DEAŞ, Haşdi Şabi’nin hazırladığı kamera şakası programıyla Irak'a döndü

Irak'ta önceden DEAŞ’ın başkenti olan Musul'da bu ayın başlarında düzenlenen bir konser (AFP)
Irak'ta önceden DEAŞ’ın başkenti olan Musul'da bu ayın başlarında düzenlenen bir konser (AFP)
TT

DEAŞ, Haşdi Şabi’nin hazırladığı kamera şakası programıyla Irak'a döndü

Irak'ta önceden DEAŞ’ın başkenti olan Musul'da bu ayın başlarında düzenlenen bir konser (AFP)
Irak'ta önceden DEAŞ’ın başkenti olan Musul'da bu ayın başlarında düzenlenen bir konser (AFP)

DEAŞ, geniş çapta eleştirilere maruz kalan bir gizli kamera şakası programıyla Irak'ta tekrar gündeme oturdu. Programın ana fikri, ünlü bir sanatçı veya sporcuyu kurtarılmadan önce aşırılık yanlısı örgüt tarafından rehin tutulduğu yönünde kandırmak. 
Program, Ramazan ayında eğlendirmeyi hedeflese de, Iraklılar üzerinde büyük etki bırakan, bombalama, adam kaçırma, cinayet gibi hassas konuları akıllara getiriyor. Her bölümde aynı senaryo tekrarlanıyor. Bir ünlü, DEAŞ’ın ortadan kaldırılmasının ardından evine dönen bir ailenin evine hayır işleme gerekçesiyle davet ediliyor. Bölüm, ünlü konuğun ailenin evine gelmesiyle başlıyor. Ardından aniden olay yerinde militanlar beliriyor ve konuğu tehdit edip gözlerini bağlıyorlar. Konuk gerçekten aşırılık yanlısı DEAŞ örgütü unsurlarının elinde ölmek üzere olduğuna inanıyor. Bölüm, programın yapımını yöneten Haşdi Şabi’den silahlı adamların yer aldığı ve ünlü konuğu serbest bıraktığı bir sahneyle sona eriyor.
Arap kanallarında her sene Ramazan ayında şaka programları yayınlanıyor. Ancak AFP’nin haberine göre Irak'ta terörizmle ilgili ilk kez bu tür bir program yapıldı.
Her bölümde dramatik sahneler yer alıyor. Bir bölümde ünlü bir konuğa patlayıcı yüklü bir kemer takılıyor ve Haşdi Şabi ordusundan bir kuvvet onu kurtarmak için gelmeden önce etrafındakilerin infaz edildiği yönünde kandırılıyor.
Maskeli aktörler programda, rollerine göre militanların üniformalarını veya Haşdi Şabi güçlerinin askeri kıyafetlerini giyiyorlar.
Bölümlerden birinde ünlü komedyen Nessma, sloganlar ve yoğun silah sesleri arasında kendisini gözleri bağlı bir şekilde bulunca bilincini kaybediyor. Korku veren duruma rağmen önce cesaretle militanlarla karşı karşıya geliyor ve onlara "Sizler paralı askerlersiniz" dedikten sonra şehadet getirerek ölüme hazırlanıyor.
Başka bir bölümde ise Iraklı ünlü futbolcu Alaa Mihavi kendisini diz çökmüş, gözleri bağlı, hayatını kurtarması için DEAŞ görevlilerine yalvarırken buluyor. Tekrar tekrar "Ben sizin kardeşinizim, ben Iraklıyım, bu ülkeyi temsil ediyorum" diye bağırırken görüntüleniyor.
Ancak olayın şaka olduğu ortaya çıktıktan sonra konuğun Haşdi Şabi tarafından üretilen programı yöneten aktörler ve ekip arasında yer alırken öfkesini ve kızgınlığını ifade etmesi zorlaşıyor.
DEAŞ’ın Irak'taki yenilgisinden üç yıl sonra birçok Iraklı, neden olduğu trajedilere gülmekte halen çok zorlanıyor. Bir sosyal medya kullanıcısı programa ilişkin yaptığı yorumda, "İzleyicilerin bu şekilde işkence gören insanları gördüklerinde eğlenmelerinden duyduğu hazzı anlamıyorum" dedi.
Nur Gazi, Twitter'da yaptığı açıklamada, "Haşdi Şabi’nin ve Irak kuvvetlerinin cesaretini terör ipi üzerinde oynamadan göstermek mümkün" dedi.
Korkuyu artıran unsurlardan biri de, şakanın yerinden edilmiş sahte ailenin evinin, nüfus için gerçek bir tehdit oluşturan DEAŞ uyuyan hücrelerin bulunduğu Bağdat’ın Hizam bölgesinde yer aldığı varsayımına dayanması.
Bilal el-Musili, benzer programların insan haklarına karşı suç olduğunu ve özellikle örgütten etkilenen aileler üzerinde olumsuz psikolojik etkilere sahip olduğunu ifade etti.
Medya ve İletişim Komisyonu'na programı yayınlamayı durdurma yönündeki artan taleplere rağmen programı hazırlayan Dargam Ebu Ragif, kendisini savunarak, “Sahneler ağır ve acı verici. Ancak neden başka bir gözle bakmıyoruz ki? Mesela bu örgüt zafer kazansaydı sanatçıların durumu bundan daha kötü olurdu. Aynı şekilde Iraklıların durumu da. Katledilecektik, göç edecektik, yanacaktık” dedi.



Gazze ateşkesi, anlaşma şartlarının yarattığı engeller ve ilerleme umutları arasında sıkışıp kaldı

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
TT

Gazze ateşkesi, anlaşma şartlarının yarattığı engeller ve ilerleme umutları arasında sıkışıp kaldı

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)

Gazze ateşkes müzakereleri, Hamas'ın İsrail'i engellemekle suçladığı ve ABD ile İsrail'in görüşmelerde bir ilerleme kaydedileceği ve birkaç gün içinde anlaşmaya varılacağı yönündeki iyimser söylemleri arasında Katar'ın başkenti Doha'da altıncı gününe girdi.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar, karmaşık müzakere sahnesini deşifre etti. Uzmanlara göre, görüşmelerin geleceğine dair süren belirsizliğe rağmen, Amerikan tarafının açık ve doğrudan baskıları sayesinde bir ‘çözülme’ ihtimali ağır basıyor. Bu süreçte, engelleyici şartların aşılması ve Hamas’a bazı güvencelerin verilmesi öngörülüyor. Ayrıca, ABD ile İsrail arasında Gazze cephesinde bir sakinlik sağlanması konusunda mutabakat bulunuyor. Zira, Washington ile Tahran arasındaki mevcut görüşme hattı başarısız olursa, İran’a ikinci bir saldırı düzenlenmesi ihtimali değerlendiriliyor.

Geçtiğimiz pazar gününden bu yana Doha'da devam eden müzakerelerin ortasında Netanyahu perşembe günü yayınladığı bir videoda Hamas'ın silahsızlandırılmasını, askeri kabiliyetlerinin olmamasını ve bölgeyi yönetmemesini şart koşarak bunlar olmadan Gazze Şeridi'nde anlaşma ihtimalini dışladı ve savaşa geri dönme tehdidinde bulundu. Netanyahu, “Bu müzakereler yoluyla elde edilebilirse iyi olur, aksi takdirde kahraman ordumuzun gücüyle başka yollarla elde edeceğiz” dedi.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar perşembe günü Avusturya gazetesi Die Presse'ye verdiği röportajda, müzakerelerin geleceği için bir başka koşul öne sürerek Hamas liderlerinin sürgüne gönderilmesinin ‘savaşı sona erdirecek çözümün bir parçası olabileceğini’ belirtti.

Diğer yandan Hamas yaptığı açıklamada, İsrail'in ‘kötü niyetli’ tutumunu eleştirerek daha önce ‘saldırganlığın kalıcı olarak durdurulmasını, işgal ordusunun kapsamlı bir şekilde geri çekilmesini ve yardımların serbest akışını sağlayacak bir anlaşma karşılığında tüm esirlerin bir kerede serbest bırakılacağı kapsamlı bir takas anlaşmasına varmayı teklif ettiğini, ancak Netanyahu'nun o zaman bu teklifi reddederek kaçmaya ve daha fazla engel koymaya devam ettiğini’ vurguladı.

Bununla birlikte Hamas, hem Filistin hem de İsrail tarafındaki esirlerin serbest bırakılması karşılığında savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya yönelik müzakerelere ‘olumlu ve sorumlu’ yaklaşımını sürdürdüğünü ifade etti. Bu açıklama, Hamas'ın ‘devam eden ateşkes görüşmelerinde yardım akışının sağlanması, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi ve kalıcı bir ateşkes için gerçek garantiler verilmesi de dâhil olmak üzere birçok önemli noktanın müzakere edildiğini’ belirtmesinden bir gün sonra geldi.

Han Yunus'ta yerinden edilmiş insanlar için kurulan derme çatma bir kampta yıkılmış çadırları inceleyen Filistinlilere bakan bir kadın (AFP)Han Yunus'ta yerinden edilmiş insanlar için kurulan derme çatma bir kampta yıkılmış çadırları inceleyen Filistinlilere bakan bir kadın (AFP)

Bu, Hamas liderlerinden Basim Naim'in ‘Netanyahu'nun 22 aylık savaş ve kıtlıkta başaramadığını müzakere masasında da başaramayacağını’ vurguladığı basın açıklamalarıyla aynı zamana denk geldi.

Netanyahu'nun Gazze Şeridi ve İran dosyalarına değindiği Washington ziyaretinin ardından İsrail yeniden İran'ı vurma tehdidinden söz etmeye başladı. Savunma Bakanı Yisrael Katz perşembe günü yaptığı açıklamada, İsrail'in İran tarafından tehdit edilmesi halinde bu ülkeyi ‘daha büyük bir güçle’ vuracağını söyledi.

İsrail'in haziran ayında İran'a karşı 12 gün süren bir hava savaşı başlatması bölgede daha geniş çaplı bir çatışma korkusu yarattı. İki taraf, 23 Haziran'da ABD Başkanı Donald Trump tarafından ilan edilen, ABD arabuluculuğunda bir ateşkes üzerinde anlaştı.

İsrail ve Filistin konularında uzman Mısırlı siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, ateşkes müzakerelerinin engellerden ve ayrıntılara getirilen karartmadan, ABD'nin baskısı altında bir atılımın her iki tarafça da kabul edilmesine doğru ilerleyeceğini düşünüyor. Fehmi, Netanyahu'nun Washington ziyaretinde Gazze ve İran meselelerinin farklı görüşlere yol açacak şekilde ele alındığını, ancak Trump'ın Gazze'de anlaşmanın tamamlanması ve İsrail'in gerekirse İran'ı vurmasına izin verilmesi konusunda ısrarcı olduğunu belirtti.

Fehmi'ye göre bir atılım şansı, İsrail'in özellikle Mısır sınırına yakın Morag Koridoru’ndan kademeli olarak çekilmeyi kabul etmesiyle mümkün. Hamas, ABD yönetimiyle doğrudan iletişim kanalının devam etmesiyle bunu kabul edebilir. Bu da müzakerelerdeki pozisyonunu güçlendirecek, Netanyahu'nun Trump ile çatışmasını önleyecek ve İran'ı tekrar hedef alma isteklerini kabul etmesi karşılığında Gazze anlaşmasını uygulamasına olanak tanıyacaktır.

Filistinli siyasi analist Dr. Suheyl Diyab'a göre Hamas mümkün olduğunca çok şey teklif etti; ancak müzakereler Netanyahu'nun, ABD yönetiminin ve özellikle de İsrail içişlerinin krizleri nedeniyle tıkanmış durumda. Netanyahu, özellikle de kişisel çıkarları için herkesi manipüle etme girişimleri sona erdiğinden, kendisine sunulan senaryoları seçme konusunda halen büyük tereddütler yaşıyor.

Diyab, Netanyahu-Trump görüşmelerinin ayrıntıları henüz açıklanmadığı için Gazze ateşkes dosyasının İran dosyasının ayrıntılarıyla bağlantılı olduğunu göz ardı etmedi. Dünyanın ABD ve İran arasındaki anlaşma ya da anlaşmazlığın seyrini izlediği bu dönemde, bir atılım ve anlaşmanın teşvik edilmesi, İsrail ve Washington'un dikkat çekici bir şekilde yeniden zorladığı bir seçenek gibi görünüyor.

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden Filistinliler (AFP)İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden Filistinliler (AFP)

Geçtiğimiz perşembe günü televizyonda yayınlanan bir röportajda Netanyahu birkaç gün içinde bir anlaşmaya varılacağı umudunu dile getirerek şunları söyledi: “50 esir halen Hamas tarafından tutuluyor ve bunlardan sadece 20'sinin hayatta olduğuna inanılıyor. Şu anda yaşayanların yarısının ve ölülerin yarısının çıkarılmasını öngören bir anlaşmamız var, yani 10 yaşayan insanımız ve yaklaşık 12 ölen rehinemiz kalacak, ancak onları da çıkaracağım. Umarım birkaç gün içinde bunu sonuçlandırabiliriz.”

Geçen hafta Netanyahu ile Beyaz Saray'da iki kez görüşen Trump, ateşkesin yakın olduğu söylemini yineleyerek bu haftayı olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio perşembe günü yaptığı açıklamada bir anlaşma için ‘büyük umutları’ olduğunu ifade etti.

Öte yandan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Alman mevkidaşı Johann Fadivoll ile yaptığı telefon görüşmesinde, Gazze Şeridi'ndeki son gelişmeler ile ateşkesin yeniden başlatılması ve bazı esir ve mahkûmların serbest bırakılmasına yönelik müzakerelerdeki gelişmeler hakkında bilgi verdi. Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamaya göre Abdulati, ‘Filistin halkının kanının akıtılması ve trajik insani durum ışığında Gazze Şeridi'ne insani yardım akışının sağlanması gerektiğini’ vurguladı.

Fehmi'ye göre Gazze anlaşması yaklaşıyor. “Birkaç gün içinde anlaşma nihai aşamasına girecek. Pazar ya da pazartesi günü ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un son rötuşları yapmak üzere bölgeye bir ziyaret gerçekleştireceğini görebiliriz” diyen Fehmi, ‘Washington'un bölgedeki çıkarlarını düşünerek ve Trump'ı izleyicileri önünde mahcup etmemek için anlaşmanın başarısız olmasına izin vermeyeceğini’ vurguladı.

Diyab, Netanyahu'nun Washington ziyaretinden sonra bir anlaşma istediğine ve Trump'a hayır diyemeyeceğine inanıyor. Dolayısıyla siyasi çıkarları çerçevesinde kendisine daha fazla zaman kazandırabilecek bir atılımla ya da özellikle farklılıklar ve ABD'nin baskıcı tutumu nedeniyle kendisini devirecek bir tökezleme ve patlamayla karşı karşıya.