Rusya: Sudan ile askeri anlaşmaların askıya alındığı konusunda bilgilendirilmedik

Rusya’nın Hartum Büyükelçiliği, anlaşmanın askıya alındığı iddialarının iki ülke arasındaki ilişkilere zarar vermeyi amaçladığını belirtti.

Rus donanmasına ait ‘Admiral Grigorovich’ isimli savaş gemisinin daha önce Port Sudan Limanı’na düzenlediği ziyaret sırasında (AFP)
Rus donanmasına ait ‘Admiral Grigorovich’ isimli savaş gemisinin daha önce Port Sudan Limanı’na düzenlediği ziyaret sırasında (AFP)
TT

Rusya: Sudan ile askeri anlaşmaların askıya alındığı konusunda bilgilendirilmedik

Rus donanmasına ait ‘Admiral Grigorovich’ isimli savaş gemisinin daha önce Port Sudan Limanı’na düzenlediği ziyaret sırasında (AFP)
Rus donanmasına ait ‘Admiral Grigorovich’ isimli savaş gemisinin daha önce Port Sudan Limanı’na düzenlediği ziyaret sırasında (AFP)

Rusya’nın Hartum Büyükelçiliği, eski Devlet Başkanı Ömer el-Beşir döneminde imzalanan askeri anlaşmaların Sudan tarafından dondurulduğu yönünde basında çıkan haberleri yalanlayarak “bu bilgilerin doğru olmadığını” duyurdu. Büyükelçilik böyle bir karar hususunda Sudan makamlarından herhangi bir bildirim almadıklarını kaydetti.
Sudan’ın eski Devlet Başkanı Ömer el-Beşir döneminde Kızıldeniz’deki Rus savaş gemileri için Port Sudan kentinde lojistik ve teknik destek merkezinin kurulması için Rusya ve Sudan arasında anlaşma imzalanmıştı. Yetkili kaynaklar önceki gün Sudan’ın bu anlaşmaları askıya aldığını bildirmişti.
Rusya’nın Hartum Büyükelçiliği’nin Facebook hesabından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Sudan’ın, Kızıldeniz’de Sudan’a ait Flamingo Üssü’ndeki Rus askeri varlığına ilişkin anlaşmayı askıya aldığına dair iddialar ve savların hedefi, iki ülke arasındaki geleneksel dostluk bağlarına zarar vermektir. Rus makamları, Sudan tarafından, Sudan toprakları üzerinde Rus deniz lojistik noktasının inşasına ilişkin anlaşmanın askıya alındığını ifade eden herhangi bir bildirim almadı. Bu anlaşma iki ülke parlamentoları tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe girecek ve bu henüz olmadı. Anlaşmaların dondurulduğu iddiaları ve savları, dış politikadan bağımsız olarak Sudan ile Rusya Federasyonu arasındaki ilişkilere zarar vermeyi hedefliyor.”
Sudan askeri ve sivil yetkili kaynaklar, Sudan Egemenlik Konseyi’nin Rusya’nın ülkenin kuzeyindeki Port Sudan kentinde Kızıldeniz sahilinde bir askeri üs inşa etmesine izin veren anlaşmayı askıya alma kararı aldığını bildirmişti.
Sudan Deniz Kuvvetleri’ne bağlı Flamingo Üssü’nde, Rus askeri güçlerinin artan konuşlanmasını durdurduğunu da belirten kaynaklar, Sudan ve Rusya arasında imzalanan ve Kızıldeniz bölgesindeki Rus varlığını konu alan anlaşmanın ‘Geçiş Parlamentosu tarafından onaylanması’ gibi diğer detayların Rusya tarafından dikkate alınmadığına işaret etti.
ABD ve Rusya arasındaki Sudan rekabeti geçen ay başladı. Zira Kızıldeniz sahili, iki ülkeden gelen askeri savaş gemilerinin Port Sudan Limanı’na girişine tanık olmuştu.
Rus hükümeti Kasım ayında Kızıldeniz’de bir ikmal istasyonu olarak askeri üssün inşasıyla ilgili Sudan ile imzalanan anlaşma metnini yayınlamıştı.
Moskova ve Hartum arasındaki anlaşmaya göre, Kızıldeniz'de bakım ve yakıt ikmal operasyonlarının sağlanması ve Rus donanma mürettebatının dinlenmesinin sağlanması için lojistik destek merkezi kurulacak. Anlaşmada ayrıca Rus destek merkezinde 300 askeri ve sivil personelin görev yapması ve
nükleer teçhizat bulunduran gemilerin merkeze girişine izin verilmesi öngörülüyor.
Buna karşılık Sudan Rusya’dan askeri silah ve mühimmat temin edecek.
Kızıldeniz’deki Flamingo Üssü’nde Rus güçlerinin sayılarındaki artış sebebiyle Rus askeri varlığı bir kez daha gündeme geldi.
Rusya’nın, Tartus Limanı’ndan çekilmeye ve Sudan topraklarındaki askeri varlığını genişletmeye çalıştığı yönünde değerlendirmeler söz konusu. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, Rus güçlerinin Sudan Deniz Kuvvetleri’ne bağlı üste kendisine izin verilen alana radar kurma çalışmalarını tamamladığını aktardı.
Rus donanmasına ait ‘Admiral Grigorovich’ isimli savaş gemisi şubat ayında Port Sudan Limanı’na giren ilk Rus gemisi olmuştu.
Kızıldeniz bölgesindeki Rus üssünün varlığı, Hint Okyanusu’ndaki Rus deniz filosunun operasyonlarının takibini kolaylaştırıyor ve deniz mürettebatlarının Sudan üzerinden değişimine imkân tanıyor. Kızıldeniz sahilindeki Rus askeri varlığı, Kızıldeniz’e kıyısı bulunan ülkelerin ulusal güvenliğine yönelik etkileri nedeniyle Washington açısından endişe kaynağı oluşturuyor.
Rusya, ‘Eski Sudan’ aracılığıyla Afrika kıtasındaki varlığını ve nüfuzunu artırmaya çalıştı. Sudan, Rusya’nın zengin kaynaklara ve büyük bir silah pazarına sahip olan kıtaya girmesi için ana kapı niteliği taşıyor.



Mısır'ın İsrail'in Gazze Şeridi sakinlerini Güney Sudan'a yerleştirme planını engellediği doğru mu?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Kahire'deki el-İttihadiye Sarayı'nda Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Kahire'deki el-İttihadiye Sarayı'nda Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın İsrail'in Gazze Şeridi sakinlerini Güney Sudan'a yerleştirme planını engellediği doğru mu?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Kahire'deki el-İttihadiye Sarayı'nda Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Kahire'deki el-İttihadiye Sarayı'nda Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Medya raporları, İsrail'in Güney Sudan ile Filistinlileri bu ülkeye yerleştirmek için görüşmeler yaptığını ortaya koydu. Diğer yandan Mısır'ın tutumu ve İsrail'in Gazzelileri nakletme planını engellemedeki rolü hakkında sorular ortaya atıldı. Cuba'nın bu konuda İsrail tarafıyla herhangi bir görüşme yaptığını yalanlamasına rağmen, ‘Mısır'ın Güney Sudan'a Filistinlileri kabul etmemesi için baskı yaptığı’ haberleri çıktı.

Mısır, Filistinlileri Gazze Şeridi’nden, ister kendi topraklarına ister başka bir ülkeye olsun, yerinden etme girişimlerini ‘Filistin meselesinin tasfiyesi’ olarak değerlendirerek resmi ve tekrarlı bir şekilde reddettiğini açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre, İsrail ile Güney Sudan arasında Gazze Şeridi sakinlerinin Güney Sudan'a yerleştirilmesi olasılığını görüşmek üzere görüşmeler yapıldı. Bunun İsrail'in Gazze Şeridi'nden toplu göçü kolaylaştırmak için daha geniş çaplı çabalarının bir parçası olduğu bildirildi.

Ancak Güney Sudan Dışişleri Bakanlığı bu iddiaları yalanladı. Bakanlık tarafından çarşamba akşamı yapılan açıklamada, “Cuba, Gazze Şeridi sakinlerinin Güney Sudan'a yerleştirilmesi için İsrail ile görüşmeler yaptığına dair son medya haberlerini kesin olarak yalanlıyor. Bu iddiaların hiçbir dayanağı yok; Güney Sudan'ın resmi tutumunu ve politikasını yansıtmıyor” ifadeleri yer aldı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, daha önce ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze nüfusunun büyük bir kısmını ‘gönüllü göç’ olarak nitelendirdiği bir şekilde başka ülkelere yerleştirmek istediğini söylemişti. Netanyahu salı akşamı yaptığı açıklamada, “Savaş hukukuna göre, nüfusun ayrılmasına izin vermek doğru olur” dedi.

Güney Sudan'ın tutumunu memnuniyetle karşılayan Filistin Devlet Başkanlığı, dün yaptığı açıklamada, ‘Cuba'nın İsrail işgal makamlarının yürüttüğü soykırım, açlık ve yerinden etme girişimlerine örtülü olarak katılmamasını’ övdü.

İsrail medyası, İsrail'in Gazze Şeridi sakinlerini başka ülkelere nakletmek için diğer ülkelere teklifler sunduğunu belirtti. İsrail Kanal 12 televizyonu, Netanyahu hükümetinin ‘Endonezya, Somali, Uganda, Güney Sudan ve Libya’ olmak üzere 5 ülkeyle, Gazze Şeridi'nden sürülecek Filistinlileri kabul etmeleri için görüşmeler yaptığını bildirdi.

AP, Mısırlı yetkililerin ‘İsrail'in Filistinlileri kabul edecek bir ülke bulma çabalarından, Güney Sudan ile yaptığı temaslar da dahil olmak üzere, aylardır haberdar olduklarını’ söylediğini aktardı. Yetkililer, ‘Güney Sudan'a Filistinlileri kabul etmemesi için baskı uyguladıklarını’ ifade ettiler.

Mısır Dışişleri Konseyi Üyesi Büyükelçi Salah Halime, Mısır'ın İsrail'in Filistinlileri yerleştirmek için bahsettiği ülkelerle temas halinde olduğunu düşünüyor. Halime, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Kahire, temaslarıyla Filistinlileri yerinden etme girişimlerinin uluslararası hukuka aykırı olduğunu ve Arap, İslam ve Avrupa ülkelerinin bunu reddettiğini vurgulamayı hedefliyor” dedi.

Halime sözlerini şöyle sürdürdü: “Filistinlileri yerinden etme çağrıları Arap ve uluslararası kamuoyu tarafından reddediliyor. Buna rağmen İsrail bu çağrılarda ısrar ediyor. Kahire, bu önlemleri reddetmek için diplomatik temaslarını yoğunlaştırıyor. İsrail hükümetinin son uygulamaları, Filistin meselesini ortadan kaldırarak, sözde ‘Büyük İsrail’ hayalini gerçekleştirmek amacıyla yapılıyor.”

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, geçtiğimiz temmuz ayında Güney Sudanlı mevkidaşı Monday Simaya Kumba'dan bir telefon aldı. Mısır Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasına göre, görüşmede ‘ikili ilişkilerin güçlendirilmesi yolları’ ele alındı.

Kahire Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. Tarık Fehmi, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Mısır'ın Filistinlilerin yerinden edilmesini reddeden tutumu, diğer ülkelerin tutumlarına müdahale etmek anlamına gelmez. Mısır'ın bu konudaki tutumu sabit ve açıktır. Filistin meselesini korumak için bunun gerçekleşmemesi konusunda uyarıda bulunur, ancak diğer ülkelere kendi tutumunu dayatmaz” ifadelerini kullandı.

Fehmi'ye göre İsrail, Filistinlilerin Gazze Şeridi’nden yerinden edilmesini kabul ettirmek için bazı Afrika ve Arap ülkelerindeki kriz ve çatışmalardan yararlanmaya çalışıyor. Fehmi, “Uluslararası toplumun yerinden edilme çağrılarını reddeden tutumu göz önüne alındığında, bu hamleler İsrail'in planının başarıya ulaşacağı anlamına gelmiyor” dedi.

Filistinlilerin Güney Sudan'a yerleştirilmesi konusunda tartışmalar, Güney Sudan Dışişleri Bakanı'nın geçen hafta İsrailli mevkidaşının daveti üzerine Tel Aviv'i ziyaret etmesinin ardından başladı. Güney Sudan medyası ise İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Sharren Haskel'in Cuba'ya resmi bir ziyaret gerçekleştirerek iki taraf arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesi için yollar aradığını bildirdi.