Amazon'da yeni kurbağa türü keşfedildi: Turkuaz gözleri ve lekesiz cildiyle dikkat çekiyor

Keseli kurbağalar, isimlerini sırtlarındaki kuluçka keselerinden alıyor (AFP)
Keseli kurbağalar, isimlerini sırtlarındaki kuluçka keselerinden alıyor (AFP)
TT

Amazon'da yeni kurbağa türü keşfedildi: Turkuaz gözleri ve lekesiz cildiyle dikkat çekiyor

Keseli kurbağalar, isimlerini sırtlarındaki kuluçka keselerinden alıyor (AFP)
Keseli kurbağalar, isimlerini sırtlarındaki kuluçka keselerinden alıyor (AFP)

Peru’nun doğal koruma alanlarından sorumlu yetkililer, pazartesi günü yaptıkları açıklamada Amazon ormanında yeni bir keseli kurbağa türünün keşfedildiğini duyurdu.
Yeni türün, Güney ve Orta Amerika'da yaşayan Gastrotheca (keseli kurbağa) isimli kuyruksuz kurbağa cinsine ait olduğu ifade edildi.
Peru Çevre Bakanlığı’na bağlı Koruma Altındaki Doğal Alanlar Dairesi’nin açıklamasında "Cordillera de Colan Ulusal Koruma Alanı, bilim dünyasına önemli bir keşif kazandırdı: Amazon içindeki bu koruma alanında ilk kez yeni bir keseli kurbağa türü keşfedildi" ifadeleri yer aldı:
"Bu yeni türün ayırt edici özellikleri var. Sırtındaki deri kalın ve granüllü. Desensiz yeşil bir rengi var. Turkuaz bir göz rengine sahip. Karın kısmı lekesiz ve desensiz."
Keşif, birkaç hafta önce Peru'nun kuzeyinde, Ekvador sınırı yakınında bulunan Amazon bölgesi Cordilleras de Colan tundrasının nemli ve dağlık bir ormanlık alanında yürütülen araştırmayla mümkün oldu.
Cordillera de Colan Ulusal Koruma Alanı, 39 bin hektardan fazla bir alanı kaplıyor ve tehdit altındaki 6 yaban hayatı alanını içeriyor.
Perulu yetkililer, burada benzersiz türlerin yaşadığını ve bölgenin biyolojik açıdan büyük önem taşıdığını söylüyor.
Bu nedenle bölge, öncelikli koruma alanı diye sınıflandırılıyor.
 
Independent Türkçe, AFP



Neandertallerin sonunu kan grupları mı getirdi?

Homo sapiens'le çiftleşen Neandertallerin DNA'sı, bugünkü insanlarda görülüyor (Tom Björklund)
Homo sapiens'le çiftleşen Neandertallerin DNA'sı, bugünkü insanlarda görülüyor (Tom Björklund)
TT

Neandertallerin sonunu kan grupları mı getirdi?

Homo sapiens'le çiftleşen Neandertallerin DNA'sı, bugünkü insanlarda görülüyor (Tom Björklund)
Homo sapiens'le çiftleşen Neandertallerin DNA'sı, bugünkü insanlarda görülüyor (Tom Björklund)

Bilim insanları Neandertallerin soyunun tükenmesine, kan gruplarının yol açmış olabileceğini tespit etti.

Modern insanların en yakın akrabalarından Neandertaller, onbinlerce yıl boyunca Avrasya'da yaşadıktan sonra yaklaşık 40 bin yıl önce ortadan kalktı.

Bilim insanları tam olarak neden yok olduklarını anlamaya çalışırken, Aix-Marseille Üniversitesi'nden bir ekip, kan gruplarına odaklandıkları yeni bir araştırma yürüttü.

Araştırmacılar, kan gruplarının arkasındaki genetik yapıyı anlamak adına 20 bin ila 120 bin yıl önce yaşamış Neandertallerin ve modern insanların genomlarını diziledi. 

Hakemli dergi Scientific Reports'ta 23 Ocak Perşembe günü yayımlanan makaleye göre Homo sapiens, Afrika'dan ayrılıp Avrasya'ya yayılmaya başladıktan kısa süre sonra Rh kan grubu sisteminde yeni varyantlar geliştirdi. Ancak bu genetik varyantlar, uzun zamandır bölgede yaşayan Neandertallerde saptanmadı. 

Rh kan grubu sistemi, kırmızı kan hücrelerinin yüzeyindeki belirli antijenlere (protein veya şeker) dayanıyor. Örneğin D antijeni, Rh-pozitif kan grubundaki insanlarda varken, Rh-negatif olanlarda bulunmuyor. 

Yeni çalışmada Neandertallerin, modern insanlarda çok nadir görülen bir Rh kan grubuna sahip olduğu tespit edildi. 

Ayrıca bu eski insan türünün kan grubu çeşitliliğinin, Homo sapiens'e kıyasla çok daha düşük olduğu ortaya çıktı. Araştırmacılar, grup içindeki kan gruplarının 80 bin yıl boyunca büyük ölçüde aynı kaldığını söylüyor.

Bilim insanları bunların, Neandertallerin sonunun gelmesinde rol oynadığından şüpheleniyor. 

Makalenin başyazarı Stéphane Mazières, "Neandertal bir kadının, Homo sapiens veya Denisova insanı bir erkekle çiftleştiği her durumda, yenidoğanın hemolitik hastalığı görülme riski yüksek" diyerek ekliyor:

Bu durum Neandertal nüfusunun ölümüne katkıda bulunmuş olabilir.

Anneyle bebeğin kan grubu uyuşmadığında ortaya çıkan yenidoğanın hemolitik hastalığında, sarılık, anemi, beyin hasarı ve hatta ölüm görülebiliyor.

Araştırmacılar kan grubu çeşitliliğinin, Neandertallerin yok oluşunu hazırlarken Homo sapiens'in hayatta kalmasını sağlamış olabileceğini de düşünüyor. 

Mazières, "Günümüzde bazı kan grupları; kolera, sıtma, bir tür mide gribi virüsü ve son zamanlarda gördüğümüz gibi Kovid gibi patojenlere karşı avantaj sağlıyor" diye açıklıyor:

Bu nedenle, ilk Sapienslerdeki kan gruplarının, dünyaya yayılıp yeni ortamlarla karşılaşırken onları yeni bir cephanelikle donatmış olabileceğini düşünebiliriz.

Independent Türkçe, IFLScience, Live Science, Discover Magazine, Scientific Reports