dcfgthy
Ay'a iniş aracı (CNSA)

Mengzhou'da iki modül var. Biri Dünya'ya dönecek, diğeriyse uzaydayken yaklaşık 6 astronottan oluşan mürettebata itiş gücü, güç ve yaşam desteği sağlayacak bir harcanabilir modül.

Çin İnsanlı Uzay Programı Ajansı (CMSA) Müdür Yardımcısı Lin Xiqiang, "Uzun Yürüyüş 10 ve Mengzhou uzay araçları planlandığı gibi prototip geliştirme ve test çalışmalarını yürütüyor" dedi.

Diğer yer testlerinde de uzay aracının fırlatma arızası durumunda mürettebatı güvenli bir yere götürmek için geliştirilen acil kaçış sistemleri değerlendirilecek.

Daha önceki raporlarda uzay ajansı, uzay aracının 2027-2028 civarında mürettebatlı uçuş kabiliyetine ulaşmasını beklediğini söylemişti.

CMSA Müdür Yardımcısı, "İnsanları planlandığı gibi Ay'a fırlatmak için sağlam bir temel oluşturmak üzere tüm testlerin başarıyla tamamlanmasını sağlamak adına çaba göstereceğiz" dedi.

Öte yandan NASA'nın Ay yüzeyine yönelik Artemis III mürettebatlı görevi bir dizi gecikmeyle karşı karşıya.

Hem Çin hem de Amerikan görevleri, üs kurmak için kritik bir kaynak olan su-buz açısından zengin olduğu düşünülen Ay'ın güney kutbuna yakın bir yere iniş yapmayı hedefliyor.

NASA aralık ayında, Orion uzay aracının ısı kalkanında sorunlar keşfedilmesinin ardından Ay'a ayak basma görevinin 2027 ortalarına erteleneceğini duyurmuştu.

Yapılan kapsamlı testler, uzay aracının ısı kalkanındaki malzemenin beklenenden farklı aşındığını ortaya koymuştu.

Orion, Dünya atmosferinden geçerken ısı kalkanının, yaklaşık 2 bin 760 santigrat derece sıcaklığa karşı mürettebata termal koruma sağlaması gerekiyordu.

Amerikan uzay ajansı, uzay aracının mürettebatı güvende tutabilmesini sağlamak için Orion'un yörüngesindeki değişiklikleri ve ısı kalkanındaki geliştirmeleri test ediyor.

NASA'nın Keşif Sistemleri Geliştirme Misyon Müdürlüğü'nden sorumlu yönetici yardımcısı Catherine Koerner, "Görev planlarımızda yapılan güncellemeler, Ay'daki hedeflerimize güvenli bir şekilde ulaşabilmemizi ve mürettebatlı Mars görevleri için gereken teknolojileri ve kabiliyetleri geliştirebilmemizi sağlama yolunda olumlu bir adım" dedi.

Independent Türkçe