Libya'daki antik Yunan şehri vandalizm tehdidi altında

Libya'daki antik Yunan şehri Kirene (AFP)

MÖ 6. yüzyılda Yunanlılar tarafından kurulan bugün Libya'nın doğusunda bulunan Şahaat olarak da bilinen ve UNESCO tarafından, Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilen Libya'daki 5 bölgeden biri olan Kirene antik kenti bu günlerde yağma ve buldozer gibi yeni tehditlerle karşı karşıya.
Kirene, zengin bitki çeşitliliği ve onlarca kilometre boyunca uzanan ağaçların bulunduğu göz alıcı Cebel Ahdar bölgesinde yer alıyor. Tarihi sütunlar ve duvarlar, beyaz ve sarı kayalardan yapılmış heykeller sanki yakın geçmişte inşa edilmiş gibi yenilikçi bir geometrik oluşum içinde halen varlığını koruyor.
Turistler, ılık bahar güneşinin altında Atina'daki Akropolis platosundaki Partenon kalıntılarının en büyüğü olan Apollon Tapınağı'nı veya Zeus Tapınağı'nı gezerek ziyaret ediyor. Ancak bu antik kentteki eserlerin kaderi, konut inşaatı, kontrolsüz kazı ve hırsızlık gibi tehlikelerle tehdit altında.
Kirene antik kentinden yetkili Adel Ebu Fejra, AFP ile yaptığı röportajda en büyük sorun, vatandaşların kenti istismar etmesi olduğunu söyleyerek “Bazı insanlar eski eserlerin bulunduğu bölgeleri buldozerlerle yıkıyor, bölüyor ve satıyor. Daha sonra bu paha biçilmez bölgelerin üzerine konutlar inşa ediliyor.” dedi.
Antik kenti çevreleyen toprakların büyük bir kısmı, hükümetin buraları konut ve ticari amaçla kullanıma kapatma kararını reddeden vatandaşlara ait.
İhlalin büyüklüğünü belirlemenin zor olduğuna işaret eden Fejra "Saldırılara maruz kalan bölgeler bizim korumamız altındaki çitle çevrili alan içinde değil. Bazı insanlar devlete ait topraklara girip onları böldü, satışa çıkardı ve üzerine evler yaptı” dedi. Şahaat’ın arkeolojik sit alanının son 10 yılda büyük ihlallere tanık olduğuna inanan Doğu Libya'daki müze yetkilisi İsmail Dakhil ise konuya dair şu açıklamaları yaptı: “Kent antik harabelere grafitiler çizilmesi ve antik eserlerin kazılarak ülke dışına kaçırıldığı çok sayıda gayri resmi kazı da dahil olmak üzere çok sayıda saldırıya maruz kaldı. Arkeolojik alanlarda kentsel yapıların artması, toplam alanlarının yüzde 20 ila 30' unun tahrip edilmesine yol açtığı için, rastgele yapılan inşaatlardan da muzdaribiz."