Sputnik V aşısı, Rusya ve Slovakya arasında krize neden olduhttps://turkish.aawsat.com/home/article/2910856/sputnik-v-a%C5%9F%C4%B1s%C4%B1-rusya-ve-slovakya-aras%C4%B1nda-krize-neden-oldu
Sputnik V aşısı, Rusya ve Slovakya arasında krize neden oldu
Slovakya Maliye Bakanı Igor Matoviç dün Bratislava’da Sputnik V aşısıyla ilgili konuşurken (Reuters)
Bratislava/Şarku’l Avsat
TT
TT
Sputnik V aşısı, Rusya ve Slovakya arasında krize neden oldu
Slovakya Maliye Bakanı Igor Matoviç dün Bratislava’da Sputnik V aşısıyla ilgili konuşurken (Reuters)
Rusya, Slovakya’dan sözleşmelerde çok sayıda ihlal olduğu gerekçesiyle Sputnik V aşısının bir partisini iade etmesini istedi.
AP’nin haberine göre, Sputnik V’ye ait resmi Twitter hesabından yapılan açıklamada, Slovakya’nın, Sputnik V'yi test için Avrupa Birliği tarafından onaylanan ilaçların kontrol laboratuvarları ağının dışındaki bir laboratuvara göndererek aralarındaki anlaşmayı sabote ederek ihlal ettiği bildirildi.
Açıklamada, Slovakya Devlet İlaç Enstitüsü’nün (SUKL) iki ülke arasındaki mevcut anlaşmayı ihlal ettiği ve bununla ilgili provokatif eylemler gerçekleştirmeyi planladığı iddia edildi.
Bu bağlamda SUKL, AB tarafından akredite edilmiş resmi laboratuvar ağının, birlik içinde kayıtlı aşıların test edilmesiyle ilgili olduğunu ve Sputnik V aşısının bu kategoriye girmediğini açıkladı. Açıklamada SUKL’un gizlilik kapsamındaki belgeler olduğu gerekçesiyle Rusya ve Slovakya sözleşmesinin ayrıntıları hakkında hiçbir bilgiye sahip olmadığını kaydetti.
Rusya’nın açıklamaları, Slovakya’nın Sputnik V aşısının faydaları ve riskleri konusunda yeterli bilgi verilmediği duyurusundan saatler sonra yapıldı. SUKL, aşıyla ilgili klinik öncesi testler ve üretim gibi alanlarda yüzde 80 oranında veri eksikliği olduğunu duyurdu.
SUKL, Slovakya'ya verilen aşının % 91 etkili olduğu düşünülen "Sputnik V" aşısından farklı olduğunu ve The Lancet tıp dergisi tarafından yapılan deneylerde test edilen örneklerden farklı olduğunu iddia etti.
Sputnik V aşısı henüz AB’de halka açık kullanım için onay almadı. Ancak Avrupa İlaç Dairesi (EMA) geçtiğimiz ay Rus aşısı için kapsamlı inceleme başlattı ve Slovakya’ya gönderilen aşıyla ilgili verilerin Rusya’da kullanılandan farklı olduğunu rapor etti.
Rusya olayı yalan haber olarak nitelendirerek, Sputnik V aşısının tüm partileri aynı kalitede ve Gamaleya Merkezi'nde sıkı bir kalite kontrolünden geçtiğini kaydetti. Açıklamada Sputnik V aşısının kalitesinin 59 ülkenin düzenleyicileri tarafından doğrulandığı aktarıldı.
Slovakya’da siyasi durum Başbakan İgor Matoviç’in iki milyon doz aşı almak için Rusya ile gizli anlaşma imzalamasının ardından geçtiğimiz ay huzursuzluğa tanıklık etti. Geçtiğimiz Mart ayının başında Rusya’dan 200 bin doz aşı tedarik edilmesi, dört partili koalisyon hükümetini dağılmanın eşiğine getirdi.
Geçtiğimiz haftalarda Başbakanlık görevini Maliye Bakanı olarak değiştiren Matoviç, aşının geri kalanı konusunu tartışmak üzere önceki gün Moskova’ya ziyaret gerçekleştirdi. Rusya, Rus aşısının geliştirilmesi ve pazarlanmasında faaliyet gösteren Rus Doğrudan Yatırımlar Fonu'nun Başkanı Kiril Dimitriyev’in Slovakya Maliye Bakanı ile gerçekleştirdiği görüşmeyi ‘verimli ve yapıcı’ olarak nitelendirdi. Rusya Doğrudan Yatırım Fonu (RDIF), Slovakya'nın tedarik ettiği Sputnik V aşılarının AB tarafından akredite edilmiş bir laboratuvara gönderilmesini talep etti.
Matoviç Rusya ile imzalanan Sputnik V anlaşmasının muhaliflerine ithafen Facebook sayfasından yaptığı açıklamada, “Aptallar sizi tebrik ederim” şeklinde konuştu. Matoviç açıklamasında kolay pes etmediğini belirterek, yeni adımlar atmayı planladığını dile getirdi.
Kuzey Kore'de izolasyon turizmi: Terk edilmiş tatil köyleri ve sıkı denetimhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5176062-kuzey-korede-izolasyon-turizmi-terk-edilmi%C5%9F-tatil-k%C3%B6yleri-ve-s%C4%B1k%C4%B1-denetim
Kuzey Kore'de izolasyon turizmi: Terk edilmiş tatil köyleri ve sıkı denetim
Mümkün olan ile yasak olan arasında Kuzey Kore'de tatil nasıl geçer? (AFP)
Kuzey Kore’de 20 bin ziyaretçi kapasiteli bir tatil beldesinde, turizm sezonu sadece 15 konukla açıldı. Zaten böyle bir senaryo da ancak Kuzey Kore gibi bir ülkede yaşanabilirdi.
Rus turist Anastasia Samsonova, terk edilmiş gibi görünen bu tatil beldesini dolaştı. Yiyecek bol, güneş severler için yüzlerce şezlong kumların üzerine dizilmiş, ama kimse gelmiyor. Kuzey Kore'de turizm sezonu geniş alanlara rağmen çok az sayıda insanla geçiyor.
Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, bundan iki ay önce Japonya Denizi'ne bakan Wonsan bölgesinde lüks tatil köyü Kalma’nın açılışına bizzat katıldı. Törende hem tatil köyünün açılışını hem de izolasyon ve yoksulluktan yıpranmış bir ülke için umut vaat eden turizm projesini kutlamak için havai fişekler ve müzik kullanıldı. Ancak otellerin ve restoranların ziyaretçilere kapılarını açma zamanı geldiğinde, Pyongyang, 5 yıl boyunca kapalı tuttuğu sınırlarını açtıktan sonra turistlerin ülkeye girişine yönelik kısıtlamaları yeniden sıkılaştırdı.
Kim Jong-un, Wonsan bölgesinde bir turizm tesisinin açılışı sırasında (KCNA)
Kuzey Kore'nin kapıları sadece Rus turistlere açıldı. Ruslar, yasağın kaldırılmasından sonra ülkeye giren ilk turistler oldular. Kuzey Kore'nin Avrupa'dan da ziyaretçileri kabul etmesi gerekiyordu, ancak yasak nedeni açıklanmadan kısa süre içinde yeniden yürürlüğe girdi.
Pyongyang'a herkes girebilir mi?
Kuzey Kore, birçok kişi için en çok tercih edilen seyahat destinasyonları arasında yer almayabilir, ama bazıları merak ve haritada en gizemli ve izole ülke olan bu ülkeyi keşfetme arzusuyla burayı ziyaret etmeyi düşünebilir. Peki, hangi ülkelerin vatandaşları bu ülkeye giriş yapma hakkına sahip?
Gazeteciler ve Güney Kore vatandaşları dışında herkesin Kuzey Kore'ye seyahat etme hakkı var. ABD vatandaşlarının ülkeye girişleri Kuzey Kore tarafınca yasaklanmamış olsa da kendi ülkelerinin yetkilileri onların güvenliğinden endişe duydukları için Kuzey Kore’ye gitmelerini yasaklıyor.
Kuzey Kore sahillerinde yeni bir deniz turizmi tesisi (KCNA)
BBC'ye göre koronavirüs (Kovid-19) salgını öncesinde, her yıl 350 bin turist Kuzey Kore'ye giriyordu ve bunların yüzde 90'ı Çinliydi. Böylece Çinliler ülkedeki turizm faaliyetlerinde başı çekiyordu, Avrupalılar ve Amerikalılar ise yıllık 5 bin ziyaretçiyi geçmeyen bir azınlık oluşturuyordu.
Ancak Kuzey Kore’nin sınırları şu an sadece ülkenin siyasi, askeri ve ekonomik alanda en önemli müttefiki olan Rusya vatandaşlarına açık.
Mavi vize kağıdı
Bir Arap ülkesi vatandaşının benzersiz bir macera yaşamak için Kuzey Kore'ye seyahat etmek istemesi halinde önce vize alması gerekiyor. Ancak Pyongyang yetkilileri şu anda vize vermiyor. Yine de bu yasak her an kaldırılabilir.
Pyongyang metro istasyonunda fotoğraf çeken bir turist (AFP)
Devletin yabancı ziyaretçilere uyguladığı kısıtlamalar çok katı olduğundan ve turizm sektörünü demir yumrukla kontrol ettiğinden, böyle bir seyahat bağımsız olarak planlanamaz. Vize işlemlerinden başlayarak, uçak bileti ve otel odası rezervasyonuna ve ülke içindeki turistik gezilere kadar her şey, resmi makamların bir kolu olan lisanslı bir acente tarafından yürütülüyor. Kuzey Kore’ye seyahat etmek isteyenlerin, vize işlemlerini yürüten ajansla iletişime geçmesi gerekiyor. Vize, pasaporttan ayrı, mavi renkli bir belge şeklinde veriliyor.
Rusya ve Çin dışında bir seçenek yok
Pyongyang Uluslararası Havalimanı'na iniş iznine sadece Kuzey Kore'nin havayolları şirketi olan Air Koryo sahip. Ancak Çin havayolu şirketleri için bazı istisnalar söz konusu. Pyongyang'a hava yoluyla ulaşım yalnızca Çin ya da Rusya üzerinden mümkün ve Kuzey Kore'yi dünyaya sadece bu iki ülke bağlıyor.
Kuzey Kore'ye seyahat edenler için özel turist vizesi (Wikipedia)
Air Koryo havayolu şirketinin internet sitesine göre Rusya'nın Vladivostok kentinden Pyongyang'a uçuş ücreti 265 ABD doları, Pekin'den ise 245 ABD doları olarak fiyatlandırılıyor.
Pyongyang Uluslararası Havalimanı'na sadece Rusya veya Çin'den gelen uçaklar iniş yapabilir (Reuters)
Telefonlar denetlenirken internet yok
Turistlerin Pyongyang Uluslararası Havalimanı'na iner inmez, resmi makamlara isimlerini kaydettirmeleri gerekiyor. Gümrük görevlileri tarafından kontrol edildikten sonra cep telefonlarını yanlarında tutabilirler, ancak yabancı hatlar Kuzey Kore içinde çalışmıyor. Bunun yerine, yalnızca uluslararası aramalar yapılabilen yerel ‘Koryolink’ kartı satın alınabilir. Yerel iletişim ve internet erişimi ise turistlere açık değil.
Peki Kuzey Kore'deki oteller nasıl?
Turistler otelleri bile kendileri seçemezler, bu işlem seyahatleri düzenleyen resmi acenteler aracılığıyla yapılır. Otel seçenekleri çok sınırlı ve çoğu Pyongyang'da bulunuyor. Bunlar arasında ‘Yangakdo’ ve ‘Koryo’ adlı oteller ön plana çıkıyor.
Pyongyang'daki Yangakdo Oteli'nin lobisinden bir kare (Otelin internet sitesi)
Kuzey Kore'yi 8 kez ziyaret eden bir Avustralyalı vatandaş tarafından hazırlanan ve 2020 yılında yayınlanan ‘Pyongyang Otelleri’ adlı kitaba göre ülkedeki oteller dünyanın başka hiçbir yerindeki otellere benzemiyor. Bu oteller, büyüklükleri, renkli dekorları, restoranları, kafeleri ve karaoke salonlarıyla dikkati çekiyor. Öte yandan, Kuzey Kore'deki otellerde internet yok ve koridorlarda ve lobide çalan müzikler, lider Kim Jong-un'u öven milli marşlardan ibaret.
Sıkı denetim altında turist kafile turları
Hiçbir turist otelden tek başına çıkamaz, ziyaret edilmesine izin verilen yerleri belirleme yetkisine sahip tur rehberi tarafından yönetilen bir kafileyle gezmek zorundalar. Turist alışveriş yapmak isterse bile sadece yabancı ziyaretçilere ayrılmış mağazalara gidebilir. Çünkü herhangi bir mağazaya rastgele girmesi yasak.
Ryogyeong, Pyongyang'ın en ünlü ve en ilginç tasarımlı otellerinden biri (Instagram)
Yerel halkla iletişim ise gezi organizatörleri tarafından yakından takip ediliyor. Zira izin alınmadan Kuzey Koreli vatandaşlarla konuşmak casusluk olarak nitelendiriliyor.
Aynı durum fotoğraf çekmek için de geçerli. Rehberin izni olmadan hiçbir fotoğraf çekilemez. Çekilebilecek fotoğraflar belirli turistik yerlerle sınırlandırılmış durumda. Askeri yerlerin, yoksulluğun ve inşaat alanlarının fotoğraflarının çekilmesi kesinlikle yasak.
Kuzey Kore'deki turistik yerler
Kuzey Kore, aralık ve şubat ayları arasında karla kaplı dağlarında bulunan kayak merkezleriyle ünlü. Kim Jong-un, iktidara geldiğinden beri, ülkedeki refah imajını güçlendirmek için eğlence kompleksleri ve dev su parkları inşa etmeye özen gösteriyor.
Koronavirüs salgını nedeniyle sınırlar kapatılmadan önce Kuzey Kore'de bir grup turist (AFP)
Turistlerin ziyaretine açık yerler listesinde, çekici tasarımı ve gelişmiş mimarisiyle Pyongyang metro istasyonu ve Kuzey Kore'nin merhum liderleri Kim Il-sung ve Kim Jong-il'in 20 metre yüksekliğindeki iki heykelini bir araya getiren ve Mansu Tepesi'nde bulunan Büyük Mansudae Anıtı yer alıyor. Listeye, Kim Il-sung'un hükümdarlığı sırasında benimsediği Juché ideolojisinden esinlenerek Taedong Nehri kıyısında inşa edilen Juché Kulesi de eklenebilir. Turistler, ünlü askeri geçit törenlerinin yapıldığı geniş Kim Il-sung Meydanı'nı da yakından görebilirler.
Büyük Mansudae Anıtı, Kuzey Kore'nin en önemli turistik yerlerinden biri (Reuters)
Başkent dışında ise Baekdu ve Komgang dağları, muhteşem doğalarıyla başlıca turistik yerler arasında sayılıyor.
Kuzey Kore'de ne yenir?
Kuzey Kore ziyaretinde yemekler önemli bir yer tutuyor, ancak en ünlü yemekler Arapların damak tadına oldukça yabancı.
Naengmyeon listenin başında yer alıyor. Bu yemek, buğday ve patatesten yapılan erişteye sığır eti suyu eklenerek, et, salatalık, yumurta ve turp parçalarıyla süslenerek hazırlanıyor. Soğuk olarak servis edilen naengmyeona genellikle buz küpleri ekleniyor.
Naengmyeon Kuzey Kore'nin en ünlü yemeklerinden biri (Wikipedia)
Kuzey Kore'nin ulusal yemeği olan Kimchi’de ana malzeme olarak lahana bulunuyor ve kırmızı biber tozu, turp, sarımsak ve zencefille tatlandırılıyor.
Kuzey Kore'nin ünlü yemeklerinden biri olan ise bibimbap, pirinç, sebze, kıyma, biber tozu, soya sosu ve yumurtanın karışımından oluşuyor.
