Tıp öğrencilerine tavsiye: "Shakespeare okuyun"

William Shakespeare 1564-1616 yılları arasında yaşamıştı (AFP)
William Shakespeare 1564-1616 yılları arasında yaşamıştı (AFP)
TT

Tıp öğrencilerine tavsiye: "Shakespeare okuyun"

William Shakespeare 1564-1616 yılları arasında yaşamıştı (AFP)
William Shakespeare 1564-1616 yılları arasında yaşamıştı (AFP)

İskoçya'da bir doktor, tıp öğrencilerinin İngiliz yazar William Shakespeare'in oyunlarını okuyarak hastalarıyla daha yakın ve duygusal ilişkiler kurabileceğini söyledi.
Edinburgh Üniversitesi'nde palyatif bakım (tedaviye cevap verme ümidi bulunmayan hastalarda yalnızca ağrıları dindirmeye yönelik uygulanan tıbbi uygulama) doktoru David Jeffrey, Shakespeare'in eserlerinde empatiyi açıkça övdüğünü belirtti. Bu eserleri çalışmanın, hasta doktor ilişkisini güçlendirebileceğini kaydetti.
Hakemli tıp dergisi Journal of the Society of Medicine'da yayımlananyazısında Jeffrey, duyguların yıkıcı olduğu ve kontrol edilmesi gerektiği fikrinin tıp eğitimine kök saldığını ifade etti. Bu durumun, doktorların hastalardan uzaklaşmasına yol açtığını söyledi.
Kovid-19 pandemisiyle doktorların hastalarıyla empati kurmasının iyice zorlaştığına dikkat çeken Jeffrey, yazarın Fırtına (The Tempest), Nasıl Hoşunuza Giderse (As You Like It) ve Kral Lear (King Lear) oyunlarına işaret etti:
"Shakespeare'in çalışmalarının hala güncel olması dikkat çekici. Görünen o ki, özelikle kriz zamanlarında, düşüncelerimizi tahmin etme yeteneği vardı."
Jeffrey, yazarın dünyayı diğer kişilerin duyguları doğrultusuyla ve ahlak anlayışıyla da görebildiğini sözlerine ekledi. Doktora göre bu yaklaşım, empati için bir düşünme alanı yaratıyor:
"Bu düşünme alanı, klinik uygulama ve tıp eğitiminin merkezi bir parçası."
"Doktorların hastalarla empati kurmak istediğini ancak zaman ve iş yükü dolayısıyla kısıtlandığını" düşünen Jeffrey, tıp öğrencilerine Shakespeare dersi verilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
 
Independent Türkçe, EurekAlert, Daily Mail



NASA teleskobu, Samanyolu'nun en uzak "ikizini" buldu

Epey belirgin spiral kollara, merkezinde şişkinliğe ve büyük bir yıldız oluşum diskine sahip Zhúlóng, Samanyolu Galaksisi'ne benziyor (NOIRLab)
Epey belirgin spiral kollara, merkezinde şişkinliğe ve büyük bir yıldız oluşum diskine sahip Zhúlóng, Samanyolu Galaksisi'ne benziyor (NOIRLab)
TT

NASA teleskobu, Samanyolu'nun en uzak "ikizini" buldu

Epey belirgin spiral kollara, merkezinde şişkinliğe ve büyük bir yıldız oluşum diskine sahip Zhúlóng, Samanyolu Galaksisi'ne benziyor (NOIRLab)
Epey belirgin spiral kollara, merkezinde şişkinliğe ve büyük bir yıldız oluşum diskine sahip Zhúlóng, Samanyolu Galaksisi'ne benziyor (NOIRLab)

James Webb Uzay Teleskobu (JWST), bugüne kadarki en uzak ve eski spiral galaksiyi keşfetti.

Samanyolu gibi galaksilerin spiral kollar ve yıldız oluşumuna sahne olan devasa disklerini oluşturmak için birkaç milyar yıla ihtiyaç duyduğu düşünülüyordu. 

Ancak NASA öncülüğünde geliştirilen JWST, bu düşünceye meydan okuyan gözlemler yapıyor.

Teleskobun uzaktaki milyarlarca gökcismini taradığı PANORAMIC araştırmasından elde edilen görüntüleri inceleyen bilim insanları, Samanyolu'nun en uzak "ikizi" dedikleri bir galaksiyle karşılaştı.

Zhúlóng adı verilen galaksi, standart modele göre 13,8 milyar yıl önce gerçekleşen Büyük Patlama'dan sadece 1 milyar yıl sonra görüntülendi.

Hakemli dergi Astronomy & Astrophysics'te dün (16 Nisan) yayımlanan makalenin yazarları, galaksinin belirli özellikleri ve boyutu nedeniyle Samanyolu'nun ikizi olduğunu söylüyor.

Cenevre Üniversitesi'nden çalışmanın başyazarı Mengyuan Xiao, "Bu galaksiye Çin mitolojisinde 'Meşale Ejderhası' anlamına gelen Zhúlóng adını verdik. Mitolojide Zhúlóng, gözlerini açıp kapatarak gece ve gündüzü yaratan, ışığı ve kozmik zamanı simgeleyen güçlü bir kızıl güneş ejderhasıdır" diyerek ekliyor:

Zhúlóng'u öne çıkaran şey, şekil, boyut ve yıldız kütlesi bakımından Samanyolu'na çok benzemesi.

Bilim insanları Zhúlóng'un yıldız oluşum diskinin 60 bin ışık yılı çapa sahip olduğunu ve kütlesinin, Güneş'in 100 milyar katı olduğunu tahmin ediyor. Buna karşılık Samanyolu'nun diski 100 bin ışık yılı çapa ve 1,5 trilyon Güneş kütlesine sahip. 

Aralarında böyle bir boyut ve kütle farkı olmasına karşın Zhúlóng'un bu kadar eski bir zamanda bu seviyeye ulaşması mevcut teorileri sorgulamaya açıyor. Yine JWST'nin 2023'te keşfettiği Ceers-2112 adlı spiral galaksiden 1 milyar yıl daha yaşlı.

JWST, 2021'de fırlatılmasından bu yana evrenin ilk dönemlerinde devasa galaksiler ve kara delikler buluyor. Bu keşifler evrene veya galaksi oluşumuna dair bilinenlerin yanlış olabileceğine işaret ediyor.

Yeni araştırmayı yürüten ekip, Zhúlóng'un 1 milyar yıldan daha kısa sürede Samanyolu'na benzer şekil ve boyuta nasıl ulaştığı sorusunun cevap beklediğini söylüyor.

Makalenin ortak yazarı Pascal Oesch, "Bu keşif, JWST'nin erken evrene bakışımızı temelden nasıl değiştirdiğini gösteriyor" diyor.

Araştırmacılar JWST ve Şili'deki teleskop dizisi ALMA'yla Zhúlóng'un daha derinlemesine incelenmesi çağrısı yapıyor.

Independent Türkçe, Live Science, Space.com, Astronomy & Astrophysics