Sağlıklı yiyecekler neden gaz yapar?

Fasülye ve brokoli gibi yiyecekler vücutta gaz üretimini tetiklese de sağlığa son derece yararlı (Unsplash)
Fasülye ve brokoli gibi yiyecekler vücutta gaz üretimini tetiklese de sağlığa son derece yararlı (Unsplash)
TT

Sağlıklı yiyecekler neden gaz yapar?

Fasülye ve brokoli gibi yiyecekler vücutta gaz üretimini tetiklese de sağlığa son derece yararlı (Unsplash)
Fasülye ve brokoli gibi yiyecekler vücutta gaz üretimini tetiklese de sağlığa son derece yararlı (Unsplash)

Birleşik Krallık Tabipler Birliği'nin yayımladığı bir araştırmaya göre, baklagiller başta olmak üzere bitki bazlı birçok gıda insan vücudunda gaz yapıyor.
Gazeteci Markham Heid'e konuşan, ABD'deki Kaliforniya Üniversitesi'nden sindirim sağlığı uzmanı Prof. Dr. Robert Lustig, halk arasında sıklıkla dile getirilen bu durumun nedenine ışık tutuyor.
İnsan vücudundaki tüm bu faaliyetlerin bağırsakları dolduran mikroplardan kaynaklandığını söyleyen Lusting'e göre bu mikroskobik canlılar, sindirimde vazgeçilmez bir rol oynuyor.
"Bağırsaklarınız bakterilerden oluşan bir torbadır; bunlar sizin yediklerinizi yer."
Bağırsaklar, baklagillerde ve birçok meyveyle sebzede bulunan lifleri emip parçalayamıyor. Bu nedenle lifler, bakterilerin yoğunlaştığı kolona kadar pek fazla bozulmadan ulaşıyor.
Lustig, bu bakterilerin bir kısmının işte bu liflerle beslendiğini ve sürecin yan ürünlerinden birinin de gaz olduğunu aktarıyor.
Bazı kişiler belirli gıdalardan gaz yaptığı gerekçesiyle kaçınsa da lifi parçalayan bakteriler; bağırsak iltihabını azaltan, sağlığa yararlı, kısa zincirli yağ asitlerini ürettiği için çok önemli.
Lustig, bu yağ asitlerinden biri olan bütiratın, bağırsağın koruyucu örtüsü epitel hücreleri sağlıklı tuttuğunu ifade ediyor.
Gıdalardaki lif aynı zamanda bir prebiyotik olarak kabul ediliyor çünkü bağırsaktaki yararlı bakterilerin çoğalmasını sağlıyor.
Uzmanlar, fasulye ve diğer lifli gıdaların sindirim sistemiyle ilgili problemleri olan kişilerde bazı semptomları şiddetlendirebileceğini vurguluyor. LYani lifli gıdaların fazla tüketimi bu kişilerde sorun yaratabilir.
Kaliforniya Üniversitesi'nden gastroenterolog Emeran Mayer, "Son 75 yılda, işlenmiş gıdalara yöneldiğimiz için beslenme alışkanlıklarımızda aşamalı bir değişim oldu" diyor ve ekliyor:
"Karmaşık karbonhidratlardan yoksun bir beslenme alışkanlığıyla büyüdüğümüz için vücudumuzdaki belirli mikropların sayısı artıyor. Bu nedenle söz konusu yiyeceklere daha fazla gazla tepki vermemiz olası."
Ancak Mayer, bitkisel besinlere dönüşün, bağırsaklardaki mikrop popülasyonunu gaz üretimini giderek azaltacak şekilde değiştireceğini belirtiyor:
"Örneğin birdenbire vegan olursanız başlangıçta çok fazla gaz ve şişkinlikle karşılaşmanız muhtemel. Ancak genellikle vücut bu gıdalara alıştıkça gaz problemi azalır."
 
Independent Türkçe, Elemental Medium



Bilim insanları şoke oldu: Dünya'nın çekirdeği altın sızdırıyor

Hawaii volkanik kayalarında değerli metal izleri tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)
Hawaii volkanik kayalarında değerli metal izleri tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)
TT

Bilim insanları şoke oldu: Dünya'nın çekirdeği altın sızdırıyor

Hawaii volkanik kayalarında değerli metal izleri tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)
Hawaii volkanik kayalarında değerli metal izleri tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)

Hawaii volkanik kayalarının üzerinde yapılan türünün ilk örneği niteliğindeki analiz, Dünya'nın çekirdeğinin altın ve diğer değerli metalleri yüzeye sızdırdığını ortaya çıkardı.

Dünya'nın altın ve rutenyum gibi değerli metal yataklarının en az yüzde 99,99'u, 3 bin kilometre kalınlığındaki katı kayanın altında, insanlığın ulaşamayacağı bir yerde, metalik çekirdeğe hapsolmuş durumda.

Bu değerli metaller, gezegenin 4,5 milyar yıl önceki oluşumu sırasında çekirdeğe hapsoldu. Araştırmacılar, çarşamba günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan analizlerinde, "Rutenyum gibi değerli metaller metalik çekirdekte yüksek konsantrasyonda bulunurken, silikat mantoda son derece düşük seviyedeler" diyor.

Yeni teknikler kullanan araştırmacıların Dünya'nın yüzeyindeki volkanik kayalarda tespit ettiği rutenyum seviyesi, kökenlerinin çekirdek-manto sınırına dayandığına işaret ediyor.

Çalışma, Hawaii'deki volkanik bazalt kayaların, mantodan çok daha yüksek oranda değerli metal yoğunluğuna sahip olduğunu ortaya koydu.

Göttingen Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Nils Messling "Verilerimiz, altın ve diğer değerli metaller dahil olmak üzere çekirdekten gelen maddelerin üstteki mantoya sızdığını doğruluyor" diyor.

İlk sonuçlar geldiğinde, kelimenin tam anlamıyla altın bulduğumuzu (İngilizcede "strike gold" deyimi hem "altın bulmak" hem de "köşeyi dönmek" anlamına geliyor -çn.) fark ettik!

Bulgular, Dünya'nın çekirdeğinin daha önce düşünüldüğü kadar izole olmadığını ortaya koyuyor. Bir zamanlar erişilemez sanılan çekirdekten gelen malzeme, volkanik patlamalarda yüzeye fırlıyor ve gelecekte bu tür sızıntılar yoluyla incelenebilir.

Araştırmacılar, rutenyumun çeşitli formlarının çekirdek-manto etkileşimini daha ayrıntılı bir şekilde incelemede yeni bir iz sürücü görevi görebileceğini söylüyor.

Yeni analiz, çekirdek-manto sınırının yakınından gelen birkaç yüz katrilyon tonluk aşırı ısınmış malzemenin, Dünya yüzeyine yükselerek Hawaii gibi okyanus adalarını oluşturduğunu gösteriyor.

Bu aynı zamanda, dünyanın bel bağladığımız altın ve diğer değerli metal kaynaklarının en azından bir kısmının çekirdekten geldiği anlamına geliyor.

Öte yandan araştırmacılar, çalışmada gözlemlenen çekirdekten sızma sürecinin geçmişte de var olup olmadığının henüz bilinmediğini belirtiyor.

Çalışmada "Bulgularımız, yuvamız olan gezegenin iç dinamiklerinin evrimine dair yepyeni bir bakış açısı sunuyor" ifadeleri yer alıyor.

Independent Türkçe