İçişleri Bakanlığı, yeni kısıtlama tedbirleri hakkında sıkça sorulan 9 soruya yanıt verdi

Fotoğraf (AFP)
Fotoğraf (AFP)
TT

İçişleri Bakanlığı, yeni kısıtlama tedbirleri hakkında sıkça sorulan 9 soruya yanıt verdi

Fotoğraf (AFP)
Fotoğraf (AFP)

İçişleri Bakanlığı, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Kabine Toplantısı'nda açıkladığı yeni koronavirüs tedbirleri hakkında vatandaşların sıkça sorduğu 9 soruya yanıt verdi.
'Kısmi Kapanma Tedbirleri İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular' başlığıyla yayınlanan soru ve cevaplar şu şekilde:

1. Sendikalar tarafından genel kurul vb. geniş katılımlı aktiviteler yapılabilir mi?
"Sivil toplum kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları ile birlikler ve kooperatifler gibi sendikaların da genel kurul dahil yapacakları geniş katılımlı her türlü etkinliklerine 17 Mayıs 2021 tarihine kadar izin verilmeyecektir."

2. Hafta içi günlerde de sokağa çıkmalarına kısıtlama getirilen 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız ile 18 yaş altı gençler ve çocukların şehirlerarası seyahatleri nasıl olacaktır?
"Genelge ile 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız ile 18 yaş altı gençler ve çocuklara hafta sonlarının tamamında, hafta içi günlerde ise belirli saatler haricinde (65 yaş ve üzeri için 10.00-14.00; 18 yaş altı için 14.00-18.00) sokağa çıkma kısıtlaması getirildiğinden;
65 yaş ve üzeri vatandaşlarımızın hafta içi veya hafta sonu ayrımı olmaksızın sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan süre ve günlerdeki özel araç veya toplu ulaşım araçlarıyla yapacakları şehirlerarası toplu ulaşım faaliyeti izne tabi olup seyahat izin kurullarından izin alınması gerekmektedir.
18 yaş altı gençler ve çocuklarımızın ise yanlarında veli veya vasileri bulunmak kaydıyla sınırlama getirilmeyen yaş gruplarının tabi olduğu kurallar çerçevesine şehirlerarası seyahatlerini gerçekleştirebilirler."

3. Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan süre ve günlerde zorunlu hali bulunmayan vatandaşlarımızın (65 yaş ve üzeri ile 18 yaş altında kalanlar hariç) şehirlerarası seyahatleri nasıl olacaktır?
"Herhangi bir zorunlu hali (taburcu olma veya doktor randevusu bulunma, yakınının vefatı, bulunduğu şehirde kalacak yerinin olmaması, merkezi sınavlara katılım, askerlik hizmetini tamamlama, sözleşmeye davet yazısı alma ve cezaevinden salıverilme) bulunmayan vatandaşlarımızın sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan süre ve günlerdeki şehirlerarası seyahatleri ancak toplu ulaşım araçlarını (uçak, otobüs, tren, gemi vb.) kullanmak suretiyle mümkün olabilecektir. Şehirlerarası seyahat edeceğini bilet, rezervasyon kodu vb. ile ibraz eden kişiler seyahat güzergahı ve zamanı ile sınırlı olacak şekilde sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olacaktır."

4. Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmayan zaman dilimi içerisinde özel araçla seyahat edilebilecek mi?
"Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan süre ve günlerin dışında kalan (sokağa çıkma ile ilgili herhangi bir kısıtlama bulunmayan) zaman aralıkları içerisinde kalmak kaydıyla özel araçlarla şehirlerarası seyahat yapılabilecektir. Ancak bu tür özel araçlarla şehirlerarası seyahatlerin sokağa çıkma kısıtlamasının başlama saatlerine göre planlanması gerekmekte olup varış şehrine ulaşılamamış olsa bile sokağa çıkma kısıtlamaları sırasında seyahat izin belgesi olmaksızın şehirlerarası seyahatin sürdürülmesine müsaade edilmeyecektir."

5. Mali müşavirler sokağa çıkma kısıtlamasından muaf mıdır?
"Serbest mali müşavirleri genel olarak sokağa çıkma kısıtlamalarına tabidirler. Ancak kurumlar vergisi beyannamesinin 30 Nisan 2021 tarihine kadar verilmesi gerekliliği nedeniyle mali müşavirler ile çalışanları, 17-18 Nisan ile 24-25 Nisan 2021 Cumartesi ve Pazar günlerine mahsus olmak üzere sokağa çıkma kısıtlamalarından muaf tutulacaklardır.
Öte yandan bu muafiyet genel bir muafiyet olmayıp sadece muafiyet nedenine bağlı olarak mali müşavirler ile çalışanlarının ikametlerinden iş yerlerine gidiş ve gelişleri ile sınırlıdır. Aksi durumlar muafiyetin kötüye kullanımı olarak değerlendirilerek idari/adli yaptırımlara konu edilecektir."

6. Herhangi bir tören, nikah merasimi ya da düğün yapılmaksızın evlenme işlemleri yapılabilir mi?
"Tören, nikah merasimi ya da düğün yapmaksızın resmi evlenme işlemlerinin gerçekleştirilmesinde herhangi sakınca bulunmamaktadır. Ancak ilgili genelgemizde açıkça belirtildiği şekilde 17 Mayıs 2021 tarihine kadar nişan, kına, tören, nikah merasimi ya da düğün yapılmasına kesinlikle müsaade edilmeyecektir."

7. Dinleme tesislerinde yer alan yeme-içme yerlerinde masada servis şeklinde hizmet verilebilir mi?
"İl/İlçe Umumi Hıfzıssıhha Kurullarınca izin verilen, yerleşim birimleri sınırları dışındaki karayolları kenarlarında bulunan ve şehirlerarası seyahat edenlerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik dinlenme tesislerinde bulunan yeme-içme yerleri sadece şehirlerarası seyahat edenlere hizmet sunulması ve aynı masada ikiden fazla kişiye servis açılmaması kaydıyla masada servis şeklinde hizmet verilebilecektir."

8. Seyahat acentaları, profesyonel turist taşıma araçları ile profesyonel turist rehberleri genelge ile hafta sonları belirli saatler için getirilen kısıtlamalardan muaf mıdır?
"Turistik faaliyetler kapsamında geçici/kısa bir süreyle ülkemizde bulunan yabancı turistler hafta sonları uygulanacak olan sokağa çıkma kısıtlamasından muaf tutulduklarından ülkemize gelen yabancı turistlere yönelik tur ve transfer hizmetlerini sağlayacak seyahat acentaları, profesyonel turist taşıma araçları (turist taşıma aracı belgesi olanlar) sürücüleri ile turistlere yönelik rehberlik faaliyetlerini yürütecek profesyonel turist rehberleri (turist rehberi kokartı ve kimlik kartı sahibi olanlar) sadece yabancı turistlere hizmet sunmak ve yetkili seyahat acentasından görev bölgesi, görevin amacı ve yolculuk güzergâhını veya tur programını içerecek şekilde bir belge almak kaydıyla belirli süre ve günlerde uygulanan sokağa çıkma kısıtlamalarından muaftır."

9. Aynı zamanda kuaför ve güzellik merkezi/salonu hizmeti sunan iş yerleri ne şekilde çalışacaktır?
"Genelge ile güzellik merkezlerinin/salonlarının faaliyetlerine 17 Mayıs 2021 tarihine kadar geçici olarak ara verildiğinden hem kuaför hem de güzellik merkezi/salonu niteliğinde olan iş yerleri Ramazan ayı boyunca sadece kuaförlük hizmeti sunabilecekler, güzellik merkezi/salonu hizmetlerini ise sunamayacaklardır."
 
Independent Türkçe



Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
TT

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal haklar tanındı. Peru'da yaşayan bir arı grubunu kapsayan gelişme, koruma çalışmalarında önemli bir adıma işaret ediyor.

Amazon Ormanları'nda yaşayan Meliponini arı sınıfı, bal arısı (Apis mellifera) kuzenlerinden farklı olarak iğne taşımaz. 

Peru'nun yerli halkları tarafından Kolomb öncesi dönemden beri yetiştirilen bu arılar, yağmur ormanlarında polen taşıyıcı rolü üstlenerek biyoçeşitliliği ve ekosistemi korumada kilit rol oynuyor. 

Grubun bilinen 500 türünün yaklaşık yarısı Amazon'da yaşıyor ve kakao, kahve ve avokado gibi bitkileri de içeren floranın yüzde 80'inden fazlasının tozlaşmasında rol oynuyor.

Ancak Meliponini arıları iklim krizi, ormansızlaşma, pestisit kullanımı ve  diğer arı türleriyle rekabet yüzünden ciddi bir yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. 

Peru'nun iki belediyesinde kabul edilen yasalar artık bu böceklerin sağlıklı ekosistemlerde yaşama, üreme ve gelişme haklarını garanti altına alıyor.

Bu iğnesiz arıların yasal haklar elde etmesi, kimyasal biyolog Rosa Vásquez Espinoza'nın yerli halklarla birlikte yıllar süren çalışmaları sayesinde mümkün oldu.

Kovid-19 pandemisinde yerli halklar ilaç bulamadıklarında bu arıların balını kullanıyordu. Bir meslektaşının ricası üzerine 2020'de balı inceleyen Espinoza çarpıcı sonuçlarla karşılaştı.

Guardian'a konuşan bilim insanı "Yüzlerce tıbbi molekül gördüm, tedavi potansiyeli taşıdığı bilinen moleküller" diyerek ekliyor: 

 Üstelik çeşitlilik de gerçekten çok fazlaydı. Bu moleküllerin antiinflamatuvar, antiviral, antibakteriyel, antioksidan, hatta kanser önleyici etkileri olduğu biliniyor.

Bu nedenle saha çalışmalarını genişleten araştırmacı, yerli halktan uzmanlarla birlikte ormanın derinlerine keşif gezileri düzenledi. Nesillerdir devam eden geleneksel arıcılık yöntemlerini kaydettiler.

Ancak kısa süre sonra ciddi bir sorun olduğu fark edildi: Arıcılar, eskiden arı kolonilerini yarım saatte bulurken, artık saatler sürüyordu.

Espinoza, "Farklı topluluk üyeleriyle konuşuyorduk ve ilk söyledikleri 'Artık arılarımı göremiyorum' oldu" diye anlatıyor.

Biyoloğun yaptığı çalışmada, endüstriyel çiftliklerden uzak bölgelerdeki arıların bile balında pestisit izlerine rastlandı.

Meliponini arılarının korumaya ihtiyaç duyduğuna karar veren Espinoza ve meslektaşları, ilk olarak bu hayvanların tanınması için çaba gösterdi.

Araştırmaları sayesinde 2024'te, Meliponini arılarını Peru'ya özgü yerli türler olarak resmen tanıyan bir yasa kabul edildi. Peru yasaları yerli türlerin korunmasını gerektirdiği için bu kritik bir adımdı.

Daha sonra bu yıl ekimde Satipo, 22 Aralık Pazartesi de Nauta belediyeleri dünyada bir ilke imza atarak bu böcekleri yasal hak sahibi olarak tanımladı. 

Earth Law Center'ın Latin Amerika direktörü ve kampanyanın parçası olan Constanza Prieto gelişmeyi şöyle değerlendiriyor: 

Bu yönetmelik, doğayla ilişkimizde bir dönüm noktası: Meliponini arılarını görünür kılıyor, onları hak sahibi özneler olarak tanıyor ve ekosistemlerin korunmasında temel rol oynadıklarını onaylıyor.

Hukuk uzmanları yeni yasaların habitat restorasyonunu, daha sıkı pestisit kontrollerini ve genişletilmiş araştırmaları zorunlu kılabileceğini söylüyor.

Düzenlemeyi Peru genelinde uygulamaya koymak için bir imza kampanyası düzenlenirken, Bolivya, Hollanda ve ABD gibi ülkelerdeki koruma grupları da kendi bölgelerindeki arılar için benzer yasal yaklaşımları inceliyor.

Independent Türkçe, Guardian, Interesting Engineering


Trump'la Musk nasıl barıştırıldı?

Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
TT

Trump'la Musk nasıl barıştırıldı?

Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in Donald Trump ve Elon Musk arasında arabuluculuk yaptığı ortaya çıktı.

Dünyanın en zengin kişisi, yeni Donald Trump yönetiminin ilk aylarında Hükümet Verimliliği Bakanlığı'nın (DOGE) başına getirilince manşetlerden düşmemişti. 

Ancak Musk'ın, Trump'ın Büyük Güzel Yasa Tasarısı'nı sert bir dille eleştirmesinin ardından ikili arasındaki ipler haziranda kopmuştu. 

Trump, elektrikli otomobil teşviklerini kestiği için Musk'ın "çıldırdığını" söylemişti. 

Amerika Partisi'ni kuracağını öne süren Musk "Büyük bombayı patlatmanın zamanı geldi" diyerek Trump'ın Jeffrey Epstein dosyasında adının geçtiğini iddia etmişti.

İkili suikastla öldürülen sağcı aktivist Charlie Kirk'ün eylüldeki cenaze töreninde bir araya gelerek buzları eritmişti. 

Washington Post, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in perde arkasında ikiliyi nasıl yumuşattığını dünkü haberinde işledi. 

41 yaşındaki Cumhuriyetçi'nin ekibiyle birlikte büyük çaba göstererek Amerika Partisi'nin kurulmasını engellediği bildirildi. 

Vance'in bunun için hem Musk'a hem de çevresine baskı yaptığı ifade edildi.

Washington Post, Musk-Trump ilişkisinin yumuşamasıyla birlikte teknoloji milyarderinin 2026'daki ara seçimlerde yarışacak Cumhuriyetçi adaylara bağış yapmaya başladığını belirtti. 

Aylar boyunca uğraşan Vance'in de 2028'de başkan adayı olup Musk'tan destek görmeyi planladığı öne sürüldü. 

Musk'ın kasımda Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman şerefine Beyaz Saray'da verilen akşam yemeğine katıldığı hatırlatıldı. 

Musk-Trump ilişkisinin hâlâ hassas bir dengede durduğu aktarılan haberde Jared Isaacman'ın NASA Direktörlüğü'ne atanmasının önüne engeller çıkarılmasının teknoloji milyarderini kızdırdığı da ifade edildi. 

ABD Başkanı Donald Trump, "geçmişteki bağlantılarını yeniden değerlendirdikten sonra" adaylığını haziranda geri çektiği milyarder iş insanı Isaacman'ı, NASA Direktörlüğü görevine yeniden aday gösterdiğini kasımda açıklamıştı.

Musk'ın iyi ilişkilere sahip olduğu bilinen Isaacman, önceki haftalarda resmen bu göreve getirilmişti. 

Isaacman, 2021 ve 2024'te Musk'ın SpaceX roketleriyle uzaya çıkmıştı.

Independent Türkçe, Washington Post, Daily Beast, Gizmodo


ABD, Venezuela topraklarını vursa da Maduro dans ediyor

Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
TT

ABD, Venezuela topraklarını vursa da Maduro dans ediyor

Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)

ABD tehdidi altındaki Nicolás Maduro denizdeki ablukanın ardından ülkesinin topraklarına saldırı düzenlenmesine rağmen görevden ayrılacağına dair herhangi bir sinyal vermiyor.

Donald Trump, Venezuela liderinin zamanının dolduğunu öne sürerken 63 yaşındaki siyasetçi son haftalarda katıldığı etkinliklerde dans ederken görülüyor. 

Wall Street Journal (WSJ), ABD'nin askeri yığınağı ve petrol gemilerine uygulanan ablukayla karşı karşıya olan Maduro'nun kendine güvenini hem ülkesine hem de dünyaya göstermeye çalıştığını bildiriyor. 

Amerikan gazetesi, ekonominin büyük ölçüde devlet kontrolüne alındığı Venezuela'da Maduro'nun ihaleleri yandaşlarına vererek kendi konumunu güçlendirdiğini iddia ediyor. 

13 yılı aşkın süredir iktidarda olan lider, ülkeden kaçacağı iddialarına rağmen mitinglerde "Bizi devrim yolunda asla çıkaramayacaklar. Sonsuza kadar zafer!" diyor. 

Geçmişte ABD adına Venezuela'yla pek çok müzakere yapan eski diplomat Thomas A. Shannon Jr., 14 yıllık iktidarın ardından 2013'te ölen Hugo Chávez'in ülkeyi devrime ve anti emperyalizme inandırdığını söylüyor:

Chavezciler ne kadar yoz, zalim ve suçlu olursa olsun Latin Amerika'da onlardan başka anti emperyalist solcu kaldığına inanmıyor. Bu pozisyonlarından vazgeçmek istediklerini sanmıyorum.

Önceki haftalarda Nobel Barış Ödülü'nü almak için gizli bir operasyonla Venezuela'dan Norveç'e giden María Corina Machado ise Oslo'da yaptığı konuşmada "Müzakereyle ya da değil Maduro iktidardan düşecek" dedi. 

Geçmişte Chávez'e danışmanlık yapan Amerikalı avukat Eva Golinger, Maduro için şu yorumu yaptı:

Trump'ın Kim Jong-un'u övdüğünü, eski El Kaide liderini Beyaz Saray'a çağırdığını görünce 'Neden onunla müzakere edemeyim ki?' diye düşünüyor. Kanımca ülkeyi terk edeceğine orada ölmeyi tercih eder.

Diğer yandan Donald Trump, Venezuela'nın topraklarına ilk kez saldırı düzenlediklerini duyurdu. 

Cuma günü yaptığı açıklamada saldırının geçen hafta düzenlendiği dışında pek bir bilgi vermeyen ABD Başkanı teknelere uyuşturucu yüklenen bir limanı vurduklarını dün söyledi. 

CNN de kaynaklarına dayandırdığı haberde saldırıda drone kullanıldığını bildirdi. 

Karakas yönetimi hâlâ konuya dair sessizliğini koruyor. 

İnsan hakları ihlalleri ve siyasi mahkumlara işkenceyle suçlanan Maduro yönetimi, kendi doğal kaynaklarına göz diken ABD'nin bu iddiaları kullandığını savunuyor. 

ABD, Karakas yönetiminin kartellerle işbirliği yaptığını da iddia ediyor. Venezuela ise Washington'ın ülkede darbe planladığını öne sürüyor. 

ABD eylülden beri Karayipler ve Pasifik Okyanusu'ndaki teknelere uyuşturucu ticaretiyle mücadele iddiasıyla saldırılar düzenliyor.

En az 105 kişinin öldürüldüğü operasyonlar, yargısız infaz eleştirilerinin hedefi oluyor. 

"Uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele" gerekçesiyle Güney Mızrağı Operasyonu'nu geçen ay başlattığını duyuran ABD'nin Venezuela'ya askeri hareket düzenlemesi ihtimali haftalardır dünya gündeminde.

Amerikan ordusu, dünyanın en büyük uçak gemisi USS Gerald R. Ford'un da aralarında bulunduğu çok sayıda savaş gemisiyle birlikte 15 bin askerini bölgeye sevk etti.

Trump, iki hafta önce Venezuela limanlarında yaptırıma tabi tankerlere "tam abluka" uygulanması talimatını verdi.

Washington, geçen ay yabancı terör örgütü olarak ilan ettiği Güneşler Karteli'nin (Cartel de los Soles) liderinin Maduro olduğunu savunuyor. 

Beyaz Saray, Maduro'nun tutuklanması veya mahkum edilmesine ilişkin bilgi sağlanması karşılığında verilecek ödülü iki katına çıkararak 50 milyon dolara yükselttiğini 8 Ağustos'ta duyurmuştu.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, CNN, Reuters