عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Koronavirüs kanser hastalarının iyileşmesine yardımcı olabilir mi?

Washington’daki bir hastanede kanser tedavisi gören bir hasta (Reuters-Arşiv)
Washington’daki bir hastanede kanser tedavisi gören bir hasta (Reuters-Arşiv)
    Londra/Şarku’l Avsat
TT
TT

Koronavirüs kanser hastalarının iyileşmesine yardımcı olabilir mi?

Washington’daki bir hastanede kanser tedavisi gören bir hasta (Reuters-Arşiv)
Washington’daki bir hastanede kanser tedavisi gören bir hasta (Reuters-Arşiv)

Bazı araştırmacılar, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) kanser hastalarının kötü huylu bu hastalıktan kurtulmasına yardımcı olabileceğini öne sürdü.
Daily Mail gazetesine göre, İngiltere’de Hodgkin lenfoma adı verilen bir tür lenfoma teşhisi konulan 61 yaşındaki bir adam koronavirüse yakalandı ve kendisindeki zatürrenin ilerlemesinin ardından hastaneye kaldırıldı.
Nefes almasına yardımcı olmak için birkaç gün oksijen verilen İngiliz, tamamen iyileşerek eve dönmeden önce 11 gün hastanede kaldı.
Birkaç hafta sonra, kanseri kontrol etmek için yapılan CT taramasında kanserli hücrelerin vücudundan yok olduğunu gören doktorlar şaşırdı.
Doktorlarının ulaştığı sonuç şaşırtıcı ve alışılmadık.
Kovid-19, bağışıklık sistemini sadece virüsten kurtulmaya değil, aynı zamanda kötü huylu hücrelere saldırıp yok etmeye yetecek kadar harekete geçirerek, kanserini yok etmeye yardımcı olmuştu.
Royal Cornwall Hastanesi’nde söz konusu kişiyi tedavi eden doktorlardan Sarah Challoner, “Kovid-19’un anti-tümör bağışıklık tepkisini tetiklediğini düşünüyoruz. Bağışıklık sisteminin koronavirüsten kurtulmak için büyük ölçekte başlattığı T hücreleri adı verilen enfeksiyonla savaşan hücrelerin, vücutta yabancı hücreler olduklarını fark ettikleri için kanser hücrelerine de saldırdıkları sonucuna vardık” dedi.
Dünyanın gördüğü en tehlikeli virüslerden birinin bazı hayatları kurtarabileceği fikri birçok kişiye mantıksız geliyor.
Şu ana kadar buna benzer 2 örnek daha yaşandı.
Geçtiğimiz Ağustos ayında İtalya’daki Cremona Hastanesi’ndeki doktorlar, lenfoma olan 20 yaşındaki bir erkeğin aynı olayı yaşadığını bildirdi.
Söz konusu İtalyan, aylarca tedavi görmesine rağmen, hastalığı birkaç kez nüksetti ve kemoterapi veya radyasyon tedavisine yanıt vermedi.
Ancak koronavirüse yakalanan adam, vücudu virüsle savaşmaya çalışırken beş günlük yorgunluk, ateş ve öksürük yaşadı. Birkaç hafta sonra yapılan taramalarda kanserin vücudundan gittiği görüldü.
İtalya Milano’daki Humanitas Araştırma Hastanesi’nde ise, yine buna benzer üçüncü bir vaka kaydedildi. Kovid-19'a yakalanan 61 yaşındaki bir erkekte tüm lenfoma belirtileri hızla kayboldu.
Birçok sağlık uzmanı, kanser hastalarını kötü huylu hastalığı tedavi etme umuduyla kasıtlı olarak koronavirüse yakalanma konusunda uyardı.
İyileştirmelerin nadir ve bireysel olabileceğine dikkat çeken uzmanlar, kanser hastalarının koronavirüse yakalanmaları halinde hayatlarını kaybetme riski olduğunu vurguladı.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Bilim insanları primatları inceledi: Alfa erkek kural değil istisna

Erkek egemenliğinin en belirgin olduğu türlerden biri şempanzeler (AFP)
Erkek egemenliğinin en belirgin olduğu türlerden biri şempanzeler (AFP)
TT
TT

Bilim insanları primatları inceledi: Alfa erkek kural değil istisna

Erkek egemenliğinin en belirgin olduğu türlerden biri şempanzeler (AFP)
Erkek egemenliğinin en belirgin olduğu türlerden biri şempanzeler (AFP)

Bilim insanları primat türlerinde alfa erkek olgusunun pek de gerçek olmadığını tespit etti. Geniş kapsamlı araştırma, dişi ve erkekler arasındaki hiyerarşik ilişkinin daha karmaşık olduğuna işaret ediyor.

İnsanların da içinde yer aldığı primat grubunda ya erkeklerin ya da dişilerin popülasyondaki hakim cinsiyet olduğu düşünülüyordu. Genellikle erkeklerin gruptaki hakimiyeti elinde tuttuğuna inanılıyordu.

Ancak hakemli dergi PNAS'te dün (7 Temmuz) yayımlanan çalışmada durumun sanıldığı kadar net olmadığı ve beklendiğinden daha fazla popülasyonda dişilerin egemen olduğu ortaya çıktı.

Araştırmacılar maymunlar, lemurlar, tarsiyerler ve lorisler gibi 121 primat türüne ait 253 popülasyondan 5 yıl boyunca veri topladı. Ekip varsayımların ötesinde daha net bilgi edinmek adına ayrıntılı davranış kayıtları toplayıp grup içindeki kavgaları ve kazananları derledi.

Çalışmada karşı cinsler arasındaki kavga ve tartışmaların sanılandan çok daha sık yaşandığı saptandı. Bir grup içindeki anlaşmazlıkların ortalama yarısı dişi ve erkekler arasında geçti. 

Araştırma genelinde incelenen kavgaların yaklaşık yüzde 90'ını erkekler kazandığı için bu açıdan net bir erkek hakimiyeti olduğu söylenebilir.

Öte yandan araştırmacılar popülasyonların sadece yüzde 17'sinde bu durumun gözlemlendiğini söylüyor. İnsanların en yakın akrabalarından şempanze ve bonobolar bu kesimde yer alırken, lemur ve bonoboların da olduğu primat popülasyonlarının yüzde 13'ünde net bir dişi egemenliği vardı.

Geri kalan yüzde 70'lik kısımdaysa bir cinsiyetin diğeri üzerindeki hakimiyet ya orta düzeydeydi ya da hiç yoktu.

Fransa'daki Montpellier Üniversitesi'nden çalışmanın başyazarı Dr. Élise Huchard, "Sıkı bir erkek egemenliği gerçekten azınlıkta" diyerek ekliyor: 

Bunun çoğunluk olmasını beklemiyorduk çünkü literatürü iyi biliyoruz ancak yüzde 20'nin altında kalmasını pek beklemezdik.

Erkek egemenliğinin daha net olduğu gruplarda, bu cinsiyetin vücut veya dişlerinin daha büyük olduğu gözlemlendi. Ayrıca dişilerin kaçıp ağaçlara tırmanamadığı popülasyonlarda da benzer bir durum vardı.

Öte yandan dişiler hakimiyetini, üremeden gelen güçleriyle kazanıyordu. Dr. Huchard, "Bir dişi çiftleşmek istemiyorsa, erkek bu konuda hiçbir şey yapamaz" diye açıklıyor: 

Dişiler üremeyi kontrol ettiklerinde, bunu erkeklere karşı bir güç mekanizması olarak kullanabiliyorlar.

Bilim insanları ayrıca dişilerin birbirleriyle rekabet ettiği ve erkeklerin yavrulara daha fazla baktığı gruplarda da dişi egemenliğinin daha yaygın olduğunu gözlemledi. Bu türlerde dişiler ya genellikle yalnız oluyor ya da sadece erkek-dişi çiftleri halinde yaşıyorlar. Bu durum tek eşliliğin dişi hakimiyetiyle bağlantılı olduğu anlamına gelebilir.

Araştırmacılar bu sonuçların doğrudan insanlara uygulanamayabileceğini ancak yakın akraba türlerdeki cinsiyet rollerinde şaşırtıcı bir esnekliğe işaret ettiğini söylüyor. 

Dr. Huchard, "Bu sonuçlar, insanlık tarihinde daha sonra ortaya çıkan tarım toplumlarına kıyasla daha eşitlikçi olan avcı-toplayıcılar arasındaki kadın-erkek ilişkileri hakkında bildiklerimizle epey örtüşüyor" diyor.

Independent Türkçe, Science Alert, BCC Science Focus, PNAS