NASA'nın Mars'taki helikopteri ne zaman ölüme terk edilecek?

Ingenuity, Türkçe'de "hüner" anlamına geliyor (NASA)
Ingenuity, Türkçe'de "hüner" anlamına geliyor (NASA)
TT

NASA'nın Mars'taki helikopteri ne zaman ölüme terk edilecek?

Ingenuity, Türkçe'de "hüner" anlamına geliyor (NASA)
Ingenuity, Türkçe'de "hüner" anlamına geliyor (NASA)

NASA'nın Mars helikopteri Ingenuity, pazartesi günü Kızıl Gezegen'de 39 saniyelik bir uçuş denemesini başarıyla tamamladı. Böylece deneme, motorlu bir hava aracının başka bir gezegendeki ilk kontrollü uçuşu olarak tarihe geçti. 
Dünya dışında bir gezegende uçan ilk helikopter unvanını kazanan Ingenuity'den elde edilen veriler sayesinde NASA, gelecekte yine Mars'ta kullanılmak üzere yeni nesil helikopterler geliştirecek.
O helikopterler mürettebatlı Mars görevlerinde astronotlar için küçük yükleri taşıma işini üstlenecek ve uçurum, mağara, derin kraterler gibi ulaşılması zor yerleri inceleme görevlerini yerine getirecek.
Ingenuity'nin Kızıl Gezegen'deki maceraları bu uçuş denemesiyle sona ermedi. Hatta 1,8 kilogramlık helikopterin Mars'taki 31 günlük programının ilk aşamasını teşkil etti.

Yeni uçuşlar ve ölüme terk edilme
19 Nisan'da gerçekleşen deneme, Ingenuity için planlanan bir dizi test uçuşunun ilkiydi.
NASA mühendislerinden oluşan bir ekip, 31 Mars günü sürecek programı boyunca Ingenuity'nin uçma yeteneğini test etmeye devam edecek. Mars günü, Kızıl Gezegen'de bir güne eşdeğer, Dünya'daki bir gündense yaklaşık 40 dakika daha uzun sürüyor.
Uzay ajansının Jet İtki Laboratuvarı'nda Ingenuity Mars Helikopteri'nin proje yöneticisi MiMi Aung, uçuş denemesinden sonra yaptığı açıklamada, minik hava taşıtının, Mars'a gelecekte gönderilecek helikopterleri tasarlayacak mühendislere veri sağlamayı amaçladığını söyledi.
Aung, "Bu ilk uçuşun sonrasında, önümüzdeki günlerde 4 kez kadar uçuş denemesi planlıyoruz" dedi ve ekledi:
"Bunlar gittikçe zorlaşan uçuşlar, zorlu uçuşlar olacak. Bu döner kanatlı hava aracının sınırlarını sonuna kadar zorlayacağız."
Minik helikopter, başarıyla tamamlanan ilk uçuşunda üç metre yükseklikte 30 saniye kadar havada kaldı.
Yeni uçuşlarda araştırma ekibi, gelecek uçuşlarda hava aracını 4,5 metre yükseğe çıkarmayı ve 90 saniye boyunca havada tutmayı amaçlıyor. Bu süre içinde helikopterin yaklaşık 300 metre ilerleyebileceği düşünülüyor.
Öte yandan Ingenuity, zorlu Mars ortamında yaşamını uzun süre sürdürmek üzere tasarlanmadı. Bu nedenle 30 günlük sürenin ardından Perseverance, beraberinde Mars'a götürdüğü minik arkadaşını ölüme terk edecek.
 
Independent Türkçe, Inverse, NASA



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT