Rusya: Sudan ile askeri anlaşmaların askıya alındığı konusunda bilgilendirilmedik

Rusya’nın Hartum Büyükelçiliği, anlaşmanın askıya alındığı iddialarının iki ülke arasındaki ilişkilere zarar vermeyi amaçladığını belirtti.

Rus donanmasına ait ‘Admiral Grigorovich’ isimli savaş gemisinin daha önce Port Sudan Limanı’na düzenlediği ziyaret sırasında (AFP)
Rus donanmasına ait ‘Admiral Grigorovich’ isimli savaş gemisinin daha önce Port Sudan Limanı’na düzenlediği ziyaret sırasında (AFP)
TT

Rusya: Sudan ile askeri anlaşmaların askıya alındığı konusunda bilgilendirilmedik

Rus donanmasına ait ‘Admiral Grigorovich’ isimli savaş gemisinin daha önce Port Sudan Limanı’na düzenlediği ziyaret sırasında (AFP)
Rus donanmasına ait ‘Admiral Grigorovich’ isimli savaş gemisinin daha önce Port Sudan Limanı’na düzenlediği ziyaret sırasında (AFP)

Rusya’nın Hartum Büyükelçiliği, eski Devlet Başkanı Ömer el-Beşir döneminde imzalanan askeri anlaşmaların Sudan tarafından dondurulduğu yönünde basında çıkan haberleri yalanlayarak “bu bilgilerin doğru olmadığını” duyurdu. Büyükelçilik böyle bir karar hususunda Sudan makamlarından herhangi bir bildirim almadıklarını kaydetti.
Sudan’ın eski Devlet Başkanı Ömer el-Beşir döneminde Kızıldeniz’deki Rus savaş gemileri için Port Sudan kentinde lojistik ve teknik destek merkezinin kurulması için Rusya ve Sudan arasında anlaşma imzalanmıştı. Yetkili kaynaklar önceki gün Sudan’ın bu anlaşmaları askıya aldığını bildirmişti.
Rusya’nın Hartum Büyükelçiliği’nin Facebook hesabından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Sudan’ın, Kızıldeniz’de Sudan’a ait Flamingo Üssü’ndeki Rus askeri varlığına ilişkin anlaşmayı askıya aldığına dair iddialar ve savların hedefi, iki ülke arasındaki geleneksel dostluk bağlarına zarar vermektir. Rus makamları, Sudan tarafından, Sudan toprakları üzerinde Rus deniz lojistik noktasının inşasına ilişkin anlaşmanın askıya alındığını ifade eden herhangi bir bildirim almadı. Bu anlaşma iki ülke parlamentoları tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe girecek ve bu henüz olmadı. Anlaşmaların dondurulduğu iddiaları ve savları, dış politikadan bağımsız olarak Sudan ile Rusya Federasyonu arasındaki ilişkilere zarar vermeyi hedefliyor.”
Sudan askeri ve sivil yetkili kaynaklar, Sudan Egemenlik Konseyi’nin Rusya’nın ülkenin kuzeyindeki Port Sudan kentinde Kızıldeniz sahilinde bir askeri üs inşa etmesine izin veren anlaşmayı askıya alma kararı aldığını bildirmişti.
Sudan Deniz Kuvvetleri’ne bağlı Flamingo Üssü’nde, Rus askeri güçlerinin artan konuşlanmasını durdurduğunu da belirten kaynaklar, Sudan ve Rusya arasında imzalanan ve Kızıldeniz bölgesindeki Rus varlığını konu alan anlaşmanın ‘Geçiş Parlamentosu tarafından onaylanması’ gibi diğer detayların Rusya tarafından dikkate alınmadığına işaret etti.
ABD ve Rusya arasındaki Sudan rekabeti geçen ay başladı. Zira Kızıldeniz sahili, iki ülkeden gelen askeri savaş gemilerinin Port Sudan Limanı’na girişine tanık olmuştu.
Rus hükümeti Kasım ayında Kızıldeniz’de bir ikmal istasyonu olarak askeri üssün inşasıyla ilgili Sudan ile imzalanan anlaşma metnini yayınlamıştı.
Moskova ve Hartum arasındaki anlaşmaya göre, Kızıldeniz'de bakım ve yakıt ikmal operasyonlarının sağlanması ve Rus donanma mürettebatının dinlenmesinin sağlanması için lojistik destek merkezi kurulacak. Anlaşmada ayrıca Rus destek merkezinde 300 askeri ve sivil personelin görev yapması ve
nükleer teçhizat bulunduran gemilerin merkeze girişine izin verilmesi öngörülüyor.
Buna karşılık Sudan Rusya’dan askeri silah ve mühimmat temin edecek.
Kızıldeniz’deki Flamingo Üssü’nde Rus güçlerinin sayılarındaki artış sebebiyle Rus askeri varlığı bir kez daha gündeme geldi.
Rusya’nın, Tartus Limanı’ndan çekilmeye ve Sudan topraklarındaki askeri varlığını genişletmeye çalıştığı yönünde değerlendirmeler söz konusu. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, Rus güçlerinin Sudan Deniz Kuvvetleri’ne bağlı üste kendisine izin verilen alana radar kurma çalışmalarını tamamladığını aktardı.
Rus donanmasına ait ‘Admiral Grigorovich’ isimli savaş gemisi şubat ayında Port Sudan Limanı’na giren ilk Rus gemisi olmuştu.
Kızıldeniz bölgesindeki Rus üssünün varlığı, Hint Okyanusu’ndaki Rus deniz filosunun operasyonlarının takibini kolaylaştırıyor ve deniz mürettebatlarının Sudan üzerinden değişimine imkân tanıyor. Kızıldeniz sahilindeki Rus askeri varlığı, Kızıldeniz’e kıyısı bulunan ülkelerin ulusal güvenliğine yönelik etkileri nedeniyle Washington açısından endişe kaynağı oluşturuyor.
Rusya, ‘Eski Sudan’ aracılığıyla Afrika kıtasındaki varlığını ve nüfuzunu artırmaya çalıştı. Sudan, Rusya’nın zengin kaynaklara ve büyük bir silah pazarına sahip olan kıtaya girmesi için ana kapı niteliği taşıyor.



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.