İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Başmüzakereci Abbas Arakçi dün yaptığı açıklamada, nükleer anlaşmayı yeniden hayata geçirmek amacıyla salı günü başlayan müzakerelerin bugün İran'ın istenen nükleer adımları ve ABD yaptırımlarını incelemeye odaklanan iki çalışma grubunun değerlendirmesiyle sona ereceğini açıkladı. Ayrıca katılımcı heyetlerin müzakerelere devam etmek için önümüzdeki hafta Avusturya’nın başkentine dönmeden önce kendi ülkelerinde görüşmelerde bulunduğunu kaydetti. Söz konusu ifadeler, Washington'ın uyumu yeniden sağlama yönünde nükleer anlaşma ile tutarlı olmayan yaptırımları kaldırarak gerekli adımları atmaya hazır olduğunu duyurmasının ardından geldi.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi ile görüşmesinin ardından PressTV’ye açıklamalarda bulunan Arakçi, “İran'ın Kapsamlı Ortak Eylem Planı'na (KOEP) tam iltizam sağlamaya devam edebilmesi için ABD'nin yaptırımları bir adımda kaldırması gerekiyor” ifadelerini kullandı. Nükleer anlaşmayı yeniden canlandırma yolları hakkındaki görüşmelerin sonuçlarına dair kendisine yöneltilen bir soruya verdiği cevapta ise söz konusu görüşmelerin sona ermeye yakın olmadığını ancak iyi yönde ilerlediğini kaydetti.
UAEA Başkanı Grossi ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada, İranlı yetkili ile devam eden istişareler hakkında ayrıntılı görüşmelerde bulunduğunu, ajansın İran'ın faaliyetlerini ‘teknik ve profesyonel’ olarak izlemeye devam edeceğini bildirdi.
Eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde anlaşmadan çekilen Washington, Tahran'a yeniden sert yaptırımlar uygulamış; Tahran ise anlaşmanın birçok şartına bağlı kalmaktan geri adım atmıştı. Yeni ABD Başkanı Joe Biden, Tahran'ın taahhütlere yeniden uyması şartıyla anlaşmaya geri dönme niyetini belirtirken İran ise önce yaptırımların kaldırılması gerektiğini savunuyor.
Nükleer anlaşmanın tarafları olan İran, Fransa, İngiltere, Rusya, Çin ve Almanya bir araya gelirken görüşmelere dolaylı yoldan katılan ABD ise Tahran heyeti ile aynı masaya oturmadı.
Devlet televizyonuna konuşan Arakçi, nükleer anlaşmaya dahil olan ülkelerden uzmanların, müzakerelerin ilk gününde iki farklı çalışma grubunun kurulmasının ardından gün boyu çalıştıklarını belirtti. İki tarafın da ‘tek aşamada’ alması gereken önlemleri organize etme yönünde çeşitli konuların dikkate alındığını söyledi.
Aşamalı adımlar veya hazırlık adımlarına yönelik herhangi bir yaklaşımı kesin bir dille reddeden İranlı diplomat, “Yaptırımların bir kerede kaldırılması yönünde görüşmelerde bulunuyoruz. Yaptırımların neler olduğu ve nasıl kaldırılacağını net bir şekilde belirleyeceğiz” ifadelerini kullandı. İki taraf, ikili adımların tertibi ve yöntemini müzakere etmeden önce İran'ın nükleer anlaşmaya tam uyum sağlama yönünde atması gereken bir dizi adım olduğuna dikkat çekti dedi.
“ABD adım atmalı, İran yükümlülüklerini yerine getirmeden önce bunu doğrulayacağız” diyen Arakçi, doğrulamanın, bunun nasıl ve ne yönlerde yapılacağının da başka bir tartışma konusu olduğunu vurguladı.
İran Rejim Lideri Ali Hamaney de Instagram hesabından yaptığı açıklamada, ABD yaptırımlarının kaldırıldığını doğrulamanın İran petrolünün kolaylıkla, resmi yolla ve normal şartlarda satılabilmesi, kaynaklara erişilmesi anlamına geldiğini vurguladı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price ise yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Anlaşmaya aykırı olan yaptırımların kaldırılması da dahil olmak üzere nükleer anlaşmaya geri dönme yönünde gerekli adımları atmaya hazırız. Bunun ne anlama gelebileceğine dair kesin ayrıntılar verecek konumda değilim. Diplomasi ve tartışmalara girme anlaşmamız buna hizmet ediyor. Yaptırımların kesin niteliği ise diplomasi konusu.”
İranlı üst düzey bir yetkili ise Price'a yanıtı Press TV'ye yaptığı açıklamayla verdi:
“İran, yaptırımların bölünmesine dayalı müzakereleri kabul etmediği gibi tanımıyor da. İran'ın nükleer taahhütlerine geri dönme koşulu, tüm yaptırımların kalıcı olarak kaldırılmasıdır. Ayrıca İran'ın yaptırımların sona erdiğini doğrulama yönünde yeterli zamana ihtiyacı olacak. Zira bu kısa bir süreç değil. ABD ve Avrupa, İran'a yönelik yaptırımların kaldırılması ardından yeniden uygulanmayacağına dair garanti vermelidir.”
ABD yönetiminin İran ile herhangi bir anlaşma yolunu kolaylamak için tek taraflı bir işaret veya teşvik sağlamayacağını vurgulayan Price, İran'ı müzakere masasına geri dönmeye veya bu müzakere masasını daha iyi bir konuma getirmeye çağırdı. Aynı zamanda Viyana'da ABD ve İran arasında arabulucuların yer aldığı dolaylı müzakerelerin zorluğunu dile getirdi.
ABD yönetiminin ‘herhangi bir ani atılım sağlamayacağı’ beklentilerine dikkat çeken Price, bunun potansiyel bir sürecin başlangıcı olabileceğini fark ettiklerini vurguladı. Price sözlerine şöyle devam etti:
“Önümüzde uzun ve zor bir yolculuk var. İki taraf arasındaki güven kaybı nedeniyle mekanizmalar yorucu olabilir. Zor olacak; çünkü bunlar teknik ve oldukça karmaşık konular; stratejik görüşmeler değil. Bu görüşmelerin şu ana kadar pratik olduğuna inanıyoruz. Buna karşılık yaptırımların hafifletilmesini gerektiren nükleer anlaşma planına uymaya devam edebiliriz.”
Nükleer anlaşmaya taraf olan, aynı zamanda İran ile de bir araya gelen ‘ortaklarla’ yapılan görüşmelere değinen Price, iki taraf arasındaki mesaj trafiğine atıfta bulunarak “İran'ın tutumu hakkında kendilerine kulak verdiğimiz ortaklarımız, daha sonra da bizim tutumumuzu İranlılara aktardılar” dedi.
ABD, müttefikleri ve ortaklarının mevcut nükleer anlaşmanın ötesine geçerek İran’ın insan hakları ihlallerini, terörizme verdiği desteği ve balistik füze programını ele alan kapsamlı bir anlaşmaya doğru gitmesi gerektiğini vurgulayan Price sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Bu hususlar mevzubahis olduğunda, stratejimiz, KOEP’e karşılıklı bir dönüşün gerekli ancak yeterli olmadığı yönünde. ABD yönetimi hem daha uzun ve daha güçlü bir anlaşmayı hem de uzun vadede bölgedeki ortaklarıyla bu sorunları ele alma yönünde takip anlaşmaları üzerinde çalışmayı amaçlıyor.”
Gelişen Sekiz Ülke Teşkilatı zirvesi video konferansında yaptığı açıklamada öncelikle ABD’nin yaptırımları kaldırıp pratik önlemler alarak KOEP’e geri dönmek zorunda olduğunu söyleyen İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise karşılıklı ‘olumlu’ adımların atılacağı sözü verdi. “Elbette İran İslam Cumhuriyeti de ABD'nin eylemine karşılıklı olumlu bir adımla cevap verecektir” diyen Ruhani ABD'nin İran ulusunu diz çöktürmeye yönelik ‘tek taraflı yasa dışı’ adımlarının tamamen başarısızlıkla sonuçlandığıyla övündü. “Şiddetli ekonomik baskılara rağmen irademize ve iç gücümüze dayanarak büyük başarılar elde ettik” dedi.
ABD’nin İran'a karşı verdiği ekonomik savaşın son dört yılda yoğunlaştığını belirten Ruhani, yaptırımların İran’a oldukça zarar verdiğine dikkat çektiği açıklamasında “İran, ABD'nin ihlal ettiği ve onu yerle bir etmek için elinden gelen her şeyi yaptığı nükleer anlaşmayı halen himaye ediyor” ifadesini kullandı.
Viyana’daki nükleer görüşmelerde ikinci tura geçiliyor
https://turkish.aawsat.com/home/article/2909436/viyana%E2%80%99daki-n%C3%BCkleer-g%C3%B6r%C3%BC%C5%9Fmelerde-ikinci-tura-ge%C3%A7iliyor
Viyana’daki nükleer görüşmelerde ikinci tura geçiliyor
ABD bazı yaptırımları kaldırmaya hazır; Tahran ise pratik adımlar atılmasını talep ediyor.
- Londra: Şarku’l Avsat
- Londra: Şarku’l Avsat
Viyana’daki nükleer görüşmelerde ikinci tura geçiliyor
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة