Uzmanlar: Kan pıhtılaşması riski az, aşı olun

Uzmanlar: Bir kişinin aşı nedeniyle kan pıhtılaşması yaşama riski, yıldırım çarpma riskine eşit

Pakistan’da aşı olan bir vatandaş (AP)
Pakistan’da aşı olan bir vatandaş (AP)
TT

Uzmanlar: Kan pıhtılaşması riski az, aşı olun

Pakistan’da aşı olan bir vatandaş (AP)
Pakistan’da aşı olan bir vatandaş (AP)

Son dönemde dünya genelinde çok sayıda insan, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşılarının vücutta kan pıhtılaşmasına neden olma ihtimalinden endişe duyuyor.
Avrupa ve İngiltere’de yaygın olarak kullanılan AstraZeneca aşısı olan bazı kişilerde kan pıhtılaşması görülürken, bu durum birçok ülkede aşı kullanımının askıya alınmasına neden oldu.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ile Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) de, tek dozluk Johnson&Johnson aşının uygulandığı 6 kişide pıhtılaşma oluşumunun incelendiği bildirerek, aşının kullanımına ara verilmesini tavsiye etti.
Avrupa İlaç Ajansı (EMA), tarafından dün yapılan açıklamada ise, Johnson & Johnson aşısı ile kan pıhtılaşması vakaları arasında ‘olası bir bağlantı’ tespit edildiği bildirildi.
Aşıların riskleri ne olursa olsun, çoğu uzman bunların çok düşük olduğu konusunda hemfikir.
New York merkezli Feinstein Tıbbi Araştırma Enstitüleri’nde profesör olan Dr. Alex Spyropoulos CNN’e verdiği demeçte, “Bir kan pıhtılaşma uzmanı olarak, koronavirüsün kan pıhtılaşmasına neden olan en yaygın hastalık olduğunu söyleyebilirim. Çeyrek asırdır virüsün neden olduğu bu seviyelerde kan pıhtılarını görmedim” dedi.
Ancak Spyropoulos ve meslektaşları, Kovid-19 hastalarını kan sulandırıcılarla tedavi etmenin bu pıhtıları önemli ölçüde azaltabileceğini ve hatta önleyebileceğini gösteren bir dizi çalışma yaptı.
Bu nedenle ekip, aşılamadan sonra kan pıhtılaşması ihtimalinin çok düşük olması nedeniyle, insanların aşı olmaya isteksiz olmasının hiçbir anlam ifade etmediğini düşünüyor.
Hatta Spyropoulos, “Bir kişinin aşı nedeniyle kan pıhtılaşması yaşama riski, yıldırım çarpma riskine eşittir” yorumunda bulundu.
Amerikan Hematoloji Derneği’nde hematolog olan Dr. Mark Crowther ise, “Koronavirüs kan pıhtılarına neden olmak için bir risk faktörü iken, aşı koronavirüs ile ilgili herhangi bir pıhtı riskini büyük ölçüde azaltıyor” diye konuştu.



Vücut geliştirenlerin kullandığı takviye, orta yaşlı kadınların hayatını değiştirebilir

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Vücut geliştirenlerin kullandığı takviye, orta yaşlı kadınların hayatını değiştirebilir

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Kreatin takviyeleri yakın zamana kadar neredeyse sadece performansı artırmak ve kas kütlesini kazanmak isteyen sporcular ve vücut geliştiriciler tarafından kullanılıyordu. Ancak artık şaşırtıcı hızda büyüyen bir pazar var: Orta yaşlı kadınlar.

Dwayne "The Rock" Johnson hâlâ protein karışımını "hacim kazanmak" için kullanırken, Ivanka Trump bu yıl sabah smoothie'siyle birlikte bir doz aldığını açıkladı.

TikTok'taki fitness fenomenlerinden sağlık uzmanlarına kadar, bu tebeşirimsi toz artık kadınlar için bir dizi faydasıyla lanse ediliyor. Peki, kreatin tam olarak ne ve bilim bu trendi destekliyor mu?

Midland Health'te doktor ve direktör olan Dr. Rupa Parmar, The Independent'a "Kreatin üç amino asitten (arjinin, glisin ve metiyonin) elde edilen doğal bir bileşik" diye konuştu.

Enerji üretimi için esasen kaslarımızda depolanır.

Kırmızı et ve balık gibi gıdalardan az miktarda alınsa da vücudumuz da her gün yaklaşık 1 gram üretir.

Rupar, çoğu kadının gıdalardan günde önerilen 3 ila 5 gramı almadığını ve takviyenin yardımcı olabileceğini söyledi.

"Kadınlar doğal olarak erkeklerden çok daha düşük kreatin depolarına sahip ve kreaatin genellikle beslenmelerinde daha az yer alıyor. Dolayısıyla seviyelerini artırmak için kreatin almaktan daha fazla fayda görebilirler" diye ekledi.

Kreatinin bir takviye olarak yükselişi 1992'de Britanyalı kısa mesafe koşucusu Linford Christie ve engelli koşucu Sally Gunnell'in Barselona Olimpiyatları'nda altın madalya kazanmasıyla başlamıştı.

Parlak fitness dergileri onu bir "buluş" diye nitelendirmeye başlamıştı: Fortune dergisindeki 1998 tarihli bir makale bileşiği "doğanın steroidi" diye adlandırmış, Los Angeles Times da "Güç tozu" diye manşet atmıştı.

Başlangıçta büyük oranda kas geliştirme ve antrenman sonrası toparlanmaya faydalarıyla ünlense de araştırmalar kreatinin faydalarının spor salonunun ötesine uzanabileceğini gösteriyor.

Kreatin hafıza, beyin sağlığı, depresyon tedavisi ve enerji artışıyla ilişkilendiriliyor.

Rupar, "Bu madde beyin sağlığını bile destekleyebilir. Bilişsel işlevi iyileştirmeye ve yaşlandıkça bir miktar koruma sağlamaya yardımcı olduğunu öne süren çalışmalar var" dedi.

Kansas Üniversitesi Tıp Merkezi tarafından Alzheimer hastaları üzerinde yapılan bir ön çalışmada, kreatin takviyelerinin hafızayı ve yürütme işlevini geliştirebileceği bulundu. Kreatin hormonal dalgalanmalara da iyi gelebilir.

Rupar sözlerine şöyle devam etti:

Kreatin, özellikle kendinizi daha yorgun hissettiğinizde, istikrarlı enerji seviyelerini destekleyerek regl döneminizdeki yorgunluğu hafifletmeye yardımcı olabilir.

Adet döngüsünü düzenleyen hormonlar olan östrojen ve progesteron, vücudun kreatini nasıl ürettiğini ve kullandığını etkiliyor.

Rupar, "Adet döngüsü sırasında kreatin seviyeleri değişebilir ve takviyeler, özellikle östrojen düşük olduğunda, enerji ve kas fonksiyonunu daha istikrarlı tutabilir" dedi.

Menopoza yaklaşan veya menopoza giren kadınlar için kreatin, özellikle direnç antrenmanıyla birleştirildiğinde kas kütlesi, gücü ve kemik yoğunluğundaki düşüşleri önlemeye yardımcı olabileceğinden özellikle umut verici görünüyor.

12 aylık bir çalışmada, kreatinin menopoza girmiş 47 kadında kemik mineral yoğunluğu kaybını azalttığı bulundu.

Tüm potansiyel avantajlarına rağmen, kreatinin dezavantajları da var.

En yaygın şikayetlerden biri şişkinlik: Kasları doyurduğu için su tutulmasına neden olabilir, bu da bazen şişkinlik hissine ve su ağırlığından dolayı tartıda birkaç kilo fazlalığa yol açar.

Yine de çalışmalar, önerilen dozlarda alındığında kreatinin çoğu sağlıklı yetişkin için güvenli olduğunu defalarca gösterdi.

Uzmanlar, özellikle böbrek rahatsızlığı olanlar veya ilaç kullananların başlamadan önce bir sağlık uzmanına danışmasını tavsiye ediyor.

Independent Türkçe