عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Suriye’de koronavirüs: Şam alarm veriyor, İdlib kamplarında tedbirler artırılıyor

Haseke’deki Waşokani kampına deterjan dağıtıldı (Şarku’l Avsat)
Haseke’deki Waşokani kampına deterjan dağıtıldı (Şarku’l Avsat)
TT
TT

Suriye’de koronavirüs: Şam alarm veriyor, İdlib kamplarında tedbirler artırılıyor

Haseke’deki Waşokani kampına deterjan dağıtıldı (Şarku’l Avsat)
Haseke’deki Waşokani kampına deterjan dağıtıldı (Şarku’l Avsat)

Suriye'nin başkenti Şam'da üst üste iki haftadır yeni tip koronavirüs (Kovid-19)  vaka sayısında gözlemlenen artış devam ediyor. Şam Hastanesi Müdürü Ahmed Abbas, bu ayın ortasından itibaren yoğun bakım odalarındaki doluluk oranının yüzde 100’e ulaştığını belirterek, pozitif vakaların yüzde 200 arttığını söyledi. Abbas konuyla ilgili düzenlenen basın toplantısı sırasında yaptığı açıklamada, mevcut durumun zor olduğunu ifade ederek, tedbir alınması çağrısında bulundu.
Suriye Sağlık Bakanlığı, ülke genelindeki vaka sayısının 17 bin 500’e ulaştığını ölü sayısının ise bin 175 olduğunu bildirdi. Virüsten kurtulanların sayısı ise yaklaşık 12 bin. Mart ayının başından bu yana vaka sayılarında artışın yaşandığı Suriye’nin başkenti Şam’da bir dizi önlem alındı. Abbas, virüsten etkilen en tehlikeli yaş grubunun 55 yaş üstü olduğunu vurguladı.
Koronavirüs hastaları için ayrılmış 127 yataktan 117’sinin kullanıldığı ve ülke genelinde vaka sayısında en üst noktada bulunan Şam’da 3 bin 500 vaka bulunuyor. 2 bin 621 vakanın bulunduğu Lazkiye’yi, 2 bin 385 vaka ile Halep takip ediyor. Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Başkanı Dr. Tevfik Hassaba ayın 18’inde yaptığı açıklamada, salgında yakın zamanda zirveye ulaşabileceklerini ifade ederek, artan vakaların önüne geçmek adına vatandaşları sosyal mesafe kurallarını uymaya ve maske takmaya davet etti.
Çok sayıda vaka ve ölümün kaydedildiği Kamışlı’da da sağlık sorunları yaşanıyor. Özerk Yönetime bağlık Sağlık Kurumu 103 yeni vaka ve iki ölümün gerçekleştiğini duyurdu. Toplamda bin 274 kişinin iyileştiği bölgede, 358 kişi hayatını kaybederken 9 bin 221 vaka bulunuyor.
Konuyla ilgili Şarku’l Avsat’a konuşan Sağlık Dairesi Başkanı Dr. Civan Mustafa, koronavirüs vaka ve ölü sayısında artış yaşandığını belirterek, vatandaşlara tedbirlere uyma, sosyal mesafeyi koruma ve maske kullanamaya davet etti. Mustafa, virüs için gerekli önlemlerin nasıl alınacağı konusunun yetkililerle toplantı yapıldığını da vurguladı.
Bu bağlamda Kürt Kızılayı farkındalığı arttırmak adına maske takmanın önemi konusunda bir kampanya başlatarak, Rakka Hastanesi, er Reşid ve eş Şedade kliniklerinde 7 bin 200 adet yıkanabilir maske dağıttı. Dr. Mustafa açıklamasında,  ameliyathane ve tecrit merkezlerinin her bölgede bulunan yardım ve acil durum merkezleri ile 24 saat boyunca hizmet verdiğine işaret ederek, salgın riskini azaltmak adına koronavirüs bulaştığından şüphe edilen herkesle iletişim halinde olduklarını bu durumun da Kuzey ve Doğu Suriye’deki riski azalttığını kaydetti.
Suriye’de muhalif grupların elinde olan İdlib’te, eğitim ve öğretim başlarken öğrenciler kendi önlemlerini alıyor. Eğitimciler, güvenli içme suyunun yanı sıra, savaşa maruz kalmış bölgede kamuya açık düzgün tesislerin yanı sıra virüs yayılmasını sınırlamak adına maske ve sterilizasyon malzemelerinin bulunmamasından şikayet ediyor.
Suriye'de salgının patlak vermesinden bu yana yaklaşık bir milyon 200 bin yerinden edilmiş Suriyelinin bulunduğu muhalif bölgelerde 26 gündür vaka kaydedilmedi. Toplamda 637 kişinin öldüğü 21 bin 260 vakanın bulunduğu Halep kırsalı ve İdlib’te devam eden çatışmalar sonucunda sağlık alt yapısı büyük zarar gördü. Rejim ve Rus savaş uçaklarının şiddetli bombardımanları sonucu birçok hastane ve tıp merkezi hizmet dışı kaldı.
Suriye Müdahale Koordinatörlüğü Ekip Lideri Muhammed Hallac Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, kamp sakinlerini çadırlardaki aşırı kalabalık, soğuk hava ve yağmur nedeniyle kişisel hijyene uymaya davet etti. Nüfus yoğunluğu sebebiyle ihtiyaçların arttığını belirten Hallac açıklamasında,  virüs riski olan bir milyondan fazla insana ev sahipliği yapan yaklaşık bin 200 kampın olduğunu bildirdi.
 

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Suriye ve komşu ülkeler

Kamışlı şehrinde düzenlenen Süveyda halkına destek yürüyüşünde pankart taşıyan Suriyeli Kürt kadınlar (AFP)
Kamışlı şehrinde düzenlenen Süveyda halkına destek yürüyüşünde pankart taşıyan Suriyeli Kürt kadınlar (AFP)
TT
TT

Suriye ve komşu ülkeler

Kamışlı şehrinde düzenlenen Süveyda halkına destek yürüyüşünde pankart taşıyan Suriyeli Kürt kadınlar (AFP)
Kamışlı şehrinde düzenlenen Süveyda halkına destek yürüyüşünde pankart taşıyan Suriyeli Kürt kadınlar (AFP)

Mustafa Feki

Suriye, Bilad-ı Şam ülkeleri arasındaki çatışma denkleminde bir taraf ve “Büyük Suriye” dediğimiz bölgedeki çatışmaların ağırlık merkezi olmaya devam edecektir. Bunun nedeni, Batı Asya'da önemli bir Arap ülkesi olması ve Arap, Asya ve hatta küresel meselelerde etkili olmasıdır. Son yıllarda “Suriye'deki çatışma" başlığı altında birçok kitap ve çalışma yayınlandı. Arap-İsrail çatışması uzmanları, “Mısır olmadan savaş, Suriye olmadan barış olmaz” derken haklıydılar. Dahası Suriye devletinin tarihi, kuruluşundan itibaren İslam devletinin tarihidir ve Şam'da başlayan hilafetin doğuşunun gerçek doruk noktasıdır. Şairlerin Emiri, Ahmed Şevki'nin dediği gibi, “Doğu'nun ihtişamı Şam ile başlar.”

Suriye coğrafi konumu, İsrail, Türkiye ve İran ile olan sınırları, Irak'a yakınlığı ve Lübnan ile iç içe geçmişliği, ayrıca etnik azınlıklar Türkler, Kürtler, Farslar ve Araplar da dahil olmak üzere çeşitli milletlerden oluşan bir mozaiği barındırması nedeniyle büyük acılar yaşadı. Bu nedenle Suriye, Arap Maşrık (Levant) bölgesinin jeopolitik yapısında zorlu bir aktör olmayı sürdürdü ve hem Araplar hem de Arap olmayanlar tarafından yönetildi. Bu tarihi süreç Emevi devletiyle başladı, ardından Şam Abbasi hakimiyetine geçti. Sonrasında Emevi başkentinde İslam devletçikleri birbirini takip etmeye devam etti. Ta ki Osmanlı Türkleri gelip Maşrık’ı kontrol edene kadar. Suriye ve Türkiye arasındaki coğrafi yakınlık, Maşrık bölgesinin bu önemli kısmında hakim olan kimliğin şekillenmesinde etkili bir rol oynadı.

Suriye, işgalcilerin ve Arap vatanının kalbi ve İslam dünyasının incisi olan bu bölgeyi kontrol altına alma girişimlerinin hedefi olmaya devam etti. Aynı zamanda komşu milletlere ve Araplaştırılmış azınlıklara karşı bir siper görevi gördü. Keza zaman zaman komşu ülkelere, zaman zaman da Doğu ve Batı'dan İslam ülkelerinden ve Frenk topraklarından gelen davetsiz misafirlere karşı bölgenin ilk savunma hattı oldu. Ayn Calut, Hıttin ve Mercidabık'ın, Maşrık’ın ayrılmaz bir parçası olduğu belirleyici savaş ve çatışma merkezleri olduğu bilincimizden ve hafızamızdan kaçabilir mi?

Ardından, Suriye devletinin Fransız mandası yönetimi altına girdiği ve Suriyeli Dürzi lider Sultan Paşa el-Atraş ile Şam’ın özgür ve Suriye'nin cesur adamlarının önderliğindeki evlatlarının cesurca mücadele ettiği dönem geldi. Sonunda, başkenti Şam'da bulunan mevcut Suriye devleti ile başkenti Beyrut'ta bulunan Lübnan devleti ortaya çıktı. Şamlı zihinler Mısır'a doğru da ilerledi ve edebiyat, düşünce, gazetecilik, yayıncılık, tiyatro ve sinema alanlarına ışık tuttular.

Maşrık’taki Türk varlığı sona erdiğinde, Suriye'nin konumu ve çatışmanın yönetimindeki merkezi rolü çeşitli güçlerin iştahını kabarttı. Bu çatışmanın özellikleri, Yahudi varlığı ve Filistin'de yabancı bir oluşumun kuruluşu ile netleşti. Suriye devleti, İsrail gibi yabancı bir düşmanın veya Abdunnasır'ın Mısırı gibi milliyetçi bir müttefikin tarafı olduğu çeşitli aşamalardan geçti. Suriye hafızası, Suriye devleti ve milliyetçi duygularıyla güçlü bir bağı olan merhum Mısır devlet başkanının yönetimine duyulan o aşırı coşkuyu hâlâ canlı bir şekilde koruyor. Abdunnasır Suriye’de eşi benzeri görülmemiş bir popülerliğe sahipti. Öyle ki, 1958'de birliğin doğuşu deklare edildiğinde, Suriyeliler neredeyse arabasını taşıyacaklardı. Birlikle birlikte bölge, Batı'yı rahatsız eden ve özellikle de Amerika Birleşik Devletleri'ni endişelendiren bir yola girmişti. Suriye'de yaşananlar birbiriyle bağlantılı iki noktada özetlenebilir.

Birincisi, Suriye, Suriye ordusundan maceracı subayların liderliğinde kapalı bir askeri darbe döngüsü yaşadı. Bu darbelerle Hüsnü el-Zaim, Sami el-Hinnavi ve Edib el-Çiçekli gibi isimler iktidara geldi. Ayrıca, Şükrü el-Kuvvetli, Haşim el-Atasi ve Suriye sahasının genelinde ulusal eylem arenasının önemli isimlerinden sivillerin cumhurbaşkanlığını üstlendiği kısa süreli sivil yönetim dönemleri de yaşandı.

Suriye her zaman dirençli oldu ve belirli ajandaları olan isimler ortaya çıkana kadar kimliğinden veya statüsünden asla ödün vermedi. Bunlar arasında, Lübnan sahilinde idam edilen Antun Saade liderliğindeki Suriye Ulusal Partisi'ni özellikle anabiliriz. Saade, Büyük Suriye'yi ve Kıbrıs'ın yıldızı olduğu Bereketli Hilal adını verdiği bölgeyi savunuyordu. Bu dönemde Zeki el-Arsuzi, Mişel Eflak ve Selahaddin Bitar tarafından kurulan Arap Sosyalist Baas Partisi de ortaya çıktı. Bunu milliyetçi hareketin Cumhurbaşkanı Cemal Abdunnasır liderliğinde vücut bulduğu Temmuz 1952’deki Mısır Devrimi izledi. Abdunnasır Suriye’ye hayrandı, çünkü halkında kendisine karşı zamanının hiçbir yöneticisinin görmediği bir destek, coşku ve hamaset görmüştü. O sırada genç Suriyeli subaylardan oluşan bir askeri heyet Kahire'ye gelerek Mısır ve Suriye arasında bir birlik kurulmasını talep etti. Bunu, Şam'daki rejime ve Kahire'deki yeni rejime karşı yürütülen politikaların yarattığı çıkmazdan kurtulmanın tek geçerli yolu olarak görüyorlardı. Ancak, bildiğimiz gibi birlik uzun sürmedi. Çok geçmeden Eylül 1961'de ayrılık gerçekleşti ve Arap Sosyalist Baas Partisi kontrolü ele geçirmeyi başardı.

Mısır ve Suriye arasında ikili birlik ve Mısır, Suriye ile Irak arasında üçlü birlik projeleri birbirini takip etmeyi sürdürdü. Nasır öldüğü güne kadar, Şam'a zaferle dönerek kuzey ve güney bölgeleri birleştiren bir devletin yeniden kuruluşunu ilan etmenin ve böylece iki ülkeyi yeniden tek bir oluşum haline getirmenin hayalini kurdu. İki bölge, Mehmet Ali Paşa'nın oğlu İbrahim Paşa Arap ordusuna liderlik ederek ikisini birleştirdiği dönem hariç, daha önce hiç birleşmemişti. Suriye ve Mısır, Londra Antlaşması'nın imzalandığı 1831'den 1840'a kadarki süreçte birleşik kaldı. Bu antlaşma, Muhammed Ali ailesinin yönetimini, sınırları içinde kalması ve başkalarının işlerine karışmaması koşuluyla, oğullarına ve torunlarına geçecek bir yönetim olarak sınırlamıştı.

Ardından Suriye sahnesinde Arap Sosyalist Baas Partisi başta olmak üzere eski partilerden unsurlar ortaya çıktı. Hafız Esed, rakibi Salah Cedid'i devirdi, iktidarı ele geçirdi ve Suriye'de demirden bir yumrukla kontrolü sağladı. Döneminin en dikkat çekici kanlı olaylarından biri, Savunma Tugayları'nın tarihi şehirde binlerce sivili katlettiği Hama katliamıydı. Moskova ve Tahran ile bağlantılı olan baba ve oğulun iktidarı boyunca tarih uzun süre durakladı. Bu iki ülkeyle ilişki onlara Arap bölgesinde özel bir statü kazandırdı.

İkincisi, bölge daha sonra, kendisini DEAŞ olarak ilan eden örgütün başını çektiği şüpheli yan terör örgütlerinin ve benzer isimli diğer örgütlerin ortaya çıkışına sahne oldu. Bu örgütler, Suriye sahnesinde kendilerine yer edinmeye çalışarak, normal şartlar altında başaramadıklarını, bu anormal koşullar altında başardılar.

Arap Baharı olayları sırasında, ilk kıvılcım Dera şehrinde çaktı ve durum bulaşıcı ve tutuşabilir hale geldi. Sonuç olarak, Suriye Arap denkleminden neredeyse tamamen çıktı. Ta ki bazı evlatları iktidar ve yönetim pozisyonlarını geri kazanana ve geçici Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara, Suriye halkının bir kısmıyla birlikte iktidarın dizginlerini ele geçirene kadar. Suriye bugün, geleceğe dair sağlam ve eksiksiz öngörülerde bulunamayacağımız kadar hassas ve karmaşık koşullar altında toparlanmaya çalışıyor. Zira Suriye'yi riske atmaya çalışanlar var ve bunlar tarihi emelleriyle İsrail, yerel acılarıyla İran’dır. Türkiye de şüphesiz gelecek hedefleriyle öne çıkıyor.

Ancak Suriye'nin adı yüksekte olmaya ve bayrağı dalgalanmaya devam edecek, çünkü olumlu çoğulculuğuyla tanınan ve bu sayede dinler ve etnik kökenler arasında büyük bir birliktelik ve yakın bağlar kuran bir ülkedir. Suriye, günümüz dünyasında ciddi bir ağırlığa ve net bir öneme sahip insan topluluklarını kapsadığı için her ulusal veya bölgesel denklemde zor bir sayı olmuş ve olmaya devam edecektir.

Bugün, yaraları ve acılarıyla Suriye'yi, çevredeki koşullara ve yaklaşan zorluklara rağmen en kısa sürede iyileşip umutlarını gerçekleştirmeye başlayacağından emin bir şekilde izliyoruz.