Libya: Yasama, yürütme ve yargı organlarındaki önemli devlet makamlarına kimlerin getirileceğine dair çalışmalar başladı

UNSMIL, 1 Nisan’da LUO esirlerinin serbest bırakılmasını ‘ulusal uzlaşı yolunda önemli bir adım’ olarak nitelendirdi (AFP)
UNSMIL, 1 Nisan’da LUO esirlerinin serbest bırakılmasını ‘ulusal uzlaşı yolunda önemli bir adım’ olarak nitelendirdi (AFP)
TT

Libya: Yasama, yürütme ve yargı organlarındaki önemli devlet makamlarına kimlerin getirileceğine dair çalışmalar başladı

UNSMIL, 1 Nisan’da LUO esirlerinin serbest bırakılmasını ‘ulusal uzlaşı yolunda önemli bir adım’ olarak nitelendirdi (AFP)
UNSMIL, 1 Nisan’da LUO esirlerinin serbest bırakılmasını ‘ulusal uzlaşı yolunda önemli bir adım’ olarak nitelendirdi (AFP)

Libya Temsilciler Meclisi’ne bağlı bir komite, 1 Nisan’da devletin yasama, yürütme ve yargı organlarındaki önemli devlet makamlarına kimlerin getirileceğine dair aday dosyalarını teslim almaya başladı. Ayrıca adayları belirleme sürecinin üst düzey bürokratik makamları da içerdiği ifade edildi. Libya’daki Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi ise ülkenin batısındaki ez-Zaviye şehrinde diyalog komitesinin bir girişimi olan ‘Ulusal Ordu (LUO) esirlerinin serbest bırakılmasına’ övgüde bulundu. Menfi, durumu, yönetimi teslim aldığından bu yana gerçekleştirdiği, ulusal uzlaşı çerçevesinde ‘önemli bir adım’ olarak nitelendirdi.
Parlamento komitesi, Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi arasında ‘seçim için kriterler ve kurallar belirleyen’ bir anlaşmanın yakın zamanda yürürlüğe girmesiyle birlikte, gelecek haftaya kadar ‘egemen pozisyonlar’ olarak tabir edilen devletin yasama, yürütme ve yargı organlarında rekabet eden 12 adayın dosyalarını teslim almaya ve sınıflandırmaya başladı. Aday seçme süreci, ‘kararlaştırılan kotaya’ göre iki taraf arasında uzlaşıya tabi olacak.

Menfi’den önemli açıklama
Bu gelişmeyle eş zamanlı olarak Menfi de Çarşamba günü, ‘Libyalılar arasında ortak yaşamı sağlamak üzere birleşik bir devlet inşa etmenin temel taşı olarak’, Başkanlık Konseyi’nin en büyük önceliğinin kapsamlı bir ‘ulusal uzlaşıya’ ulaşmak olduğunu söyledi. Menfi, ‘affetme ve hoşgörü değerlerini güçlendirme’ çağrısında da bulundu.
Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) ise yaptığı açıklamada, ez-Zaviye şehrindeki güvenlik makamlarının LUO esirlerini serbest bırakması sonrasında memnuniyetini dile getirdi. UNSMIL, Birlik Hükümeti’nin ez-Zaviye’deki bu savaşçıların serbest bırakılmasıyla başlayan ‘ulusal uzlaşı’ konusunda ortaya koyduğu çabalara övgüde bulundu. Misyon, bu girişimin, kapsamlı bir ulusal uzlaşının ve Libya’nın toplumsal dokusunun restorasyonunun başlangıcı olacağına dair umudunu dile getirirken, tüm tutukluların serbest bırakılması çağrısında bulundu.
Öte yandan Başbakan Abdulhamid Dibeybe, Libya’nın geleceğinin ve ilerlemesinin, ‘ulusal uzlaşma yoluyla yaraları iyileştirme ve adalete ulaşma yeteneği ile bağlantılı olduğunu’ söyledi. Dibeybe, esirlerin serbest bırakılmasının bu yolda önemli bir ilerlemeyi yansıttığını da vurguladı.
Dibeybe, başbakan olarak Savunma Bakanlığı karargahına yaptığı ilk ziyarette ve bazı bakanlık yetkilileriyle görüşmesinde, “İlk önce Allah’a, sonra da vatana sadakatle, devletin egemenliğini genişletebilecek bir Libya ordusuna ulaşmak için performans düzeyinin yükseltilmesi gerekiyor” dedi. Bakanlık görüşmenin, çabaları yoğunlaştırma, çalışma önerileri sunma ve ülke için iyi olanı uygulama üzerinde durduğunu belirtti.
Dibeybe ayrıca, Libya’nın farklı şehirlerinde kamu hizmetleri şirketlerinin yönetim kurulu başkanlarıyla, ‘karşılaşılan sorunları, zorlukları ve bunların üstesinden gelme yollarını’ ele aldı. Abdulhamid Dibeybe, hizmet düzeyini yükseltmek ve şirketleri daha etkili olacak şekilde yönetmek için yenilikçi yollar arama ihtiyacına dikkati çekti. Ülkenin farklı şehir ve bölgelerini kapsamak üzere özel sektörün de katıldığı temizlik kampanyalarının başlatılması çağrısında bulunan Libya Başbakanı, devletin rolünü izleme ve düzenleme eylemine daha fazla odaklanılması gerektiğini vurguladı.

Akile Salih, Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı ile görüştü
Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, çarşamba günü Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Sayeh ile bir araya gelerek, komisyona ve bir sonraki aşamada kendisine emanet edilen role tam desteğini dile getirdi. Libya’nın birliğine, egemenliğine ve istikrarına katkıda bulunan tüm uluslararası ve ulusal çabaları takdir ettiğini söyleyen Salih, komisyonun rolüne ve demokratik yolu teşvik etmek için çalışan herkese de övgüde bulundu.
Öte yandan LUO Komutanı Mareşal Halife Hafter, 24 Aralık seçimlerine gecikme olmadan ulaşmak zorunda olduklarını belirtti. Geçtiğimiz Çarşamba günü Libya’daki Birinci Sosyal Bileşenler Ulusal Forumu’nda, bağlantıları ne olursa olsun tüm suçluların ve kanun kaçaklarının sosyal örtüsünün kaldırılması gerektiğini söyledi. “Ülkede sosyal güvenliğe müdahale edilmesi karşısında sessiz kalmak veya buna izin vermek mümkün değildir” diyen Halife Hafter, sözlerinin devamında ise şunları söyledi;
“LUO güçleri, kanun kaçaklarının tüm hareketlerini, eylemlerini ve ülkeyi istikrarsızlaştırmaya yönelik umutsuz girişimlerini yakından takip ediyor. Vatandaşların onurlarını baltalamaya çalışan herkese demir yumrukla vurulacaktır.”
Mareşal Hafter, vatandaşların hareketlerini ve ticari trafiği kolaylaştırmak için sahil yolunun Ramazan ayı başından önce açılmasının önemini vurgulayarak, her türlü güvenlik ihlalinin önlenmesi gerektiğini kaydetti. Hafter ayrıca, koronavirüse karşı etkili bir aşı sağlama ve vatandaşların hizmet sorunlarını Ramazan başlamadan önce çözme çağrısında bulundu.
Mareşal Halife Hafter ayrıca, “Seçimlere zamanında ulaşmak önemli ve bir zorunluluktur. Bunun için tüm tedbirler alınmalıdır. BM misyonunu ve uluslararası toplumu yol haritasına uymaya ve haritayı uygulamaya çağırıyoruz” ifadelerini kullandı.



Trablus hükümeti, Libya’nın doğusundaki İHA’larla ilgisi olmadığını açıkladı

Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)
Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)
TT

Trablus hükümeti, Libya’nın doğusundaki İHA’larla ilgisi olmadığını açıkladı

Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)
Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)

Trablus merkezli Libya hükümeti 30 Haziran’da, Rus Wagner grubu tarafından kullanılan bir üsse yapılan insansız hava aracı (İHA) saldırılarıyla herhangi bir ilgisi olmadığını açıkladı.

İsminin açıklanmasını istemeyen bir ordu kaynağı AFP’ye yaptığı açıklamada, perşembe akşamı Bingazi’nin 150 km güneydoğusunda bulunan el-Haruba Hava Üssü’nün İHA’lar tarafından gerçekleştirilen, ‘amacı bilinmeyen’ saldırılarla hedef alındığını belirtti. Söz konusu üste, Wagner grubunun unsurları yer alıyor. Haber siteleri, saldırının, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan ve doğu Libya makamlarının meşruiyetini sorguladığı Trablus hükümetinin silahlı kuvvetlerinden kaynaklandığını belirtti.

Özel ‘el-Masar’ kanalının haberine göre Ulusal Birlik Hükümeti’ne bağlı Savunma Bakanlığı, geçen cuma yaptığı açıklamada “Uçağımızın Libya’nın doğusundaki bir üsse düzenlediği saldırılara ilişkin yayınlananlar bizi şaşırttı” diyerek, Ekim 2020’de imzalanan ateşkese saygı duyduklarını vurguladı.

Diğer yandan Libya merkezli ‘Address’ gazetesinin haberine göre ise Batı Libya’daki Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed el-Haddad, “Birimlerimizden hiçbiri doğu bölgesindeki herhangi bir alanı hedef almadı” diyerek, benzer bilgilerin Libyalı kardeşler arasında savaşı ateşlemeyi ve Libya’yı bölgesel bir çatışmaya sokmayı’ amaçladığına dikkat çekti.

Libya 2011’den, Muammer Kaddafi rejiminin devrilmesinden bu yana büyük bir siyasi krize tanık oluyor. Nisan 2019 ile Haziran 2020 arasında Libya’nın doğusundaki en güçlü isim olan Halife Hafter, Trablus’un kontrolünü ele geçirmek için başarısız bir askeri girişimde Çadlı, Sudanlı, Nijeryalı ve Suriyeli savaşçıların yanı sıra Wagner grubundan savaşçıları kullandı. Bu başarısızlığı Ekim 2020’de, batı ve doğu kamplarının her birinden beş subaydan oluşmuş bir askeri komite tarafından gözlemlenen bir ateşkes anlaşmasının ilanı izledi.

O günden bu yana bir kısmı Rus ordusuyla birlikte savaşmak için Mali veya Ukrayna’ya gittikten sonra Libya’nın doğusundaki yüzlerce Wagner savaşçısı, başta petrol limanı bölgesinde olmak üzere güneyde aktifti.

Görsel kaldırıldı.
Mareşal Halife Hafter (Ulusal Ordu)

Libya Parlamentosu üyesi Muhammed Amer el-Abani, geçen pazartesi günü yapılan parlamento oturumunu ‘yasa dışı’ olarak niteledi.

Abani, Arap Dünyası Haber Ajansı’na (ANA) yaptığı açıklamada, Temsilciler Meclisi’nin, geçen pazartesi günü üyelerinin çoğunu davet etmeden bir toplantı düzenlemesinin ‘meşruiyet dışında ve anayasal sisteme aykırı’ olduğunu dile getirdi. Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Bileyhik, meclisin, ikinci başkan yardımcısı Musbah Duma başkanlığında resmi bir kapalı oturum düzenlediğini açıkladığına dikkat çekti. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre toplantıda konsey, 2023 tarihli ve 05 sayılı kanun uyarınca Anayasa Mahkemesi başkanı ve üyelerini seçmek için oybirliğiyle bir karar aldı.

Görsel kaldırıldı.
Temsilciler Meclisi toplantısının öncesinde oturum düzenlendi. (Temsilciler Meclisi)

Muhammed Amer el-Abani konuya dair şunları söyledi:

Geçtiğimiz pazartesi günü meclis oturumunda yaşananlar ve bunun sonucunda alınan kararlar hukuka aykırıdır. Çünkü toplantı tarihini, yeter sayısını ve yerini belirlemede oturumun yapılma esaslarını dikkate almamaktadır. Bingazi’de Temsilciler Meclisi’nin yakında toplanacak istişare oturumu öncesinde verilen kararların iptalini talep etmek, son parlamento oturumuna karşı yapılan protesto çerçevesinde geliyor.

‘Libya Al Ahrar’ sitesinin haberine göre milletvekilleri tarafından yapılan bir açıklamada, oturumun ‘geçersiz olduğu ve yasama veya meclis kararı düzeyine çıkmadığı’ ifadelerine yer verilirken, oturumda yaşananlar ise ‘Temsilciler Meclisi’ni zayıflatma girişimi’ olarak nitelendirildi.

Temsilciler Meclisi’nin kapalı oturumunun yapılması amacı hakkında ise Libyalı milletvekilleri “Bazı kararlar alma arzusu nedeniyle üyeleri davet etmeden bir oturum düzenlemenin belirli bir amacı vardır. Tüm milletvekilleri oturuma katılmaya davet edilmiş olsaydı, bu kararlar alınamazdı” açıklamasında bulundular.

‘Libya Al Ahrar’ internet sitesinde ise yaklaşık 40 milletvekilinin, meclis oturumlarını boykot etmekle tehdit ettiği ve Kurban Bayramı’nın ardından Trablus’ta parlamentonun son kapalı oturumunu protesto etmek için bir istişare toplantısı düzenlendiği bildirildi.