Tarantulalar dünyayı nasıl "fethetti"?

Tarantula, Theraphosidae familyasına mensup (Ranil Nanayakkara)
Tarantula, Theraphosidae familyasına mensup (Ranil Nanayakkara)
TT

Tarantulalar dünyayı nasıl "fethetti"?

Tarantula, Theraphosidae familyasına mensup (Ranil Nanayakkara)
Tarantula, Theraphosidae familyasına mensup (Ranil Nanayakkara)

Bilim insanları, tarantulaların 100 milyonu aşkın bir süre önce bugün Amerika kıtası diye bilinen bölgede ortaya çıktığını ve oradan dünyanın dört bir yanına yayıldığını tespit etti.
Bu tüylü yaratık, Antarktika haricindeki bütün kıtalarda yaşamını sürdürüyor. Bu durum araştırmacıları şaşırtıyor. Zira tarantulalar "evine düşkün" olmalarıyla biliniyor.
Dişiler yuvalarından nadiren ayrılıyor. Yumurtadan çıkan yavrular pek uzaklaşmıyor. Erkeklerse sadece eş aramak için etrafta geziniyor.
Peki bu "ev kuşu" 7 kıtanın 6'sına gitmeyi nasıl başardı?
Bilim insanları bu soruyu cevaplamak için tarantulaların kökenini araştırdı. Hem 29 tarantula hem de 18 örümcek türüne ait transkriptomlardan (hücrede bulunan bütün gen okumalarının koleksiyonu) alınan moleküler ipuçlarına dayanarak tarantulaların soyağacı çizildi.
Söz konusu örümcek türleri, Mygalomorphae adlı tarantulaları da içeren örümcek takımına mensup.
Araştırma ekibi daha sonra fosil verilerine dayanarak soyağacını kronolojik hale getirdi.
Öte yandan bu hayvanların fosilleri son derece nadir. Biri Meksika'da bulunan yaklaşık 16 milyon yıllık, diğeri Myanmar'da bulunan yaklaşık 100 milyon yıllık sadece iki tarantula fosili var.
Ancak çalışmada kullanılan bir bilgisayar yazılımı, diğer örümcek fosillerine dayanarak kadim tarantulaların yaşlarını hesaplamayı başardı.
Hakemli bilim dergisi PeerJ'de yayımlanan bulgular, bu tüylü yaratıkların ilk olarak Amerika'da 120 milyon önceki Kretase döneminde ortaya çıktığını gösterdi. O dönemde Gondvana süper kıtasındaki söz konusu kara parçası, Afrika'ya Hindistan'a ve Avustralya'ya bağlıydı.
Uzmanlar tarantulaların işte bu sayede kıtaları "istila ettiğini" düşünüyor.
Öte yandan bu canlıların, Hindistan'da ağaçta ve yerde yaşayanlar olmak üzere iki gruba ayrıldığı ortaya kondu. Ağaçları kendilerine ev yapan eklembacaklılar, kuzenlerinden 20 yıl sonra Asya'ya yayıldı.
Bilim insanları bu tespitin tarantulalar hakkındaki fikirleri değiştirebileceğini düşünüyor. Zira araştırma ekibinden ve ABD'deki Carnegie Mellon Üniversitesi'nde evrimsel biyolog Saoirse Foley şöyle konuştu:
"Tarantulaların etrafa yayılmada iyi olduğunu daha önce hiç düşünmemiştik. Kıtaların sürüklenmesi tarihlerinde kesinlikle rol oynamış olsa da Asya'daki iki kolonileşme olayı, bizi düşüncelerimizi gözden geçirmeye sürüklüyor."
 
Independent Türkçe, Live Science, EurekAlert



Apple'ın yeni "malzemesi" sıvı cam nedir?

Fotoğraf: Apple
Fotoğraf: Apple
TT

Apple'ın yeni "malzemesi" sıvı cam nedir?

Fotoğraf: Apple
Fotoğraf: Apple

Apple'ın tanıttığı en dikkat çekici unsur, bir ürün ya da özellik değil; şirketin "malzeme" olarak adlandırdığı bir kavram: Sıvı Cam.Bu, geleneksel bir malzeme değil ve fiziksel olarak da yok. Bunun yerine, Apple'ın tüm ürünlerinin yazılımının kapsamlı bir şekilde yeniden tasarlanmasının ardındaki fikir ve Apple Watch'un küçük ekranından TV'nin büyük ekranına kadar her şeyin görünümünü değiştirecek.

ghyjuı
Fotoğraf: Apple

En basit haliyle Sıvı Cam, yazılımın yeni görünümü. Temel özellikleri, mevcut görünümden daha şeffaf ve parlak olması.

Ancak değişiklikler sistemin her yerinde olacak. Cihazların kontrolleriyle uygulama simgelerinin görünümünü değiştirecek ve Apple ürünlerinin tamamında görünecek.

Bu değişiklikler, pazartesi günü Apple'ın Dünya Geliştiriciler Konferansı'nda açıklanan yeni işletim sistemi güncellemelerinin bir parçası. Sözkonusu güncellemeler bu yıl halka sunulacak ve iPhone'un iOS, iPadOS, MacOS ve tvOS sistemlerine gelecek.
 

fgbhju
Fotoğraf: Apple

Yeni görünüm, iki yıl önce ilk kez tanıtılan Apple başlığı Vision Pro'dan esinlenerek tasarlandı. Bu cihaz, piyasaya çıktığında camsı ve şeffaf bir görünüme sahipti, bu da örneğin önüne yerleştirilen şeffaf arka planın arkasındaki pencereleri görebilmeyi mümkün kılıyordu.

Ancak yeni yazılımda bu özellik daha da ileriye götürüldü. Cam görünümü, etrafındaki içerik ve hareketlerin etkisiyle değişebiliyor. Bu nedenle Apple, "gerçek cam gibi" iddiasında bulundu.

Yeniden tasarımın muhtemelen ilk olarak göze çarpacağı yer, ekranın zaman göstergesi ve diğer kısımlarında cam görünümü kullanan yeni Kilit Ekranı olacak. Ancak Apple, uygulamalarını da yeni görünümü kullanacak şekilde yeniden tasarladı.

Üçüncü taraf uygulama geliştiricileri de bunu kullanabilecek. Apple, yeni tasarımı kolayca benimseyebilmeleri ve uygulamalarını yeni görünüme uyacak şekilde yenileyebilmeleri için teknolojiyi kullanıma sunacağını söyledi.

kıo
Fotoğraf: Apple

Apple, yeni "malzemeyi" tanıtarken aynı zamanda yazılımı özelleştirmeyi de kolaylaştırdı. Buna, örneğin MacOS'ta klasörlerin rengini değiştirme, ekran için yeni renk tonları ve şeffaf menü çubuğu da dahil.

Sıvı Cam, gelecekteki Apple cihazlarına dair bir ipucu da olabilir ve Apple, yeni tasarımın yeni nesil ürünler için zemin hazırladığını açıkça belirtti. Bunun tam olarak ne anlama geldiği belli değil. Ancak Apple'ın örneğin yapıldıkları cam donanıma daha fazla ağırlık verecek cihazlar hazırladığını gösterebilir.

Independent Türkçe