عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

İsrail Cumhurbaşkanı Rivlin hükümet kurma çalışmaları kapsamında siyasi partilerin önerilerini dinleyecek

Sağdan sola doğru İsrail Cumhurbaşkanı Rivlin, Başbakan Netanyahu, Yargıç Esther Hayut ve Benny Gantz’ın, Eylül 2019’da Şimon Peres'in ölüm yıldönümünde bir araya geldikleri bir kare (AFP)
Sağdan sola doğru İsrail Cumhurbaşkanı Rivlin, Başbakan Netanyahu, Yargıç Esther Hayut ve Benny Gantz’ın, Eylül 2019’da Şimon Peres'in ölüm yıldönümünde bir araya geldikleri bir kare (AFP)
    Ramallah/Şarku’l Avsat
TT
TT

İsrail Cumhurbaşkanı Rivlin hükümet kurma çalışmaları kapsamında siyasi partilerin önerilerini dinleyecek

Sağdan sola doğru İsrail Cumhurbaşkanı Rivlin, Başbakan Netanyahu, Yargıç Esther Hayut ve Benny Gantz’ın, Eylül 2019’da Şimon Peres'in ölüm yıldönümünde bir araya geldikleri bir kare (AFP)
Sağdan sola doğru İsrail Cumhurbaşkanı Rivlin, Başbakan Netanyahu, Yargıç Esther Hayut ve Benny Gantz’ın, Eylül 2019’da Şimon Peres'in ölüm yıldönümünde bir araya geldikleri bir kare (AFP)

İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, yeni hükümetin kurulmasının önündeki düğümü çözmek ve ülkede beşinci kez seçimlere gidilmesinden kaçınmak amacıyla bugün genel seçimleri kazanarak Knasset’e (İsrail parlamentosu) girmeyi başaran siyasi partilerin heyetleri ile bir araya geliyor.
İsrail Cumhurbaşkanı bu kez partilerin temsilcileriyle her zaman olduğu gibi birkaç gün içinde değil, bir gün içinde görüşme kararı aldı. Rivlin her bir heyete, partilerinin tutumlarını ve mevcut siyasi çıkmazdan nasıl çıkılacağına dair önerilerini dinlemek için 45 dakika ayırdı. Heyetler aynı zamanda yeni hükümetin kurulması görevinin kime verilmesini istediklerini de Cumhurbaşkanı Rivlin’e iletecekler.
İsrail basınına göre üç aday, hükümeti kurma görevini kapmak için yarışıyor. Bu kişilerin, Likud Partisi lideri mevcut İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Yeş Atid (Gelecek Var) Partisi Başkanı Yair Lapid  (eski Maliye Bakanı) ve Yemina (sağ) İttifakı lideri Neftali Bennett (eski Savunma Bakanı) olduğu belirtildi. Likud Partisi (30), Şas (9), Birleşik Tevrat Yahudiliği (7) ve Dini Siyonizm Partisi (6) olmak üzere Knesset’te toplam 52 sandalyeye sahip partiler, Netanyahu’nun hükümeti kurmakla görevlendirilmesini önerecekler. Gelecek Var (17) Yisrael Beiteinu (Evimiz İsrail) Partisi (7), İsrail İşçi Partisi (7) ve Meretz (6) olmak üzere Knesset’te toplam 37 sandalyeye sahip partiler, Yair Lapid’in ismini önerecekler. Yemina (7) ve Tikva Hadasha (Yeni Umut) Partisi (6) olmak üzere Knesset’te toplam 113 sandalyeye sahip iki parti ise Bennett’in hükümeti kurmakla görevlendirilmesi önerisinde bulunacaklar.
Öte yandan İslami Hareket (Birleşik Arap Listesi) ve Mavi-Beyaz İttifakı’nın (Kahol Lavan) henüz nasıl bir yol izleyeceği belirsizliğini korurken (Knesset’te 6 sandalyeye sahip olan) Ortak Arap Listesi Bloku, lideri Eymen Avde’nin açıklamasına göre Knesset’te 55 milletvekilinin desteğini alması halinde Lapid’in adını önerecekti. Ancak Ortak Arap Listesi Bloku milletvekili Sami Ebu Şehade, partisinin herhangi bir isim önerisinde bulunmayacağını açıkladı.
İsrail’de yayın yapan Kanal 12, Cumhurbaşkanı Rivlin ile yapılacak görüşmelerin sonunda, mevcut siyasi düğümün çözülmesinin beklenmediğini bildirdi. Bunun yanı sıra geçtiğimiz Cumartesi günü Lapid ile Bennett arasında uzlaşı için yapılan müzakereler başarısız oldu. Görüşme sonrası yapılan kısa açıklamada, taraflar arasında iki buçuk saat süren toplantının iyi bir atmosferde geçtiği ve iletişimin sürmesi konusundaki fikir birliğiyle sona erdiği belirtildi. Bennett, Lapid ile görüşmesinden bir gün önce Netanyahu ile yaptığı görüşmede de herhangi bir uzlaşıya varamadı. Herhangi bir sonucun çıkmadığı Bennett-Netanyahu görüşmesi yaklaşık üç saat sürdü.
İttifakların karşı karşıya olduğu büyük zorluklar var. Aşırılık yanlısı taraflar, sağcı bir hükümetin kurulması için Arap partilerinin hükümeti desteklemesi fikrini reddederken, Haredi iki parti; Şas ve Birleşik Tevrat Yahudiliği ise Lapid ile herhangi bir iş birliği yapılmasına karşı çıkıyor. Bennett, Yemina, Tikva Hadasha, Kahol Lavan, Yeş Atid, İşçi Partisi, Şas ve Birleşik Tevrat Yahudiliği gibi dini eğilimli partilere toplam 61 milletvekili tarafından desteklenen bir hükümete katılmaları için bir teklif sunmuştu. Bennett, önerisinde,  Avigdor Lieberman’ın lideri olduğu İsrail Evimiz Partisi ile Birleşik Arap Listesi ve Ortak Arap Listesi dışarıda bırakmıştı. Ancak dini partiler Bennett’in önerisini reddettiler.
Haredi partiler, Lapid ile başbakan olmasa bile din ve devletle ilgili konularda uzlaşıya varılmasının mümkün olmadığı için iş birliği yapamayacakları gerekçesiyle Bennett liderliğindeki bir hükümete katılmayı reddediyorlar. Yahudi Gücü (Otzma Yehudit) Partisi Başkanı Itamar Ben Gafir, bir hükümet kurmak için Birleşik Arap Listesi’nin desteğinin alınmasına karşı olduklarını bir kez daha açıkladı. Gafir, geçmişte aynı şekilde Arap partilerinin hükümete katılmalarını reddeden Tikva Hadasha Partisi lideri Gideon Saar’a, Netanyahu’nun kuracağı bir hükümete katılma çağrısında bulundu.
Buna karşın sağcı bir hükümet kurmak amacıyla Mansur Abbas liderliğindeki Birleşik Arap Listesi ile iş birliğine destek veren yerleşimci liderlerin açıklamaları da ses getirdi. Makor Rishon gazetesine konuşan Haham Yakov Nagen, “Birleşik Arap Listesi’nin, düşüncesinde somut bir değişiklik oldu ve Liste’nin bir sonraki hükümet koalisyonuna katılmaması için hiçbir neden yok” ifadelerini kullandı. Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz ise Binyamin Netanyahu başkanlığındaki yeni bir İsrail hükümetinin kurulmasının ‘felaket’ olacağı konusunda uyardı. Gantz, “Vatandaşların çıkarlarını koruyan bir denge olmadan aşırı sağcı bir hükümet kurulursa bu bizim için felaket olur” dedi.

 

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Israel Hayom: Kushner ve İsrail, Trump'ın planının başarısız olması durumunda Gazze için ‘acil durum planları’ üzerinde çalışıyor

Beyaz Saray Danışmanı Jared Kushner (Reuters)
Beyaz Saray Danışmanı Jared Kushner (Reuters)
TT
TT

Israel Hayom: Kushner ve İsrail, Trump'ın planının başarısız olması durumunda Gazze için ‘acil durum planları’ üzerinde çalışıyor

Beyaz Saray Danışmanı Jared Kushner (Reuters)
Beyaz Saray Danışmanı Jared Kushner (Reuters)

Israel Hayom gazetesi, Beyaz Saray Danışmanı Jared Kushner ve İsrail ordusunun, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze Şeridi için hazırladığı planın başarısız olması durumunda uygulanacak acil durum planları geliştirmek için birlikte çalıştıklarını bildirdi.

Haberde, Kushner'ın bu hafta İsrailli bir kaynağa Gazze için alternatif bir plan üzerinde çalıştığını söylediği, Hamas'ın silahsızlandırılmasıyla ilgili karmaşıklıklara ve Gazze Şeridi'ne asker göndermeye istekli ülke bulmanın zorluğuna işaret ettiği belirtildi.

Şarku’l Avsat’ın Times of Israel'den aktardığına göre İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir geçen hafta yapılan güvenlik kabinesi toplantısında ordunun Trump'ın planına alternatif bir plan hazırladığını ve ‘yakında bakanlara sunacağını’ söyledi.

Trump'ın Gazze Şeridi'nde ateşkes ve savaşın sona erdirilmesi planının ikinci aşamasına geçiş konusunda halen belirsizlik var ve bu da çatışmaların yeniden başlamasına dair endişeleri artırıyor.

İsrail, kalan dört rehine cesedinin teslim edilmesi, Gazze Şeridi'nin yönetimi konusunda net adımlar atılması, Filistinli grupların silahlarının teslim edilmesi ve kontrolü altındaki bölgelerde yeniden inşa sürecinin başlatılması konusunda ısrarcı. Bu konular, İsrail'in sarı hattın gerisine çekilmesinin tamamlanmasıyla temel olarak bağlantılı.

İsrail'in bu tutumuna karşılık, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinden kaynaklar, mevcut durumun devam etmesinin İsrail’in savaşı sürdürme hedeflerine hizmet ettiğini değerlendiriyor. Özellikle, İsrail güçlerinin Gazze’nin yüzde 53’ünden fazlasını (sarı hat olarak adlandırılan ilk çekilme hattının gerisindeki bölgeleri) kontrol etmesi, Refah Sınır Kapısı’nı kapatması ve insani yardımların girişini sınırlaması, bu kanaati güçlendiriyor.

ARAP DÜNYASI

Barrack: Suriye, DEAŞ, Hizbullah ve DMO'nun ortadan kaldırılmasına katkıda bulunacak

ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack (DPA)
ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack (DPA)
TT
TT

Barrack: Suriye, DEAŞ, Hizbullah ve DMO'nun ortadan kaldırılmasına katkıda bulunacak

ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack (DPA)
ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack (DPA)

ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack bugün yaptığı açıklamada, Şam’ın DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu’na (DMUK) katılmasının ardından DEAŞ’ın kalıntıları ile İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO), Hamas ve Hizbullah gibi yapıların ‘terör ağlarını çökertme’ çabalarına katkı sağlayacağını duyurdu.

Barrack’ın açıklamaları, Washington liderliğindeki DMUK’un dün gece, Suriye’nin koalisyonun 90. üyesi olarak resmen aralarına katıldığını açıklamasının hemen ardından geldi. Bu adım, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera’nın pazartesi günü Beyaz Saray’a gerçekleştirdiği tarihi ziyaret sırasında kararlaştırıldı. Söz konusu adım, Suriye’nin cihatçı geçmişinden kopuşu simgeliyor.

Barrack, X platformunda yaptığı paylaşımda, “Şam artık aktif olarak DEAŞ’ın kalıntıları, DMO, Hamas, Hizbullah ve diğer terör ağlarına karşı mücadelede bize yardımcı olacak. Uluslararası barış çabalarında kararlı bir ortak olarak yer alacak” ifadelerini kullandı.

Ziyaret öncesinde ABD cuma günü Şera’yı terör listelerinden çıkardı. Bu adım, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin de kendisine uyguladığı yaptırımları kaldırmasının hemen ardından geldi.

Barrack, Şera’nın ziyaret sırasında ‘DMUK’a katılma taahhüdü verdiğini’ ve bunun Suriye’nin bir zamanlar terör kaynağı olmasından, terörle mücadelede bir ortak hâline geçişini simgelediğini belirtti.

İran, 2011’deki barışçıl protestoların şiddetle bastırılmasının ardından DMO aracılığıyla Beşşar Esed rejimine kritik destek sağladı. Lübnan merkezli Hizbullah gibi müttefik gruplarla birlikte askeri müdahalesi ve ardından Rusya’nın hava desteği, sahadaki güç dengelerini Esed lehine değiştirdi. İran, Esed rejimi 2024’te devrilene kadar Suriye’de güçlü bir askeri varlık sürdürdü.

ABD ise 2014’te kurduğu DMUK kapsamında Suriye ve Irak’ta asker konuşlandırıyor. DMUK, örgütün iki ülkede geniş alanları ele geçirmesinin ardından 2017’de Irak’tan, 2019’da ise Suriye’den tamamen temizlenmesini sağladı. Bu mücadelede, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) öncü rol oynadı ve DMUK tarafından desteklendi.

ABD’nin Ankara Büyükelçisi de olan Barrack, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı bir paylaşımda, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani arasında ‘önemli bir toplantı’ yapıldığını duyurdu.

Barrack, “Bir sonraki aşama için yol haritası belirlendi. Bu aşama, SDG’nin Suriye’nin yeni ekonomik, savunma ve sivil yapısına entegrasyonunu içeriyor” dedi.

SDG lideri Mazlum Abdi, ekim ayında AFP’ye verdiği röportajda, geçiş yönetimi ile güçlerinin Savunma ve İçişleri bakanlıklarına entegrasyonu konusunda ‘ön anlaşma’ sağlandığını açıklamıştı.

Abdi, salı günü X platformunda yaptığı paylaşımda, Suriye’nin DMUK’a katılmasını memnuniyetle karşıladı ve bunu ‘örgütün kalıcı şekilde yenilgiye uğratılmasına ve bölgeye yönelik tehdidinin ortadan kaldırılmasına yönelik ortak çabaları güçlendiren kritik bir adım’ olarak nitelendirdi.

Abdi ayrıca, Barrack ile yaptığı görüşmede, Şera’nın Washington ziyareti kapsamında SDG’nin Suriye devletine entegrasyon sürecini hızlandırma taahhüdünü teyit ettiğini belirtti.

ARAP DÜNYASI

Paris, İsrail'in gerilimi tırmandırması ve Hizbullah'ın söylemleri karşısında endişeli

Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Toulouse'da Fransız Uzay Komutanlığı'nın açılışı öncesi 101 Hava Üssü'nü ziyaret etti, 12 Kasım 2025 (AFP)
Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Toulouse'da Fransız Uzay Komutanlığı'nın açılışı öncesi 101 Hava Üssü'nü ziyaret etti, 12 Kasım 2025 (AFP)
TT
TT

Paris, İsrail'in gerilimi tırmandırması ve Hizbullah'ın söylemleri karşısında endişeli

Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Toulouse'da Fransız Uzay Komutanlığı'nın açılışı öncesi 101 Hava Üssü'nü ziyaret etti, 12 Kasım 2025 (AFP)
Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Toulouse'da Fransız Uzay Komutanlığı'nın açılışı öncesi 101 Hava Üssü'nü ziyaret etti, 12 Kasım 2025 (AFP)

Paris, Lübnan’da Hizbullah'ın silahsızlandırılması ve seçim yasası konusunda iç bölünmelerin yanı sıra İsrail’in her gün tekrarlanan tehditleri, Lübnan topraklarına yönelik hava ve topçu saldırıların ortasında ülkenin karşı karşıya kaldığı ve giderek artan riskleri hissediyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bu durum karşısında Ortadoğu ve Kuzey Afrika'dan Sorumlu Danışmanı Anne-Claire Legendre’yi dün iki günlük bir ziyaret için Beyrut'a göndermeye kararı aldı. Legendre, yürütme ve yasama organlarıyla çeşitli toplantılar yaparak gelişmeler hakkında daha fazla bilgi edinecek. Ayrıca Elysee Sarayı’ndan kaynaklar tarafından kimlikleri açıklanmayan bazı askeri yetkililerle de görüşmeler gerçekleştirecek.

Ancak, Lübnan Ordu Komutanı General Rudolf Heykel ve yaklaşık bir yıldır yürürlükte olan İsrail ile Hizbullah arasındaki ateşkes anlaşmasını denetleyen mekanizmada ülkesini temsil eden Fransız General Valentin Siller de görüşülecek askeri yetkililer arasında olabilir.

Legendre Suriye’ye de gidecek

Legendre, Lübnan’dan sonra Suriye'yi de ziyaret edecek. Suriye’yi ilk kez ziyaret edecek olan Legendre, Arapça'yı akıcı bir şekilde konuşuyor. Fransa Dışişleri Bakanlığı sözcüsü olarak atanmadan önce ülkesinin Kuveyt Büyükelçiliği görevini üstlenen Legendre, 2023 yılı sonlarında Macron'un danışmanı olarak Elysee Sarayı'na geçiş yaptı.

Legendre’in ziyareti, Ekonomi Bakanlığı yetkilisi Jacques Delage'ın bu ayın ilk haftasında Lübnan'ı ziyaret etmesinden sadece birkaç gün sonra gerçekleşti. Delage'ın görüşmeleri ekonomik ve mali konulara odaklanmıştı. Hatırlanacağı üzere Macron, Lübnan ekonomisini desteklemek için yıl sonuna kadar Paris'te bir konferans düzenleyeceğini birkaç kez açıklamıştı.

Macron’un konferans sözü

Ancak, Lübnan’ın yasal ve operasyonel olarak başta Lübnan’ın bankacılık sisteminin yeniden yapılandırılmasına ilişkin yasa olmak üzere gerekli acil reformları gerçekleştirmeden ve Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası ile acil ekonomik ve mali konularda nihai bir anlaşmaya varmadan önce söz verilen konferansın gerçekleşmeyeceği anlaşılmıştı. Ayrıca, Suudi Arabistan'da düzenlenmesi muhtemel olan Lübnan ordusunu desteklemeye yönelik konferans için henüz kesin bir tarih belirlenmedi.

Resmi çevreler Legendre’in ziyareti sırasında ekonomik konuları ele alacağını doğrularken, özellikle siyasi ve güvenlik konuları ile İsrail'in tekrarlanan gerilimi tırmandırma tehditlerinin nasıl önlenebileceği konusunun başlıca gündem maddeleri olacağını söyledi. Hizbullah, genel sekreteri Şeyh Naim Kasım'ın son konuşmasında da yinelediği gibi, silahsızlanmayı kategorik olarak reddediyor.

Fransa’nın endişesi

Paris, sınırda ve Lübnan'ın güneyinde yaşanan gerginliğin tırmanmasından duyduğu endişeyi gizlemiyor. Fransa ve İsrail arasında, Fransa ve Suudi Arabistan'ın öncülüğünde düzenlenen iki devletli çözüm konulu uluslararası konferans öncesinde ve sırasında zirveye ulaşan gerginlik döneminin ardından, iki taraf arasındaki ilişkiler sakin bir döneme girdi. Üç Fransız subayın ABD liderliğinde Gazze Şeridi’ndeki ateşkesi izleyen Batılı askeri gruba dahil olması da bu sakinliğin bir göstergesiydi.

er4
Geçtiğimiz pazar günü el-Beyseriyye beldesi yakınlarında bir insansız hava aracından (İHA) atılan füzenin isabet etmesi sonucu hayatını kaybeden aracın enkazını kaldıran işçiler. İsrail, sürücünün Hizbullah üyesi olduğunu iddia etti (AFP)

Ancak Paris, İsrail üzerinde etkisinin sınırlı olduğunu biliyor. Bunun yanında Paris’in İran ile ilişkilerinde son zamanlarda iyileşme görüldü. Yaklaşık bin gün hapiste tutulan Fransız rehineler Cécile Kohler ve Jacques Paris'in serbest bırakılması ve İran vatandaşı Mahdieh Esfandiari’nin hapisten çıkmasının da bunda payı büyük. Bu gelişmeler, önümüzdeki haftalarda gerçekleşmesi beklenen bir takasın önünü açtı. Ayrıca Paris, Hizbullah ile ilişkilerini hiçbir zaman kesmedi. Fransa’nın eski Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Lübnan'a yaptığı son ziyaret sırasında Beyrut'ta yetkililerle bir araya geldi. Fransa'nın, İran'ı ABD ve genel olarak Batı ile gergin ilişkilerinde Lübnan'ı pazarlık kozu olarak kullanmamaya ikna etmek için Tahran ile olan bağlantılarını kullanabileceği düşünülüyor. Le Drian, Lübnan'da son zamanlarda yayılan söylentilerin aksine, Cumhurbaşkanı Macron'un Lübnan Özel Temsilcisi olmaya devam ediyor. Elysee Sarayı kaynakları, Legendre’in görevinin Le Drian'ın çalışmalarını desteklemek olduğunu, onun yerini almak olmadığını belirtti.

Fransa’nın hırsı

Burada Paris'in, Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü’nün (UNIFIL) görev süresinin uzatılmasında önemli bir rol oynadığını belirtmekte fayda var. UNIFIL'e en büyük askerî katkıyı sağlayan ülke olan Fransa, bu uluslararası gücü, güneydeki güvenlik ve istikrarın korunmasında önemli bir faktör ve Lübnan ordusu ile iş birliği içinde BMGK kararlarını uygulayan bir taraf olarak görüyor. Paris, diğer Ortadoğu ve Arap ülkelerinde azalan etkisinin bir kısmını hala koruduğu Lübnan'ın egemenliği, güvenliği ve istikrarına olan bağlılığını vurgulama konusunda oldukça hırslı. Lübnan, Fransa'nın iyi bilinen tarihi bağları olan ve endişe listesinin en üstünde yer alan ülke olmaya devam ediyor.

rtg
İsrail'in 6 Kasım'da gerçekleştirdiği hava saldırısında Sur kentindeki bir bina yıkıldı (Reuters)

Paris, Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın Bulgaristan ziyareti sırasında kamuoyuna açıkladığı gibi, ateşkesi izleme mekanizmasının eksikliklerine ve Lübnan'ın İsrail'in Lübnan'a yönelik günlük ve şiddetli saldırılarını durdurma talebine yanıt verememesine rağmen, bu mekanizmanın rolünün halen çok önemli olduğunu düşünüyor. Bununla birlikte Fransa, İsrail'in Paris'in çabaları ve özellikle Washington'ın İsrail'e uyguladığı baskı sayesinde durdurulan Hizbullah'a karşı açık savaşı yeniden başlatmasından çekiniyor. Lübnan ile Fransa arasındaki özel ilişkiye rağmen, Fransız yetkililer Lübnanlı yetkililerin siyasi, güvenlik, ekonomik ve mali alanlardaki performansından duydukları hayal kırıklığını gizlemiyorlar. Legendre’in Lübnan'daki olayların gidişatı ve sorunlarına çözüm bulmak için dış güçlere güvenmek yerine daha fazla inisiyatif ve cesaret gösterilmesi gerektiği konusundaki Fransız yetkililerin endişelerini gizlemekten kaçınacağına şüphe yok.