Trablus’taki suikast girişimi tansiyonu yükseltti

Menfi, Afrika Birliği Komisyonu'nun Libya'nın istikrarında oynadığı rolün önemine dikkat çekti

Başbakan Dibeybe pazar günü Trablus'ta İçişleri Bakanlığı Eğitim Enstitüsü mezuniyet törenine katıldı. (Libya Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Dibeybe pazar günü Trablus'ta İçişleri Bakanlığı Eğitim Enstitüsü mezuniyet törenine katıldı. (Libya Başbakanlık Ofisi)
TT

Trablus’taki suikast girişimi tansiyonu yükseltti

Başbakan Dibeybe pazar günü Trablus'ta İçişleri Bakanlığı Eğitim Enstitüsü mezuniyet törenine katıldı. (Libya Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Dibeybe pazar günü Trablus'ta İçişleri Bakanlığı Eğitim Enstitüsü mezuniyet törenine katıldı. (Libya Başbakanlık Ofisi)

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, başkent Trablus'ta hükümet yanlısı silahlı milis gruplar arasında son üç günde artan güvenlik ve askeri gerginliği görmezden gelmeye devam ediyor.
Başbakan Dibeybe pazar akşamı UBH Savunma Bakanı olarak, başkentte düzenlenen İçişleri Bakanlığı Eğitim Enstitüsü'nü tamamlayan 400 memurun mezuniyet törenine katıldı.

Gerilim artıyor
Başkent Trablus Emniyet Müdürlüğü'nden Cibril es-Said adlı bir polis memuru suikast sonucu hayatını kaybetti.  Bu gelişme, ‘Nevasi Güçleri’ adıyla bilinen Sekizinci Kuvvet’in Komutanı Mustafa Kaddur'a başkent Trablus'taki eş-Şat Yolu üzerinde düzenlenen suikast girişimiyle aynı zamana denk geldi.
Nevasi Güçleri tarafından yapılan kısa açıklamada, milis grup liderine pazar akşamı suikast girişiminde bulunulduğu, Kaddur’un başarısız girişimden sağ kurtulduğu bildirildi.  Ancak açıklamada daha fazla detay verilmedi. Kaynaklar, Kaddur'un aracının Trablus'un merkezindeki karargahlarından birinin yakınlarında kimliği belirsiz kişilerce hedef alındığını aktardılar.
Trablus’a gergin bir atmosfer hakim olurken Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad ve Trablus Askeri Bölgesi Komutanı Tümgeneral Abdulbasit Mervan, başkentin güvenliğini sağlamak için formüle edilen güvenlik planının uygulanışını denetlemek amacıyla 444. Tugay karargahını ziyaret ettiler.
444. Tugay, Trablus Askeri Bölgesi Komutanlığı’nın hazırladığı plan çerçevesinde unsurlarının Trablus’un Selahaddin ve Tarık eş-Şuk semtlerindeki yasa dışı karargahları boşaltmaya devam ettiğini duyurdu. Açıklamada şu ana kadar 23 karargahın boşaltıldığı bildirildi.
Söz konusu adım, Dibeybe hükümetine yakın olan 444. Tugay’ın, silahlı milis grupları arasında kontrol alanlarıyla ilgili yaşanan geleneksel mücadele bağlamında, özellikle şehrin güneyindeki kırsal kesimlerdeki nüfuz bölgelerini genişlettiği anlamına geliyor.
Dİğer yandan Başkanlık Konseyi üyesi Abdullah Hüseyin el-Lafi, Libya Ordusu Yüksek Komutanı sıfatıyla 5 + 5 Ortak Askeri Komite üyeleriyle görüştüğünü söyledi. Lafi, Komite’nin kendisini, askeri ve güvenlik alanının yanı sıra sahil yolunun açılmasıyla ilgili son gelişmeler hakkında bilgilendirdiğini kaydetti. Lafi, Twitter hesabından yaptığı açıklamada  söz konusu toplantının Libya Ordusu Yüksek Komutanı ile tüm Komite üyeleri arasında düzenlenecek görüşmelerin ilki olduğu bilgisini paylaştı.  
Bir diğer gelişmede ise Libya Temsilciler Meclisi’nin (TM) ülkenin doğusunda, Tobruk şehrindeki genel merkezinde, Meclis’ten yapılan tüm itirazlara rağmen Dibeybe hükümetinin cari yıl için önerdiği genel bütçe tasarısının görüşülmesi kararlaştırıldı.

Dibeybe’nin Bingazi ziyareti
Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre Başbakan Dibeybe önümüzdeki birkaç gün içinde ülkenin doğusundaki Bingazi şehrini ziyaret etmeye hazırlanıyor. Bu Dibeybe’nin göreve gelmesinin ardından Bingazi’ye ilk ziyareti olacak.
Dibeybe, katıldığı İçişleri Bakanlığı Eğitim Enstitü mezuniyet töreninde mezunlara, insanları korumak için yapılan çalışmalarda yer almanın büyük bir onur olduğunu, ülkeyi ve vatandaşları korumak için silah taşıdıklarını belirterek onlardan birer disiplin modeli olmalarını istedi. Dibeybe ayrıca hükümetin polis memurlarının sayısını artırmak için her türlü desteği sağlayacağı sözü verdi.

Libya’nın bölgesel ilişkileri
Dibeybe dün Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk ile Libya-Sudan ilişkilerinin ve iki ülkede de yaşanan son gelişmelerin ele alındığı bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Dibeybe, Hamduk ile yaptığı telefon görüşmesiyle ilgili yaptığı açıklamada “Sudan ile birçok zorluğu ve fırsatı paylaşıyoruz. Yakında iki ülke arasında liderler düzeyinde bir görüşme gerçekleşmesini sabırsızlıkla bekliyoruz” dedi.
Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi de Afrika Birliği (AfB) Komisyonu'nun siyasi süreçteki ve Libya'da istikrarın sağlanmasındaki rolünün önemini vurguladı. Menfi, dün AfB Komisyonu Başkanı Musa Faki Muhammed ve beraberindeki heyet ile Trablus’ta görüştü.  Görüşmede, Libya ile AfB Komisyonu arasındaki tarihi ilişkileri ele alındı.
Menfi, AfB Komisyonu’nun Libya ofisinin yeniden açılmasının iş birliğini geliştirmek için önemli olduğunun altını çizdi. Feki de AfB Komisyonu'nun, başta yasa dışı göçün önüne geçilmesi ve kapsamlı bir ulusal uzlaşmanın sağlanması olmak üzere Libya'yı her düzeyde desteklediğini vurguladı. Feki, AfB’nin Libya Başkanlık Konseyi'ni istikrarın sağlanması, siyasi sürecin başarılı olması ve seçimlerin belirlenen tarihte gerçekleştirilmesi konularında destek verdiğini de sözlerine ekledi.
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi dün ayrıca Cezayir Dışişleri Bakanı Sabri Bukadum, İçişleri Bakanı Kemal Belcud ve beraberindeki heyeti kabul etti.  Menfi, Cezayirli bakanlarla olan görüşmesinde iki ülke arasındaki kardeşlik ilişkilerinin derinliğini ve bu ilişkileri güçlendirmenin önemini vurguladı. Libya Başkanlık Konseyi tarafından yayınlanan açıklamaya göre Libya'nın Cezayir ile çeşitli alanlarda iş birliğini güçlendirmek istediğine işaret eden Menfi, Cezayir’in Libya'nın güvenliğini ve istikrarını desteklemesine övgüde bulundu.
Bir diğer gelişmede de Beni Velid şehri Belediye Başkanı Yunus el-Azuzi başta Arap medya kuruluşları olmak üzere basında yer alan şehirde kaçak göçmenlerin kaçırılmasıyla ilgili haberleri ve bu kaçırılmaların Libya'daki Mısırlıları hedef aldığı gibi gösterilmesini eleştirdi. UBH’ye bağlı Libya Haber Ajansı, Azuzi’nin dördü Mısırlı olmak üzere 31 Afrikalı göçmenin insan kaçakçılığı şebekesinin elinden kurtarıldığını ve Trablus'taki yetkili makamlara teslim edildiğini söylediğini aktardı. Ajans, yasa dışı yollardan ülkeye giriş yapan kaçak göçmenlerin, insan kaçakçılarının elinden kurtarılmasına İl Emniyet Müdürlüğü ile birlikte bölge sakinlerinin de katıldığını bildirdi.
Libya’nın Saraybosna Büyükelçiliği, Bosna Hersek’in başkent Trablus’taki büyükelçiliğinde vize işlemlerine yeniden başladığını duyurdu. Büyükelçilik, Bosna Dışişleri Bakanlığı ile turizm ve ticaret alanında ortak iş birliğini desteklemek amacıyla iki ülkenin vatandaşlarına kolaylık sağlamak için yapılan anlaşmaya göre Libya vatandaşlarının artık Bosna Hersek’i ziyaret etmek için vize talebinde bulunabileceklerini bildirdi.



Halkın geçim kaynağı olan Libya petrolü ‘politikacıların arzularının rehinesi’

Güney Libya'da bir petrol sahası (Reuters)
Güney Libya'da bir petrol sahası (Reuters)
TT

Halkın geçim kaynağı olan Libya petrolü ‘politikacıların arzularının rehinesi’

Güney Libya'da bir petrol sahası (Reuters)
Güney Libya'da bir petrol sahası (Reuters)

Libya'da zaman zaman tekrarlanan petrol sahalarının kapatılma süreci, ‘halkın tek geçim kaynağı’ olduğu için vatandaşlar arasında birçok soruyu gündeme getiriyor. İktidar mücadelesi veren iki hükümet arasındaki bölünmüşlük ışığında, adeta ‘politikacıların rehinesi haline gelen üretimi aksatmanın faturasını kimin ödeyeceği’ sorusunun cevabı ise merak ediliyor.

Libya'nın 2014 yılından beri bir bütün olarak yaşadığı siyasi bölünme, petrol zenginliğine ve gelirlerine, ülke siyasetçilerinin siyasi arenada ve bu zenginliğin yönetim mücadelesinin perde arkasında pazarlık ettiği bir ‘koz’ olarak yansıyor.

Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Petrol ve Doğalgaz Bakanı Muhammed Avn, Güney Libya’daki eş-Şerara ve el-Fil sahalarının üretimi durdurulduktan sonra geçtiğimiz Cuma günü üretimin yeniden başlatılmasıyla ilgili ilk yorumunda “Kayıp 340 bin varil olarak gerçekleşti” ifadesini kullandı.

Cumartesi akşamı yerel basında yer alan açıklamalarında Avn, bir grup vatandaşın el-İntisar 103 sahasını ve Zuytine petrol limanını birbirine bağlayan hattaki 108 noktasının vanasını kapatmakla tehdit ettiğini söyledi. Avn, “Bu olsaydı, bir felaket yaşanırdı. O zaman onu ham petrol taşımak için kullanmak imkânsız olabilirdi” dedi.

Avn, “Petrol sahalarının ve tesislerinin tekrar tekrar kapanması durumunda bundan yalnızca halk etkilenecek” diyerek bunun ‘baskı için bir koz olarak kullanılmaması’ çağrısında bulundu.

Petrol alanındaki politikacılar ve uzmanlar, Libya'daki petrol üretiminin ‘büyük mali getirileriyle ilgili amaçlar için genellikle politikacılar tarafından pazarlığa tabi olduğuna, Libya'nın üç bölgesi arasında eşit olarak dağıtılmadığına ve Trablus’un en büyük payı denetimsiz olarak aldığına’ inanıyor.

Temsilciler Meclisi'ndeki (TM) Enerji Komitesi'nin bir üyesi, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada ‘petrol sahaları ve limanlarının kapatılmasının tehlikeli bir mesele olduğu ve bunun ülkenin geçimini tehlikeye atarak aslında herkesi riske attığını’ ifade etti.

Eski Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Maliye Bakanı Farac Bumtari'nin de mensubu olduğu ez-Zaviye aşiretinin bazı mensupları, üç petrol sahasını kapatmalarının ardından Cumartesi akşamı serbest bırakılmadan önce, Libya Merkez Bankası Başkanı es-Sıddık el-Kebir'i Trablus'ta ‘Farac Bumtari'nin kaçırılmasının bilgisine sahip olmakla’ suçladı.

Libya'daki limanlar ve petrol sahaları, Libyalı siyasetçiler arasında ‘kaynakların dağılımında adaletsizlik’ gibi nedenlerle yaşanan anlaşmazlıklar dolayısıyla geçtiğimiz yıllarda birden fazla kez kapatıldı.

Geçtiğimiz yıllarda, Libya'daki bazı petrol tesisleri, kendileri ve aileleri için mali yardım talep eden protestocular tarafından ‘rehin’ alındı. Petrol Bakanlığı ve Libya Ulusal Petrol Kurumu’na göre, söz konusu protesto eylemleri, ‘günlük üretim oranlarında birkaç kez düşüşe neden olan’ bazı petrol tesislerindeki çalışmaları kasıtlı olarak kesintiye uğrattı.

Avn, daha önce petrol sahaların kapatılması sürecinin ardından ‘bunun sonucunda kamu gelirinin etkileneceği’ uyarısında bulunmuş ve bunu ‘Libya tarafının el-Fil ve eş-Şerara sahalarındaki payının yüzde 88'i geçmesine’ bağlamıştı.

Ez-Zaviye kabilesinden ve Ubari şehrinden bir grup vatandaş, eş-Şerara, el-Fil ve 108 petrol sahalarını kapattı.

dfrg
Kızgın gençler ‘108’ petrol sahasını kapattı. (Libya’nın güneydoğusundaki Petrol Tesisleri Muhafızları)

Başkent Trablus'un 750 km güneybatısında yer alan el-Fil petrol sahası günlük 70 bin varil üretim hacmine sahip. Saha, siyasi krizler nedeniyle geçtiğimiz yıllarda birden fazla kez kapatıldı. Eş-Şerara sahası ise günde yaklaşık 240 bin varil üretimle Libya'daki en büyük petrol sahalarından biri.

Denetim Bürosu Başkanı Halid Şakşak, TM üyeleriyle birlikte kamu harcamalarını takip etmek, mali kaynakların adil dağılımını sağlamak ve bunun sonuçlarını kavramsallaştırmak için bir ‘yüksek komite’ oluşturma kararının uygulanma olasılığını vurguladı.

Trablus şehrinde gerçekleştirilen toplantıda, Denetim Bürosu'nun önceki özelleştirme prosedürlerini takip etme deneyimi, harcamaları takip etme ve ‘dağıtımda adalet’ kriterlerinin mevcudiyetini doğrulama konusundaki istekliliği gözden geçirildi. Mekânsal kalkınma programlarına önem verilmesinin, tüm bölgelere hizmet eden stratejik programlara yönelmenin ve dağıtımda adaletin sağlanmasının önemine işaret edildi.

TM üyeleri, kamu harcamalarının denetimini artırmak için gözlemlerini ve tavsiyelerini dile getirdiler. Sürekli takip toplantıları düzenlemenin, ekonomik kaynakların dağılımı için adil kriterlerin mevcudiyetinin doğrulanmasının ve harcama için gerekli prosedürlerin bütünlüğünün sağlanmasının önemini vurguladılar.