DEAŞ, Haşdi Şabi’nin hazırladığı kamera şakası programıyla Irak'a döndü

Irak'ta önceden DEAŞ’ın başkenti olan Musul'da bu ayın başlarında düzenlenen bir konser (AFP)
Irak'ta önceden DEAŞ’ın başkenti olan Musul'da bu ayın başlarında düzenlenen bir konser (AFP)
TT

DEAŞ, Haşdi Şabi’nin hazırladığı kamera şakası programıyla Irak'a döndü

Irak'ta önceden DEAŞ’ın başkenti olan Musul'da bu ayın başlarında düzenlenen bir konser (AFP)
Irak'ta önceden DEAŞ’ın başkenti olan Musul'da bu ayın başlarında düzenlenen bir konser (AFP)

DEAŞ, geniş çapta eleştirilere maruz kalan bir gizli kamera şakası programıyla Irak'ta tekrar gündeme oturdu. Programın ana fikri, ünlü bir sanatçı veya sporcuyu kurtarılmadan önce aşırılık yanlısı örgüt tarafından rehin tutulduğu yönünde kandırmak. 
Program, Ramazan ayında eğlendirmeyi hedeflese de, Iraklılar üzerinde büyük etki bırakan, bombalama, adam kaçırma, cinayet gibi hassas konuları akıllara getiriyor. Her bölümde aynı senaryo tekrarlanıyor. Bir ünlü, DEAŞ’ın ortadan kaldırılmasının ardından evine dönen bir ailenin evine hayır işleme gerekçesiyle davet ediliyor. Bölüm, ünlü konuğun ailenin evine gelmesiyle başlıyor. Ardından aniden olay yerinde militanlar beliriyor ve konuğu tehdit edip gözlerini bağlıyorlar. Konuk gerçekten aşırılık yanlısı DEAŞ örgütü unsurlarının elinde ölmek üzere olduğuna inanıyor. Bölüm, programın yapımını yöneten Haşdi Şabi’den silahlı adamların yer aldığı ve ünlü konuğu serbest bıraktığı bir sahneyle sona eriyor.
Arap kanallarında her sene Ramazan ayında şaka programları yayınlanıyor. Ancak AFP’nin haberine göre Irak'ta terörizmle ilgili ilk kez bu tür bir program yapıldı.
Her bölümde dramatik sahneler yer alıyor. Bir bölümde ünlü bir konuğa patlayıcı yüklü bir kemer takılıyor ve Haşdi Şabi ordusundan bir kuvvet onu kurtarmak için gelmeden önce etrafındakilerin infaz edildiği yönünde kandırılıyor.
Maskeli aktörler programda, rollerine göre militanların üniformalarını veya Haşdi Şabi güçlerinin askeri kıyafetlerini giyiyorlar.
Bölümlerden birinde ünlü komedyen Nessma, sloganlar ve yoğun silah sesleri arasında kendisini gözleri bağlı bir şekilde bulunca bilincini kaybediyor. Korku veren duruma rağmen önce cesaretle militanlarla karşı karşıya geliyor ve onlara "Sizler paralı askerlersiniz" dedikten sonra şehadet getirerek ölüme hazırlanıyor.
Başka bir bölümde ise Iraklı ünlü futbolcu Alaa Mihavi kendisini diz çökmüş, gözleri bağlı, hayatını kurtarması için DEAŞ görevlilerine yalvarırken buluyor. Tekrar tekrar "Ben sizin kardeşinizim, ben Iraklıyım, bu ülkeyi temsil ediyorum" diye bağırırken görüntüleniyor.
Ancak olayın şaka olduğu ortaya çıktıktan sonra konuğun Haşdi Şabi tarafından üretilen programı yöneten aktörler ve ekip arasında yer alırken öfkesini ve kızgınlığını ifade etmesi zorlaşıyor.
DEAŞ’ın Irak'taki yenilgisinden üç yıl sonra birçok Iraklı, neden olduğu trajedilere gülmekte halen çok zorlanıyor. Bir sosyal medya kullanıcısı programa ilişkin yaptığı yorumda, "İzleyicilerin bu şekilde işkence gören insanları gördüklerinde eğlenmelerinden duyduğu hazzı anlamıyorum" dedi.
Nur Gazi, Twitter'da yaptığı açıklamada, "Haşdi Şabi’nin ve Irak kuvvetlerinin cesaretini terör ipi üzerinde oynamadan göstermek mümkün" dedi.
Korkuyu artıran unsurlardan biri de, şakanın yerinden edilmiş sahte ailenin evinin, nüfus için gerçek bir tehdit oluşturan DEAŞ uyuyan hücrelerin bulunduğu Bağdat’ın Hizam bölgesinde yer aldığı varsayımına dayanması.
Bilal el-Musili, benzer programların insan haklarına karşı suç olduğunu ve özellikle örgütten etkilenen aileler üzerinde olumsuz psikolojik etkilere sahip olduğunu ifade etti.
Medya ve İletişim Komisyonu'na programı yayınlamayı durdurma yönündeki artan taleplere rağmen programı hazırlayan Dargam Ebu Ragif, kendisini savunarak, “Sahneler ağır ve acı verici. Ancak neden başka bir gözle bakmıyoruz ki? Mesela bu örgüt zafer kazansaydı sanatçıların durumu bundan daha kötü olurdu. Aynı şekilde Iraklıların durumu da. Katledilecektik, göç edecektik, yanacaktık” dedi.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.