Abbas’tan Merkel'e seçimlere müdahale etmemesi için İsrail’e baskı yapın çağrısı

El-Fetih seçimlerin bedelinin Kudüs'ten ödün vermek olmayacağını söyledi

Abbas, 2019'daki Berlin ziyaretinde Merkel ile el sıkışırken (Reuters)
Abbas, 2019'daki Berlin ziyaretinde Merkel ile el sıkışırken (Reuters)
TT

Abbas’tan Merkel'e seçimlere müdahale etmemesi için İsrail’e baskı yapın çağrısı

Abbas, 2019'daki Berlin ziyaretinde Merkel ile el sıkışırken (Reuters)
Abbas, 2019'daki Berlin ziyaretinde Merkel ile el sıkışırken (Reuters)

Fetih Merkez Komitesi üyesi Hüseyin eş-Şeyh, seçimlerin bedelinin  kesinlikle Kudüs'ten vazgeçmek ya da ödün vermek olmayacağını söyledi. Dün paylaştığı bir tweetinde şu ifadeleri kullandı: “Seçimlerin siyasi bedeli olarak Kudüs’ten ve Kudüslülerin seçimlere katılmasından özellikle de doğu Kudüs’teki oylamadan taviz verilmesine kesinlikle izin vermeyeceğiz. Bu, pazarlığa veya politik bir hataya tabi değildir.”
FKÖ başkanı Mahmud Abbas’ın yakın isimlerden eş-Şeyh’den, Kudüs’de seçimlerin yapılmamasını Hamas ve bağımsızlar tarafından muhalefet ve şüpheyle karşılanan bir pozisyonu reddeden, el-Fetih hareketinin ve Filistin liderliğinin tavrını teyit eden bir açıklama geldi.
Seçimlerin 22 Mayıs'ta yapılması gerekiyor. Ancak İsrail’in Avrupa Birliği'nin Kudüs'te seçimlerin yapılması talebine yanıt vermemesi ve seçimleri izlemeye gelecek Avrupa heyetine izin vermeyi reddetmesi, seçimlerin yapılamayacağına dair endişeleri artırıyor.
Filistin Devlet Başkanı Çarşamba akşamı yaptığı açıklamada, Doğu Kudüs dahil tüm Filistin topraklarında seçimlerin yapılacağını söyledi.
Abbas, Almanya Başbakanı Angela Merkel'den gelen bir telefon görüşmesi sonrasında yaptığı açıklamada, imzalanan anlaşmalara ve önceki Filistin seçimlerine uygun olarak Kudüs şehrinde seçimler yapılmasını kabul etmesi için Uluslararası Dörtlü Komisyon’un diğer ülkeleri ve Almanya'dan, İsrail'e baskı yapmak üzere çaba göstermelerini istediğini söyledi.
Filistin Haber Ajansı (WAFA) tarafından yayınlanan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Abbas ile Merkel arasında yapılan görüşmede, iki ülke arasındaki yakın ikili ilişkilerin yanı sıra Filistin ve uluslararası arenadaki son gelişmeler ve bunları geliştirmenin yolları masaya yatırıldı.
Açıklamada, Merkel'in Filistin seçimlerinin yapılmasına yönelik verdiği desteği teyit ettiği kaydedildi. Almanya'nın Doğu Kudüs de dahil olmak üzere Filistin seçimlerinin yapılabilmesi için temaslarını ve çabalarını yürüteceği belirtildi. Abbas'ın, seçimlerin yapılmasını İsrail'in Kudüslülerin katılımını onaylamasına bağlayan tutumu, Hamas ve Filistin Yönetimi'nin Kudüs meselesini gündeme getirdiğine inanan bağımsızlar tarafından reddediliyor.
Ancak Filistin Kurtuluş Örgütü Yürütme Komitesi üyesi Ahmed Mecdelani dün yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“İşgal hükümetinin Kudüs'te seçim yapmanın önüne engeller koyması ilhak politikasının pekiştirilmesidir. Kudüs hakkında konuşma yapmak seçimlerden kaçmak için bir bahane değil, aksine ayrıcalığı olan siyasi bir mesele."
Mecdelani, Avrupa Birliğinin (AB) Kudüs Temsilcisi Sven Kühn von Burgsdorff ile birlikte Ramallah'ta Perşembe günü yaptığı görüşmede;  işgal gücüne Kudüs'te seçimler düzenlemesi için baskı yapmada Avrupa’nın daha büyük bir Avrupa rol üstelenmesini isteyerek, seçimlerin bölünmeyi sona erdirmenin, birlik ve siyasi katılımı sağlamanın tek yolu olduğu için Filistinliler için yeni bir durum olduğunu söyledi.
Burgsdorf, Avrupa Birliği'nin seçimleri düzenleme çabalarını memnuniyetle karşıladığını belirterek, gerekli tüm desteği sağlamaya ve Kudüs'te seçim yapılması için öneriler sunmaya hazır olduğunu vurguladı. Sandıkların açılması için baskı yapmak ve insanları Doğu Kudüs'te oy kullanmaya teşvik etmek suretiyle Kudüs’te seçimlerin yapılmasına yardımcı olmak için AB ülkelerinin ellerinden gelen her şeyi yapacaklarını belirtti.
Yapılan ikinci bir toplantıda, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) Yürütme Komitesinin bir üyesi ve Fetih Hareketi Merkezi Komitesi üyesi Azzam el-Ahmed Burgsdorf'a, 1996, 2005 ve 2006'da olduğu gibi bu konudaki özel anlaşmayla tutarlı olacak şekilde Doğu Kudüs dahil seçim sürecine engel olmaması için işgal gücüne baskı yapılması gerektiğini söyledi. Öte yandan İsrail, Kudüs'te seçim yapılması konusuna yanıt vermeyi reddederken diğer taraftan ise şehirde seçim etkinliklerini yasaklayıp adayları çağırarak olumsuz işaretler vermeye devam ediyor.



Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüş

Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
TT

Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüş

Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)

Ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında iki yılı aşkın süredir devam eden şiddetli savaşın ardından, Sudan'ın başkenti Hartum'da ticari faaliyetler ve günlük yaşam yavaş yavaş normale dönmeye başladı. Modernliğin ve güzelliğin sembolü olan şehir, bugün yıkımın enkazı üzerinde duruyor ve yeniden ayağa kalkmaya çalışıyor. Binlerce yıkık bina, başkentte Mehdi Devrimi’nden bu yana ilk kez yaşanan savaşın şiddetini gözler önüne seriyor.

uı8o9
Sudan Merkez Bankası binası ve yakınındaki bir otelde meydana gelen hasarın izleri (Şarku’l Avsat)

Savaşın izleri binalarda ve sokaklarda halen açıkça görülüyor. Başkentin birçok simgesel yapısı tamamen veya kısmen yakıldı ya da yıkıldı, binaların duvarlarında kurşun delikleri var. Bankalar ve devlet daireleri kapısız ve penceresiz hale geldi; içlerinden yangın ve is kokusu yayılıyor.

Toplu taşımaya temkinli dönüş

Hartum'un merkezindeki ana ulaşım istasyonu olan ve Jackson durağı olarak bilinen istasyonda, toplu taşıma araçları eyaletin şehirlerinden ve ilçelerinden vatandaşları taşımaya yeniden başladı, ancak Hartum'un en ünlü pazarlarından biri olan Arap Pazarı’na ulaşmak için halen yürüyerek veya özel araçlarla gitmek gerekiyor.

Yetmişli yaşlarında bir adam yorgun adımlarla pazara doğru yürüyordu. Yürümekten yorgun düşen adam, başındaki takkesini kaldırarak terini sildi. Şarku’l Avsat’a eski dükkanını kontrol etmek ve 200 bin Sudan cüneyhi (73 dolar) değerinde mal ve eşya satın almak istediğini söyledi. Şehrin en büyük ve en ünlü ticaret merkezi olan Vaha Hartum’u çevreleyen yıkıma işaret eden yaşlı adam, gözlerinden umut ışığı saçarak, “Bu yıkım yeniden inşa edilecek, önemli olan dersimizi almamız” dedi ve sonra sessizliğe büründü.

Altınlar nereye gitti?

Yanan Vaha Hartum'un yakınında arabalar hareket ediyor ve insanlar dolaşıyor, ancak dükkanlar henüz açılmadı. Bazıları sadece mallarını kontrol etmekle yetiniyor, diğerleri ise el-Fercabi Eczanesi yazan tabelanın altında arabalarının bakımını yapmaya devam ediyor.

frgthyuı
Savaşın izlerini taşıyan yıkık bir ticaret merkezi (Şarku'l Avsat)

Bir zamanlar Sudan'ın en büyük altın ticaret merkezlerinden biri olan Altın Binası, yangına rağmen halen ayakta duruyor. Öte yandan, Hartum Valisi ile şirket sahipleri arasında bölgedeki altın ticaretini canlandırmanın yollarını görüşmek üzere bir toplantı yapılacağı konuşuluyor.

Hartum Ulu Camii

1901 yılında Hidiv Abbas Hilmi Paşa tarafından açılan ve tarihi bir mimari eser olan Hartum Ulu Camii, savaştan nasibini aldı ve çevresi ile birlikte büyük hasara uğradı. Bakım çalışmaları tamamlanmak üzere olan caminin birkaç gün içinde ibadete açılması planlanıyor. Savaştan önce Hartum Ulu Camii, ibadet etmek ve ders halkalarına katılmak için Hartum'un dört bir yanından gelenlerden yoğun ilgi görüyordu.

yjuı
Başkentin merkezindeki bir ticaret merkezinde meydana gelen yıkımdan (Şarku'l Avsat)

Saray Caddesi

Hartum'un merkezindeki ana caddelerden biri olan Saray Caddesi, adını, güney kapısında bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndan almıştır. Çatışmalar sırasında büyük bir savaş alanı olan cadde, son dönemde yeniden hareketlendi; özellikle Cumhuriyet Caddesi ile kesiştiği noktada özel araçların gelip gittiği görülüyor.

gthyujı
Cumhuriyet Caddesi'nin çukur kısımlarındaki su birikintileri (Şarku'l Avsat)

Diğer caddelerin aksine Saray Caddesi her iki yanında küçük su birikintileri olmasına rağmen en temiz cadde olarak kabul ediliyor. Seyyid Abdurrahman Caddesi ile kesiştiği noktada ise el-Ehli Bankası binasında bakım çalışmaları başladı; bankanın faaliyetlerine yeniden başlaması için hazırlıklar yapılıyor.

Hürriyet Caddesi

Hürriyet Caddesi, Hartum'un batı kesiminde, elektrikli ev aletleri mağazalarının bulunduğu bölgede yer alıyor. Esnaflardan bazıları dükkanlarına geri döndü; yetkililerin bölgeyi güvenli hale getirecekleri ve yıl sonuna kadar devlet vergilerinden muaf tutacakları sözü vermeleri üzerine, caddede nispeten canlanma başladı.

Dükkân sahipleri kurban kesip, şeker ve meyve suyu dağıttılar. Özgürlük Caddesi'ni Sudan bayraklarıyla süslediler ve hoparlörlerden milli marşlar çalarak Hartum'un ticaret merkezinde hayatın normale döndüğünü ilan ettiler.

jukılo
Başkent Hartum’un batısındaki Hürriyet Caddesi'nde hareketlilik yaşandı. (Şarku'l Avsat)

40 yıldır elektrikli ev aletleri satıcısı olan Babekir Hasan, “Bu dönüş, Hartum'da hayatın normale döndüğü anlamına geliyor. Tüm esnafı geri dönmeye çağırıyorum, çünkü durum şu anda istikrarlı” diyerek mutluluğunu dile getirdi. Bir diğer esnaf Salah Surkti ise, mallarını makul fiyatlarla satabilmek için vergilerin düşürülmesini talep etti ve savaş sırasında 200 milyon Sudan cüneyhi (73 bin dolar) kaybettiğini belirterek, “Tüccar kaybını üzülerek günlerini geçirmemeli, ayağa kalkıp yeniden başlamalı” dedi.

dvfgbh
Başkent Hartum'da işlerine geri dönen dükkanlar (Şarku'l Avsat)

Devlet ayağa kalkmaya çalışıyor

Başkent Hartum’daki yeni boyanmış binalar, istikrara dönüşün işaretlerini yansıtıyor. Öte yandan Hartum genelindeki birçok devlet kurumunda restorasyon çalışmaları başladı. Hartum Yasama Konseyi'ndeki (eyalet parlamentosu) hasara rağmen, bazı çalışanlar elektrik ve su olmadan çalışıyor. Yakındaki Elektrik İdaresi binası ise tamamen yanmış gibi görünüyor.

hyjuk
Başkent Hartum’da yaşanan savaş nedeniyle onlarca dükkân ve alışveriş merkezi yıkıma uğradı. (Şarku'l Avsat)

Bir çalışan, hizmetlerin yeniden sağlanmasının yakın olduğunu, ancak ‘en önemli konunun güvenliğin sağlanması’ olduğunu vurguladı.

Nil Nehri'nin iki kolunun birleştiği nokta, Hartum'un Omdurman'a açılan kapısı

El-Mukran bölgesi, adını Beyaz ve Mavi Nil nehirlerinin kesiştiği noktadan alıyor. Hartum ve Omdurman arasında yoğun trafik hareketliliğine sahne olan bu bölge, Omdurman'a giriş kapısı olmasının yanı sıra, Sudan Merkez Bankası Başkanlığı, Zain Telekomünikasyon Şirketi binaları, oteller, Sudan Müzesi ve diğer büyük kurumların da bulunduğu bir bölgedir. Ancak bu bölge de yıkım ve tahribattan nasibini aldı.

sdfghy
Başkent Hartum’daki bir çarşıda dükkanının yıkıntıları önünde duran bir esnaf (Şarku'l Avsat)

Büyük kayıplara ve geniş çaplı yıkıma rağmen Hartum yavaş ama emin adımlarla yeniden ayağa kalkmaya başladı. Dükkanların ve çarşıların yeniden açılması, camilerin ve devlet binalarının onarılması, savaşın yaralarını yaşayan bu şehrin, halkının desteği ve azmiyle yeniden ayağa kalkabileceğinin işaretleri.