عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Yemen: Husiler Marib'de sığınmacıları hedef aldı

BM ve ABD temsilcileriyle görüşen Yemen Cumhurbaşkanı Hadi, hükümetin tavizlerini hatırlattı

Yemen Cumhurbaşkanı, ABD'nin Yemen Özel Temsilcisi ile dün Riyad'da görüştü. (SABA)
Yemen Cumhurbaşkanı, ABD'nin Yemen Özel Temsilcisi ile dün Riyad'da görüştü. (SABA)
TT
TT

Yemen: Husiler Marib'de sığınmacıları hedef aldı

Yemen Cumhurbaşkanı, ABD'nin Yemen Özel Temsilcisi ile dün Riyad'da görüştü. (SABA)
Yemen Cumhurbaşkanı, ABD'nin Yemen Özel Temsilcisi ile dün Riyad'da görüştü. (SABA)

BM Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths ve ABD'nin Yemen Özel Temsilcisi Timothy Lenderking dün (Pazar) Riyad'da Yemen hükümetinin liderlerine Husi milislerin Suudi Arabistan girişimiyle ilgili cevaplarını iletti. Öte yandan Husiler Marib'e yönelik saldırılarına devam ederek sığınmacıların kamplarını hedef aldı.
Husilerin, Sana Havalimanı ve Hudeyde Limanı’na getirilen kısıtlamaların hafifletilmesini içeren girişimin ayrıntılarına ilişkin uzlaşmazlıklarını sürdüreceği yönünde görüşler öne sürüldü. Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi ise temsilcilerle yaptığı iki ayrı görüşmede, ülkesindeki İran projesini reddettiğini ve hükümetinin üç referansa dayalı herhangi bir barış çabasının başarılı olması konusundaki arzusunu yineledi. 
Griffiths, İran destekli grubu, savaşı sonlandırmayı ve Yemenli tarafların krize nihai çözüm arayışı içinde müzakere masasına dönmesini amaçlayan Suudi Arabistan girişimine ikna etme çabalarının bir parçası olarak Cuma ve Cumartesi günleri Maskat'ta Husilerin Sözcüsü Muhammed Abdusselam ve Ummanlı yetkililerle görüştü. Toplantı, ABD temsilcisinin aynı amaçla bölgeye gelişiyle eş zamanlı yapıldı. 

Temkinli iyimserlik 
Yemen hükümetinin Husilerin ciddiyetine dair artan şüphesine rağmen diplomatik kaynaklar Husi liderlerinin Suudi barış girişimine ve Yemen krizinin sona ermesine yönelik ifade ettikleri "olumlu sinyallerden" söz ettiler. Kaynaklar, “Alenen yaptıkları açıklamalar, özel görüşmelerde konuştuklarından farklı" dedi.
Diplomatik kaynaklar Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Husilerin, BM'nin Yemen Temsilcisi Martin Griffiths ile yaptıkları görüşmede Yemen krizini sona erdirmek için ilan edilen Suudi girişimine yönelik ciddiyet ve olumlu yaklaşım gösterdiklerini bildirdi.
İsminin açıklanmasını istemeyen kaynaklar açıklamasında, "BM Temsilcisi’nin Maskat ziyaretinin olumlu geçtiğini düşünüyoruz. Kamuoyunda girişimi reddettiklerine ilişkin söylentiler söz konusu. Ancak BM Temsilcisi ile özel görüşmelerinde ciddi bir şekilde konuşuyorlar” ifadelerini kullandılar.
Kaynaklar, Suudi girişiminin başarısı konusunda ihtiyatlı bir iyimserlik dile getirerek, "İyimseriz, ancak yine de aşılmasını umduğumuz engeller var" dedi.
Diğer taraftan resmi kaynaklar, Yemen Cumhurbaşkanı Hadi'nin temsilcilerle ülkesindeki son gelişmeleri ve başta Suudi girişimi olmak üzere savaşı sona erdirmek için uluslararası ve bölgesel çabaları ele aldığını aktardılar.
Yemen Cumhurbaşkanı’nın Griffiths ve Lenderking ile yaptığı ayrı ayrı görüşmelerde Yemen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Ali Muhsin Salih ile Başbakan Muin Abdulmelik de hazır bulundu. Yemen resmi haber ajansı SABA’nın haberine göre Hadi görüşmelerde, “Yemen’in birliğini, güvenliğini ve istikrarını koruyacak şekilde, üç referansa dayalı sürdürülebilir barışı sağlama konusunda hükümetinin istekliliğini” vurguladı. 
Cumhurbaşkanı Hadi, Husi devrimci milisleri tarafından ulusal mutabakat ve onları bir bileşen olarak kabul eden ve çeşitli aşamalarına katıldıkları diyaloğun sonuçlarına rağmen ilan edilen savaş nedeniyle halkının çok acı çektiğini ifade etti.
Yemen Cumhurbaşkanı, meşru hükümetin çatışmayı sona erdirmek amacıyla birçok taviz verdiğini, ancak bu tavizlerin Husi darbe milisleri tarafından uzlaşmazlık ve tırmanışla karşılandığını belirtti. Aynı zamanda hükümetin Yemen'e barışı getirmeye yönelik her türlü girişim ve çabaya olumlu yaklaşmaya devam edeceğini vurgulayan Hadi, hükümetin ülkede kan dökülmesini durdurmayı ve sağlık, eğitim ve diğer yaşam koşullarının bozulması nedeniyle milyonlarca insanın çektiği acıyı sona erdirmeyi amaçladığını dile getirdi.
Hadi, Husi milislerin Marib ve diğer valiliklerdeki devam eden tırmanışının grubun savaşı sona erdirmek için sunulan barışçıl seçeneklere yönelme niyetinde olmadıklarını gösterdiğini vurguladı. Ayrıca, halkın Yemen'de İran projesinin uygulanmasını ve Yemen’in "geçmiş rahiplik yönetimi" olarak tanımladığı şeye dönüşmesini kabul etmeyeceğini belirtti.
Kaynaklar, Hadi’nin ABD temsilcisi ile yaptığı görüşmede Yemen'deki krizin çözümü için Suudi Arabistan'ın sunduğu barış girişiminin başarılı olmasının yolları da dahil olmak üzere Yemen'le ilgili bir dizi sorunu ve konuyu ele aldığını kaydetti. Yemen hükümeti ve uluslararası toplum tarafından memnuniyetle karşılanan Suudi Arabistan girişimi, savaşın dilinden ve trajedilerinden uzak bir barışın sağlanması ve Yemen halkının güvenlik ve istikrar ihtiyacından yola çıkılarak ilan edildi. 
SABA haber ajansı, Cumhurbaşkanı Hadi'nin ABD Temsilcisi Lenderking ile görüşmesinde, barışı sağlamaya yönelik görevini yerine getirmede Lenderking’e yönelik desteğini dile getirdiğini aktardı. İran'ın arkasında olduğu Husi milislerin, sonuncusu Stockholm Anlaşması olmak üzere hiçbir barış çabalarına uymadığını vurgulayan Hadi, "Masum insanları hedef alarak Marib'i kuşatmaya devam ediyorlar. İran füzeleriyle kamplardaki sığınmacıları öldürüyorlar ve Suudi Arabistan Krallığı'ndaki sivil yerleşimlere SİHA’larla saldırıyorlar” dedi. 

Marib'de tırmanış
Uluslararası toplum, söz konusu siyasi ivmenin ve diplomatik adımların çatışmayı kapsamlı bir şekilde durduracağını umarken, Husi milisleri Marib'deki saldırılarını artırmaya devam etti. Hükümetin sahadaki kaynaklarına göre Husiler dün (Pazar) Marib’deki sığınmacı kamplarını bombaladı. 
Yemen ordusunun resmi internet sitesinde, milislerin sığınmacıların kaldığı el-Mil kampına topçu ve füze saldırıları başlattığı ve altı kadın ve bir erkeğin ciddi şekilde yaralandığı ve tedavi için hastaneye götürüldüğü belirtildi.
Kaynak ayrıca, Husi saldırılarının artmasının ardından el-Mil ve el-Hayr kamplarındaki yerinden edilenlerin toplu halde es-Suveyda kampına gitmeye başladığını kaydetti.
Huslerin söz konusu saldırısı, el-Mil dahil olmak üzere üç kampı hedef alan benzer saldırılarından bir haftadan kısa bir süre sonra meydana geldi.
Marib’teki yerel yetkililer, Ağustos 2014'ten Aralık 2020'ye kadar valilikte 12’si sivilleri, kamu ve özel tesisleri etkileyen ağır ihlal olmak üzere Husi milisleri tarafından işlenen 14 bin 680 ihlali belgelediklerini bildirdiler.
Marib’teki İnsan Hakları Ofisi tarafından hazırlanan hükümet raporuna göre söz konusu ihlaller, Marib’e Husiler tarafından yerleştirilen mayınlar nedeniyle hayatını kaybeden 146 sivil ve Husiler tarafından nüfusun yoğun olduğu mahallelere fırlatılan füzeler ve mermilerle öldürülen 469 sivil dahil olmak üzere 615 sivilin kasten öldürülmesi vakasını içeriyor. Ayrıca raporda, 393’ü mayınlar sonucu, bin 119'u ise  füze ve çeşitli mermilerle yaralanan bin 512 sivilin kaydedildiği belirtildi.
Sahada ise Ordu Enformasyon Merkezi, hükümet güçlerinin dün (Pazar) Marib vilayetinin batısındaki Kesara cephesinde Husiler tarafından başlatılan geniş çaplı bir saldırıyı kırdığını ve Husi saflarında ağır ekipman ve can kayıplarına neden olduğunu bildirdi.
Yemen Silahlı Kuvvetleri Medya Merkezi’nin askeri bir kaynaktan aktardığı habere göre, Husi üyeleri Ulusal Ordu ve halk direniş güçlerinin saldırısı sonucu öldürüldü ve yaralandı. Ayrıca topçular, diğer bölgelerdeki Husi topluluklarını hedef alarak büyük insani ve maddi kayıplara neden oldu. Yemen’de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu Hava Kuvvetleri ise, aynı cepheye giden Husi takviye güçlerini taşıyan yaklaşık 10 askeri aracı imha etti. Ayrıca Husilerin Kesara cephesindeki ayrı noktalarını hedef aldı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Sadr, Irak’ta iki ilde askeri kanadını dondurdu

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT
TT

Sadr, Irak’ta iki ilde askeri kanadını dondurdu

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Irak’ta Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr, Salı günü yaptığı açıklamada, hareketin askeri kanadı olarak bilinen “Seraya es-Selam”ın Basra ve Vasıt (Kût) vilayetlerinde faaliyetlerinin dondurulmasına karar verdiğini duyurdu. Açıklama, hareket mensuplarının bir kamu görevlisini darp ettiği görüntülerin sosyal medyada yayılmasının ardından geldi.

Irak makamları zaman zaman, belediye mevzuatına aykırı biçimde inşa edilen yapıları yıkım kararıyla kaldırıyor. Yerel halk arasında “tecevüz” olarak bilinen bu kaçak yapılar sorunu, çoğu zaman siyasi ve toplumsal gerilimlere neden oluyor.

Son olarak, sosyal medyada paylaşılan videoda Sadr Hareketi’ne bağlı kişiler olduğu belirtilen bir grup, Basra’nın merkezinde kaçak yapıların yıkımından sorumlu Makal Belediyesi Müdürü Esir el-Ubeydi’yi darbediyor. Görüntülerde, Ubeydi’nin, hareket mensuplarına ait olduğu öne sürülen kaçak bir evi yıktığı için hedef alındığı belirtiliyor. Video ülkede geniş yankı uyandırdı ve tepkiye yol açtı.

Basra’daki kaynaklara göre, yıkılan ev Sadr Hareketi’ne bağlı din adamı Şeyh Kusay el-Esedi’ye ait. El-Esedi’nin dinî eğitim gören, cuma imamı ve Seraya es-Selam’da görevli bir isim olduğu aktarılıyor. Ev, kentin en değerli bölgelerinden birinde izinsiz olarak kullanılıyordu.

Sadr’a yakınlığıyla bilinen ve X platformunda açıklama yapan “Salih Muhammed el-Iraki” isimli hesap, Seraya es-Selam’ın Basra ve Vasıt’ta altı ay süreyle “dondurulması ve tüm merkezlerin kapatılması” talimatını duyurdu. Açıklamada, kararın, “Seraya es-Selam’ın adını kirleten ihlallerin ve hakaretlerin önüne geçmek amacıyla” alındığı belirtildi.

Iraki mesajında, söz konusu davranışların “harekete karşı dış çevreler tarafından kasıtlı olarak yapılmış olabileceğini” öne sürerek “Seraya es-Selam’ın itibarı benim için varlıklarından daha önemlidir” ifadelerini kullandı.

Seraya es-Selam mensupları, 2014’ten bu yana özellikle Samarra kentinde yoğun şekilde konuşlanmış durumda. Kentte, 2006’da El Kaide tarafından bombalanan İmam Ali el-Hadi ve İmam Hasan el-Askeri türbeleri bulunuyor ve saldırının ardından bölgede mezhepsel çatışmalar patlak vermişti.

Örgütün ayrıca Bağdat ve Şii nüfusun çoğunlukta olduğu orta ve güney vilayetlerinde yaygın merkezleri bulunuyor. Hareket mensupları geçmişte de sosyal medyada Sadr’a yönelik sert eleştiriler yapan kişilere saldırmakla gündeme gelmişti.

sdvfg
Irak'ın güneyindeki Basra kentinde bulunan Şatt el-Arab sahil şeridinin önünden araçlar geçiyor (AFP)

Sadr hareketi, son hükümette ve parlamentoda temsil gücünü kaybetmiş olsa da, Seraya es-Selam ve hareket tabanı pek çok bölgede hâlâ ciddi nüfuza sahip.

Basra Valisi Esad el-İydani, saldırı sonrasında Sadr ile iletişime geçtiğini açıklayarak, “Sadr bu ihlali reddetti ve sorumluların cezalandırılacağını söyledi” dedi.

‘Mutsuz bir durumdayım’

Saldırıya uğrayan belediye yetkilisi Esir el-Ubeydi, yaşananları “mutsuz ve trajik bir durum” olarak tanımladı. Basra valisine gönderdiği ses kaydında, “Bu muameleyi hak edecek ne yaptığımı bilmiyorum” ifadelerini kullanarak korunma talep etti.

Ubeydi, görevini güvenlik güçleri ve yıkım ekipleri eşliğinde yürüttüğünü belirterek, evinin iki gündür akrabaları tarafından korunmak zorunda kaldığını anlattı. Yaptığı açıklamada, “Dört gündür uyuyamıyorum. Şikâyet için karakola gittiğimde bile hareket mensupları benden önce oradaydı” dedi.

Basra’da kaçak yapıların sayısına ilişkin net veri bulunmasa da, kentte nüfus artışı ve çarpık kentleşme nedeniyle sorun giderek büyüyor. Yerel yönetim son dönemde çok sayıda kaçak yapıyı yıktı ancak bu operasyonlar çoğu zaman bölgede gerginliklere yol açıyor.

ARAP DÜNYASI

Gazze’de hava koşullarına bağlı olumsuzluklar nedeniyle 4’ü çocuk 17 Filistinli hayatını kaybetti

32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)
32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)
TT
TT

Gazze’de hava koşullarına bağlı olumsuzluklar nedeniyle 4’ü çocuk 17 Filistinli hayatını kaybetti

32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)
32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)

Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal, bölgede etkili olan şiddetli yağışların başlamasından bu yana 17’den fazla binanın tamamen çöktüğünü açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın Filistin Safa Haber Ajansı’ndan aktardığına göre Basal, hava koşullarına bağlı olumsuzluklar nedeniyle 4’ü çocuk olmak üzere 17 kişinin aşırı soğuktan hayatını kaybettiğini, diğer can kayıplarının ise bina çökmeleri sonucu meydana geldiğini belirtti.

erf
Gazze şehrinde yağmurlu bir günün ardından su basmış bir çadırda ağlayan yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)

Basal, 90’dan fazla konut binasında tehlikeli düzeyde kısmi çökmeler yaşandığını, bunun da binlerce kişinin hayatı için doğrudan tehdit oluşturduğunu söyledi. Basal ayrıca, Gazze Şeridi’ndeki barınma merkezlerinin yaklaşık yüzde 90’ının, sel suları ve yağmur nedeniyle tamamen sular altında kaldığını ifade etti.

Tüm bölgelerde vatandaşlara ait çadırların zarar gördüğünü ve su bastığını kaydeden Basal, bunun binlerce ailenin geçici barınaklarını kaybetmesine yol açtığını; giysi, yatak, döşek ve battaniyelerin zarar görerek halkın insani sıkıntılarını daha da artırdığını vurguladı.

sd
Gazze şehrindeki sahilde kurulan geçici mülteci kampında, annesi çamaşır yıkarken, bir Filistinli çocuk annesinin yanında duruyor. (AP)

Basal, alçak basınç sistemlerinin başlamasından bu yana sivil savunma ekiplerinin vatandaşlardan 5 binden fazla yardım ve imdat çağrısı aldığını aktardı.

sdv
Yoğun yağışlar nedeniyle Gazze'nin merkezindeki ez-Zevayide mahallesinde kısmen suya batmış bir araba (AP)

Uluslararası topluma bir kez daha acil çağrıda bulunan Basal, vatandaşlara yardım ulaştırılması ve acil insani ihtiyaçların karşılanması için derhal harekete geçilmesi gerektiğini söyledi. Çadırların yetersiz kaldığını belirten Basal, ilgili kurum ve uluslararası kuruluşlardan çadır gönderilmemesini talep ederek, derhal ve acil şekilde yeniden imar sürecinin başlatılması, insan onurunu koruyan ve hayatı güvence altına alan kalıcı ve güvenli konutların sağlanması çağrısında bulundu.

ARAP DÜNYASI

Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
TT
TT

Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)

İsrail medyasında, Binyamin Netanyahu hükümetinin Gazze Şeridi’ndeki uygulamaları nedeniyle Mısır ile İsrail arasındaki gerilimin son dönemde arttığına dair haberler yer alırken, Mısırlı üst düzey bir yetkili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Mısır makamları İsrail’in Şarm eş-Şeyh Anlaşması’nı ihlal eden uygulamalarını tespit etti, bunlara ilişkin bir dosya hazırladı ve Washington’ı bilgilendirdi” dedi.

Mısır’da görev yapmış bazı eski askeri yetkililere göre ise Kahire, İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki adımlarını, üzerinde uzlaşılan Trump planından kaçınma girişimi ve sarı hat olarak bilinen bölgede kalıcı bir İsrail askeri varlığı tesis etme çabası olarak değerlendiriyor. Bu durumun Mısır’ın ulusal güvenliğini tehdit ettiği ifade ediliyor.

Sarı hat, 10 Ekim’de Şarm eş-Şeyh’te ABD Başkanı Donald Trump’ın katılımıyla imzalanan ve Gazze savaşını sona erdirmeyi amaçlayan barış planı kapsamında, Gazze Şeridi’ni iki bölüme ayıran bir ayrım hattı olarak tanımlanıyor. Buna göre hat, Filistinlilerin kontrolündeki batı bölgesindeki toprakların yüzde 47’sini, İsrail’in kontrolü altındaki Gazze’nin yüzde 53’ünden ayırıyor. Gazze’deki Filistinlilerin neredeyse tamamının, bu hattın batısındaki bölgeye göç etmek zorunda kaldığı belirtiliyor.

xsdf
ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında Gazze barış planını görüşmek üzere bu ayın sonlarında bir zirve yapılması bekleniyor. (AFP)

İsrail Kanal 14 televizyonunun yayımladığı bir raporda, İsrail ordusunun sarı hat olarak bilinen bölgede faaliyet yürüttüğü ve Gazze Şeridi’nin coğrafi yapısını değiştirdiği öne sürüldü. Kanalın aktardığına göre Kahire, bu durumu ‘bölgesel çıkarlarına yönelik doğrudan bir tehdit’ olarak değerlendiriyor. Raporda, söz konusu faaliyetlerin Mısır’ı öfkelendirdiği ve Kahire’nin, Gazze Şeridi’ni ikiye bölmeye, bölgenin demografik ve coğrafi yapısını değiştirmeye çalıştığı gerekçesiyle İsrail’i ABD’ye şikâyet ettiği belirtildi.

Rapora göre Kahire, özellikle İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in sarı hata ilişkin açıklamalarının ardından Gazze’de yaşananları büyük bir endişeyle izliyor. Zamir’in bu hattı yeni bir savunma ve saldırı hattı olarak nitelemesine dikkat çekilirken, İsrail ordusunun kontrolü altında bulunan bölgede tünel altyapısını tahrip etme ve evleri yıkma gibi faaliyetlerinin, Kahire’de Gazze’de uzun vadeli bir askeri varlık tesis edilmesine yönelik hazırlık olarak yorumlandığı ifade edildi. Bu durumun, Mısır’ı Washington nezdinde acil diplomatik girişimlerde bulunmaya sevk ettiği kaydedildi.

Mısır Askerî İstihbaratı eski Başkan Yardımcısı ve İstihbarat Dairesi eski Başkanı Korgeneral Ahmed Kâmil ise Mısır’ın İsrail’in üzerinde uzlaşılan barış planından kaçınma girişimlerine karşı büyük bir öfke duyduğunu belirtti. Kâmil, İsrail’in sarı hattaki hamlelerinin Gazze’de ve Mısır sınırına yakın bölgelerde kalıcı bir askeri varlık oluşturma niyetine işaret ettiğini, bunun da Mısır’ın ulusal güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.

uı
Kaynaklar, Mısır'ın Sisi ve Netanyahu arasında bir zirve düzenlenmesi için şartlar belirlediğini bildiriyor. (İsrail medyası)

Kâmil, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Mısır’ın tutumunun ulusal güvenliği ilgilendiren bir dizi temel konuda açık, net ve değişmez olduğunu söyledi. Kâmil, bu tutumun, barışın Mısır dış politikasının temel ve stratejik hedefi olması, Kahire’nin İsrail tarafıyla imzalanan anlaşmalara bağlılığı ve İsrail’in iki taraf arasında imzalanan anlaşmalara saygı göstermesi gerekliliğine dayandığını ifade etti.

Kâmil, Mısır’ın İsrail ile gerilimin düşürülmesine yönelik şartlarının, Gazze anlaşmasının ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimi doğrultusunda tüm aşamalarıyla uygulanmasını kapsadığını belirtti. Buna göre, herhangi bir engelleme ya da geçersiz gerekçeler olmaksızın ikinci aşamaya derhal geçilmesi, kalıcı ateşkesin tesis edilmesi ve barış sürecine geçilmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca İsrail’in anlaşmayı eksiksiz uygulaması, mutabık kalınan miktarlarda insani yardımların girişine izin vermesi ve Refah Sınır Kapısı’nın iki yönde açılması şartlarını sıraladı.

Kâmil’e göre diğer şartlar arasında, Mısır’ın Gazze Şeridi sakinlerinin zorla ya da gönüllü göçe zorlanmasını kesin olarak reddetmesi, İsrail’in Batı Şeria’da yerleşim kurulmasına ve bölgenin İsrail’e ilhakına yönelik adımlarına karşı çıkılması, İsrail ordusunun Philadelphia Koridoru da dahil olmak üzere Gazze Şeridi’nin tamamından çekilmesi ve 7 Ekim 2023 sınırlarına dönülmesi yer alıyor. Kâmil, mevcut İsrail varlığının, anlaşmanın aşamalarının uygulanmasına bağlı geçici bir durum olduğunu, sarı hat da dahil olmak üzere tüm hatların fiili ve hukuki geçerliliği olmayan, varsayımsal çizgiler olduğunu ifade etti.

Dördüncü şartın ise Netanyahu ve hükümetinin, Arap Barış Girişimi kapsamında yer alan açık Arap taleplerine ne ölçüde yanıt verdiğiyle ilgili olduğunu belirten Kâmil, bunun; işgal altındaki Arap topraklarından çekilme, iki devletli çözüme onay verilmesi ve Filistinlilerin Gazze ya da Batı Şeria’dan zorla yerinden edilmesinin reddedilmesi gibi başlıkları içerdiğini söyledi. Ayrıca İsrail’in iyi komşuluk ve saldırmazlık yönünde iyi niyet göstermesi, nükleer silah tehdidinden arındırılmış bir bölge oluşturulmasına ilişkin uluslararası taleplerle uyumlu adımlar atması ve bu alandaki uluslararası anlaşmalara katılması gerektiğini vurguladı.

d
Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Arşiv – Reuters)

Mısır’ın, ABD ve İsrail’in Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında bir görüşme düzenleme girişimlerine, İsrail’in barış ve bölgesel istikrara dair açık ve uygulanabilir bir girişimde bulunmadan yanıt vermeyeceği değerlendiriliyor.

İsrail medyasının aktardığına göre ABD, Sisi, Netanyahu ve Trump’ın katılımıyla Washington’da üçlü bir zirve düzenlemeyi denedi. Ancak bu girişim, Mısır’ın şartları nedeniyle İsrail açısından ‘kabul edilemez’ bulundu. Aynı raporlarda, Kahire’nin, Trump’ın bu ay sonunda Florida’da Netanyahu ile yapacağı görüşmede İsrail’e yönelik baskı yaparak Gazze’deki adımlarını sınırlaması yönünde rol oynayacağını beklediği kaydedildi.

Mısırlı strateji uzmanı Tümgeneral Semir Ferec, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına büyük önem atfedildiğini ve Trump’ın, adını taşıyan Gazze Barış Planı’nın uygulanması konusunda Netanyahu üzerinde kesinlikle baskı kuracağını söyledi.

Ferec, Mısır’ın pozisyonunun, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına bağlı olarak değerlendirileceğini, ancak aynı zamanda İsrail’in sarı hat ya da Gazze’nin herhangi bir bölgesinde kalıcı askeri varlık tesis etmesini asla kabul etmeyeceğinin açık ve net olduğunu vurguladı. Ferec’e göre Mısır, Netanyahu hükümetinin tüm hareketlerinin, İsrail ordusunun Gazze’nin tamamından çekilmesini öngören barış planını engellemeye yönelik girişimler olduğunun farkında.