Batı, Navalni'nin sağlık durumunun kötüleşmesinin ardından Moskova'ya baskısını artırdı

Navalni’nin destekçileri modern Rus tarihinin en büyük protestolarını gerçekleştirmeye hazırlanıyorlar.

Navalnyi, geçen şubat ayında gerçekleştirilen duruşmasında zafer işareti yaptı. (Reuters)

Hapishanede olan Rus muhalif Aleksey Navalni'nin sağlık durumunun kötüleşmesi, Bayı’nın Moskova üzerindeki baskısını artırmasına neden oldu. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas dün yaptığı açıklamada, AB dışişleri bakanlarının Navalni davasını görüşeceklerini bildirdi. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da Navalni’nin hapishanede ölmesi halinde Rusya'nın bunun sonuçları ile yüzleşeceği uyarısında bulundu. Sullivan, CNN'e verdiği demeçte şunları söyledi:
"Navalni’nin ölmesi halinde Rusya’ya karşı ne gibi adımlar atacağımızı değerlendiriyoruz. Yaptırımların içeriğini şu an paylaşamam. Ancak durumun Rusya için sonuçları olacağını daha önceden belirtmiştik."
AFP’nin aktardığına göre Sullivan, Beyaz Saray'ın Kremlin'e ilettiği mesajda, tutuklu olduğu süre boyunca Navalny’nin başına gelenlerden Rus hükümetinin sorumlu olduğunu ve uluslararası toplum tarafından da sorumlu tutulacaklarını bildirdiğini söyledi. ABD Başkanı Joe Biden cumartesi günü yaptığı açıklamada Navalni’'nin gördüğü muamele içim ‘tam anlamıyla haksızlık’ ifadelerini kullandı. Ancak geçen hafta Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde selefinin tutumuna değinmediği için eleştirilere maruz kaldı. Sullivan ise Beyaz Saray'ın tutumunu doğrudan Rusya'ya ilettiğini ve bu sorunu çözmenin en iyi yolunun Rus hükümetinin üst kademelerinde, diplomatik kanallar aracılığıyla kurulacak özel iletişim olduğunu vurguladı.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da Alman Bild gazetesine verdiği demeçte, AB dışişleri bakanlarının Brüksel'de bugün Navalni davasını görüşecekleri bilgisini verdi. Maas, Rus muhalif liderin güvendiği doktorlarla görüşmesi için Kremlin’e çağrıda bulunduğu açıklamasında “Navalni’nin tedavi hakkı daha fazla vakit kaybetmeden güvence altına alınmalıdır” ifadesini kullandı.
Maas’ın Fransız mevkidaşı Jean-Yves Le Drian da Avrupa Birliği'nin Navalni dosyasını yakından takip ettiğini belirterek Rusya'ya karşı daha fazla yaptırım uygulanavileceğine dikkat çekti. AFP’nin aktardığına göre Drian "Önlemleri zaten aldık. Yaptırım paketi büyük. Başka yaptırımlar da olabilir" dedi.
Diğer yandan Rusya'nın Londra Büyükelçisi Andrei Kelin dün BBC'ye verdiği demeçte, Navalni'nin "hapishanede ölmeyeceğini" söyledi.  Kelin konuya ilişkin şunları söyledi:
“Tabii ki hapishanede ölüme terk edilmeyecek. Ancak Navalni'nin dengesiz davrandığını söyleyebilirim. Bütün bunlarla hedefi, sol elinin ağrı içinde olduğunu söyleyerek dikkatleri üzerine çekmek. Yarın ise bacağında sorun olduğunu söyleyecek. Normal davranırsa erken bir tarihte serbest bırakılma şansı var.”
Navalni, zehirlendiği saldırının arkasında Moskova’nın olduğunu söylemiş, Almanya'da tedavi gördükten sonra, Rusya'ya dönüşünde  tutuklanmıştı. Rusya ise Navalni’nin zehirlendiği yönündeki iddiaları yalanlıyor.
Navalni, şartlı tahliye koşullarını ihlal ettiği için iki buçuk yıl hapis cezasına çarptırılmış ve Rusya'nın en katı uygulamalar yürütülen hapishanelerinden biri olan, Moskova'nın 100 kilometre doğusundaki Camp Pokrov'a konulmuştu. Avukatının açıklamalarına göre muhalif lider Navalni, bel fıtığı olduktan sonra gerekli tıbbi yardımı alamadığı gerekçesiyle hapishane yönetimini suçlayarak kötü koşulları protesto etmek için 31 Mart'ta açlık grevine başlamıştı.
Navalni’nin doktorları cumartesi günü, muhalif liderin her an kalp krizi geçirebileceğini duyurarak acilen kontrol edilmesi için izin talep ettiler.
Protesto hazırlıkları
Diğer yandan Navalni’nin destekçileri, Rus muhalifin sağlığının kötüleşmesi ve hükümetin uygulamalarına dikkat çekmek için çarşamba günü modern Rus tarihinin en büyük sokak protestosu olacağını düşündükleri bir gösteri yapmayı planlıyorlar. Ülke çapındaki protesto gerçekleştirme planı Navalni’nin internet sitesinde duyuruldu. Bildiride "İşler çok hızlı ve çok kötü bir şekilde değişiyor. Artık bekleyip erteleyemeyiz. Radikal durumlar, radikal kararlar gerektirir" ifadesi kullanıldı.
Yapılan açıklamalar, yetkililerin yasa dışı olduğu gerekçesiyle güç kullanarak dağıttığı  protestoların bir benzerinin düzenleneceği yönünde. Diğer yandan Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, protestolar ile aynı gün  siyasi elitlere hitap edeceği yıllık konuşmasını yapması planlanıyor.