Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun’dan göstericilere milletvekillerini ‘özgürce’ seçme çağrısı

Dün Cezayir’in başkentinde gerçekleşen gösterilerden (Reuters)
Dün Cezayir’in başkentinde gerçekleşen gösterilerden (Reuters)
TT

Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun’dan göstericilere milletvekillerini ‘özgürce’ seçme çağrısı

Dün Cezayir’in başkentinde gerçekleşen gösterilerden (Reuters)
Dün Cezayir’in başkentinde gerçekleşen gösterilerden (Reuters)

Yağmur ve düşük sıcaklıklar dün Cezayirlilerin başkent ve diğer büyük şehirlerde sokaklara çıkmasını engellemezken, göstericiler ‘rejim değişikliği’ ile ‘ordu tarafından yönetilmeyen sivil devlet’ çağrısında bulundu. Gösterilerin 113. haftasında binlerce Cezayirli, 10 gündür cezaevlerinde açlık grevinde bulunan 23 tutukluyla dayanışma halinde olduklarını bildirdi.
Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun ise önceki gün bir televizyon konuşmasında Cezayirlileri, tamamen özgürce ve medeni yollarla Ulusal Halk Meclisi milletvekillerini seçmeye davet etti. Açıklamasında, izledikleri demokratik yolun barış ve güvenliğin temellerini sağlamlaştırmayı hedeflediğini söyleyen Tebbun, bunun devlet kurumlarının, siyasi sınıfın ve sivil toplum aktörlerinin ortak çabalarıyla gerçekleştirmeye çalıştığı şeyle ülkenin yüksek menfaati ile ilişkili olduğunu vurguladı.
Cumhurbaşkanının konuşmasının ertesi günü Cuma namazı çıkışı sonra yüzlerce Cezayirli özellikle parlamento binasının olduğu sokakta bir araya geldi. Kısa bir süre sonra batıdaki Bab el Vad bölgesiyle doğu banliyölerindeki el Harraş mahallesinden gelen iki blok birleşerek başkentin merkezindeki göstericilerle birleşti. Göstericiler eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın yedinci dönemde de aday olacağını açıklamasının ardından 22 Şubat 2019’da halk hareketinin başladığı günden itibaren gündeme gelen sloganları attı.
Cezayirli avukat ve siyasi aktivist Mukran Ait el-Arabi sosyal medya hesabından tutukluların grevine ilişkin yaptığı açıklamada, “Siyasi otorite, görüşleri nedeniyle Cezayirlileri tutuklamayı ne zaman bırakacak? Yargı yasa dışı tutuklamaları ne zaman durduracak? Anayasanın 123. Maddesi sanığın adli soruşturma işlemleri sırasında serbest kalacağı hükmüne tabidir. Fikir ve siyaset sebebiyle bir insanı hapse atmak mümkün değildir” şeklinde konuştu.
Arabi açıklamasında, bir zamanlar dünyanın ilgi ve hayranlık odağı olduğu Cezayir’in ciddi bir sebep olmadan vatandaşlarını tutukladığını ifade ederek, Cezayir’in birçok sorunu olduğunu, özellikle yüksek yaşam maliyeti, işsizlik, kırsal kesimdeki kötü yollar ve hastanelerde tedavinin zorluğu gibi konular aileler için sorun olduğunu aktardı. Kesintisiz bir şekilde Cezayirlilerin yaşadığı trajediden bahsedebileceğini söyleyen avukat, ancak en önemli meselenin gençlerin önemsiz sebeplerde tutuklanması konusu olduğunu vurguladı.
Maurice Audin Meydanı’ndaki göstericilerden biri cezaevlerinde açlık grevi yapan 23 tutukluya ait fotoğrafların olduğu bir pankart taşıdı. Bahsi geçen tutuklular kamu düzenine zarar verme ve ülkede kaos yaymakla suçlanıyor. Göstericilerin taşıdığı pankartlarda,  şartlar ne olursa olsun eylemlerin devam edeceğini bildiren sloganlar yazıyor.
Cezayir'deki İnsan Hakları Savunma Birliği, son 10 gündür açlık grevi yapan tutuklulardan 8’inin sağlık durumlarının kötüleşmesi sebebiyle önceki akşam hastaneye kaldırıldığını duyurdu. Birlik, tutukluların gösterilere katılma bahanesiyle cezaevinde olduklarını belirterek serbest bırakılmaları çağrısında bulundu. Ramazan ayının ilk gününden bu yana işçileri grev yapan posta ve ulaştırma sektöründen Selim bin Udeh, “Yetkililer sokak baskısına rağmen boyun eğmiyor. Buteflika ve ailesi gösterilerin ilk haftalarında yönetime sığında ancak sokaklardaki halkın umutsuzluğuyla istifa etti. Buteflika’dan sonra gelen güç ise koronavirüs salgınını geçtiğimiz yılki anaysa değişikliği referandumunu uygulamak için kullandı. Halk hareketi referandumu engellediği gibi sonuçlar yüzde 23’ü geçmedi. Cezayirlileri oy kullanmaktan caydırmak için halk seferberliği yine aynısını yapacak” dedi.
Diğer yandan başkentte polis karakolunun önünde toplanan öfkeli kalabalık, yetkililerden gösteriler sırasında tutuklanan üniversite profesörünü serbest bırakmasını talep etti. Ülkenin doğu ve batı banliyölerinde gerçekleşen gösterilerde halk hareketi, yaklaşan parlamento seçimlerini reddettiklerini yineledi.

 


Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri

Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri
TT

Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri

Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri

ABD Başkanı Donald Trump'un bu akşam Washington'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşmeden önce tamamlanması için baskı yaptığı İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının yeni metni elde edildi. “Trump anlaşması” olarak bilinen öneri, iki aylık ateşkes, rehinelerin ve esirlerin serbest bırakılması ve İsrail ile Hamas'ın cesetleri iadesini içeriyor.

Londra merkezli al Majalla dergisinin elde ettiği yeni metin, Hamas'ın daha önce iki tarafa teslim edilen metinle ilgili görüşlerini dikkate alıyor

Gazze ateşkes müzakerelerine yakın bir kaynak, bugün “Al-Majalla” dergisine verdiği demeçte, Katar ve Mısır arabuluculuğunda müzakerelerin bugün, Trump-Netanyahu görüşmesi öncesinde Doha'da yeniden başladığını söyledi. Yetkili, Hamas'ın “Al-Majalla” dergisinde yayınlanan anlaşma taslağının üçüncü, beşinci ve on birinci maddelerinde üç değişiklik yapılmasını talep ettiğini ve bu değişikliklerin şunları içerdiğini açıkladı:

Birincisi, insani yardımın ulaştırılma yönteminde köklü değişiklikler yapılması ve bu yardımların “Gazze İnsani Yardım Kuruluşu” dışındaki BM kuruluşlarını da kapsaması.

İkincisi, 60 gün sonraki görüşmeler sırasında Katar, Mısır ve ABD'nin garantisinde ateşkesin sürdürülmesi.

Üçüncüsü, İsrail ordusunun Gazze'nin kuzeyindeki diğer bölgelerden ve Netzarim ekseninden çekilmesi.

İsrail heyeti Hamas'ın değişikliklerini reddetti, ancak taraflar müzakerelerin bugün devam etmesinde anlaştı.

Trump geçen salı günü, İsrail'in Hamas ile 60 gün sürecek ateşkesin son ayrıntılarını belirlemek için gerekli şartları kabul ettiğini ve bu süre zarfında iki tarafın savaşı sona erdirmek için çalışacağını söylemişti. Hamas'a yakın bir kaynak, hareketin, ABD'nin desteklediği yeni ateşkes önerisinin İsrail'in Gazze'deki savaşını sona erdireceğine dair garantiler almaya çalıştığını söyledi.

Şarku’l Avsat’ın  Majalla’dan aktardığı İsrail ile Hamas arasında anlaşmada Amerikan önerisinin tam metni:

1- Süre: 60 günlük ateşkes. Başkan Trump, İsrail'in kararlaştırılan süre boyunca ateşkesin uygulanmasını garanti eder.

2- Rehinelerin serbest bırakılması: “58 kişilik listeden” 10 canlı ve 18 ölü İsrailli rehine, 1, 7, 30, 50 ve 60. günlerde aşağıdaki şekilde serbest bırakılacaktır:

İlk gün 8 rehine canlı olarak serbest bırakılacak.

7. günde 5 rehine cesedi teslim edilecek.

30. günde 5 rehine canlı olarak serbest bırakılacak.

50. günde 2 rehine canlı olarak serbest bırakılacak.

60. günde 8 rehine cesedi teslim edilecek.

thy
Filistinliler, 29 Mayıs 2025'te Gazze Şeridi'nde insani yardım malzemeleri taşıyor. (Reuters)

3- İnsani yardım: Yardımlar, Hamas'ın ateşkes anlaşmasını kabul etmesinin ardından derhal Gazze'ye gönderilecektir. Bu yardımlar, sivil halka yönelik yardımlarla ilgili olarak varılacak ve anlaşma süresince uygulanacak bir anlaşma uyarınca sağlanacak ve anlaşma, 19 Ocak 2025 tarihli insani yardım anlaşmasına uygun olarak yoğun ve yeterli miktarda yardımın ulaştırılmasını içerecektir. Yardımlar, Birleşmiş Milletler ve Kızılay da dahil olmak üzere üzerinde mutabık kalınan kanallar aracılığıyla dağıtılacaktır.

İsrail'in Gazze'deki tüm saldırı faaliyetleri bu anlaşma yürürlüğe girdiğinde durdurulacak.

4- İsrail'in askeri faaliyetleri: Bu anlaşma yürürlüğe girdiğinde, İsrail'in Gazze'deki tüm saldırı amaçlı askeri faaliyetleri durdurulacaktır. Ateşkes süresince, Gazze Şeridi'nde hava trafiği (askeri ve gözetleme) günde 10 saat, rehine ve mahkumların takası yapılacak günlerde ise günde 12 saat durdurulacaktır.

vfgyju
3 Temmuz 2025'te İsrail'in gerçekleştirdiği hava saldırısının ardından Güney Gazze'den dumanlar yükseliyor. (AP)

5- İsrail ordusunun yeniden konuşlandırılması:

A – İlk gün, İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasından sonra (8 kişi), Gazze Şeridi'nin kuzey kesiminde ve Netzarim koridorunda, insani yardımla ilgili 3. maddeye uygun olarak ve üzerinde anlaşmaya varılacak haritalara göre yeniden konuşlandırılacaktır.

b) 7. gün, İsrailli rehinelerin cesetlerinin teslim edilmesinden sonra (5 ölü), insani yardımla ilgili 3. maddeye uygun olarak ve üzerinde mutabık kalınacak haritalara göre Gazze Şeridi'nin güney kesiminde yeniden konuşlandırma.

c) Teknik ekipler, hızlı müzakereler yoluyla nihai yeniden konuşlandırma sınırları üzerinde çalışacak.

6- Müzakereler: İlk gün, arabulucuların ve garantörlerin gözetiminde, ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gerekli düzenlemeler hakkında müzakereler başlar. Bu düzenlemeler şunları içerir:

A – İsrail hapishanelerinde bulunan Filistinli tutukluların sayısı üzerinde mutabık kalınacak şekilde, kalan tüm İsrail rehinelerinin takas edilmesinin anahtarları ve koşulları.

B – İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve çekilmesi ile Gazze Şeridi'nde uzun vadeli güvenlik düzenlemeleri ile ilgili konular.

C – Taraflardan herhangi biri tarafından ortaya konacak Gazze Şeridi'nde “ertesi gün” ile ilgili düzenlemeler.

D – Kalıcı ateşkesin ilan edilmesi.

Trump, ateşkes anlaşmasını bizzat kendisi açıklayacak. Başkan, tarafların ateşkes anlaşmasına bağlı kalması konusunda ciddi ve müzakerelerin çatışmaya kalıcı bir çözüm getireceğinden emin.

7- Başkanlık desteği: Başkan (Trump), tarafların ateşkes anlaşmasına bağlı kalması konusunda ciddi ve ateşkes süresince müzakerelerin başarılı bir şekilde sonuçlanması halinde taraflar arasında bir anlaşmaya varılmasının, çatışmanın kalıcı olarak çözülmesine yol açacağı konusunda ısrarcıdır.

dfgthy
ABD Başkanı Donald Trump 3 Temmuz 2025 (AFP)

8- Filistinli mahkumların serbest bırakılması: İsrail, hayatta olan ve ölen İsrailli rehinelerin serbest bırakılması karşılığında ve yukarıdaki 2. maddeye göre, üzerinde mutabık kalınacak sayıda Filistinli mahkumun serbest bırakılmasını sağlayacaktır. Serbest bırakma işlemi, yukarıdaki 2. maddeye göre ve üzerinde anlaşmaya varılan bir mekanizma çerçevesinde, genel bir inceleme ve tören olmaksızın, rehinelerin serbest bırakılmasıyla eş zamanlı olarak gerçekleştirilecektir.

9- Rehineler ve tutukluların durumu: 10. günde Hamas, kalan tüm rehineler hakkında tam bilgi (hayatta olduklarına dair kanıt ve sağlık durumu raporu/ölüm belgesi) sunacaktır. Buna karşılık İsrail, 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'nden tutuklanan Filistinli mahkumlar ve İsrail'de bulunan Gazze Şeridi'nden ölenlerin sayısı hakkında tam bilgi verecektir. Hamas, ateşkes süresince rehinelerin sağlığı, bakımı ve güvenliğini garanti altına alacaktır.

10- Anlaşma üzerine kalan rehinelerin serbest bırakılması: Kalıcı ateşkes için gerekli düzenlemelerle ilgili müzakereler 60 gün içinde tamamlanmalıdır. Anlaşma sağlandığında, İsrail tarafından sunulan “58 kişilik liste”deki geri kalan İsrailli rehineler (hayatta olanlar ve ölenler) serbest bırakılacaktır. Söz konusu süre içinde ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gerekli düzenlemelere ilişkin müzakereler tamamlanamazsa, ateşkes aşağıdaki 11. maddeye göre uzatılabilir.

11- Garantörler: Aracılar-Garantörler (ABD, Mısır ve Katar), ateşkesin 60 gün süreyle devam etmesini ve ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gerekli düzenlemeler konusunda ciddi görüşmelerin yapılmasını sağlayacaklardır. Aracılar, gerekirse bu çerçevede kararlaştırılan prosedürlere göre ciddi müzakerelerin ek bir süre boyunca devam etmesini garanti ederler.

12- Temsilcinin başkanlığı: Özel temsilci Büyükelçi Steve Wiggoff bölgeye gelerek anlaşmayı tamamlayacak ve müzakerelere başkanlık edecektir.

13- Başkan Trump: Başkan Trump ateşkes anlaşmasını şahsen açıklayacak. ABD ve Başkan Trump, nihai bir anlaşmaya varılana kadar iyi niyetle müzakerelerin devam etmesini sağlamak için çalışmaya kararlıdır.

* Bu metin 4 Temmuz'da yayınlanmış ve 7 Temmuz 2025 Pazartesi sabahı güncellenmiştir.