Libya Ulusal Birlik Hükümeti, İtalya, Fransa ve Almanya dışişleri bakanlarını da içeren üst düzey bir Avrupalı heyetle, Abdulhamid Dibeybe başkanlığında görüşmeler gerçekleştirdi. Hükümet, görüşme sırasında yabancı ‘paralı askerlerin’ ülkeden çıkarılması çağrısı yapan bölgesel ve batı taleplerini kabul etti. Aynı şekilde Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi de Mısır’ın Libya’daki yeni yürütme otoritesine ‘tam ve mutlak’ desteğini dile getirdi.
Mısır Cumhurbaşkanı, 25 Mart’ta Kahire’ye ziyarette bulunan Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi ve yardımcısı Abdullah el-Lafi ile Kahire’de bir araya geldi. Ziyaret, Menfi’nin göreve gelmesinden bu yana ilk resmi Mısır ziyareti ve ikinci dış ziyaret oldu.
Görüşme sırasında Sisi, mevcut tarihi aşamayı yönetmede başarıya ulaşmak ve yıl sonunda ulusal seçimler gerçekleştirmek için Mısır’ın Libya’daki yeni yürütme otoritesine her alanda ve tüm ikili, bölgesel ve uluslararası forumlarda ‘tam ve mutlak’ destek verdiğini vurguladı.
Mısır cumhurbaşkanlığı sözcüsü tarafından yapılan açıklamaya göre Sisi, ‘Libya topraklarının birliğini koruma, güvenliğini ve istikrarını sağlama, Libya’nın birleşik bir ulusal ordudan yararlanma, dış müdahalelere son verme ve tüm paralı askerleri ve yabancı savaşçıları Libya’dan uzaklaştırma’ ilkelerinden kaynaklanan ve Libya devletinin çıkarlarını gerçekleştirmeyi amaçlayan Mısır tavrının devam ettiğine dikkati çekti. Aynı şekilde Mısır’ın ‘güvenlik ve istikrarı sağlamak için güvenlik güçleri ve polis de dahil olmak üzere Libya devletinin ulusal kurumlarını yeniden canlandırmak için, çeşitli alanlardaki uzmanlığını’ Libya hükümetine sunmaya tam olarak hazır olduğunu vurguladı.
Öte yandan Menfi, Libya Ulusal Ordusu’nun birleşmesine katkıda bulunan Mısır’ın rolüne ve Mısır kalkınma deneyiminin Libya’ya aktarılmasındaki hayati rolüne övgüde bulundu. Kaynaklar, Sisi’nin birkaç hafta içerisinde Trablus’taki Mısır büyükelçiliğinin yeniden açılacağına dair Menfi’ye güvence verdiğini de söyledi.
Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre, görüşmede, Trablus’un Libyalı kadroları yetkin kılarak, geçiş aşamasına öncülük etme çabalarını desteklemek amacıyla ilerleyen dönemde iki ülke arasındaki iş birliği ve koordinasyon olasılıkları gözden geçirildi. İlerleyen dönemde her iki tarafın üst düzey yetkilileri arasındaki istişarelerin ve karşılıklı ziyaretlerin yoğunlaştırılmasına karar verildiği aktarıldı.
Birkaç saat süren ziyaretin ardından Menfi ve Lafi, Libya’nın doğusundaki Tobruk şehrine geri döndü. Muhammed el-Menfi, Kahire ziyaretini, iki ülkeyi birbirine bağlayan tarihi bağlar ve ikili ilişkilerin güçlendirilmesi çerçevesinde gerçekleştirdi.
Paralı askerlerin durumu
Libya Dışişleri Bakanı Necla el-Menguş, paralı askerlerin ülkeden derhal uzaklaştırılması çağrısında bulundu. Menguş, Avrupa heyetiyle düzenlediği ortak basın toplantısında ulusal egemenliğin ‘Dibeybe hükümetinin dış stratejisinde tartışılmaz bir temel olduğunu’ belirtti. Bakan, Libya’nın bölgesel istikrarının sadece Libya’ya değil, Avrupa da dahil tüm komşu ülkelere de olumlu yansıdığını dile getirdi. Necla el- Menguş, bu bağlamda AB ülkelerine, ‘Libya’nın her yerinde büyükelçilik ve konsolosluk faaliyetlerinin geri dönüşünü hızlandırma ve Libya’nın dışından değil içinde vize faaliyetlerinin yürütülmesini kolaylaştırma’ çağrısında bulundu.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian, Sirte ve Mısrata şehirleri arasındaki sahil yolunun açılması ve yabancı paralı askerlerin Libya’dan çekilmesi çağrısı yaparken, Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da “Paralı askerlerin geri çekilmesi, Libya’da yaklaşan seçimlere hazırlanmanın temel koşuludur” değerlendirmesinde bulundu. Maas, Avrupa’nın Libya’da barışın sağlanması hususunda ‘büyük bir çıkara’ sahip olduğunu söyledi. Alman Bakan ayrıca, “Bugün (25 Mart) Libya’daki varlığımız, birlik hükümetini desteklemek içindir ve birlikte çalışırsak çok şey başarabiliriz” dedi.
İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, AB’nin Libya’da istikrar sürecini desteklediğini dile getirdi. Libya’daki krize askeri bir çözüm olmayacağına ikna olduğunu söyleyen Di Maio, “Ateşkes sağlanması, Sirte- Mısrata arasındaki yolun açılması, tüm paralı askerlerin ve yabancı güçlerin Libya’dan çıkarılması gerekiyor” dedi.
Avrupalı yetkililerin bu ortak ziyareti, Dibeybe hükümetinin kurulmasından iki haftadan kısa bir süre sonra gerçekleşti. Aynı zamanda geçtiğimiz Pazar günü Trablus’u ziyaret eden ve Dibeybe ile görüşen İtalya Dışişleri Bakanı açısından ziyaret Libya’ya yönelik ikinci ziyaret oldu. Fransa ve Almanya dışişleri bakanları ise Libya’ya ilk kez ziyarette bulunuyor.
Avrupa troyka heyeti, Dibeybe ve BM misyonu Başkanı Jan Kubis ile de bir araya geldi. Heyetin ziyareti, üç Avrupa ülkesinin yıllarca kaosa tanık olan Libya’daki son siyasi gelişmelere desteklerini gösterme amaçlı bir jest olarak kabul edildi.
Dibeybe hükümetinin sözcüsü Muhammed Hammuda, Çarşamba günü başkent Trablus’ta düzenlediği basın toplantısında, ülkedeki askeri yapının birleşmesinin temel bir gereklilik haline geldiğini vurguladı. İstişarelerin sonuçlarının ve 5+5 askeri komite çalışmalarının ‘iyi olduğu ve istikrarlı bir hızla bu hedefe doğru ilerlediği’ kaydedildi.
Öte yandan Halife Hafter liderliğindeki LUO, Çarşamba günü Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından savaş suçu işlemek suçlamasıyla aranan, ordunun özel kuvvetlerinin komutanlarından Yarbay Mahmud el-Varfali’nin yasını tutuyor. Ülkenin doğusundaki Bingazi şehrinde suikasta uğrayan Varfali’nin cenazesi Çarşamba günü gece geç saatlerde kaldırıldı.
Varfali’nin birliğinden isyan başlatıldığı yönündeki söylentiler ise örtülü bir şekilde yalanlandı. Özel Kuvvetler yaptığı açıklamada, tüm askerlerin görevlerinde ve askeri kışlalarında olduğunu duyurdu. Açıklamada, güvenliği, istikrarı bozmaya ve safları bölmeye çalışan tüm kötü niyetli söylemler reddedildi.
