Moritanya’da eski Cumhurbaşkanının yargılanmasının uluslararası mahkemelere taşıma girişimi tartışılıyor

Moritanya’nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Vild Abdulaziz. (AFP)
Moritanya’nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Vild Abdulaziz. (AFP)
TT

Moritanya’da eski Cumhurbaşkanının yargılanmasının uluslararası mahkemelere taşıma girişimi tartışılıyor

Moritanya’nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Vild Abdulaziz. (AFP)
Moritanya’nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Vild Abdulaziz. (AFP)

Moritanya’nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Vild Abdulaziz’in davasına bakan Fransız avukatlarından oluşan bir ekip, eski cumhurbaşkanına yöneltilen yolsuzluk ve kara para aklama suçlamalarının da yer aldığı dosyayı Moritanya yargısı önünde uluslararası düzeye taşımak için harekete geçti.
Fransız avukatlar söz konusu dosyayı, yöneltilen suçlamaların, gerçekte, müvekkillerinin siyasi hesaplamalardan çıkarılması ve mevcut rejime karşı tavrı nedeniyle kişisel hedef olmasından dolayı, Afrika Birliği ile Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’ne taşımaya çalışıyorlar.
Söz konusu dosya kapsamında gösterilen çabalar Moritanya’da özellikle de eski Cumhurbaşkanının Moritanyalı araştırmacılar ve hakimlerle görüşmeyi reddetmesi nedeniyle şiddetli tartışmalara neden oldu. Gözlemciler dosyanın uluslararası düzeye taşınma çabasının, ülkenin yargı sistemine duyulan güvensizliği yansıttığını belirtti. Bu sistemin iki yıl önce ülkede yürürlükte olan sistemle aynı olduğu belirtildi.
Yolsuzlukla mücadeleden sorumlu soruşturma birimi, kamu fonlarını takip etme çerçevesinde uluslararası organlarla iletişime geçti. Yetkililer, eski cumhurbaşkanının iktidarda olduğu sırada kara para akladığını düşünüyor.
Kaynaklar, soruşturma biriminin, yurt dışına çıkarılan parayı takip etme noktasında, uluslararası deneyime ve geniş bir ilişki ağına sahip çok sayıda Moritanyalı avukatla iş birliği yapacağını aktardı. Ayrıca, Uluslararası Kriminal Polis (Interpol) de dahil olmak üzere, yolsuzlukla mücadelede uzman uluslararası organlarla iş birliğinin altı çizildi.
Moritanya Savcılığı, daha önce ilk soruşturma kapsamında, yolsuzluk dosyasında yer alan kimselere ait 41 milyardan fazla Moritanya Ugiya’sına (115 milyon ABD doları) el koydu. El konulan malların yarısından fazlasının eski cumhurbaşkanı ve damadına ait olduğu belirtildi.
Savcılık, eski cumhurbaşkanı hakkında devam eden soruşturma kapsamında eski cumhurbaşkanı ve kendisiyle beraber yolsuzluk dosyalarında suçlananların mal varlıklarının dondurulmasına karar verdi.
Moritanya yargısına yakın kaynaklar, yurt dışına kaçırılan para hacminin oldukça büyük olduğuna inanıyor. Söz konusu dosyanın takibi için sıkı çalışma ve çok çaba gerektiği bildirildi. Söz konusu paranın vergi cennetlerinde ulaşılması zor olan bir miktar olduğuna dikkat çekildi.
Aralarında eski cumhurbaşkanı, bakanlar ve iş adamlarının da yer aldığı 12 sanık, devlet malını boşa harcamak, kamu anlaşmalarında haksız ayrıcalıklar vermek, nüfuzu kötüye kullanmak, iş istismarı ve yasa dışı zenginleşmek suçlamalarından geçtiğimiz Mart ayından bu yana yargı denetimi altında bulunuyor. Söz konusu suçlamaların, kara para aklamak suçlamasının yanı sıra eski cumhurbaşkanına yöneltilen suçlamaların aynısı olduğu belirtildi.
Muhammed Vild Abdulaziz 2009 yılından 2019 yılına kadar Moritanya’yı yönetti. Ocak 2020’de bir grup muhalefet milletvekili tarafından eski cumhurbaşkanı döneminde yolsuzluk yapıldığı iddiası ile  7 büyük dosya kapsamında soruşturma komitesi kuruldu. Parlamento, Abdulaziz’in 2009’da kurduğu ve 10 yıl boyunca yönetiminde yer aldığı Cumhuriyet için Birlik Partisi’nin açık desteği ile komitenin oluşumunu onayladı.
Vild Abdulaziz iktidardan ayrıldıktan sonra, aynı partide siyasi bir rol oynamaya çalıştı. Ancak bazı parti liderlerinin şiddetli muhalefetiyle karşılaştı. Eski cumhurbaşkanı olması sebebiyle yapılan baskılar onu partiden ayrılmaya zorladı. Siyasi arenada kendine bir rol bulamadı. Ayrıca, mevcut başkan aynı zamanda eski arkadaşı Muhammed Vild el-Gazvani’nin kafasını karıştırmaya çalışmakla suçlandı.
Meclis Soruşturma Komisyonu’na başkanlık eden İktidar Partisi, burada, eski cumhurbaşkanının iktidarda bulunduğu dönemde yolsuzluk operasyonlarına katıldığını ortaya koyan bir rapor yayımladı. Böylece eski cumhurbaşkanı, Moritanya adalet tarihinin en karışık davalarından birinde hakkında soruşturma başlatılmak üzere yargıya sevk edildi. Söz konusu duruşmanın Moritanya’da eski bir cumhurbaşkanın yolsuzluk suçlamalarıyla yargılandığı ilk duruşma olduğu belirtildi.

 


Hamas, anarşi ve casuslukla suçlanan kişilerle savaşıyor

 Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)
Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)
TT

Hamas, anarşi ve casuslukla suçlanan kişilerle savaşıyor

 Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)
Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)

Hamas, dün şafak vakti Gazze Şeridi'nin orta kesiminde büyük bir aşiretin üyelerini, diğer suçlamaların yanı sıra anarşi ve yardım tırlarının yağmalanması olaylarına karıştıkları iddiasıyla öldürdü. Olay, İsrail'in, Hamas ile El Fetih'e bağlı bazı aktivistler ya da bazı Filistinli aileler arasındaki farklılıkları istismar etmeye ve onları Gazze Şeridi'ndeki Hamas yönetimini zayıflatmak için ordusuyla koordineli çalışan silahlı milisler haline gelmiş gibi göstererek kendi çıkarlarına hizmet etmek için kullanmaya çalıştığı bir dönemde meydana geldi.

İsrail, Gazze Şeridi'nde 20 aydır sürdürdüğü savaşın başından bu yana, El Fetih aktivistlerinin ya da Gazze Şeridi'ndeki bazı aşiret üyelerinin Hamas'a yönelik düşmanlıklarını istismar ederek, Hamas'a karşı silahlı gruplar oluşturmaya çalıştı. Ekim 2023'ten bu yana savaşta yaşadığı gerilemelere rağmen Gazze Şeridi'ni yönetmeye devam eden Hamas ise bu yaklaşıma, İsrail'le bağlantısı olduğundan şüphelenilen bir dizi kişiyi infaz ederek karşılık verdi.

Hamas'ın son operasyonunda dün şafak vakti Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta büyük bir aşirete mensup yaklaşık 12 Filistinli öldürüldü. Söz konusu aşiretin üyeleri, Deyr el-Balah'ın doğusunda İsrail güçlerinin konuşlandığı bölgelerde ya da yakınlarında bulunuyordu.

Şarku’l Avsat'a konuşan saha kaynakları, öldürülenlerin bir kısmının son zamanlarda yaşanan anarşinin ve yardım tırlarını yağmalama girişimlerinin arkasında olduklarından şüphelenildiğini bildirdi. Bazılarının ise İsrail için casusluk faaliyeti yürüttüklerini iddia eden kaynaklar, bunun da Hamas kaynakları tarafından doğrulandığını söyledi.

İsrail'in Hamas'la mücadele etmek için desteklemeye çalıştığı, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ın bazı bölgelerinde, İsrail'in tamamen işgal ettiği ve sakinlerini yerinden ettiği bölgelerde bulunan Yaser Ebu Şebab silahlı grubu gibi pek çok benzer vaka olduğu açık. Filistin Yönetimi, Ebu Şebab'ın kendisiyle olan ilişkisini reddetmiş olsa da Ebu Şebab, Filistin Yönetimi'ne atıfta bulunarak defalarca ‘Filistin meşruiyeti’ altında faaliyet gösterdiğini iddia etti.

Yedioth Ahronoth gazetesinde yayınlanan bir habere göre İsrail ordusu, Gazze ve Han Yunus'ta faaliyet gösteren ve üyeleri El Fetih üyesi ya da Filistin Yönetimi güvenlik servisleri mensubu olan iki silahlı grupla koordinasyon kurmaya başladı. Bu gruplar Gazze Şeridi'ndeki Hamas yönetimini zayıflatmak amacıyla mali destek alıyor.

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta yiyecek almaya çalışan Filistinli çocuklar, 30 Haziran (AFP)Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta yiyecek almaya çalışan Filistinli çocuklar, 30 Haziran (AFP)

Haberde Rami Halas adlı bir kişinin liderliğindeki silahlı grubun, Gazze şehrinin Şucaiye mahallesinde faaliyet gösterdiği ve mahalle içindeki Hamas mensuplarına karşı operasyonlar düzenlediği, ikinci grubun ise Yaser Hanidek tarafından yönetildiği ve Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta faaliyet gösterdiği belirtildi.

Haberde bu iki grubun İsrail'den silah ve insani yardım desteği aldığı, üyelerinin ise Filistin Yönetimi'nden maaş aldığı iddia edildi.

Söz konusu haber üzerine Yaser Hanidek bir video yayınlayarak, İsrail'in iddialarını yalanladı ve kendisine yöneltilen suçlamaları reddettiğini vurgulayarak halen Han Yunus'ta olduğunu, normal bir şekilde çalıştığını, anarşiyi reddettiğini, direnişin yanında yer aldığını ve direnişin sırtında bir hançer olmayacağını söyledi. Bununla birlikte, iki kardeşinin ölümüne neden olan ailevi anlaşmazlıkların kendisini silahlanmaya ittiğini belirterek, İsrail, El Fetih ya da Filistin Yönetimi'nin herhangi bir kurumuyla hiçbir bağı olmadığını açıkladı.

Öte yandan, tanınmış Halas ailesi vatanseverlik dışı her türlü eylemi reddeden bir açıklama yayınlayarak, Filistinlilerin genel tutumunun dışındaki her türlü davranışı reddettiklerini vurguladı.

Bu ailenin mensuplarınn çoğu El Fetih'e mensup, ancak aralarında Hamas ve İslami Cihad Hareketi üyeleri de var.

Gazze Şeridi’ndeki İçişleri ve Ulusal Güvenlik Bakanlığı Ebu Şebab'a teslim olması için 10 gün süre vermiş, ‘vatana ihanet’, ‘casusluk’, ‘silahlı hücre kurmak’ ve ‘silahlı isyan’ ile suçlamış, teslim olmaması halinde gıyabında yargılamakla tehdit etmişti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bir aydan uzun bir süre önce İsrail'in Hamas'a muhalif silahlı grupları desteklediğini itiraf etmişti.

Hamas sık sık kamuoyu önünde İsrail'i Gazze Şeridi'ndeki kaosun arkasında olmakla suçluyor ve daha önceki açıklamalarına göre ‘vatandaşların güvenliğine müdahale etmeye cesaret eden herkese karşı demir yumrukla saldıracağını’ vurguluyor.

Hamas, Gazze Şeridi'ndeki büyük kaos ortamında güvenlik durumunun kontrolünü yeniden ele geçirmek için ateşkesten faydalanıyor ki bunu, iki aydan fazla süren bir önceki ateşkes sırasında da yapmıştı. Hareket son zamanlarda silahlı adamlara, tüccarlara, çetelere, hırsızlara ve İsrail'le iş birliği yapanlara karşı daha kapsamlı güvenlik operasyonları düzenlemeye ve bu kişileri infaz etmeye ya da yaralamaya başladı.