Fransa Lübnan hükümetinin kurulması için baskı yapıyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn Hükümeti kurmakla görevli Saad Hariri’yi kabul etti. (Lübnan resmi ajansı NNA)

Paris, ABD Başkanı Joe Biden’in da katılımıyla video konferans aracılığıyla Avrupa Birliği (AB) devlet başkanlarıyla sanal bir zirve düzenlemek için yarışıyor. Ayrıca hükümeti kurmakla ilgilenen Lübnanlı üst düzey yetkililerle temaslarını yoğunlaştırdı. Bu kez ise temasları Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian yürüttü. Temaslar, geçmiş haftalarda Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un oluşturduğu bir ekiple sınırlıydı. Macron, Le Drian’ı Fransız girişiminin başarısının yolunu açarak, ‘önemli bir hükümet’ oluşumunu hızlandırmaya teşvik etmek için Lübnanlı liderlerle iletişim kurmak üzere görevlendirdi.
Şarku’l Avsat’ın önde gelen siyasi kaynaklardan aktardığına göre Le Drian, hükümeti kurma sürecini çevreleyen çıkmazdan kurtulmak için Paris’in rolüne güvenen Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri ile uzun bir görüşme gerçekleştirdi. İki yetkili, tüm ana güçlerin kuruluşu hızlandırmak için karşılıklı kolaylıklar sağlayarak Fransız girişiminin içeriğine yanıt vermesi gerektiği, çünkü durumun artık gecikmeye tahammül edemeyeceği üzerinde durdu. Aynı şekilde Lübnan’ın tam bir çöküşün ardından yok olmanın eşiğinde durduğu ifade edildi.
Kaynaklar, Le Drian’ın Avrupa zirvesi hazırlıklarıyla eş zamanlı ortaya koyulan temas hattına kişisel olarak dahil olmak için uygun zamanı seçtiğini belirtti. Kaynaklar, Fransız Bakanın, tüm siyasi liderleri sorumluluklarını yerine getirmeye çağırdığını söyledi. Kaynaklar ayrıca, Macron’un oluşturduğu ekip üyelerinin, hükümetin kurulmasını geciktiren engellerin sorumluluğunu büyük ölçüde (Maruni Hristiyan) Özgür Yurtsever Hareket (ÖYH) Başkanı Cibran Basil’e yüklediğini söyledi.
Le Drian’ın yürüttüğü temasların, çözüm koşullarını iyileştirmeye çalışan bazı liderlere baskı düzeyini artırmaktan da muaf olmadığına dikkati çekildi. Kaynaklar, “Eğer Avrupa zirvesine, uygun gördüğünü yapma izni verilirse o zaman Avrupa’nın tavrının, eskisinden farklı olacağı vaat ediliyor. Çünkü kaos Lübnan’ı tehdit edip bilinmeyene çekerken zaman faktörü, Fransız temaslarının boş yere uzatılmasına izin vermiyor” dedi.
Paris, hala Meclis Başkanı Berri’nin, hükümet kurma sürecinin karşılaştığı çıkmazda bir delik açma rolüne sahip olduğu iddiasına giriyor. Bu bağlamda Cumhurbaşkanı Mişel Avn ve hükümeti kurmakla görevli yetkili Saad Hariri arasındaki temasların yeniden başlaması için baskı yapması gerekiyor. Ayrıca AB’nin, hükümetin kurulmasını engelleyenler olarak sınıflandırdığı taraflarla geçmişte olduğu gibi iyi şekilde ilgilenmeyeceği belirtildi.
Paris’te, Fransa Dışişleri Bakanlığı, Le Drian’ın Cumhurbaşkanı Avn, Meclis Başkanı Berri ve hükümeti kurmakla görevli yetkili Hariri ile temasa geçtiğini, onları hükümetin kurulmamasından sorumlu tuttuğunu belirten bir açıklama yaptı. Açıklamada ayrıca, ülkenin içinde bulunduğu zor koşullara rağmen devam eden koşullar da kınandı. Açıklamaya göre Fransız Bakan, bu kasıtlı engellemelerin derhal sonlanması gerektiğini söylerken, Avrupalı ​​mevkidaşlarına da çıkmazdan kurtulmak için baskıyı artırma zamanının geldiğini bildirdi.
Öte yandan bilgi sahibi kaynaklar, Meclis Başkanı Berri’nin Avn ve Hariri arasındaki temas hattına dahil olduğunu açıkladı. Kaynaklar, ancak Berri’nin Avn’ın ve onun aracılığıyla ‘bakanlıkların üçte birini almakta ısrar eden’ Basil’in koşullarıyla çakıştığını söyledi.
Kaynaklar, Berri’nin çabalarını sürdürmekte tereddüt etmeyeceğini ve Avn’ın Hariri’ye yeni bir program göndermek zorunda olmadığı gerekçesiyle, arabuluculuğunu yenilemeyi düşündüğünü ifade etti.
Kaynaklar, “Avn ‘bakanlıkların üçte birini almaya yönelik reddi’ ve (Ketaib ve Lübnan Kuvvetleri Partisi gibi Hristiyan partilerin hükümete katılmayacağı gerekçesiyle) ‘tüzüğe bağlı olarak Hristiyan bakanları isimlendirme ısrarı’ arasında nasıl uzlaşı sağlar? Onları nerede seçecek? Onları, Basil’in kontrol ettiği siyasi gezegenin dışından mı seçecek?” diye sordu.
Ayrıca kaynaklar, hükümetin kurulmasını mezhepleştirmenin ardındaki nedenleri de sorguladı?
Kaynaklara göre Avn, (Dürzi) İlerici Sosyalist Parti (İSP) Genel Başkanı Velid Canbolat’a çözüm çağrısını desteklediğini, 24 bakandan oluşan bir hükümetin kurulmasını desteklediğini ve ‘hiçbir tarafın bakanlıkların üçte birini alması’ yönünde ısrarcı olmadığını bildirdi. Kaynaklar, Canbolat’ın Hariri’yi Avn ile görüşme atmosferine sokmaları için Milletvekili Vail Ebu Faur ve eski Bakan Gazi el-Aridi’yi bir temsilci olarak gönderdiğini, Hariri’nin yanıtıınn da ‘bu fikri inceleyeceği’ yönünde olduğunu belirtti.
Kaynaklar, Ebu Faur ve Aridi’nin bu amaçla Berri ile görüştüğünü ve Berri’nin Canbolat ve Avn arasındaki uzlaşıdan memnun olduğunu belirttiğini söyledi. Ancak kaynaklara göre Berri, Hariri kendisiyle iletişimde esneklik gösterse de Cumhurbaşkanının sunacağı ve istişarelerin başa dönmesine neden olabilecek programa şaşırmamak için Avn ve Hariri arasında yapılacak olan görüşmeyi beklediğini aktardı.
Berri’nin oyalanmasının ardında yatan merhamet mermisini ateşleyen kişi Avn. Aynı şekilde (Şii) Hizbullah da beklemeyi tercih ediyor ve baskı yapmak amacıyla Avn’a doğru hareket etmiyor. Hizbullah, tıpkı daha sonra Lübnan’da nasıl hareket edeceğine karar vermek için ABD - İran müzakerelerinin yeniden canlanmasını beklerken, kendisini bekleme listesine dahil ederek gözlemci saflarına katılmaya karar vermiş gibi görünüyor.