Fas Anayasa Mahkemesi, önümüzdeki seçimlere ilişkin teşkilat yasa tasarısının anayasaya uygunluğunu kararlaştırmak için haftalardır hazırlıklarını sürdürüyor. Bir grup muhalefet partisi ve çoğunluk, başta seçim böleninin seçmen bazında değil, seçim listelerinde kayıtlı olanlar bazında hesaplanması olmak üzere parlamentodan geçen tasarıya ilişkin Anayasa Mahkemesi’ne raporlar gönderdi.
İstiklal Partisi, Özgünlük ve Çağdaşlık Partisi (PAM) ve İlerleme ve Sosyalizm Partisi’nin temsil ettiği muhalefet grupları, Temsilciler Meclisi ve Danışmanlar Meclisi, bölge grupları konseylerinin (yetkililer ve belediyeler) üyelerinin seçimi ve siyasi partilerle ilgili bir teşkilat kanunu taslağını içeren değişikliklerle ilgili mahkemeye ortak bir muhtıra ilettiler.
Söz konusu muhtırada, Temsilciler Meclisi ile ilgili teşkilat kanununu ilgilendiren tartışmalı seçim böleninin, özellikle seçim listelerinde kayıtlı olanlar bazında hesaplamasını savunmaya odaklanıldı.
Muhalefet partilerinin ortak muhtırasında, yeni seçim paydasının temel anayasal tercihlerden hiçbiriyle çelişmediği ve temsili kurumların inşasını ve düzgün işleyişini düzenleyen ilkelerin hiçbirine karşı olmadığı değerlendirmesi yer aldı. Ayrıca taslağın seçim sistemiyle ilgili herhangi bir ural içermediği, uyulması beklenen belirli bir oylama modeli belirtilmediği veya dikkate alınacak bir seçim adaleti kuralı içermediğinin altı çizildi. Bunun da bu konunun koşullar ve bağlamlar çerçevesinde değiştirilebilen ve revize edilebilen yasal tercihlerin kapsamına girmesini sağladığı vurgulandı.
Muhalefet ortak açıklamada, 62’inci maddede teşkilat kanunun Temsilciler Meclisi üyelerinin sayısını, seçim sistemini, seçim böleni ilkelerini, oy kullanma koşullarını, görevlendirilme kurallarını ve seçim uyuşmazlıkları sistemini beyan etmeyi şart koştuğunu bildirdi. Dolayısıyla parlamentonun seçim paydasını bölenini hesaplama yöntemini gözden geçirirken kendisine ayrılmış ve anayasal olarak yasallaşmış bir alanda hareket etmesini sağladığını kaydetti.
Muhalefet, seçim bölenini hesaplama yönteminin değiştirilmesinin siyasi katılım çemberini genişletmeyi ve seçim listelerinde kayıtlı seçmenleri katılımlarının önemi konusunda duyarlılık kazandırmayı hedeflediğini bildirdi. Ayrıca önceki seçimlerdeki seçim böleni hesaplama yönteminin seçmen bazında olmasının pratikte siyasi yönelimlerden uzaklaşılmasına ve bazılarının zayıflamasına yol açtığı kaydedildi.
Adalet ve Kalkınma Partisi'nin temsilci heyeti ise Anayasa Mahkemesi'ne sunduğu muhtırada seçim böleni değişikliğine itiraz ederek bunun sandalyelerin eşit olarak ve katılan taraflar arasında rekabet olmaksızın dağıtılmasına yol açacağını savundu. Aynı zamanda oy kullanmanın milletin iradesini göstermesi dolayısıyla durumun anayasal gereklilikleri ihlal edeceği vurgulandı. Açıklamada, halkın temsilcilerini özgür ve adil bir şekilde seçmesi gerektiğinin altı çizildi.
Adalet ve Kalkınma Partisi temsilci heyeti ayrıca değişikliğin demokratik sürecin temeline ve seçime katılım oranına zarar vereceğini savundu. Heyet açıklamasında, seçim listelerinde kayıtlı olanlar bazında bir seçim böleninin Fas tarafından onaylanan uluslararası anlaşmalarla ve karşılaştırmalı hukuki referanslarla çeliştiğini, bu durumun temsili demokrasi için ciddi bir gerileme ve bozulma teşkil edeceğini kaydetti.
Parlamento grupları geçtiğimiz günlerde Anayasa Mahkemesi Başkanı'ndan seçimlerle ilgili teşkilat kanununa ilişkin yazılı görüşlerini 8 günlük süre içinde bildirmeleri yönünde bir mektup almışlardı.
Fas anayasasının 85’inci maddesi "Anayasa Mahkemesi anayasaya uygunluğunu beyan etmeden teşkilat kanunlarının uygulanması için bir emir çıkarılamaz" hükmünü içeriyor.
Fas’ta seçim sistemi Anayasa Mahkemesi’ne taşındı
Fas’ta seçim sistemi Anayasa Mahkemesi’ne taşındı
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة