Washington aşıların uluslararası düzeyde paylaşılması için ‘seçenekleri inceliyor’

Gail Smith, Kovid-19 ve Sağlık Güvenliği Küresel Koordinatörü (AP)
Gail Smith, Kovid-19 ve Sağlık Güvenliği Küresel Koordinatörü (AP)
TT

Washington aşıların uluslararası düzeyde paylaşılması için ‘seçenekleri inceliyor’

Gail Smith, Kovid-19 ve Sağlık Güvenliği Küresel Koordinatörü (AP)
Gail Smith, Kovid-19 ve Sağlık Güvenliği Küresel Koordinatörü (AP)

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Başkan Joe Biden yönetiminin gelecek aylarda diğer ülkelerle daha fazla yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısı paylaşmak için seçenekleri incelediğini belirtti. Blinken, "Covid 19" ve sağlık güvenliğine küresel bir yanıt için koordinatör atandığını duyurdu.
Dışişleri Bakanı Blinken, Dışişleri Bakanlığı’nda ve Ulusal Güvenlik Meclisi’nde de görev yapmış olan ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) eski müdürü Gayle Smith’in Kovid-19’a Küresel Yanıt ve Sağlık Güvenliği Koordinatörü” olarak atanması ile ilgili yaptığı konuşmada Smith’in, “Halk sağlığı tehditlerine yanıt verme konusunda büyük bir deneyime sahip” olduğunu belirtti. Smith’in yıllarca sıtma, verem ve AIDS ile mücadele ederek çalışmasının ardından 2014’de ABD’nin Ebola krizine verdiği yanıtta öncülük ettiğini hatırlattı.
Blinken, ABD’de 2020 yılı Şubat ayında koronavirüse bağlı olarak ilk ölümün kaydedilmesinden bu yana, 30 milyondan fazla ABD’liyi enfekte eden salgının ülkede 550 binden fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden olduğunu ifade etti ve “Virüse karşı güvende olan kimse yok” ifadelerini kullandı. Blinken, göreve gelmesinin ardından ilk 100 günde 100 milyon doz aşı uygulamayı hedefleyen Başkan Joe Biden yönetimi için “Kovid-19’un durdurulmasının en önemli öncelik” olduğunu söyledi. Biden’ın göreve gelmesinin 58. gününde bu hedefe ulaşılmasının ardından yeni hedefin ilk 100 günde 200 milyon doz aşının uygulanması olduğunu sözlerine ekledi. Blinken, Mayıs ayı sonuna kadar ABD’nin ülkedeki tüm yetişkinler için yeterli aşı kaynağına sahip olacağını belirtti ve aşıların etkinliğinin son derece güven verici olduğunu belirtti.
Blinken ayrıca, “Bu, ABD’lilerin sosyal mesafeye uyarak maske takmaya ve sıra geldiğinde aşı olmaya devam etmelerinin tam zamanı” dedi ve sözlerini şu ifadeler ile sürdürdü:
“ABD’deki 332 milyon insanın tamamını yarın aşılasak bile, virüs dünyanın dört bir yanında çoğalmaya devam ettiği sürece tamamen güvende olamayacağız.”
“Kovid-19 salgınının durdurulması için dünyanın yer yerinde iş birliği yapılmasının gerektiğini” vurgulayan Blinken, “Gerek aşıların geliştirilmesi, gerekse hükümetlerin, şirketlerin ve uluslararası kurumların salgını tamamen sona erdirmek için büyük çaplı ve halk sağlığı çabalarının sürekli sağlanması için araya toplama açından, yeryüzünde bizim yapabileceğimizi yapabilen bir ülke yok” ifadelerini kullandı. Blinken, daha önce görülmemiş küresel sürecin yoğun bir diplomasi gerektirdiğini ve “Bu anın ABD liderliğini gerektirdiğini” vurguladı. Dışişleri Bakanı “Birçok ülkenin ABD’in daha fazlasını yapmasını istediğini ve bazılarının koronavirüsten kaynaklanan acil durumların büyüklüğü ve kapsamı nedeniyle umutsuzluklarının giderek arttığını biliyorum” diyerek ekledi; “Sizi duyuyoruz, mümkün olduğu kadar hızlı hareket edeceğimize söz veriyorum.”
Blinken, Dışişleri Bakanlığı’nın “İnsanlık tarihindeki en ölümcül salgınlardan biri olan bu salgına son verilmesine yardım etmeye” odaklandığına dikkat çekti ve Başkan Joe Biden yönetiminin Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) geri dönülmesi gibi sağlık alanında attığı adımlara atıfta bulunarak, ABD’nin “küresel sağlık” konusunda en büyük bağışçı olduğunu belirtti. Daha fazla aşı üretilmesi ve mümkün olan en kısa sürede insanlara uygulanması için üretim kapasitesini artırma konusunda çalışarak, güvenli ve etkili olduğu kanıtlanan aşılarının dağıtılacağına yönelik sözü verdi. Blinken ülkesinin, neler olduğunun öğrenilmesi ve tekrar yaşanmaması için bu salgının kökenine yönelik kapsamlı ve şeffaf bir araştırma yapılması için baskı uygulamaya devam edeceğini belirterek diğer devletlere şeffaflık, bilgi alışverişi ve uluslararası uzmanlara gerçek zamanlı erişim taahhüdünde bulunma çağrısı yaptı.



İran geniş çaplı füze tatbikatlarına başladı

Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı Nour News Ajansı tarafından yayınlanan bir fotoğrafta, yeri belirtilmeyen füze tatbikatları görülüyor.
Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı Nour News Ajansı tarafından yayınlanan bir fotoğrafta, yeri belirtilmeyen füze tatbikatları görülüyor.
TT

İran geniş çaplı füze tatbikatlarına başladı

Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı Nour News Ajansı tarafından yayınlanan bir fotoğrafta, yeri belirtilmeyen füze tatbikatları görülüyor.
Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı Nour News Ajansı tarafından yayınlanan bir fotoğrafta, yeri belirtilmeyen füze tatbikatları görülüyor.

İran medyası, ülke genelindeki çeşitli illerde füze denemelerinin başladığını bildirdi.

İran Devrim Muhafızları'na bağlı Fars Haber Ajansı, görgü tanıklarının ifadelerine ve vatandaşlardan gelen haberlere dayanarak, İran genelinde çeşitli yerlerde füze denemelerinin yapıldığını belirtti.

Haberlere göre, füzeler Loristan eyaletinin başkenti Hürremabad'da, Batı Kürdistan eyaletinin (batı) Mahabad şehrinde, İsfahan'da, Tahran'da (merkez) ve ülkenin kuzeydoğusundaki Horasan eyaletinin başkenti Meşhed'de görüldü.


Sarı hattı etkisiz hale getirmek... Gazze anlaşmasının ikinci aşamasını tehdit eden bir pazarlık kozu

Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)
Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)
TT

Sarı hattı etkisiz hale getirmek... Gazze anlaşmasının ikinci aşamasını tehdit eden bir pazarlık kozu

Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)
Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)

ABD’nin Miami kentinde yapılan Gazze anlaşması çerçevesindeki dörtlü arabuluculuk toplantısının sonuçları, haftalar sürebilecek istişarelere işaret ediyor. İsrail kaynaklarından sızan bilgiler, Gazze Şeridi’nin kontrol altındaki alanının yüzde 50’sinden fazlasını kapsayan ve Hamas’ın bulunmadığı bölgede silahsızlandırma olasılığına dair ipuçları veriyor.

Sızıntılar, sarı hat bölgesinde ikinci aşamadan bağımsız kısmi bir yeniden imar planının hazırlandığını öne sürüyor. Uzmanlar, bu hamleyi, arabulucular ve Hamas üzerinde baskı kurmak için bir araç olarak değerlendiriyor; amaç, Hamas’ın kontrol ettiği bölgelerde silahlarını bırakmasını sağlamak.

Uzmanlar, tek taraflı girişimlerin, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasını aksatabileceğini ve İsrail’in bölgeyi bölme ve tamamen çekilmeme hedeflerine hizmet edebileceğini belirtiyor. İlk aşaması 10 Ekim’de uygulamaya konulan barış planının maddeleri de bu olasılıklara işaret ediyor.

İsrail Kanal 12 televizyonuna konuşan bir güvenlik kaynağı, ordunun sarı hat bölgesinde silahsızlandırma çalışmalarını tamamlamak üzere olduğunu belirtti. Kaynağa göre, söz konusu bölge Gazze Şeridi’nin doğusunda yer alıyor ve toplam alanın yaklaşık yüzde 52’sini kapsıyor.

Ekim ayında imzalanan Gazze anlaşmasından bu yana, sarı hat içinde faaliyet gösteren altı tugay, yer üstü ve yer altındaki altyapının onlarca kilometresini yok etti. Aynı kaynak, Hamas’ın kontrol ettiği bölgelerde silahsızlandırmanın önemine dikkat çekti.

Şarku’l Avsat’ın Times of Israel’den aktardığına göre İsrail ordusu cumartesi günü, Han Yunus’un güneyinde sarı hattın İsrail tarafında Hamas’a ait tünellerin patlatıldığını ve yıkıldığını gösteren görüntüler paylaştı.

Bu adımlar, Yedioth Ahronoth gazetesinin yaklaşık bir hafta önce aktardığı habere göre, Tel Aviv’in, ABD talebi üzerine Gazze Şeridi’nde enkaz kaldırma maliyetlerini karşılamayı ve geniş çaplı mühendislik çalışmalarını üstlenmeyi ilk etapta kabul etmesinin ardından geldi. Haberde, Refah bölgesinde yeniden imar için bir alanın boşaltılmasının planlandığı ifade edildi.

Buna karşılık Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati cumartesi günü yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi’nde yeniden imar çalışmalarının acilen başlatılması gerektiğini vurguladı. Abdulati, tek taraflı çözümleri veya Filistin topraklarının demografik ve coğrafi yapısını değiştirme girişimlerini reddettiklerini ve Filistin halkının topraklarından zorla çıkarılmasına izin verilmeyeceğini belirtti.

dcfr
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hattı temsil eden beton blok (AFP)

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve İsrail konularında uzman akademisyen Ahmed Fuad Enver, sarı hattın silahsızlandırılmasıyla ilgili açıklamaların İsrail tarafından yapılan belirsiz ve baskı amaçlı beyanlar olduğunu belirtti. Enver, bu adımların ikinci aşamayı etkilemeyi amaçladığını vurguladı.

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal ise sızıntıları, arabulucular ve Hamas üzerinde ‘doğrudan baskı’ kurma girişimi olarak nitelendirdi. Nazzal, Hamas’ın silahsızlandırılmasının zaman alacağını ve uygulanmasının zorluklar içereceğini, ayrıca İsrail içinde sahte zafer algısı yaratmayı hedeflediğini ifade etti.

Söz konusu tartışmalar, Miami’de yapılan toplantının sonuçlarıyla eş zamanlı olarak gerçekleşti. Mısır, Katar, Türkiye ve ABD’yi temsil eden arabulucuların açıklamasına göre, ABD’nin gönderdiği diplomat Steve Witkoff’un X hesabından aktardığı mesajda, ikinci aşama görüşmelerinde Gazze’de birleşik otorite altında sivil ve kamu düzeninin korunmasını sağlayacak bir yönetim organının güçlendirilmesine vurgu yapıldığı belirtildi. Arabulucular, geçiş sürecinde sivil ve güvenlik alanları ile yeniden inşayı yönetmek üzere Barış Konseyi’nin kurulması ve aktif hale getirilmesine destek verdiklerini açıkladı.

xscdfg
Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü mensupları, 2023 yılında er-Rimal mahallesinde yıkılan bir binanın enkazı arasında ceset arıyor. (AFP)

Arabulucular, tüm taraflara yükümlülüklerini yerine getirme, itidal gösterme ve denetim mekanizmalarıyla iş birliği yapma çağrısında bulundu. Ayrıca ikinci aşamanın uygulanmasını ilerletmek amacıyla önümüzdeki haftalarda görüşmelerin devam edeceği açıklandı.

Ahmed Fuad Enver, ikinci aşama için geri sayımın başladığını belirterek, “İsrail’in bu aşamaya girmesi için zorunlu bir süreç olacak… Ocak ayında bunu görebiliriz” dedi.

Nizar Nazzal ise Miami toplantısının ikinci aşamanın ana hatlarını çizdiğini, Barış Konseyi, Gazze Yönetim Komitesi ve istikrar güçlerinin oluşturulmasının uygulamaya konduğunu söyledi. Nazzal, buna bağlı olarak İsrail’in, silahsızlandırma ve saldırıların devamı gibi engellere rağmen ABD baskısı altında ikinci aşamaya katılmak zorunda kalacağını ifade etti.


İran: Füze programımız savunma amaçlıdır ve müzakere konusu değildir

Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)
Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)
TT

İran: Füze programımız savunma amaçlıdır ve müzakere konusu değildir

Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)
Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi bugün yaptığı açıklamada, İran’ın füze programının savunma amaçlı olduğunu ve müzakere edilemeyeceğini belirtti.

Bekayi, “İran'ın saldırganları caydırmak için tasarlanmış savunma yetenekleri hakkında hiçbir koşulda tartışma yapılmasına yer yoktur” dedi.

Amerikan medyasında yer alan haberlere göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’dan İran’ın balistik füze programındaki herhangi bir genişlemenin hızlı bir müdahaleyi gerektirebilecek bir tehdit oluşturduğunu belirten bir brifing alması bekleniyor.

sdf
İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO), ülkenin güneyindeki Hürmüz Boğazı'nda düzenlenen askeri tatbikat sırasında füze ateşledi. (EPA)

İsrailli güvenlik kaynakları, İran’ın nükleer programını yeniden canlandırma yönünde adımlar atmaya başladığına dair bir dizi işaret bulunduğunu, ancak uranyum zenginleştirmeyi henüz yeniden başlatmadığını açıkladı. Şarku’l Avsat’ın Maariv gazetesinden aktardığına göre, son haftalarda İsrail ve ABD’nin önceki saldırılarında tahrip edilen nükleer reaktörler çevresinde sürekli bir hareketlilik gözlemleniyor.

Kaynaklar, ayda ortalama 3 bin balistik füze üretimi için yoğun çabalar sarf edildiğini belirtti. Bu füzeler eski nesil ve düşük isabetli olmasına rağmen, hedeflerine ulaşanlar ciddi yıkıma yol açabiliyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ise dün yaptığı açıklamada, Tahran’ın ‘yeni bir saldırı olasılığını göz ardı etmediğini’, ancak ülkenin ‘tam anlamıyla ve öncesine göre daha fazla’ hazır olduğunu belirtti. Arakçi, bu hazırlığın amacının savaşı önlemek olduğunu, savaş istemek olmadığını vurguladı ve İran’ın haziran ayındaki saldırılarda zarar gören altyapıyı yeniden inşa ettiğini kaydetti.

fgt
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ve ekibi, 12 Nisan'da Maskat'ta Amerikan heyetiyle yapılan dolaylı görüşmelerin ardından gerçekleştirilen ilk tur görüşmelerin arasında (Arşiv – AFP)

Nükleer tesislerine yönelik saldırılardan önce İran, uranyumu yüzde 60 oranında zenginleştiriyordu. Bu oran, askeri kullanım seviyesine yakın kabul ediliyor. UAEA, savaşın başlaması sırasında İran’ın yaklaşık 441 kilogram bu düzeyde zenginleştirilmiş uranyuma sahip olduğunu bildirmiş, ancak 13 Haziran’dan bu yana stokları doğrulamanın mümkün olmadığını açıklamıştı.

Batılı ülkeler, bu seviyede zenginleştirmenin sivil bir ihtiyaç olmadığını savunurken, UAEA İran’ın yüzde 60 oranında uranyum zenginleştiren, nükleer silaha sahip olmayan tek ülke olduğunu belirtiyor.