Yerleşimcilerin çatı örgütü: Batı Şeria'da işgal yok, İsrail devleti Filistinliler için de faydalı

Filistinlilerin ve uluslararası toplumun tepkilerine rağmen Batı Şeria'da yerleşimlerin sayısı hızla artıyor (Reuters)
Filistinlilerin ve uluslararası toplumun tepkilerine rağmen Batı Şeria'da yerleşimlerin sayısı hızla artıyor (Reuters)
TT

Yerleşimcilerin çatı örgütü: Batı Şeria'da işgal yok, İsrail devleti Filistinliler için de faydalı

Filistinlilerin ve uluslararası toplumun tepkilerine rağmen Batı Şeria'da yerleşimlerin sayısı hızla artıyor (Reuters)
Filistinlilerin ve uluslararası toplumun tepkilerine rağmen Batı Şeria'da yerleşimlerin sayısı hızla artıyor (Reuters)

Batı Şeria'daki Yahudi yerleşimcilerin çatı örgütü Yeşa Konseyi, Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne (UCM) Batı Şeria'nın işgal altında olmadığı ve İsrail'in varlığının Filistinliler için iyi olduğu iddialarını içeren bir dosya göndermeye hazırlanıyor.
The Jerusalem Post'a konuşan konseyin başkanı Yigal Delmoni, İsrail hükümetinin girişimlerinden ayrı olarak diplomatik alanda harekete geçme kararı aldıklarını söyledi. Delmoni, UCM ve uluslararası diplomatların bölgedeki durumu anlamasını sağlamak istediklerini ifade etti.
Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcısı Fatou Bensouda, geçen ay İsrail'in işgal altındaki Filistin topraklarında savaş suçu işlediği iddialarıyla ilgili ilgili soruşturmanın başladığını duyurmuştu.

İsrail'in hak iddiasının nedenleri anlatılacak
Yeşa Konseyi'nin UCM'ye sunacağı dosyada, İsrail'in ve Yahudilerin Batı Şeria ve özellikle de yerleşimlerin yoğun olduğu C Bölgesi'ndeki topraklarla ilgili hak iddiasının dini, tarihsel, hukuki, güvenlikle ilgili ve ekonomik nedenlerinin yer aldığı belirtildi.
Dosyada Eski Ahit'e ve I. Dünya Savaşı sonrasındaki Milletler Cemiyeti belgelerine referanslar da yer alıyor. Ayrıca İsrail'in Batı Şeria'dan tamamen çekilmesinin hiçbir zaman beklenmediği de iddia ediliyor.
Konsey, İsrail devletinin ve Batı Şeria'daki varlığının Filistinliler için faydalı olduğunu, böylece Filistin halkının internete erişim, okuma yazma oranı, ortalama yaşam süresi, gıda fiyatları, sanayileşme gibi başlıklarda bölge ülkelerinin çoğunun önüne geçtiğini de öne sürdü. Ayrıca İsrail'de çalışan 140 bine yakın Filistinlinin Filistin Yönetimi'ndekinden çok daha yüksek maaş aldığı belirtildi.
Batı Şeria'da tepkilere rağmen İsrail hükümeti, Filistinlilere ait evleri yıkarak yerlerine yerleşimciler için konut inşaatı planlarını onaylamaya devam ediyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, bu ay başında İsrail'in "uluslararası hukuka aykırı şekilde kontrol ettiği" Batı Şeria'yı "işgal altındaki bölge" olarak kabul etmeyi sürdürdüklerini söylemişti.

Independent Türkçe, The Jerusalem Post, Times of Israel



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.