Lübnan bakan sayısı hakkında tam bir uzlaşıya varılamıyor

Rai, iç anlaşmazlıklar ve dış projeler hakkında konuştu.

Avn ve Rai geçen cumartesi günü Bkerki’de bir araya geldi (NNA)
Avn ve Rai geçen cumartesi günü Bkerki’de bir araya geldi (NNA)
TT

Lübnan bakan sayısı hakkında tam bir uzlaşıya varılamıyor

Avn ve Rai geçen cumartesi günü Bkerki’de bir araya geldi (NNA)
Avn ve Rai geçen cumartesi günü Bkerki’de bir araya geldi (NNA)

Maruni Patriği Beşara Butro er-Rai’nin temasları ve yaptığı çağrılar, aylardır askıda bekleyen Lübnan hükümetinin oluşumu meselesinde sadece küçük bir ilerleme kaydedilmesini sağladı. Bu durumun, hiçbir partinin bakanların üçte birini elde etmekte ısrar etmeyeceği bir hükümette varılan yarı uzlaşıdan kaynaklandığı belirtiliyor. Diğer düğümler ise halen çözülebilmiş değil.
Lübnan’da hükümet kurulması meselesi, hükümeti kurmakla görevli yetkili Saad Hariri ve Cumhurbaşkanı Mişel Avn arasındaki siyasi anlaşmazlıklar nedeniyle halen sorunlarla karşı karşıya. Hariri, herhangi bir tarafın bakanlıkların üçte birini elde etmemesinde ısrar ederken bu tavır, Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri ve İlerici Sosyalist Parti Velid Canbolad tarafından da destekleniyor. Avn ise Hariri’nin geçen aralık ayında kendisine sunduğu kadroda adı geçen Hıristiyan isimlerin pozisyonlarına karşı çıkıyor.
Hariri’nin geçen ekim ayında göreve atanmasından bu yana hükümet kurma çağrıları devam ediyor. Maruni Patriği de hükümetin bir an önce kurulması çağrılarını yineliyor. Rai son olarak 4 Nisan’da, hükümetin kurulmasını engelleyen iç anlaşmazlıklara ve dış projelere ilişkin açıklamalarda bulundu.
Rai, söz konusu açıklamasında “Lübnanlıların iç anlaşmazlıklar ve dış projeler uğruna tüm fedakarlıklarını ve şehitlerini yok saymaları mümkün müdür?” diye sordu. Beşara Butros er-Rai, tüm Lübnanlılara da ‘Lübnan’ı nihai vatanları olarak tanımalarını yineleme, Lübnan’a, bu bağımsız, meşru ve özgür devlete mutlak sadakatlerini ifade etme’ çağrısı yaptı.
İyi yönetimin olmamasının yol açtığı zorluklara dikkat çeken Rai, Paskalya Bayramı münasebetiyle yaptığı konuşmada şu ifadeleri kullandı:
“Biz, ülke tarihi, varlığı ve özgürlüğü boyunca yeterince kendini feda etmiş bir halkız. İyi niyetli insanlara, gelecek vaat eden nesillere, yaşayan güçlere, yetkinlik, yaratıcılık ve başarıya sahip insanların enerjilerine güveniyoruz. Lübnanlıların özgür ve güçlü bir devlette birlikte yaşamak istediğine inanıyoruz.”
Milletvekili Ferid Heykel el-Hazen de 4 Nisan’da Rai ile yaptığı görüşme sonrasında, herhangi bir taraf bakanların üçte birini elde etmekte ısrar etmeksizin, hükümetin bakanlık sayısı konusunda yarı uzlaşı sağlandığını söyledi. Milletvekili açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Diğer düğümler halen askıda. İyimser olmak zorundayız. Rai, hükümetin oluşumunun hızlanması için baskı yapıyor ve Cumhurbaşkanı Mişel Avn ile bu meseleyi görüşüyor.”
İçişleri ve adalet bakanlıklarına ilişkin anlaşmazlık halen devam ediyor. Öyle ki Avn, içişleri bakanlığını talep ederken Hariri ise iki bakanlığı da kendisi belirlemek istiyor.
Diğer yandan Beyrut Rum Ortodoks Metropoliti Başpiskopos İlyas Avde de duruma dair şu açıklamada bulundu:
“Yetkili kişi, başkan ve yardımcı bakanın unvanının değeri yok. Aksine bunlar çalışıp ürettikçe tarih de onların başarılarından bahsedecek, unvanından değil. Sahipleri arkalarında hiçbir şey bırakmadıktan sonra unvanların ne faydası var? Ülke çökerse bazılarının talep ettiği yetkilerin ne yararı bulunuyor? Ülkeyi kaybedersek bazılarının bağlı olduğu kotaların ne yararı olacak? Zaferinizi devletin yıkıntıları üzerine mi inşa ediyorsunuz? Engelleyiciler, ülkenin çöküşünün sonuçlarını üstlenecek mi? Mevcut dönem, tehlikeli değilse bile karanlık, belirsiz ve karmaşıktır. Cesaret, kurtarma çözümleri icat etmede, kahramanlık ise ego pahasına üretimde bulunmakta yatmaktadır. Yetkililer, kaçarak ve kazanç elde ederek dikkat dağıtmak yerine ülkeyi ve açlık tehdidi altındaki vatandaşını kurtaracak çözümler aramalıdır. Satın alma gücü düştü ve işsizlik arttı. Ülkenin serveti çöktü. Yaşama imkânı ortadan kalktı. Petrol servetleri çalınıyor. Kendisini tehdit eden koşulları gözeten etkili bir yürütme otoritesi bulunmuyor.”
Yetkililerin elektrik sorunu da dahil hiçbir meseleye henüz bir çözüm bulamadığını vurgulayan İlyas Avde, yetkililer arasında büyük bir uçurum olduğunu belirttiği açıklamasının devamında şu değerlendirmelerde bulundu:
“Şu ana kadar bir araya gelme, birleştiren şeyler inşa etme ve birl-birlerinden ayıran durumları ortadan kaldırma olasılığına yönelik ciddi bir niyet görmedik. Uluslararası uyarılar ve suçlamalar tekrarlanıyor. Ancak tıpkı insanların acılarına karşı sessiz kalmaları gibi kulakları da sağır. Niyetler temiz olursa ve Lübnan’ın çıkarları tüm diğer çıkarların üstüne koyulursa kendilerini tüm dış sorunlardan uzak tutacak, vicdanlarını rahatlatacak ve haklarını sağlayacak bir çözüme de ulaşılacaktır. Çökmekte olan bir vatanın kurtarılmasına katkıda bulundukları için Allah tarafından da ödüllendirileceklerdir.bir ödülle karşılaşacaklardır.”



İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
TT

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)

İsrail Times gazetesine göre, İsrailli bir yetkili bugün, Hamas'ın üst düzey lideri Raid Saad'ın Gazze şehrinde düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü doğruladı. Bu da İsrail'in ateşkes anlaşmasını ihlal etmesi anlamına geliyor.

Alman Basın Ajansı'na (DPA) göre görgü tanıkları ve sağlık kaynakları bugün, Gazze şehrinin güneybatısındaki Raşid Caddesi üzerindeki Nablusi kavşağı yakınlarında bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında dört Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

Görgü tanıkları, İsrail uçağının Nablusi Meydanı yakınlarında bir araca birkaç füze ateşlediğini, aracı imha ettiğini ve can kayıplarına yol açtığını söyledi. Ambulans ekipleri, ölü ve yaralıları hastanelere taşımak için acilen olay yerine gitti.

İsrail askeri sözcüsü Avichay Adraee ise yaptığı açıklamada, ordu ve Şin Bet'in (İsrail Güvenlik Teşkilatı) Gazze Şehrinde üst düzey bir Hamas komutanını hedef alan bir saldırı düzenlediğini ve onu son zamanlarda hareket için silah üretimi ve yeniden yapılanma çalışmaları yapmakla suçladığını belirtti.

İsrail Ordu Radyosu, saldrırının hedefinin, İzzeddin el-Haddad'dan sonra "Hamas'ın ikinci adamı" ve askeri üretim dosyasından sorumlu kişi olarak tanımladığı Raid Saad olduğunu bildirdi. İsrail'in bugünkü operasyonu gerçekleştirmeden önce son haftalarda kendisine birkaç kez suikast girişiminde bulunduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın İbranice yayın yapan Ynet internet sitesinden aktardığına göre Raid Saad Hamas'ın askeri kanadı olan Kassam Tugayları'nın liderlerinden biri.

Hamas'tan hava saldırısının hedefinin kimliğiyle ilgili resmi bir açıklama yapılmadı.

Axios haber sitesi, İsrail'in saldırıdan önce Amerika Birleşik Devletleri'ni önceden bilgilendirmediğini ifade etti.


Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Macid Kıyali

Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından geçiş dönemi liderliği ile muhalifleri arasında yaşanan iç çatışma, siyasi sistemin niteliği, özellikle de merkeziyetçilik mi yoksa ademi merkeziyetçilik mi, merkezi bir devlet mi yoksa federal bir devlet mi tartışmaları üzerine yoğunlaşıyor.

Bu konu meşru olmasına rağmen, tartışmaya katkı sağlamak amacıyla bazı temel gözlemler aşağıda sunuyorum.

İlk gözleme göre ademi merkeziyetçilik ya da federalizm meselesini gündeme getirmek, bu konuda kutuplaşmanın temel nedeninin Suriye’deki iç çatışmada kimlik, etnik, mezhepsel ve bölgesel özelliklerin baskın olması olduğu gerçeğini görmeyi zorlaştırdı.

Çatışmanın önde gelen tarafları, siyasi veya sınıfsal güçleri ya da tarafları temsil etmekten ziyade kimlik temelli yahut mezhepsel, etnik ve bölgesel kimliği vurgulayan taraflar olduklarından, bu konunun siyasi niteliği göz ardı ediliyor.

Dikkati çeken ikinci gözleme göre ise federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet için mücadele eden güçler, bunu demokrasi meselesinden daha öncelikli tutuyorlar. Bunun nedeni, söz konusu güçlerin (SDG, Suveyda'daki Hicri Hareketi ve kıyı şeridinde Esed rejiminin çöküşünden etkilenen güçler) demokratik olmayan güçler olmaları. Prensipte pozisyonları, politikaları ve tercihleri ve temsil ettiklerini iddia ettikleri gruplarla olan ilişkileri göz önüne alındığında bu güçlerin Esed rejimi altında kendilerini ifade etmedikleri ve bu konuyu bu kadar yoğun bir şekilde gündeme getirmedikleri unutulmamalı.

Üçüncü ve belki de en önemli gözleme göre federal bir devlette kimlik statüsü konusundaki çatışmaya öncelik verilmesi, devletin kurulması ve vatandaşlık taleplerini ya gölgeliyor ya da ön plana çıkarıyor. Bunların, 54 yıllık Esed döneminde eksik olan iki temel unsur olduğu ve özellikle mevcut koşullarda, yani devletin kurumlar ve hukuk devleti olarak yeniden kurulması ve vatandaşların güçlendirilmesi, böylece Suriyelilerin gerçek anlamda özgür ve eşit vatandaşlar olarak bir halk haline gelmeleri için ülke genelinde Suriyelilerin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlar olduğu unutulmamalı.

Bu yüzden iki temel sorunla karşı karşıyayız. Bunlardan birincisi, artık var olmayan Esed rejiminin Suriye'nin birliğini zayıflatıp bozmayı başarması, Suriyelileri mezhep, din, etnik köken, bölge ve aşiret aidiyetlerine göre sınıflandırması ve ‘böl ve yönet’ politikası uyarınca onları birbirlerine düşürmesinden kaynaklanıyor.

İkinci sorun, Suriyelilerin kendi koşullarını kontrol edememeleri. Bu durum, Suriye’nin geleceğinin, Suriye halkının aleyhine, uluslararası güçlerin, özellikle ABD ve bölgesel tarafların meselesi haline gelmesine neden oldu. Bu durum, kimlik çatışmaları, özellikle de silahlı çatışma veya silahlı milisler şeklinde ortaya çıkan çatışmalar için de geçerli.

Federalizm, bir ülkeyi bölmek değil, aksine ülkenin birliğini organize etmek ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevre bölgelere müdahale etmesini önlemek için daha uygun bir yöntem. Böylelikle karşılıklı güven temelinde hükümete daha geniş katılım sağlanır.

Suriye geçiş dönemi yönetimi ve Suriye muhalefetinin geri kalanı, gelecekteki siyasi sistemin nasıl olacağı ve otoriterliğin ve marjinalleşmenin geri dönüşünü önlemeye katkıda bulunanlar da dahil olmak üzere yeni konsensüsler oluşturmak için neyin uygun olduğu konusunda kafa karışıklığı ya da netlik sağlanamaması ortaya çıkan federalizm ve ademi merkeziyetçilik konusundaki tartışmalardan sorumlu.

Aslında, yeni yönetime bağlı olanlar ve geleneksel Suriye muhalefeti tarafından federalizmin reddedilmesinin sebebi, aceleci davranışlar, duygusal ve milliyetçi coşku ve önyargılar.

Söz konusu tartışmayı kapatmak yerine açmalı, tüm soruları sormalı. Çünkü Suriye’nin geleceği tartışmaya açık. Tüm Suriyeliler bu tartışmayla ilgileniyor ve bu konuda cevaplar bulmaya katkıda bulunuyor.

Daha spesifik olarak, federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet tartışmasıyla ilgili olarak, federalizmin herhangi bir ülkenin bölünmesi anlamına gelmediği, aksine birliğin daha uygun bir şekilde örgütlenmesi ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevreyi kötü yönde etkilemesini önlemek için, karşılıklı güvene dayalı yönetişime daha geniş katılımı garanti eden bir sistem olduğunun anlaşılması gerekiyor.

Toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlik çözümleri getirilemedi. Çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyaya, topluma, egemenliğe ve devlete sadece bölünmeler getirir.

Tüm bunlar bölünmek değil, federalizm gücün paylaşılması anlamına gelir. Dışişleri, savunma ve genel ekonomi yönetimi gibi devlet egemenliği ile ilgili konularda merkezileşme söz konusu. Bunların tümü birleşik parlamento ve merkezi hükümetin sorumluluğunda. Öte yandan iç güvenlik, eğitim, sağlık ve yerel kalkınma konularının yönetimi eyaletlerin veya yerel yönetimlerin yetki alanına girer.

Burada bazılarının endişelerini hafifletebilecek en önemli nokta, federalizmin etnik köken/milliyet veya din/mezhep yerine coğrafyaya dayalı olmasıdır. Çünkü herhangi bir kimlik meselesi, demokratik karakterini zayıflatır ve eşit vatandaşlık haklarının ve vatandaşların devletinin güçlenmesini engeller. Tıpkı Lübnan'da ve Irak'ta olduğu gibi.

Elbette, birçok alanda idari meselelerle ilgili olan ademi merkeziyetçi bir devleti, anayasaya göre yetkileri paylaşan federal bir devletle karıştırmak bir sorundur. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre federal devleti ayrılıkçı bir devlet olarak görmek de bir tür karışıklık veya yanılgı olarak adlandırılabilir, ancak bu doğru değil, çünkü merkezi devletler, yönetim, temsil ve kaynak dağıtımında esnekliğe sahip federal devletlere göre ayrılmaya çok daha yatkındır, zira günümüzün en büyük, en güçlü ve en zengin devletleri federal devletlerdir.

Bu yüzden herhangi bir kimlik grubuyla anlaşmazlık, kavramların karışmasına veya çarpıtılmasına yol açmamalı. Örneğin, İsrail'in siyasi sistem olarak demokrasiyi benimsemesi, demokrasiye karşı düşmanlığı teşvik etmemeli. Ayrıca, belirli bir önermeye elverişli olmayan koşullar olduğunu gözlemlememiz, bu kavramın tartışmaya açılmaması, geliştirilmemesi ve belirli bir ülkede devlet kurulması için ulusal birliği oluşturmaya hizmet eden bağlamlara yerleştirilmemesi gerektiği anlamına gelmez.

Son olarak, bu alanda, özellikle Suriye bağlamında, dikkate alınması gereken iki konu var. Öncelikle ülkenin toprakları üzerinde devlet egemenliğinden söz edilmesi için bunun halkın birliği gerçeğine dayanması gerekiyor. İkinci olarak ise toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlikle ilgili bir çözüm bulunmuyor, çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyanın, toplumun, egemenliğin ve devletin bölünmesine yol açar.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir


Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

 Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

 Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Suriye güvenlik kaynakları bugün, Suriye güvenlik güçleri ile ABD kuvvetlerinin, ülkenin orta kesimindeki Tedmür kentinde ortak devriye sırasında silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Suriye resmi haber ajansı SANA’ya konuşan bir güvenlik kaynağı, saldırıda Suriye güvenlik güçlerinden iki kişinin ve bazı ABD askerlerinin yaralandığını, saldırıyı gerçekleştiren kişinin ise öldürüldüğünü açıkladı.

Kaynak, olayın ardından ABD’ye ait helikopterlerin yaralıları et-Tanf Üssü’ne tahliye ettiğini belirterek, saldırının nedenleri ve koşullarına ilişkin henüz bilgi bulunmadığını ifade etti.

Olay nedeniyle Deyrizor-Şam uluslararası kara yolunda trafiğin geçici olarak durdurulduğu, bölge semalarında ise yoğun hava hareketliliği yaşandığı kaydedildi.