Ebu Gayt: Arap Birliği, Irak halkının çıkarları için Bağdat’ın emrinde

Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ve Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, dün, Bağdat'ta ortak bir basın toplantısı düzenledi (AP)
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ve Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, dün, Bağdat'ta ortak bir basın toplantısı düzenledi (AP)
TT

Ebu Gayt: Arap Birliği, Irak halkının çıkarları için Bağdat’ın emrinde

Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ve Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, dün, Bağdat'ta ortak bir basın toplantısı düzenledi (AP)
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ve Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, dün, Bağdat'ta ortak bir basın toplantısı düzenledi (AP)

Arap Birliği (AL) Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ile dün Bağdat’ta bir araya geldi. Ebu Gayt, Hüseyin’e "Birliğin, Irak halkının çıkarlarını koruyacak şekilde Bağdat’ın emrinde olduğunu" bildirdi. Irak Dışişleri Bakanlığı'nın daveti üzerine, Ebu Gayt, dün, Irak'a ziyaret gerçekleştirdi. Irak Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Ebu Gayt yoğun bir ziyaret programının bir parçası olarak, ülkedeki üst düzey liderler ve yetkililerle görüşecek. Bunun yanı sıra Ebu Gayt’ın, Erbil'e ziyareti sırasında Kürdistan bölgesi liderleriyle görüşmeler yapması da bekleniyor.
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ile Dışişleri Bakanlığı karargahında düzenlediği ortak basın toplantısında konuşan ve Irak'ın bölgede ve Arap coğrafyasında oynadığı çok önemli role övgülerde bulunan Ebu Gayt, bölgedeki mevcut Irak performansını yakından takip ettiğini ve bu performansın özgüveni yansıttığını ifade etti.
Diğer yandan Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin konuya ilişkin açıklamasında şunları söyledi: “Ebu Gayt ile "bölgeyi ilgilendiren konuları, Irak ile Arap Birliği arasındaki ilişkileri ve gelecekteki faaliyetleri" görüştük. Ayrıca Irak'ın mevcut dış politikasını ve Iraklı yetkililerin bölge ülkelerine yaptıkları ziyaretlerin sonuçlarını, özellikle Başbakan Mustafa el-Kazımi'nin Suudi Arabistan ve BAE'ye yaptığı son ziyaretleri ele aldık. Türkiye ve İran ile Irak-Arap ilişkilerinin yanı sıra Suriye'deki durumu da masaya yatırdık. İki ülke arasındaki coğrafi yakınlık göz önüne alındığında Suriye'deki durumun Irak'a net bir etkisi var ve Suriye dosyasında faal olan ülkelerle çözüm için etkili bir yol bulmak üzere çalışmak gerekiyor.”
Irak Cumhurbaşkanı Berham Salih, Arap Birliği Genel Sekreteri ile yaptığı görüşmede, sorunları çözmek için diyaloğu destekleme ve bölgede güvenlik ve barışı tesis etmek için ortak Arap işbirliğini benimseme ihtiyacını vurguladı. Irak Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Görüşmede Irak ve bölgedeki siyasi ve güvenlik durumundaki gelişmeler, mevcut siyasi ve güvenlik durumunda Irak’ı çevreleyen zorluklar ve pandemi dosyasıyla ilgili sağlık sorunları ele alındı. Bunun yanı sıra söz konusu gelişmelerle yüzleşmede ortak dayanışma açısından gerekenler masaya yatırılırken güvenlik, istikrar, ekonomik işbirliği ve kalkınma fırsatlarının destekleyici yollarına doğru adım atılması ihtiyacının altı çizildi.”
Açıklamada Cumhurbaşkanı Salih’in şu sözlerine yer verildi: “Irak'ın çabaları sorunları çözmek için diyaloğu desteklemek, bölgedeki gerilimleri azaltmak, Irak'ın güvenlik ve istikrarının ayrılmaz bir parçası olarak bölgede güvenlik ve barışı tesis etmede ortak Arap işbirliğini benimsemek, ekonomik ve ticari işbirliğini geliştirmek ve yatırım ve kalkınma fırsatlarını desteklemek üzerine yoğunlaşacaktır. Irak'ın izlediği açıklık politikası, istikrarın temellerini sağlamlaştırmak için ortak diyaloglar yaratmanın önemini fark etmesinden kaynaklanmaktadır, çünkü Irak'ın istikrarı ve egemenliği, tüm bölgenin güvenliği ve halklarının çıkarları için vazgeçilmez bir unsurdur.”
Irak Cumhurbaşkanlığı’nın yazılı açıklamasında Ebu Gayt’ın Arap Birliği’nin Arap işbirliğini geliştirme ve güvenlik ve istikrar sağlama çabalarına ilişkin bir açıklama yaptığı belirtildi. Ebu Gayt, Birliğin, Irak hükümetinin terörizmle mücadele, ülkenin güvenliğini ve istikrarını artırma, ülkenin egemenliğini ve vatandaşlarının güvenliğini koruma çabalarına destek verdiğini ifade etti.
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi, dün, Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt’ı kabul etti. Görüşmede, bölgesel ve uluslararası alanlardaki son gelişmeler ve çeşitli güncel Arap sorunları ele alındı.
Kazimi konuya ilişkin yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Arap Briliği’nin etkin varlığı ve Arap halklarına hizmet etmesini sağlayacak çalışma sistemleri geliştirilmeli. Irak, gerilim azaltma çabalarında daha büyük bir Arap rolünü desteklemek için bir sonraki Arap zirvesini düzenlemeyi dört gözle bekliyor. Irak, Yemen'de çatışmayı sona erdirmek adına ortaya konan girişimleri ve Lübnan’da zor koşulların üstesinden gelinmesi için Beyrut’u destekliyor. Bağdat ayrıca, Suriye'nin Arap Birliği’ne dönüşünü ve birlik içerisinde diyaloğa teşvik edilmesini de onaylıyor.”

 


Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
TT

Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)

Hamas Hareketi’nin 60 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi ve dolaylı müzakerelere hazır olduğunu duyurmasıyla Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmeleri yeni bir aşamaya girdi. Öte yandan İsrail'in, şimdiye kadar Gazze Şeridi'nin yüzde 65'ini kontrol altına aldığı bölgelerden çekilme konusunda engeller çıkaracağına dair bazı endişeler hakim.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’nin Gazze’deki savaş konusunda gösterdiği gayret ve krizin iki tarafının da olumlu tepkisinin ‘olası engelleri aşabileceğini, bunların en önemlilerinin ise geri çekilme ve savaşın sona erdirilmesine dair garantiler olduğunu’ düşünüyor. Uzmanlar, ateşkes anlaşmasının yakında, belki de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü Beyaz Saray'ı ziyaret edip Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra veya kısa bir süre sonra sonuçlanacağını tahmin ediyorlar.

AlQahera News haber kanalının cuma akşamı kimliğini açıklamadığı Mısırlı kaynaklardan aktardığı bilgilere göre Mısır, tüm taraflar arasında mutabakat sağlayacak nihai bir formüle ulaşmak için çeşitli taraflarla yoğun temaslara başlarken taraflar arasında dolaylı müzakereler yeniden başladı. Hamas arabuluculara son tekliflerine cevabını iletti ve cevabında, kabul edilmesi halinde 60 günlük ateşkes sağlanması için dolaylı müzakerelere kapıyı aralayacağını belirtti.

Müzakerelerin gidişatını yakından takip eden Filistinli bir kaynak, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Hamas'ın öneriyi kabul ettiğini, ancak bazı değişiklikler talep ettiğini söyledi. Bu değişikliklerin başında savaşın sona erdirilmesi, insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişiyle ilgili mekanizmanın yeniden düzenlenmesi ve İsrail'in 2 Mart öncesindeki mevzilerine geri çekilmesi geldiğini söyleyen kaynağa göre bu değişikliklerin sebebi ocak ayında varılan ateşkes anlaşmanın çökmesinin ardından İsrail’in daha fazla bölgeye genişlemesi. Kaynak, yeni müzakerelerin Doha ve Kahire arasında yapılacağını, çünkü iki ülke arasında anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin ortak dosyalar olduğunu belirtti.

cdfgrtyu
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında öldürülen Filistinliler (AFP)

Hamas tarafından cuma günü yapılan açıklamada, arabuluculara öneriye ilişkin ‘olumlu’ yanıt verildiği ifade edildi. Önerinin içeriğine değinilmeyen açıklamada, ‘önerinin uygulama mekanizması hakkında müzakerelere derhal başlamaya ciddiyetle hazır olduğu’ vurgulandı.

İsrail gazetesi Hayom, müzakerelerin devam etmesindeki en büyük zorluğun İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilme haritası olacağını bildirdi. Hamas tam çekilme talep ederken, İsrail ‘Morag Koridoru’ adı verilen hattı ve onun güneyindeki tüm bölgeleri elinde tutmak istiyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee cuma günü X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 65'ini operasyonel olarak kontrol altına aldığını söyledi.

İsrail Yayın Kurumu’nun kaynaklardan aktardığına göre ‘Hamas’ın yanıtında önerilen değişikliklerin İsrail karar vericileri için bir zorluk oluşturacağı’ düşünülüyor. İsrail hükümeti Bakanlar Kurulu, anlaşmayı görüşmek üzere cumartesi akşamı toplanacağını açıkladı.

İsrail ve Filistin meselelerinde uzman olan siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, İsraillilerin geri çekilme konusunda biraz oyalanacağını, ancak Hamas'ın anlaşmaya varmaya yönelik esnek tutumunu göz önünde bulunduracağını, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeden önce bir miktar uzlaşma göstermeye mecbur kalacağını ve savaşan tarafların ABD Başkanı’nı kazanmak ve ona olumlu mesajlar vermek için çaba göstereceğini tahmin ediyor.

Her iki tarafın da çekinceleri nedeniyle Kahire ve Doha'da düzenlenen müzakerelerde tam çekilme konusunun gündeme gelmeyeceğini düşünen Dr. Fehmi’ye göre buna karşın İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve nüfuslu bölgelerin dışına ve bazı koridorlardan çekilmesi söz konusu olabilir.

Ana çekilme noktalarının mevcut müzakereleri engellemesini beklemeyen Dr. Fehmi, savaşan tarafların önerilen çerçeve anlaşmasına onay verdiğini ve ayrıntıların taktiksel noktalar içerdiğini, gerçek anlamda radikal olmadığını, özellikle de Hamas'ın insani yardımların girişini öncelikli gördüğünü ve ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dışında uluslararası kuruluşların da insani yardım çalışmalarına dahil edilmesi için baskı yapacağını belirtti.

frgtyhu7
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, anlaşmanın şu anki en önemli engelinin Hamas'ın işgalcilerin 2 Mart öncesindeki durumuna geri dönmesini talep etmesi olduğunu düşünüyor. İsrail, bu konudaki anlaşmayı kabul ederse, özellikle de Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturan Refah'ta kalma niyetinde olduğu için, büyük bir taviz vermiş olacak. Nihai durum ve tam çekilme konusundaki tartışmaların, yaklaşan ateşkes dönemine ertelenmesi bekleniyor. Bu ateşkes, ilerleyen aşamalarda İsrail'in uluslararası ve Arap güçlerinin varlığı karşılığında tam çekilmeyi kabul etmesini içerebilir.

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, kimliği açıklanmayan İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Trump'ın Netanyahu ile görüşmesi sırasında Gazze'de ateşkes anlaşması yapıldığını açıklayabileceğini yazdı.

ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz cuma günü, Hamas'ın Gazze'deki ateşkes önerisine ‘olumlu’ yanıt vermesinin ‘iyi’ olduğunu söyledi. Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, Gazze konusunda ‘birkaç gün içinde’ bir anlaşma sağlanabileceğini belirtti.

ABD merkezli televizyon ağı CNN’nin cuma günü aktardığına göre İsrailli 10 rehine canlı olarak, 18 rehine ise ölü olarak tam zamanında serbest bırakılacak ve herhangi bir tören veya kutlama yapılmayacak. Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze'ye insani yardım akışı hemen başlayacak.

Dr. Fehmi’ye göre Beyaz Saray’a gitmek isteyen Netanyahu, Trump’ı ziyaret etmeden önce ateşkes anlaşmasının ilan edilmesini engelleyen ve formalitede kalan tüm anlaşmazlıkları, tüm sorunları ve önemli fikir ayrılıklarını bir kenara bırakarak siyasi çıkarlarına, İran dosyasına ve yeni Ortadoğu düzenlemelerine odaklanıyor.

Dr. Rakab ise önümüzdeki günlerde özellikle Netanyahu’nun Beyaz Saray ziyareti sırasında, 60 günlük ateşkesin yakında yürürlüğe girmesinden sonra ABD'nin savaşı kesin olarak durdurma arzusunun gerçek olup olmadığının daha net bir şekilde anlaşılacağına dikkati çekti.