Lübnan bankaları, mali çöküşten siyasi otoriteyi sorumlu tuttu

Lübnan bankaları, mali çöküşten siyasi otoriteyi sorumlu tuttu
TT

Lübnan bankaları, mali çöküşten siyasi otoriteyi sorumlu tuttu

Lübnan bankaları, mali çöküşten siyasi otoriteyi sorumlu tuttu

Lübnan Bankalar Birliği beklenmedik bir adımla kendisine yöneltilen suçlamalara ilişkin sert tepki gösterdi. Zira Cumhurbaşkanı Mişel Avn son olarak geçen çarşamba günü Bankalar Birliği’ne suçlamada bulunmuştu. Birlik, bankacılık sektörünün maruz kaldığı durumdan politikacıları sorumlu tuttuğu ayrıntılı bir açıklama yaparak önyargıların ve gerçekleri gösteren koşulları ortadan kaldırdığını bildirdi. Bankalar Birliği, devletin Merkez Bankası’ndan ödünç aldığı fonları geri öder ödemez mevduat sahiplerinin paralarını iade etme taahhüdünde bulundu.
Birliğin genel sekreterliği tarafından 8 Nisan akşamı dağıtılan açıklamada, ülkede yaşananların ve yaşanacakların sorumluluğu devlete yüklendi. Son 30 yıldır bakanlık açıklamalarının, ulusal para biriminin sabitlendiği yönünde olduğuna dikkat çekildi. Bankaların, devleti Merkez Bankası’na yatırılan paradan borç almaya zorlamadığı ve Eurobond ihraç etmeye karar verenin de kendileri olmadığı vurgulandı. Aynı şekilde Merkez Bankası hesaplarına döndüğüne hiç tanık olmadıkları hazine avanslarının karar ve yasalarını çıkaranların da bankalar olmadığı belirtildi. Benzer şekilde aktarılana göre diğer sektörlerde olduğu gibi enerji sektörüne sübvansiyonlar veya harcamalar için çerçeveler belirleyen de bankalar değildi.
Diğer yandan açıklamada, devletin bankalar sayesinde kamu sektörünün her kategorisine maaş verebildiği ifade edildi. Aynı zamanda her yıl kamu hazinesinin yararına vergi tahsilatının en yüksek yüzdesini ödeyen ve Lübnan’ın varlığını ve uluslararası itibarını koruyan tarafın da bankalar olduğu vurgulandı. Politikacıların, ‘Lübnan ve Lübnanlıların çıkarları için gerçek bir tehlike oluşturarak ülke ile dünya arasındaki finansal iletişimi kesmeye çalışıyorlarmış gibi’ Lübnan bankalarını, boykot etme ve kuşatma çağrılarının tuhaf olduğu aktarıldı.
Açıklamanın devamında u ifadelere yer verildi:
“Kötü politikalar belirleyenler, sorumsuz vergi ve gümrük politikalarını onaylayanlar, ülkede rastgele istihdam kararları verenler, ödemeler dengesindeki açığı biriktirenler bankalar değildir. Devletin ekonomik vizyonunu ve doğru planlama yapmasını da engellememektedirler.”
Açıklamada ayrıca hissedarların ve yatırımcıların elde ettiği kârların adilliğine de değinildi:
“Bankalar, mevduat sahiplerinin birikimlerini elde etme haklarına her zaman uymaktadır ve bundan yükümlüdür. Devlet, merkez bankasından ödünç aldığı fonları iade ettiğinde, hakları doğrudan sahiplerine iade edebileceğini teyit etmektedir. Bununla birlikte bu durum, Uluslararası Para Fonu (IMF) ile müzakereye temel oluşturacak, yardım ve yatırımların serbestleştirilmesine izin verecek rasyonel ve uygulanabilir bir plan geliştiren homojen bir hükümetin oluşturulmasını gerektirmektedir. Bunun, siyasi otoritenin görevinin aksiyomlarından biri olmaya devam ettiği biliniyor. Kısacası, siyasi kriz, yol açtığı bozulma ve boşluk, Lübnan’daki finans ve bankacılık krizinin ana nedeni olmaya devam ediyor.”



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.