Bilim adamları, Kovid-19’un kaynağına ilişkin yeni bir araştırma başlatılması çağrısında bulundu

Çarşamba günü Wuhan’da Çinli bir öğrenciyi Kovid-19’a karşı aşı yapmaya hazırlanan bir hemşire (AFP)
Çarşamba günü Wuhan’da Çinli bir öğrenciyi Kovid-19’a karşı aşı yapmaya hazırlanan bir hemşire (AFP)
TT

Bilim adamları, Kovid-19’un kaynağına ilişkin yeni bir araştırma başlatılması çağrısında bulundu

Çarşamba günü Wuhan’da Çinli bir öğrenciyi Kovid-19’a karşı aşı yapmaya hazırlanan bir hemşire (AFP)
Çarşamba günü Wuhan’da Çinli bir öğrenciyi Kovid-19’a karşı aşı yapmaya hazırlanan bir hemşire (AFP)

Bir grup bilim adamı Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO), hayvansal kaynaklar konu dışı tutularak, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) hastalığına neden olan SARS-Cov-2 virüsünün kaynağına ilişkin yeni bir araştırma başlatılması çağrısında bulundular.
Bloomberg haber ajansının aktardığına göre, grup dün (Cuma) yayınladığı açık mektupta, virüsün kaynağına ilişkin herhangi bir yeni araştırma başlatılması durumunda atılması gereken belli adımları önerdi.
Alman haber ajansı DPA’nın aktardığına göre öneriler, ev sahibi ülkenin hükümet yetkililerinin “gereksiz mevcudiyetleri” olmadan ekibin araştırma yapabilmesinin güvence altına alınması, ekip üyelerinin seçilmesinde veto hakkının kullanılmasına yönelik tüm yetkilerin kaldırılması ve ekibin verilere, kayıtlara ve numunelere daha geniş çapta erişiminin sağlanması için yetki verilmesi yer alıyor.
WHO ile işbirliği içinde, Çinli bilim adamlarını da içeren ortak bir heyet tarafından yapılan araştırmada, SARS-CoV-2 virüsünün yarasalardan insanlara, başka bir hayvan aracılığı ile bulaşmış olabileceğini ortaya çıkardı. Heyet, virüsün Wuhan şehrinde bir laboratuvardan çıkmış olması teorisinin çok düşük bir ihtimal olduğunu belirtti.
Çin’deki araştırmaları yürüten WHO ekibinin lideri Peter Ben Embarek, Mart ayında yayınlanan bir raporda, araştırmanın amacının virüsün hayvan kaynağının araştırılması olduğu için diğer teorilerin aynı ilgiyi görmediğini ve ekibin laboratuvarlarda tam olarak araştırma yapmadığını belirtti.
WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, virüsün yarasalardan insanlara muhtemelen başka bir hayvan aracılığı ile bulaştığına karar vermeden önce araştırmada, bir laboratuvardan sızıntının yaşanmış olma ihtimalinin yeterli bir şekilde incelenmediğini belirtmişti. Ghebreyesus uzmanlardan oluşan ek heyetler göndermeye hazır olduğunu belirtmiş ve bunun için Çin’in iş birliği yapması gerektiğine dikkat çekmişti. 
Bu açık mektup, virüsün kaynağına ilişkin yeni bir araştırma başlatılması çağrısında bulunan grubun 3. mektubu oldu. Mektup, meme kanseri ve Kovid-19 hastalığına karşı tedaviler geliştiren Atossa Therapeutics CEO’su Steven C. Quay da dahil olmak üzere 20 bilim insanı tarafından imzalandı ve Atlantik Konseyi Araştırma Merkezi’nden üst düzey bir araştırmacı olan Jamie Metzl mektubun hazırlanmasında yer aldı.



Gökbilimciler Satürn'e çarpan nesneyi tanımlamak için yardım istiyor

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA
TT

Gökbilimciler Satürn'e çarpan nesneyi tanımlamak için yardım istiyor

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA

Gökbilimciler cumartesi günü Satürn'e çarpmış olabilecek gizemli bir cismin tanımlanması için yardım çağrısı yaparken bu, bir uzay cisminin gaz devine çarptığının kaydedildiği ilk örnek olabilir.

Araştırmalara göre Satürn'e ortalama her 3 bin 125 yılda bir büyük (çapı 1 kilometreden fazla) cisimler çarpıyor.

Veriler her yıl 7-8 küçük uzay taşının gezegene çarptığını gösterse de gökbilimciler bugüne kadar hiçbirini tespit edemedi.

Kozmik çarpışmalar, kayalık gezegenlerde kraterler bıraksa da Jüpiter ve Satürn gibi gaz devlerinde bu tür izlere rastlanmaz.

Ancak NASA çalışanı ve amatör gökbilimci Mario Rana'nın çektiği yeni bir görüntü, ilk kez Satürn'e bir uzay cisminin çarptığı gösteriyor gibi duruyor.

Gaz devlerinin dış katmanları hidrojen ve helyumdan oluştuğu için asteroit ya da kuyrukluyıldız çarpmaları hızla kaybolabiliyor.

Rana, Jüpiter ve Satürn'ün görüntülerini bilgisayar yazılımıyla analiz eden DeTeCt projesinde çalışıyor. Gökbilimcinin geçen cumartesi günü çektiği Satürn videolarında, görüntülerin sol tarafındaki soluk bir parıltı bir çarpma olayı gibi duruyor.

Profesyonel ve amatör gökbilimcilerden oluşan bir konsorsiyum olan Gezegensel Sanal Gözlemevi ve Laboratuvarı (Planetary Virtual Observatory and Laboratory/PVOL), alanın uzmanlarını Satürn'e olası çarpma olayını doğrulamaya ya da çürütmeye çağırıyor.

PVOL yaptığı açıklamada "Marc Delcroix, Mario Rana tarafından elde edilen bir video gözlemindeki birkaç karede yakalanan, Satürn'deki potansiyel bir çarpışmayı bildiriyor. Potansiyel çarpma çok zayıf ve doğrulanmamış" ifadelerini kullanıyor.

Çok kısa süreli çarpma parlaması Satürn'de 5 Temmuz 2025'te, evrensel saate göre 09.00'la 09.15 arasında meydana geldi. Satürn'ün o zaman diliminde çekilmiş diğer videolarını elde etmek çok önemli.

frgtyh
Satürn'e çarpması muhtemel asteroid veya kuyrukluyıldızı gösteren görüntüler (Mario Rana/PVOL)

PVOL bu zaman diliminde gözlem yapmış olabilecek gökbilimcileri de Delcroix'yla e-posta yoluyla ([email protected]) iletişime geçmeye ve ellerindeki verileri paylaşmaya çağırıyor.

Leicester Üniversitesi'nde gezegen bilimi alanında öğretim üyesi olan Leigh N. Fletcher da amatör uzay gözlemcilerine, çarpışmayla ilgili ellerinde olabilecek videoları paylaşmaları çağrısında bulunuyor.

Dr. Fletcher, BlueSky'da şöyle yazıyor:

Marc Delcroix ve ekibinin hafta sonu yaptığı çağrıyı yineliyorum: Ekip, Satürn'e 5 Temmuz'da evrensel saate göre 09.00'dan 09.15'e kadarki olası bir çarpışmayı doğrulamak/çürütmek istiyor. Amatör gözlemcilerin o saatte çektiği videolar, işin anahtarı olabilir.

Independent Türkçe