İsrail, Gazze’deki avlanma yasağını kaldırdı

Teknesini Gazze kıyısına bağlayan bir balıkçı (Reuters)
Teknesini Gazze kıyısına bağlayan bir balıkçı (Reuters)
TT

İsrail, Gazze’deki avlanma yasağını kaldırdı

Teknesini Gazze kıyısına bağlayan bir balıkçı (Reuters)
Teknesini Gazze kıyısına bağlayan bir balıkçı (Reuters)

İsrail dün Gazze Şeridi’nden yapılan roket atışlarına karşılık olarak iki gün süreyle getirdiği avlanma yasağını kaldırdı. İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, Gazzeli balıkçıkların 15 mile kadar avlanmalarına izin verildiği bildirildi.
Açılamada, balıkçılık faaliyetlerine getirilen kısıtlamaların kaldırıldığı ve 15 mile kadar avlanmaya izin verildiği aktarıldı. Atılan bu adım güvenlik endişelerinin sona ermesinin ardından geldi. Yaşanan iki günlük sakinliğin ardından balıkçılık faaliyetlerinin başlamasına karar verildiği kaydedildi.
Geçtiğimiz hafta Gazze Şeridi’nden yapılan roket atışları sebebiyle avlanma yasağı getirildi. Geçtiğimiz hafta sonu yaşanan ve Yahudi yerleşim alanlarına atılan iki başarısız roket atışı girişiminin ardından son iki gündür bölgede sakinlik yaşanıyor. Ordu açıklamasında, “Avlama, sınır boyunca muhafaza edilen sakinlik ve istikrar şartına bağlıdır” ifadelerini kullandı.
İsrailli kaynaklar, Hamas’ın gerginliği sürdürmek niyetinde olmadığı konusunda mesajlar verirken, İsrail’in de bu durumunda kaçındığını söyledi. İsrail ve Hamas, Kudüs ve Gazze Şeridi’ndeki durumu sakinleştirmek adına Mısır, Birleşmiş Milletler (BM) ve Katar aracılığıyla görüşmeler yaptı. İsrail’in endişesi, Filistin Devlet Başkanı’nın seçimleri erteleme kararının ardından Hamas’ın gerginliğe başvurma olasılığıyla ilgili. Tel Aviv merkezli Walla'nın haberine göre, İsrail ordusu, seçimlerin ertelenmesinin sadece Gazze Şeridi'nde değil, Batı Şeria ve Kudüs'te de bir gerginliğe yol açabileceğini tahmin ediyor.
İsrail ordunun yaptığı güvenlik değerlendirmelerine göre, Gazze Şeridi'nden devam eden roket atışlarına yapılan sert bir tepki Hamas'ı caydırdı. Bu nedenle, son gerilimin ardından Gazze Şeridi’nden roket ateşlenmedi. Buna karşılık Hamas, Mısır arabuluculuğunda İsrail tarafına güven veren bir mesaj iletti. İsrailli güvenlik yetkilileri, Hamas Hareketi’nin çözüm sürecine geri dönmeyi talep etmesiyle saldırıların ve gösterilerin durması gerektiğini söyledi. Bu bağlamda Gazze Şeridi’nde sınıra yakın alanda düzenlenen gösterilere katılım oranı düştü.
Walla, İsrailli General Aharon Haliva’nın önümüzdeki günlerde beklenen ve olası öfke patlamasına hazırlıklı olmak adına alarm durumunu arttırmak için özel bir emir vermeyi planladığını iddia etti. İsrail endişesi yalnızca roket atışlarıyla değil, sınırdaki kalabalıklar konusu da İsrail’in en büyük endişeleri arasında bulunuyor. Bu kapsamda İsrail ordusu olayların kötüye gitmesi halinde güçlerini arttıracak, harekat planlarını yenileyecek ve yedek kuvvetler oluşturacak.



Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
TT

Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)

İsrail ve Hamas’tan müzakereciler, 6 Temmuz'dan bu yana Doha'da devam eden ateşkes görüşmelerinin son turunda, esirlerin aşamalı olarak serbest bırakılmasını, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nin bazı bölgelerinden çekilmesini ve çatışmanın sona erdirilmesine ilişkin görüşmeleri içeren 60 günlük ateşkes için ABD destekli bir öneriyi tartışıyorlar.

ABD'li, Katarlı ve Mısırlı arabulucular bir anlaşmaya varmak için çalışıyor, ancak bir anlaşmaya varılabileceğine dair iyimserlik azaldı.

İşte Reuters'a isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir yetkilinin özetlediği ateşkes önerilerinin ayrıntıları ve ilgili bazı siyasi hesaplara bir bakış:

İsrailli esirler ve Filistinli mahkûmlar

Gazze Şeridi'nde tutulan 10 esir, 18 cesetle birlikte 60 günlük bir süre içinde iade edilecek. Takaslar tören olmadan gerçekleşecek. Buna karşılık İsrail de sayısı henüz belli olmayan Filistinli mahkûmları serbest bırakacak. İsrail, Hamas ve müttefikleri tarafından tutulan 50 esirden yaklaşık 20'sinin hayatta olduğuna inanıldığını söylüyor.

Filistinlilere yardım

19 Ocak'ta varılan bir anlaşmaya göre, Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin (ICRC) katılımıyla Gazze Şeridi'ne yeterli miktarda yardım derhal ulaştırılacak.

İsrail’in geri çekilmesi

İlk gün, ilk 8 esirin serbest bırakılmasının ardından İsrail ordusu, üzerinde mutabık kalınacak haritalara göre Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki bazı bölgelerden çekilecek. Yedinci gün, 5 ceset alındıktan sonra, İsrail haritalara göre Gazze Şeridi'nin güneyindeki bazı bölgelerinden çekilecek.

ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (AFP)ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (Arşiv-AFP)

Teknik bir ekip, teklifin çerçevesi üzerinde mutabakata varıldıktan sonra yapılacak hızlı müzakereler sırasında çekilme kılavuzunun oluşturulması için çalışacak.

Kalıcı ateşkes müzakereleri

Anlaşmanın ilk gününde kalıcı ateşkes müzakereleri başlayacak. Bir anlaşmaya varılması halinde, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'nde tutulan tüm esirler ve Filistinli mahkûmlar serbest bırakılacak.

Garantiler

Teklif, ABD Başkanı Donald Trump'ın anlaşmaya bağlılığını garanti ediyor. Arabulucular, ara verilen süre boyunca ciddi müzakerelerin yapılmasını sağlayacak ve daha fazla zamana ihtiyaç duyulması halinde bu süreyi uzatabilecekler.

İsrail'de siyasi hesaplar

İsrail hükümetinin iki aşırı sağcı üyesi, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, ateşkes çabalarını eleştirerek bunun yerine Hamas'ın tamamen yok edilmesi çağrısında bulundu.

İki ismin bir anlaşma imzalanması halinde istifa edip etmeyeceği belli değil. Netanyahu onları kendi tarafında tutmak için İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nde ocak ayında yürürlüğe giren son ateşkesten çok daha geniş bir alanı kontrol etmesi için bastırıyor ve ordunun güneyde Han Yunus ile Refah arasındaki bölgeyi kontrol etmesine izin veriyor. Hükümet bu bölgede yaklaşık 600 bin kişi için bir ‘insani yardım şehri’ inşa etmeyi planladığını ve bunun Gazzeliler için güvenli bir alan olacağını belirtti. Muhalifler bu kenti bir toplama kampına benzetti.

Eleştirmenler, Netanyahu'nun müzakereleri Knesset'in yaz tatiline gireceği 27 Temmuz'a kadar uzatmaya çalıştığını söylüyor. Zira Knesset açık değilken bir hükümeti devirmek çok zordur.

Hamas'ın siyasi hesapları

Hamas, bu kadar çok toprağın doğrudan İsrail'in kontrolüne bırakılmasına ya da kıyı şeridi üzerindeki zaten kırılgan olan kontrolünü azaltacak kapalı bir ‘insani yardım şehri’ kurulmasına temelden karşı. Bu nedenle Hamas, İsrail güçlerinin ocak ayındaki ateşkesten önce belirlenen hatlara çekilmesini talep ediyor.

Hamas ayrıca, İsraillilerin ateşkesi uzatma niyetinde olmadıklarından endişe duyduğundan, çatışmaların durdurulmasının savaşın sona ermesine yol açacağına dair daha güçlü garantiler verilmesi için bastırıyor.