Tunus Hükümeti, siyasi krize çözüm olacak mı?

Nahda Hareketi, ülke çıkarları için tavizler verme çağrıları karşısında Meşişi’ye bağlı

Tunus Başbakanı Hişam el-Meşişi, ‘Tunus’un hizmetinde bir asker’ olarak nitelendirdi ve istifa etmeyi reddettiğini açıkladı (AFP)
Tunus Başbakanı Hişam el-Meşişi, ‘Tunus’un hizmetinde bir asker’ olarak nitelendirdi ve istifa etmeyi reddettiğini açıkladı (AFP)
TT

Tunus Hükümeti, siyasi krize çözüm olacak mı?

Tunus Başbakanı Hişam el-Meşişi, ‘Tunus’un hizmetinde bir asker’ olarak nitelendirdi ve istifa etmeyi reddettiğini açıkladı (AFP)
Tunus Başbakanı Hişam el-Meşişi, ‘Tunus’un hizmetinde bir asker’ olarak nitelendirdi ve istifa etmeyi reddettiğini açıkladı (AFP)

Hamadi Muammeri
Tunus’taki siyasi kriz, ekonomik ve toplumsal göstergeler kötüleşirken, her iki tarafın da kendi pozisyonuna bağlı kalması nedeniyle dalgalı bir seyri takip ediyor. Bazı siyasi isimler ve partiler, bu kriz çıkmazını kırma, çatışma tarafları arasındaki anlaşmazlıklar buzunu eritme ve ulusal diyaloğa zaman ayırma çağrıları yapıyor. Son dönemde Tunus Genel İşçi Sendikası da Cumhurbaşkanı Kays Said’e ulusal ekonominin kanamasına son verecek çözümler üretmek, koronavirüs pandemisinin ve siyasi istikrarsızlığın tehlikeli toplumsal yansımalarının azaltılmasına katkı sağlamak için kendisiyle olumlu şekilde temasa geçme çağrısı yapıyor.

Ekonomik kurtarma planı
Ülkeyi mevcut krizden kurtarma girişimlerinden biri de Lutfi el-Murayfi liderliğindeki Cumhuriyet Halk Birliği’nin (parlamentodaki 3 milletvekili tarafından temsil ediliyor) girişimi. Murayfi, Independent Arabia’ya yaptığı açıklamada, ülkeyi ekonomik, sosyal ve politik olarak kötüleşen mevcut durumdan kurtarmak isteyen tüm siyasi tarafların katılımıyla, ulusal bir kurtarma hükümeti kurulması çağrısında bulundu. Bu bağlamda Başbakan Hişam el-Meşişi hükümeti, yeni bir hükümetle değişecek.
Murayfi, girişimin ayrıca Halk Temsilcileri Meclisi’nin başta Anayasa Mahkemesi, bağımsız bir medya ve iletişim otoritesi olmak üzere anayasal kurumların yoğunlaşmasını tamamlama, siyasi partilerin kanunlarını gözden geçirme ve finansmanlarını organize etme taahhüdünü de içerdiğini söyledi.

Gannuşi’nin istifası
Lutfi el-Murayfi, öncelikle partisinin iki aydan daha uzun bir süre önce sunduğu girişimine verilen desteğin, son zamanlarda bir kurtuluş hükümetini teşvik ettiğini söyledi. Yetkili, bu girişimin başarıya ulaşması için Cumhurbaşkanı ile Halk Temsilcileri Meclisi Başkanı arasında uzlaşmanın önemine dikkati çekti.
Cumhuriyet Halk Birliği Genel Sekreteri, Halk Temsilcileri Meclisi Başkanı Raşid el-Gannuşi’ye de gönüllü olarak istifa etme çağrısında bulundu.
Öte yandan Murayfi, üç lidere ve siyasi partilere, Tunus’un çıkarına taviz verme çağrısı yaparak, siyasi aktörlerin ulusal ekonomi için korumacı bir politika çağrısı yaptığına dikkati çekti. Cumhurbaşkanının uzlaşmacı rolünü oynamasıyla ve Tunus çıkarına çatışmalardan uzaklaşmasıyla ülkeyi kurtarmaya başlamak için şu an fırsatların olgunlaştığını vurguladı.

İki yıllık siyasi ateşkes
Demokratik Blok Başkanı Muhammed Ammar, Tunus’ta ‘psikolojik sarsıntı’ olarak tanımladığı durumun, Raşid el-Gannuşi’nin meclis başkanlığından uzaklaştırılmasını ve daha sonra iki yıllık bir siyasi ateşkesle açık kutuplara sahip yeni bir hükümet kurulmasını gerektirdiğini söyledi. Bu hükümetin parlamento seçimleri sistemini reforme etmek için çalışacağını belirten Ammar, böylece gerçek bir kurtarma hükümetinin kurulmasına paralel olarak, tüm kararların alınmasının önünün açılacağını vurguladı.

Tunus için karşılıklı tavizler
Demokratik Blok Başkanı, ulusal bir kurtuluş hükümetinin kurulmasının an meselesi olduğunu belirterek, mevcut hükümetin ise sona erdiğini dile getirdi. Yetkili ayrıca, ülkeyi mevcut krizden çıkarmak için tüm partilerin büyük tavizler vermesi gerektiğini vurguladı.
Muhammed Ammar ile aynı fikri paylaşan Milletvekili Hatim el-Meliki de mevcut siyasi krizden çıkmak için ulusal bir kurtuluş hükümeti kurulması çağrısında bulundu. Meliki, mevcut koşulların başbakanın görevine devam etmesine izin vermediğine işaret ederek, onu istifaya çağırdı.
Emel (Umut) Hareketi siyasi heyet başkanı Ahmed Necib eş-Şabi, daha önce sosyal medya organları aracılığıyla yaptığı açıklamada, siyasi krize çözüm olarak görülen ulusal diyaloğun başarısız olma olasılığına karşı uyarı yapmıştı. Şabi, Tunus’un bugün ekonomik krizden kurtulması için ulusal bir konferans düzenlenerek ciddi bir kurtuluşa ihtiyaç duyduğunu vurguladı.

On yılda 11 hükümet
Hükümetler değişirken Tunus’taki siyasi sahne de parlamentodaki partiler arasında büyüyen anlaşmazlıkların yanı sıra üç liderlik (cumhurbaşkanlığı, başbakanlık ve parlamento başkanlığı) arasındaki iktidar mücadelesiyle damgalanmış durumda. Bu durum, siyasi sınıfı ekonomik ve sosyal çözümler uğruna Tunusluların gerçek endişelerinden uzaklaştırdı.
Ülke, kamusal ekonomik ve toplumsal politikaların oluşturulmasına izin veren siyasi istikrara tanık olmadan Tunus’ta, on yıldan uzun bir süredir (2011- 2012) 11 hükümetin iktidarı ellerinde dolaştırdığı unutulmamalı.

Nahda, Meşişi’ye bağlı
Nahda, Meşişi hükümetine bağlılığını koruyor. Hareketin resmi sözcüsü Fethi el-Ayadi, Independent Arabia’ya yaptığı açıklamada, Nahda’nın ulusal diyalogda bu hükümeti savunacağını belirtti. Ancak diyaloğun krizden çıkmaya yardımcı olacak yeni düzenlemeler içerebileceğine de dikkati çeken Ayadi, herkese ülke çıkarı için taviz verme çağrısında bulundu.
Başbakan Hişam Meşişi de eski tarihli bir açıklamasında, kendisini ‘Tunus’un hizmetinde bir asker’ olarak nitelendirmiş ve istifa etmeyi reddettiğini açıklamıştı.
Başbakanın istifa etmemeye olan bağlılığı ile Kays Said’in başbakanın ayrılma talebi arasında ve ülkenin kurtarılması gerektiği çağrıları ortasında siyasi dengelerin değişmesi de mümkün. Gannuşi’nin meclis başkanlığından güvenin geri çekilmesinin ertelenmesi veya feshedilmesi karşılığında ulusal diyalog, Nahda Hareketi’ni Meşişi’den vazgeçmeye ve yeni bir hükümet kurmaya ikna edecek siyasi bir çözüm bulmayı başarabilir.

 


Tunus, Gannuşi dahil olmak üzere önde gelen siyasetçilere ağır hapis cezaları verdi

Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi (DPA)
Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi (DPA)
TT

Tunus, Gannuşi dahil olmak üzere önde gelen siyasetçilere ağır hapis cezaları verdi

Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi (DPA)
Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi (DPA)

Tunus merkezli radyo istasyonu Mosaique FM dün bir mahkemenin, Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi ve eski güvenlik yetkilileri de dahil olmak üzere önde gelen siyasetçilere komplo kurmak suçlamasıyla 12 ila 35 yıl arasında hapis cezaları verdiğini bildirdi.

Bu davada devlete karşı komplo kurmakla suçlananlar arasında, Cumhurbaşkanı Kays Said'in eski Özel Kalem Müdürü Nadia Akkaşa da bulunuyor.

Hakkında 35 yıl hapis cezası bulunan Akkaşa ülkeden kaçtı.

Mosaique FM, bu davada sanık olan eski Başbakan Yusuf eş-Şahid'in, kendisini ceza mahkemesine sevk eden iddianame kararını temyiz ettiğini, temyiz sonucu beklendiği için bu kararın şimdiye kadar hükümlerin kapsamına girmediğini belirtti.

İslami çizgideki Nahda Hareketi’nin deneyimli lideri Gannuşi (84), 14 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Cumhurbaşkanı Said tarafından feshedilen meclisin başkanı olan Gannuşi, 2023 yılından beri hapiste ve son birkaç ay içinde ayrı davalarda toplam 27 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Bu davada 21 kişiye suçlama yöneltildi, bunlardan 10'u halihazırda hapiste, 11'i ise ülkeden kaçtı.

Mahkeme, eski İstihbarat Teşkilatı Başkanı Kemal Keyzani'yi 35 yıl hapis cezasına, eski dışişleri bakanı Rafik Abdusselam’ı 35 yıl hapis cezasına ve Raşid Gannuşi'nin oğlu Muaz Gannuşi'yi 35 yıl hapis cezasına çarptırdı. Üçü de ülkeden kaçtı.

Cumhurbaşkanı Said, 2021 yılında meclisi feshetti ve ülkeyi kararnamelerle yönetmeye başladı. Ardından bağımsız yargı yüksek konseyini feshetti ve onlarca yargıcı görevden aldı. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre muhalefet bu hamleyi, 2011 yılında ‘Arap Baharı’ ayaklanmalarını tetikleyen ‘yeni doğan demokrasiyi baltalayan bir darbe’ olarak nitelendiriyor.

Cumhurbaşkanı Said ise bu suçlamaları reddediyor ve attığı adımların yasal olduğunu ve siyasi elitler arasında yıllardır süren kaos ve yolsuzluğu sona erdirmeyi amaçladığını söylüyor.

Cumhurbaşkanı Said'in 2021 yılında iktidarın büyük bir kısmını ele geçirmesinden bu yana muhalefet liderlerinin çoğu, bazı gazeteciler ve Said'i eleştirenler hapiste tutuluyor.

Bu yıl, başka bir mahkemede muhalefet liderleri, iş adamları ve avukatlara yine komplo suçlamasıyla 5 ila 66 yıl arasında değişen hapis cezaları verildi. Muhalefet, bu davanın Cumhurbaşkanı Said’in muhaliflerini bastırmak için uydurulmuş olduğunu söylüyor.

İnsan hakları grupları ve aktivistler, Said'in Tunus'u açık bir hapishaneye dönüştürdüğünü ve yargı ve polisi siyasi rakiplerini hedef almak için kullandığını söylüyorlar.

Tüm bu suçlamaları reddeden Cumhurbaşkanı Said, diktatör olmayacağını, kim olursa olsun, hangi makamda olursa olsun, hiç kimsenin kanunların üstünde olmadığını söylüyor.