ABD istihbaratı 2008’de koronavirüsü öngörürken, kasvetli bir küresel gelecek konusunda uyarıda bulunmuş

CIA merkez binası (Reuters-Arşiv)
CIA merkez binası (Reuters-Arşiv)
TT

ABD istihbaratı 2008’de koronavirüsü öngörürken, kasvetli bir küresel gelecek konusunda uyarıda bulunmuş

CIA merkez binası (Reuters-Arşiv)
CIA merkez binası (Reuters-Arşiv)

ABD istihbaratının yıllar önce, dünyanın hastalıklar, finansal krizler ve iklim değişikliğinin büyük zorluklar doğuracağı kasvetli bir gelecekle karşı karşıya olduğu konusunda uyardığı ortaya çıktı.
New York Times gazetesine göre, ABD istihbarat teşkilatları, her dört yılda bir, yani yeni bir yönetimin başlangıcında dünyanın önümüzdeki 20 yıl içinde nereye gittiğini gösteren Küresel Eğilimler raporunu hazırlıyor.
Habere göre, 2008’de hazırlanan rapor, Doğu Asya’da ortaya çıkan ve tüm dünyaya hızla yayılan bir pandemi olasılığı konusunda uyarıda bulundu.
ABD Ulusal İstihbarat Konseyi’nin geçtiğimiz hafta açıkladığı Küresel Eğilimler 2040 isimli raporda ise, Çin’in ABD ve Batı’nın önderliğindeki uluslararası sisteme meydan okumasıyla şekillenen ve daha büyük bir çatışma riskiyle şekillenen bir dünya olacağı öne sürüldü.
Ayrıca yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının yıllarca sürecek tıbbi, politik ve güvenlik etkileriyle, yaşananların İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en önemli ve benzersiz küresel yıkım olduğunu kanıtladığı ifade edildi.
Gazete, bu raporu gelecekte bizi neyin beklediğine dair çok daha karamsar bir tabloya giriş olarak yorumladı.
‘Daha Tartışmalı Bir Dünya’ alt başlığı olan 144 sayfalık rapora göre, değişen bir iklim, yaşlanan nüfus, hastalık, finansal krizler ve faydasından çok zararı olan teknolojiler nedeniyle dünyayı iyi bir gelecek beklemiyor.
Zorluklarla başa çıkmayı amaçlayan kurumlar arasındaki uçurumun büyümeye devam ettiği konusunda uyaran raporda, “Eyaletler içindeki siyaset muhtemelen daha değişken ve çekişmeli olacak” denildi.
Küresel nüfusun büyük kesimlerinin, ihtiyaçlarına cevap veremeyecek veya isteksiz gördükleri kurumlara ve hükümetlere karşı temkinli hale geldiğine işaret eden rapor şöyle devam etti;
“İnsanlar, etnik, dini ve kültürel kimlikler dahil olmak üzere tanıdık ve benzer düşünen grupların yanı sıra, çevrecilik gibi nedenler etrafında gruplaşmalara yöneliyor. Nüfusların gittikçe güçlendiği ve daha fazlasını talep ettiği zamanda, hükümetler yeni zorluklar ve daha sınırlı kaynaklar nedeniyle daha fazla baskı altına giriyor. Bu genişleyen boşluk, daha fazla siyasi dalgalanmaya, demokrasinin aşınmasına ve alternatif yönetim sağlayıcıları için genişleyen rollere işaret ediyor.”
Ayrıca her bölgedeki toplumlar ve hükümetler arasındaki ilişkilerin, halkın neye ihtiyacı olduğu, neyi beklediği ve hükümetlerin neler sağlayabileceği arasında artan uyumsuzluk nedeniyle gerilimlerle karşılaşmasının muhtemel olduğunun altı çizildi.
Raporda bir diğer bölümde, “Askeri güç, demografi, ekonomik büyüme, çevre koşulları ve teknolojideki hızlı değişimlerin yanı sıra yönetişim modelleri üzerindeki derin bölünmeler, muhtemelen Çin ve ABD liderliğindeki Batı ittifakı arasındaki rekabeti artıracaktır” denildi.
Washington’da bu raporları okuyan uzmanlar, daha kasvetli bir rapor hatırlamadıklarını söyledi.
Gazete, çizilen kasvetin sürpriz olmaması gerektiğini vurgulayarak, raporların sunduğu öngörülerin hepimizin bildiği tehlikelerin bir uyarısı olduğunu ifade etti.



Dünya Sağlık Örgütü'nün bütçesini karşılayabilmesi için 1 milyar dolara ihtiyacı var

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)
TT

Dünya Sağlık Örgütü'nün bütçesini karşılayabilmesi için 1 milyar dolara ihtiyacı var

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (Reuters)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ABD'nin bu yılki çekilme kararını telafi etmekte zorlanıyor. Örgüt, 2026-2027 bütçesini karşılamak için 1 milyar dolara ihtiyaç duyduğunu duyurdu.

BM'ye en büyük bağışçı olan ABD Başkanı Donald Trump, Ocak 2025'te Beyaz Saray'a döndükten sonra fonlamayı durdurma kararı aldı. Sonuç olarak, WHO daha önce onaylanan bütçesini 5,3 milyar dolardan 4,2 milyar dolara düşürmek zorunda kaldı.

WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus dün üye ülkelere yaptığı açıklamada, "Bu, Dünya Sağlık Örgütü tarihindeki en zorlu yıllardan biriydi. Kaynakları önceliklendirme ve yeniden yönlendirme gibi zorlu ama gerekli bir süreçten geçtik. Bu da iş gücümüzde önemli bir azalmaya yol açtı" dedi.

Ghebreyesus ayrıca, "Bu sürecin sonuna yaklaşıyoruz" diye ekledi.

Kuruluşun 2026-2027 bütçesinin yüzde 75'ini sağladığını, ancak hâlâ 1 milyar dolarlık bir açıkla karşı karşıya olduğunu ve "kaynak seferberliği açısından eskisinden çok daha kötü bir durumda" olduğunu belirtti.

Üye devletler, mayıs ayında zorunlu katkıları yüzde 20 artırma konusunda anlaştılar. Ancak kuruluş, hâlâ üye devletlerin ve diğer bağışçıların gönüllü katkılarına büyük ölçüde bağımlı.

Uluslararası yardımların azalmasıyla karşı karşıya kalan binlerce sağlık tesisi, insani desteğe en çok ihtiyaç duyan bölgelerde hizmetlerini azaltmak veya faaliyetlerini zorunlu olarak askıya aldı. Sonuç olarak, kuruluş en çok ihtiyaç duyanlara öncelik vermek zorunda kaldı.

Tedros, maliyet azaltma önlemlerinin benimsenmesinin, kuruluşun ortadan kaldırmak zorunda kaldığı iş sayısını beklenen 2 bin 900'den bin 282'ye düşürmesine neden olduğunu belirtti. Bin 89 çalışanın emeklilik, erken emeklilik veya geçici sözleşmelerinin sona ermesi nedeniyle kendi isteğiyle ayrıldığını da ifade etti.


İsrail, Lübnan’ın güneyine en ağır saldırılarından birini gerçekleştirdi

İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)
İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)
TT

İsrail, Lübnan’ın güneyine en ağır saldırılarından birini gerçekleştirdi

İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)
İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıdan sonra olay yerine intikal eden sağlık görevlileri (Reuters)

İsrail ordusu salı gecesi ve çarşamba sabahı Lübnan'ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na hava saldırıları düzenledi. Saldırılarda en az 13 kişi öldü, onlarca kişi yaralandı.

İsrail ordusunun bu saldırısı, İsrail ile Lübnan arasında geçtiğimiz yıl kasım ayında ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girmesinden bu yana gerçekleştirilen en şiddetli ve ölümcül saldırılardan biri oldu.

Ayn el-Hilva Filistin Mülteci Kampı'na düzenlenen hava saldırısından birkaç saat sonra, yine Lübnan’ın güneyde bulunan el-Tiri beldesinde öğrencileri taşıyan bir otobüse düzenlenen başka bir saldırıda bir kişi öldü, 13 kişi yaralandı. Bu olay, geleneksel savaş alanlarının ve Hizbullah üyelerinin peşine düşülmesinin ötesinde yeni bir gerilime işaret etti.

Son saldırılar, aylardır görülen en ağır saldırılar olurken Lübnan’ın güneyindeki iki vilayetteki dört ilçeyi etkiledi. Dün öğleden sonra dört köyde yeniden tahliye bildirimleri dağıtıldı. Bildirimler, bir göç dalgasına yol açtı.


Trump: Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Sudan’daki krizi çözmek için müdahale etmemi istedi

TT

Trump: Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Sudan’daki krizi çözmek için müdahale etmemi istedi

Trump: Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Sudan’daki krizi çözmek için müdahale etmemi istedi

ABD Başkanı Donald Trump dün, Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu’nda yaptığı konuşmada, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın Sudan'daki savaşı durdurmak için kendisinden güçlü bir şekilde müdahale etmesini istediğini açıkladı. Trump, Sudan'daki çatışmayı çözmenin planlarının bir parçası olmadığını, ancak Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın Birleşmiş Milletler (BM) tarafından ‘dünyanın en kötüsü’ olarak nitelendirilen krizi çözmek için güçlü bir şekilde müdahalede bulunmasını istediğini söyledi.

y
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump dün düzenlenen ABD-Suudi Arabistan Yatırım Forumu'na katıldı (SPA)

Sudan'ın büyük bir medeniyet ve kültüre sahip olduğunu, ancak ne yazık ki bunun bozulduğunu belirten ABD Başkanı, ülkeler arasındaki iş birliği ve koordinasyonla bu durumun düzeltilebileceğini vurguladı.

Kendi sosyal medya platformu Truth Social hesabından yaptığı paylaşımda Trump, “Sudan, dünyadaki en fazla şiddetin yaşandığı yer haline geldi ve en büyük insani krizle boğuşuyor. Başta Veliaht Prens Muhammed bin Selman olmak üzere Arap ülkeleri ve dünya liderleri, Sudan'da olanlara derhal son vermek için ABD Başkanlığının gücünü ve etkisini kullanmamı istedi” diye yazdı.

Öte yandan Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ise Sudan krizini çözmek için gösterdikleri çabalarından dolayı Veliaht Prens Muhammed bin Selman ve Başkan Trump'a teşekkür etti. Sudan hükümeti de Sudan'da adil ve eşitlikçi bir barışın sağlanması için iki ülkenin gösterdiği çabaları memnuniyetle karşıladığını açıkladı.

y6
ABD Başkanı Donald Trump dün ABD-Suudi Arabistan Yatırım Forumu'nda konuştu (SPA)

ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır, Sudan'daki çatışmayı çözüme kavuşturmayı amaçlayan ‘Uluslararası Dörtlü’ adlı grupta yer alıyor. Washington, Trump'ın Afrika Temsilcisi Massad Fares Boulos aracılığıyla, insani yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaşmasını sağlamak için üç ila dokuz aylık geçici bir insani ateşkes önerdi. Ancak bu öneride şimdiye kadar somut bir ilerleme kaydedilemedi.

Suudi Arabistan, 6 Mayıs ile 10 Mayıs 2023 tarihleri arasında Cidde'de Sudan’da çözüm amacıyla gerçekleştirilen görüşmelere ev sahipliği yaptı. Bu görüşmeler 11 Mayıs'ta Cidde İnsani Yardım Bildirisi'nin imzalanmasıyla sonuçlandı. Bildiride, Sudan'ın egemenliği ve birliği teyit edilirken Sudan'daki sivilleri korunması ve insani yardımın geçişine izin verilmesi gerektiği vurgulanıyordu.

Sudan'daki çatışma, Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki iktidar mücadelesi sırasında 2023 yılının nisan ayında patlak verdi. Çatışmaların ardından etnik temelli cinayetler, yaygın yıkım ve kitlesel yerinden edilme olayları yaşandı, bu da dış güçlerin müdahalesine yol açtı. Dış müdahale ise Sudan'ın bölünmesi tehdidini beraberinde getirdi.

Sudan ordusu ve HDK son aylarda giderek daha fazla insansız hava aracı (İHA) saldırılarına başvurarak çok sayıda sivilin ölümüne neden oldu.