‘Kayıplar dosyası’ Irak’ta tartışmaları alevlendirdi

Bağdat Merkez Cezaevi (Arşiv - Reuters)
Bağdat Merkez Cezaevi (Arşiv - Reuters)
TT

‘Kayıplar dosyası’ Irak’ta tartışmaları alevlendirdi

Bağdat Merkez Cezaevi (Arşiv - Reuters)
Bağdat Merkez Cezaevi (Arşiv - Reuters)

Irak’ta Sünni Güçler Birliği Koalisyonu Milletvekili Dr. Zafer el-Ani’nin birkaç gün önce Arap Parlamentosu’nda yaptığı açıklama, Şiiler ve Sünniler arasında sert bir tartışmaya ve anlaşmazlığa yol açtı. Ani, parlamento oturumlarından birinde İran yanlısı bazı silahlı grupların gözetiminde olduğu söylenen, resmi veya gizli Irak hapishaneleri ve cezaevlerindeki tutuklulardan bahsetti.
Ani, son iki yıldır gösterilerde gözaltına alınanların yanı sıra Sünni ve Şii olsun, güç kullanılarak tutuklananların ve kaybolanların sorunlarını çözmeye çalışsa da hala çok sayıda kişi kaçırılmaya ve ortadan kaybolmaya devam ediyor. Ancak birçok Şii güç, Ani’ye karşı sert açıklamalarda bulundu. Hatta bu açıklamalar, 18 Nisan’da yeniden başlaması planlanan ilk oturumda, Irak parlamentosu üyeliğinden çıkarılması çağrısına kadar ileri gitti.
Mukteda es-Sadr liderliğindeki Sadr Hareketi ve Sairun koalisyonuna mensup meclis başkanının birinci yardımcısı Hasan el-Kaabi, Ani’nin açıklamalarını sert bir şekilde kınadı. Kaabi, Ani’nin görevden alınmasını talep eden ilk isim oldu. Çeşitli çevreler, Dr. Zafer el-Ani’nin açıklamalarının, ‘ister kayıpların haklarını savunma açısından Sünniler tarafından, isterse de dış araçlarla Şiilere saldırma amaçlı söylemlere karşı gelen Şiiler tarafından olsun’, gelecek seçimler için zengin bir materyal olacağını söyledi. Parlamento Başkanı Muhammed el-Halbusi liderliğindeki Irak Güçler İttifakı, Kaabi’nin sözlerine sert bir şekilde yanıt verdi. İttifak yaptığı açıklamada, “Meclis Başkanı Birinci Yardımcısı Milletvekili Hasan el-Kaabi’nin ifadesinde yer alan şiddetli saldırı ve birçok yanıltıcı söz, ayrıca Irak ve Iraklıların haklarını savunmadaki cesareti ve ılımlılığıyla tanınmış ulusal bir isim olan Milletvekili Zafer el-Ani’ye karşı yapılmış kabul edilemez ihlal karşısında şaşkınız. Açıklamayı, zulmedenlerin zulüm görenlere karşı kazandığı bir zafer olarak görüyoruz” ifadelerine yer verdi. Irak Güçler İttifakı, “Açıklamada yer alan suçlamaların ve ayrıntıların çoğu anekdot niteliğindeydi; Gerçekleri birçok yönden çarpıtmaya yönelik açık bir girişimle açıklama, milletvekilini mezhepçi bir dilde konuşmakla suçluyor. Konuşmada mezhep meselesine herhangi bir atıfta bulunulmamakla birlikte Ani, kayıplar, Curf es-Sahar göçmenler ve barışçıl Ekim protestocularının suikastları gibi tüm Iraklılar için insan hakları meselelerini savunuyor. Kendisi, açıklamasında Irak hükümetine ve yargıya da övgüde bulunuyor. Mezhepçilik bunun neresinde?” dedi.
İttifak, açıklamasının devamında ise şunlara yer verdi;
“Kayıp ya da kaçırılan bir kimsenin mevcut olmadığı ifadesine gelince, bu gerçeklerle desteklenmemektedir. Saklaviye, Bezibez, Curf es-Sahar ve Ninova’da kaçırılan binlerce kişi var. Onları kaçıran taraflar, hükümet ve herkes tarafından bilinmesi gerekiyor. Ve biz geçtiğimiz dönem her şeyi isimleriyle zikrettik. Mukteda es-Sadr’ın ‘kaba milisler’ olarak isimlendirdiği bu taraflar ve onları örtbas edenler, onları savunmaya ve suçlarını haklı çıkarmaya devam ettiler.”
İttifak ayrıca, Kaabi’yi ‘mantığa başvurma, gelecekte Irak’ın çıkarlarına öncelik verme, büyükelçilikleri ve diplomatik misyonları hedef alarak ve Iraklı vatandaşları kaçırarak ülkeyi uluslararası toplum nezdinde utandıran terör gruplarını karşı savunma kararında acele etmeme’ çağrısında bulundu.
Kaabi, Ani’nin Arap Parlamentosu’ndaki açıklamalarını, ‘ucuz, yanlış ve mezhepçi seçim propagandası’ olarak nitelendirirken, Temsilciler Meclisi’ne de Ani’yi ilk parlamento oturumunda görevden alma çağrısı yaptı.
Irak’taki sabit bir şekilde gerçekleşen ‘güç kullanarak kaçırma’ vakası olmadığı belirtilirken, özellikle İnsan Hakları Komisyonu ve diğer hükümet kurumları, Curf es-Sahar bölgesi de dahil silahlı grupların karargahına giremediği için çok sayıda milletvekili ve Sünni lider de bu durumu şaşırtıcı buldu.
Hadi el-Amiri liderliğindeki Fetih Koalisyonu da Milletvekili Zafer el-Ani’nin açıklamalarına saldıranlar arasında yer aldı. Çok sayıda silahlı grubu içeren koalisyon, yaptığı açıklamada “Ani, gerçekleri tahrif etmek, olayları, standartları ve ifadeleri manipüle etmek istiyor. Ancak Irak’ın son yıllarda tanık olduğu gerçekleri, özellikle her kesimden Iraklının savaştığı kapsamlı kurtuluş savaşını değiştiremeyecektir” ifadelerini kullandı. “Ani, bu konuşmayı kendisi yaptı. O, Sünni unsurun savunulması çağrısı yaparak Baas’ı savunma pozisyonundan, mezhepçi ve ulusal hedefleme projesinden ve soykırım savaşlarından tekfirci DEAŞ örgütünü savunmaya geçen bir kişidir” diyen koalisyon, “Zafer el-Ani’nin söylediği şey, Irak Temsilciler Meclisi’nin görüşünü temsil etmemektedir ve meclis, buna karşı gerekli tüm yasal önlemleri alacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
Öte yandan Irak parlamentosunun eski başkanı Usame en-Nuceyfi liderliğindeki Kurtuluş ve Kalkınma Cephesi, sert Şii eleştirileri karşısında Milletvekili Ani’yi savunanlar arasına katıldı. Cephe, yaptığı açıklamada “Gururlu insanlarımızın bildiği gerçekler, propaganda istismarı ve kökenlerin inkârına yol açan suçlamalar aracılığıyla bu gerçekleri yok etme girişimleri için madde değildir. Bunlar, savunulması her samimi insanın görevi olması gereken Irak vatandaşlarının haklarıdır” dedi. Açıklamada, “Zafer el-Ani’nin Arap Parlamentosu konferansında insan haklarıyla söyledikleri, güç kullanılarak kaçırılanlar meselesine, Curf es-Sahar davasına ve Ekim intifadası şehitlerine atıfta bulunuyor. Bu gerçekleri görmezden gelmenin, sözde ulusal uzlaşmaya hizmet edebileceğini ya da iş birliği ve uyum geliştirebileceğini düşünmüyoruz. Çünkü Iraklı yetkililer ve Birleşmiş Milletler’in (BM) ellerinde kaybolan vatandaşların durumları ve isimlerinin tam dosyaları var. Belgelenmiş sonuçlara ulaşan araştırma komiteleri var” ifadelerine yer verildi. Açıklamada ayrıca, Cufr es-Sahar vatandaşlarıyla ilgili olarak ise “Yakın ve uzak herkes, Cufr es-Sahar’ın terörizmden kurtulmasının üzerinden yıllar geçmesine rağmen halkının, bölgelerine geri dönüşlerinin engellendiğini biliyor. Adil fikirli herhangi bir kişinin tüm bir terörizm bölgesi vatandaşlarını suçlayabileceğine inanmıyoruz. Bu, mantık dışı bir durumdur” değerlendirmesi yapıldı. Kurtuluş ve Kalkınma Cephesi, açıklamasını şu sözlerle sonlandırdı;
“Yasadışı milislere atıf yapmak, Haşdi Şabi güçlerini suçlamak anlamına gelmez. Tüm siyasi güçler, bu grupların yasalara aykırı faaliyetlerinin varlığını doğruluyor. Füze fırlatma ve aktivistleri hedef alma meselesi, bunun için onlarca kanıt sunabilir.”
Öte yandan Dr. Zafer el-Ani, Şarku’l Avsat’ın ‘kendisine karşı yapılan eleştirileri nasıl gördüğü’ yönündeki bir sorusuna, “Irak Güçler İttifakı’nın açıklaması yeterli” şeklinde yanıt verdi.



ABD mahkemesi, İran silahlarını Husilere kaçıran bir Pakistanlıyı suçlu buldu

Husiler silahlı bir gösteride (Reuters)
Husiler silahlı bir gösteride (Reuters)
TT

ABD mahkemesi, İran silahlarını Husilere kaçıran bir Pakistanlıyı suçlu buldu

Husiler silahlı bir gösteride (Reuters)
Husiler silahlı bir gösteride (Reuters)

ABD Donanması tarafından yapılan operasyonda yakalanan bir Pakistanlı, Yemen'deki Husilere İran silahları kaçırmaktan suçlu bulundu.

49 yaşındaki Muhammed Behlevan, Ocak 2024'te Somali açıklarında bir tekneyi ele geçirmek için düzenlenen ve iki ABD donanma askerinin ölümüyle sonuçlanan operasyonda yakalanan dört kişiden biriydi.

Virginia'daki federal mahkeme, Behlevan'ı diğer suçlamaların yanı sıra teröristlere maddi destek sağlamak için komplo kurmak, İran'ın kitle imha silahları programına yardım etmek ve patlayıcı taşımak için komplo kurmak suçlarından suçlu buldu.

22 Eylül'de hüküm giyecek olan Behlevan, daha ciddi suçlamaların her biri için 20 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya.

Mahkeme belgelerine göre Behlevan, İran'dan Husilere silah kaçırmak için Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile bağlantılı iki İranlı kardeşle birlikte çalıştı.

30 Mayıs 2025 tarihinde Sana'da ABD ve İsrail karşıtı bir protesto sırasında sloganlar atan Husiler (AFP)30 Mayıs 2025 tarihinde Sana'da ABD ve İsrail karşıtı bir protesto sırasında sloganlar atan Husiler (AFP)

ABD Donanması tarafından ele geçirilen teknede, Husilerin ABD ticari gemilerine ve askeri gemilerine saldırmak için kullandığı silahlara benzer İran balistik füzelerinin ve gemi savar seyir füzelerinin parçaları bulundu.

On yıldan uzun bir süredir Yemen'in büyük bölümünü kontrol eden Husiler, İsrail ile Hamas arasındaki savaşın patlak vermesinden haftalar sonra, Kasım 2023'te Kızıldeniz ve Aden Körfezi'ndeki gemilere saldırılar düzenlemeye başladı.

Husiler, Gazze Şeridi'ni ve Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri desteklediklerini vurguladıkları saldırılarda İsrail'le bağlantılı olduğunu söyledikleri gemileri hedef aldılar.

ABD donanma güçlerinin iki üyesi 11 Ocak 2024'te operasyon sırasında kayboldu ve on gün süren arama çalışmalarının başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından öldükleri açıklandı.