Ürdün, Doğu Kudüs’teki emlak belgelerini Filistin’e teslim etti

Filistin ve İsrailliler geçtiğimiz Cuma günü Doğu Kudüs’teki Şeyh Cerrah sakinlerinin evlerinden sürülmesine karşı gösteri düzenlerken (DPA)
Filistin ve İsrailliler geçtiğimiz Cuma günü Doğu Kudüs’teki Şeyh Cerrah sakinlerinin evlerinden sürülmesine karşı gösteri düzenlerken (DPA)
TT

Ürdün, Doğu Kudüs’teki emlak belgelerini Filistin’e teslim etti

Filistin ve İsrailliler geçtiğimiz Cuma günü Doğu Kudüs’teki Şeyh Cerrah sakinlerinin evlerinden sürülmesine karşı gösteri düzenlerken (DPA)
Filistin ve İsrailliler geçtiğimiz Cuma günü Doğu Kudüs’teki Şeyh Cerrah sakinlerinin evlerinden sürülmesine karşı gösteri düzenlerken (DPA)

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi dün işgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentine sürpriz bir ziyaret gerçekleştirerek, Filistin yönetimine Doğu Kudüs’teki Filistinli ailelerin ev sahibi olduklarını kanıtlayan belgeleri teslim etti.
Doğu Kudüs, 1967 yılında İsrail tarafından işgal edilmeden önce Batı Şeria’daki diğer tüm kentler gibi Ürdün’ün egemenliğindeydi; ancak bu durum uluslararası toplum tarafından tanınmıyor. O dönem Ürdün 1948'de İsrail Devleti'nin kurulmasının ardından Doğu Kudüs'e sığınan Filistinliler için konut inşa etti. Bunu kanıtlamak için ise kira sözleşmeleri bulunuyor.
Ürdün Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan belgelere göre, bu sözleşmeler 1948 savaşı sebebiyle Doğu Kudüs’teki Şeyh Cerrah mahallesindeki yerlerinde edilen 28 aileye ait. Ürdün Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Dayfullah el-Fayiz, İsrail’in bu Filistinlileri evlerinden çıkarmak için girişimlerde bulunduğunu söyledi.
Basında yer alan haberlere göre, İsrail mahkemesi Filistinli ailelere evlerini boşaltmaları için 2 Mayıs’a kasar izin verdi.
Al Mamlaka kanalına göre, Safedi dün Ürdün Kralı 2. Abdullah’tan Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas’a ilettiği mesajda, Ürdün’ün Filistinli kardeşlerini desteklemeyi sürdürdüğünü ve Kudüs’ün Kral Abdullah için kırmızı bir çizgi olduğunu bildirdi. Safedi açıklamasında, “ Filistili vatandaşların tüm haklarını korumalarına yardımcı olabilecek elimizdeki tüm belgeleri sunduk” diyerek ülkesinin, Filistinlilerin  Şeyh Cerrah mahallesinden tahliyesini önlemek adına uluslararası toplumla işbirliği halinde olduklarını ifade etti. Ürdünlü Bakan, işgal altındaki Kudüs’te yer alan Şeyh Cerrah mahallesinde olduğu gibi İsrail'in iki devletli çözümü baltalayan tek taraflı adımlarını durdurabilecek uluslararası eyleme ihtiyaç duyulduğunu vurgulayarak,  İsrail’in yerleşim yerleri inşa etmek için, Filistinlileri evlerinden kovduğuna dikkati çekti. Safedi, ülkesinin Filistinlileri haklarını korumak için uluslararası çaba sarf ettiğini bildirdi.
Bakanlık Sözcüsü ise, belgelerin kira sözleşmesi, yazışmalar, sicil kayıtları ve kiracıların isimlerine ilişkin evraktan oluştuğunu dile getirerek, söz konusu bulunan tüm belgelerin Filistin'in Amman Büyükelçiliğine teslim edildiğini ifade etti. AFP’nin haberine göre, Fayiz, Büyükelçiliğe Ürdün İnşa ve Tamir Bakanlığı ile Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA) arasındaki onaylanmış 1954 yılında yapılan anlaşma nüshasının da teslim edildiğini kaydetti.
Kudüs’te Şey Cerrah mahallesi sakinleri, İsrail Merkez Mahkemesi’nin kararının ardından evlerinden tahliye edilme riskiyle karşı karşıya. Karar, Ürdün İnşa ve Tamir Bakanlığı ile Birleşmiş Milletler UNRWA arasındaki anlaşmaya göre 1956 yılından bu yana Kerim el Cauni mahallesinde yaşayan 12 aileyi de kapsıyor.
Bu bağlamda Ürdün’ün, Filistin yönetimine verdiği mesaj iki devletli bir çözüme ulaşmak için ciddi müzakereleri yeniden başlatmak, bağımız bir Filistin devleti kurulması, Doğu Kudüs dahil olmak üzere genel seçilerin yapılması için Filistin haklarının desteklendiğini bildiren ayrıntıları içeriyor. Safedi, Ramallah’da gerçekleştirilen görüşmenin, Kral Abdullah ve Abbas arasındaki istişarelerin devamı olarak yapıldığını ifade ederek, Ürdün’ün çıkmaza son verebilecek pratik adımlar atmak ve ortak hedefe ulaşmak için ciddi ve etkili müzakerelerin yeniden kurulmasına olanak tanıyan bir siyasi ufuk oluşturacak ortak çabalar hakkında Abbas’a mesaj iletildiğini bildirdi. Bakan ayrıca, bölgesel ve uluslararası düzeyde, yeni ABD yönetimiyle gösterilen olumlu göstergeler doğrultusunda etkileşimi sağlayacak farklı durumlar olduğunu vurguladı.
Abbas ile Safedi arasındaki görüşmeye katılan El Fetih Merkez Komitesi Üyesi Hüseyin El Şeyh, Ürdünlü bakanın Ürdün Haşimi Krallığı ile Filistin devleti arasındaki tarihsel ilişkinin derinliğini ve en üst düzeyde koordinasyonu doğrulayan bir mesajla geldiğine işaret ederek,  ikili ilişkilerin yanı sıra bölgede meydana gelen siyasi gelişmeler, ortak tarihi meseleler ve koordinasyonun sürdürülmesi gibi konuların masaya yatırıldığını aktardı.



İsrailli aydınlardan çağrı: "Netanyahu'ya ağır yaptırımlar uygulayın"

Şu ana kadar Gazze'de 88'i çocuk toplam 147 kişi açlıktan yaşamını yitirdi (AP)
Şu ana kadar Gazze'de 88'i çocuk toplam 147 kişi açlıktan yaşamını yitirdi (AP)
TT

İsrailli aydınlardan çağrı: "Netanyahu'ya ağır yaptırımlar uygulayın"

Şu ana kadar Gazze'de 88'i çocuk toplam 147 kişi açlıktan yaşamını yitirdi (AP)
Şu ana kadar Gazze'de 88'i çocuk toplam 147 kişi açlıktan yaşamını yitirdi (AP)

İsrailli sanatçı, siyasetçi ve akademisyenler, Gazze'deki kıtlık nedeniyle Tel Aviv yönetimine yaptırım çağrısında bulundu. 

31 kişinin imzaladığı ve Guardian'a gönderilen ortak mektupta, İsrail'in Gazze halkını aç bırakarak ölüme terk ettiği ve milyonlarca Filistinliyi topraklarından zorla çıkarmak istediği vurgulandı. 

Tel Aviv yönetimine yaptırım çağrısında bulunulan mektuba imza atanlar arasında, Oscar ödüllü Gidecek Yer Yok (No Other Land) belgeselinin yönetmenlerinden Yuval Abraham'ın yanı sıra eski İsrail Başsavcısı Michael Benyair ve eski İsrail Meclis Başkanı Avraham Burg gibi isimler yer alıyor. 

İmzacılar, mektuplarında uluslararası kamuoyuna şu çağrıyı yaptı: 

Ülkemiz ve Filistinli komşularımız için barışçıl bir gelecek isteyen biz İsrailliler, büyük bir utanç, öfke ve ıstırap içinde bu mektubu yazıyoruz. Ülkemiz Gazze halkını aç bırakarak ölümüne mahkum ediyor ve milyonlarca Filistinliyi Gazze Şeridi'nden zorla çıkarmayı planlıyor. Uluslararası toplum, bu acımasız kampanyayı sonlandırıp kalıcı bir ateşkes uygulamaya koyana kadar İsrail'e ağır yaptırımlar uygulamalıdır.

İsrailli insan hakları grupları: "Soykırım politikası"

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de düzenlediği saldırılarda öldürdüğü Filistinlilerin sayısı 60 bini aştı.

İsrail merkezli insan hakları örgütleri B'Tselem ve Physicians for Human Rights Israel (İnsan Hakları için Hekimler), pazartesi günü yaptıkları ayrı açıklamalarla, İsrail devletinin Gazze'deki Filistin halkına karşı "soykırım politikası" yürüttüğünü belirtti. Bu nitelendirme, İsrail içinde kamuoyuna açık biçimde dile getirilen en sert ve çarpıcı suçlamalardan biri olarak kayda geçti. Açıklamalar, uluslararası hukukun en ağır suçu olan soykırımın, İsrail’in resmi politikası haline geldiğine dikkat çekti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze'de kıtlık olduğunu inkar ederken, ABD Başkanı Donald Trump, bölgede "gerçek bir açlık" yaşandığını söyleyerek yardım girişine izin verilmesini talep etmişti. 

Gazze savaşına Netanyahu destekçileri arasından da itirazlar geliyor. Kudüs merkezli düşünce kuruluşu İsrail Demokrasi Enstitüsü'nün anketine göre, Netanyahu'nun radikal sağcı Likud partisinin seçmenlerinin yaklaşık yüzde 50'si rehine anlaşmasıyla savaşın sonlandırılmasını istiyor. İsraillilerin yüzde 70'inden fazlası da çatışmaların sona ermesini ve rehinelerin serbest bırakılmasını talep ediyor.

Wall Street Journal'ın analizinde de Gazze savaşının sonlanmasının önündeki engeller inceleniyor. Haberde, Netanyahu yönetiminin Hamas'ı tamamen yenilgiye uğratmayı amaçladığı, Filistinli örgütünse işgalin sonlanmasını ve İsrail'in Gazze'den tamamen çekilmesini talep ettiği aktarılıyor. 

Taraflar arasında ortak nokta bulunamamasının Katar'ın başkenti Doha'daki ateşkes müzakerelerini tıkadığına işaret ediliyor. Yardım dağıtımlarını kimin üstleneceği, İsrail askerlerinin konuşlandırılması, kaç Filistinli mahkumun serbest bırakılacağı ve Gazze-Mısır sınırının nasıl açılacağına dair meselelerin çözüme ulaştırılamadığı belirtiliyor. 

Mevcut hükümete yakın İsrailli eski savunma yetkilisi Amir Avivi, Tel Aviv yönetiminin İran ve Hizbullah'a karşı güçlü hamlelerinin ardından Hamas'a karşı iyi bir müzakere pozisyonuna sahip olacağını düşündüğünü fakat bunun gerçekleşmediğini söylüyor. 

Tel Aviv merkezli Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü'nden Ofer Guterman da Hamas'ın tüm askeri kapasitesini ortadan kaldırma hedefinin gerçekçi olmadığına işaret ederek, bunun yıllar sürebileceğini belirtiyor. 

Independent Türkçe, Guardian, Wall Street Journal