عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

ABD, Sudan - Etiyopya gerilimini yatıştırmak için devrede

Sudan'ın Gadarif eyaletindeki bir kampta sığınan Etiyopyalı mülteciler. (AFP)
Sudan'ın Gadarif eyaletindeki bir kampta sığınan Etiyopyalı mülteciler. (AFP)
    Washington/Şarku’l Avsat
TT
TT

ABD, Sudan - Etiyopya gerilimini yatıştırmak için devrede

Sudan'ın Gadarif eyaletindeki bir kampta sığınan Etiyopyalı mülteciler. (AFP)
Sudan'ın Gadarif eyaletindeki bir kampta sığınan Etiyopyalı mülteciler. (AFP)

ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi üyesi Senatör Chris Coons ve Senatör Chris Van Hollen'den oluşan üst düzey bir ABD parlamento heyeti, Sudan-Etiyopya sınır gerilimi ve Nahda (Rönesans/Hedasi) Barajı krizine ilişkin gelişmelerle ilgili görüşmelerde bulunmak için bugün Hartum'a iki sürecek bir ziyarette bulunacaklar. 
Senatör Coons, 21 Aralık'ta kabul edilen ve Sudan'ın egemenliğinivurgulayan Sudan Talepleri Uzlaşma Yasası’na öncülük ederek ülkenin önde gelen destekçilerinden biri oldu. Sudan yasa kapsamında, devrik Devlet Başkanı Ömer el-Beşir rejiminin yargılandığı, Amerikan vatandaşlarına yönelik eylemler ve 11 Eylül terör saldırılarının kurbanları ile ilgili ABD mahkemelerinde açılan davalardan muaf tutuldu.
Sudan’daki Radyo Dabanga radyosuna göre ABD heyeti, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, Başbakan Abdullah Hamduk, Adalet Bakanı Nasruddin Abdulbari ve Sulama ve Su Bakanı Yasir Abbas ile Sudan-Etiyopya sınırlarındaki gelişmeler ve ABD ile Sudan arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesine ilişkin görüşmelerde bulunacak. 
Coons ve Hollen'ın Sudan ziyareti, Başkan Joe Biden'ın ABD'li emekli bürokrat Jeffrey D. Feltman’ı uluslararası çabalara liderlik etmesi, Etiyopya ile Sudan arasındaki krizi ve Nahda Barajı konusundaki çatışmayı ele alması için Afrika Boynuzu’na özel elçi olarak atamasından günler sonra geldi.
İki ülke arasındaki tansiyon, Sudan'ın Etiyopya güçleri tarafından çeyrek asırdan fazla bir süredir işgal edilmiş olan Faşaka sınır bölgesindeki toprakları geri alması ve bölgede oluşan çıkmaz nedeniyle geçen kasım ayından bu yana yükseliyor. Diğer yandan Nahda Barajı müzakereleri durumun daha da artırıyor.
Dışişleri Bakanı Meryem Sadık el-Mehdi bu durumu doğu sınırlarına yönelik ihlal olarak değerlendirdi. Ayrıca Etiyopya'nın tutumunu ve Addis Ababa'nın bağlayıcı bir yasal anlaşma imzalamadan aldığı temmuz ayında barajı doldurma kararına olan bağlılığını "kabul edilemez bir inatçılık ve uluslararası hukuka aykırı bir durum" olarak nitelendirdi.
Coons ve Hollen'ın Addis Ababa'nın Tigray Bölgesi’nde başlattığı savaştan kaçan Etiyopyalı mültecilerin kaldığı Gadarif eyaletindeki Umm Rakube ve Tondba kamplarını ziyaret etmeleri bekleniyor.
Eski ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo geçen yıl ağustos ayında Sudan'a yaptığı ziyarette, sivillerin başta olduğu bir geçiş hükümetine desteğini vurgulamıştı. Ancak bunun için Sudan'ın İsrail ile ilişkilerinin normalleşmesini şart koşmuştu.
Sudan 19 Nisan 2021’de, 1958'den bu yana yürürlükte olan ve Sudanlıların herhangi bir İsrail vatandaşı ve kuruluşu ile ya da yabancı şirketlerle anlaşma yapmasını yasaklayan İsrail'i boykot yasasını yürürlükten kaldırma kararı aldı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Nur Adamları, kıyı bölgesinde çatışmaları yeniden alevlendiren Suriyeli grup

Nur Adamları grubu, Genel Güvenlik araçlarına ve hükümet güçlerine pusu kurmaya odaklanıyor (Independent Arabia)
Nur Adamları grubu, Genel Güvenlik araçlarına ve hükümet güçlerine pusu kurmaya odaklanıyor (Independent Arabia)
TT
TT

Nur Adamları, kıyı bölgesinde çatışmaları yeniden alevlendiren Suriyeli grup

Nur Adamları grubu, Genel Güvenlik araçlarına ve hükümet güçlerine pusu kurmaya odaklanıyor (Independent Arabia)
Nur Adamları grubu, Genel Güvenlik araçlarına ve hükümet güçlerine pusu kurmaya odaklanıyor (Independent Arabia)

Mustafa Rüstem

Bu yıl mart ayında Suriye’de kıyı bölgesinde yaşanan olaylar, arkalarında kanlı çatışmalar bıraktı. Kendisine eşlik eden ve yeni otoritenin “bireysel” olarak nitelendirdiği ihlaller de ardında sivillerin ruhlarında derin yaralar açtı. Söz konusu olaylar, Genel Güvenlik güçlerine yönelik tekrarlanan suikast ve saldırıların ardından, güvenlik güçlerinin yanıt olarak eski rejimin kalıntılarıyla bağlantılı grupların peşine düşmesinden sonra çatışmaların alevlenmesiyle başlamıştı. Bugün ise çatışmayı yeniden alevlendiren yeni bir silahlı grup ortaya çıktı.

Cevad Tugayları

Suriye'nin batısında bulunan ve Lazkiye ile Tartus vilayetlerini kapsayan kıyı bölgesindeki karmaşık durumu daha da karmaşıklaştıran bir gelişme yaşandı ve kendisine Ricalu'n Nur (Nur Adamları) adını veren, Cevad Tugayları lakaplı yeni bir silahlı grup ortaya çıktı. Grup, hükümet güçlerini hedef alan faaliyetlerini duyurdu ve ilk operasyonunu bir video ile belgeledi.

Nur Adamları grubu, 2 Ağustos'ta kendi açıklamalarını ve konuşmalarını içeren resmi bir sayfa oluşturdu. Bunlardan ikisi ayrı açıklamalardı. İlk açıklama, 14 Ağustos'ta bir Genel Güvenlik aracının hedef alınmasının ardından video olarak yayınlandı. İkinci video açıklaması ise 1 Eylül'de yayınlandı ve bir hükümet tesisine yönelik saldırıyı belgeliyordu. Güvenlik ve askeri işler uzmanı Albay Muhsin Hamdan, “bu askeri örgütün medyada bir yankı oluşturmanın ötesine geçmediğini ve sahada bir etkiden, haritaları yeniden çizme gücünden yoksun olduğunu” kesin bir biçimde belirtti. Nur Adamları grubu ve eylemleri, kendi kuluçka merkezine yönelik ve Genel Güvenlik veya yeni otorite ile iş birliği yapılmaması yönünde uyarıda bulunan bir bildirgeden başka bir şey değil” diye ekledi.

Yeni grubun duyurusu, kıyıda bir bölgesel yönetim kurma çağrısıyla eş zamanlı olarak geldi (Independent Arabia)Yeni grubun duyurusu, kıyıda bir bölgesel yönetim kurma çağrısıyla eş zamanlı olarak geldi (Independent Arabia)

Kimliği bilinmiyor

Silahlı grubun kıyı bölgesinde yaşayan Suriyelilere hükümet ile iş birliği yapmamaları konusunda uyarılarda bulunma konusundaki istekliliği ve gayreti belirgin. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre gözlemciler bunu, “Sahil Kalkanı” olarak bilinen grupların körüklediği mart ayındaki kanlı olaylardan bu yana var olan anlaşmazlığı derinleştirme girişimi olarak değerlendiriyor. Bahsi geçen kanlı olaylar, Sahil Kalkanı gruplarının, isyan eden ve silahlanıp yeni otoriteye direnmeyi tercih eden rejim kalıntılarını takip ederken, Cebele'de bir güvenlik güçleri konvoyunu hedef alarak 16 askeri öldürmelerinin ardından yaşanmıştı. Lazkiye'den yerel bir kaynak, Nur Adamları grubunun, Mikdad Fatiha liderliğindeki Sahil Kalkanı grubunun aksine hala bilinmediğine inanıyor. “Kimliği bilinmeyen herhangi bir gruba şüpheyle yaklaşılması gerektiğini, amaçları muhtemelen halk ile hükümet arasındaki uçurumu derinleştirmek, hatta son kıyı çatışmalarından beri var olan uçurumun kapanmamasını sağlamak olduğunu” belirtiyor.

Nur Adamları ve Lazkiye ilindeki diğer aktif grupların rolünü araştıran bir saha kaynağı, bazı silahlı grupların hükümet güçlerine yaklaşmamaları veya onlarla iş birliği yapmamaları için sivilleri korkuttuğunu ortaya koydu. Bu arada, bir videoda, silahlı bir gruba katılmadığı için kıyı bölgesinin kırsalında bir adamın aşağılandığı görülüyordu. Yeni otoriteye karşı çıkan askeri grubun doğuşu, Suriye genelinde sahada görülen karmaşık bir gerçekliğin ortasında geldi. Suriye Demokratik Güçleri (SDG), merkezi olmayan yönetim seçeneğine bağlı kalmaya devam ederken, kendisine bir de güney Suriye'de Süveyda'daki Dürzi toplumu eklendi. İsrail'in hava saldırıları ve çatışma hatlarına yönelik baskınları da devam ediyor.

Meyhub ve kafa kesme

Bu arada, silahlı grup gerilla savaşı prensibiyle faaliyet gösteriyor ve sınırlı sayıda kişiyle pusular kuruyor. Askeri gözlemciler, üyelerinin “eski askeri ve güvenlik kurumlarının mensupları olabileceğine ve onların saflarında görev yapmış olabileceğine” inanıyor. Zira ordu personeli ve gönüllüler çeşitli uzmanlık alanlarında eğitim aldı ve birçoğu geçen yıl aralık ayında rejimin devrilmesinin akabinde işten çıkarıldıktan sonra artık görevde değil. Nur Adamları grubu, ağustos ortasında Lazkiye kırsalında Genel Güvenlik Kuvvetleri'ne ait bir aracın hedef alındığı eylemin videosunu Facebook'ta paylaşmıştı. Operasyona beş kişi katılmış, gözetleme, izleme, patlatma ve belgeleme faaliyetlerinde bulunmuşlardı. Bu yeni kurulan milis grupların net bir talep açıklamaması, eylemlerinin kıyı şeridinde meydana gelen ihlallere “misilleme” olarak nitelendirilmesine neden oldu. Şeyh Salih el-Mansur'un yeni otorite tarafından yargılanmadan gözaltına alınmasına misilleme olarak yapılan eylemlerden bahseden açıklamalar yapıldı. Nur Adamları yayınladığı açıklamada, tutuklamayı keyfi olarak nitelendirdi ve Şeyh Mansur'un sağlığının kötüleşmesi nedeniyle yetkilileri sağlığından sorumlu tutarak, derhal serbest bırakılmasını talep etti. Grup ayrıca videoya eşlik eden kayda göre, “Beşşar Meyhub ve arkadaşları” için düzenlenen eylem hakkında da bir duyuruda bulundu. Beşşar Meyhub adlı gencin, yabancı bir savaşçı tarafından öldürüldüğü, kafasının kesilip bir arabanın kaputuna yerleştirildiği ve mahallede dolaştırıldığı aktarılmıştı. İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada bunu yalanlayarak bir “iddia” olarak nitelendirmişti. Bakanlık açıklamasına, üyeleri arasında genç Meyhub'un da bulunduğu bir terör hücresinin görüntülerini de ilave etti. Böylece Meyhub'un hayatta olduğu ve İç Güvenlik Bakanlığı'nın onu bir hapishaneye naklettiği ortaya çıktı.

Nur Adamları’nın eylemleri, Suriye Sahili Ulusal Buluşması’nın kıyıda bir yönetim kurma projesini duyurmasıyla aynı zamana denk geldi ve bu durum, Beşşar Esed sonrası dönemde bölünme veya ademi merkeziyetçiliğe yönelik milliyetçi söylemin artışına işaret ediyor.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrildi.

ARAP DÜNYASI

Bağdat'ta bir din adamının hayatını kaybetmesinin ardından öfkeli tepkiler

Irak'ın başkenti Bağdat'tan bir görünüm (Reuters)
Irak'ın başkenti Bağdat'tan bir görünüm (Reuters)
TT
TT

Bağdat'ta bir din adamının hayatını kaybetmesinin ardından öfkeli tepkiler

Irak'ın başkenti Bağdat'tan bir görünüm (Reuters)
Irak'ın başkenti Bağdat'tan bir görünüm (Reuters)

Irak'ın başkenti Bağdat'ta bir din adamının camide saldırıya uğraması sonucu hayatını kaybetmesi, dini ve siyasi çevrelerde yaygın bir öfkeye yol açtı ve Irak hükümetini üst düzey resmi bir soruşturma başlatmaya sevk etti.

Bağdat'ın tanınmış imam ve vaizlerinden Abdussettar el-Karguli, güvenlik kaynaklarının ‘başkentin güneyinde bulunan Dora semtindeki Kerim en-Nasır Camii'nde fiziksel saldırı’ olarak açıkladığı olayın ardından dün hayatını kaybetti. Raporlara göre saldırı, dini bir harekete bağlı olduğu düşünülen bir grup tarafından gerçekleştirildi.

Ne oldu?

Görgü tanıkları ve kaynakların ifadelerine göre, olay cami içinde Cuma hutbesini kimin vereceği konusunda çıkan bir tartışma sırasında meydana geldi.

Irak'taki camileri denetleyen resmi kurum olan Sünni Vakfı'nın hazırladığı programa göre el-Karguli, yerel olarak el-Medhaliyyin olarak bilinen bir hareketin başka bir vaiziyle dönüşümlü olarak vaaz veriyordu.

Ancak başka bir vaiz, bölgenin dışından getirildiği bildirilen yaklaşık 30 kişilik bir grupla birlikte camiye geldi ve el-Karguli'nin minbere çıkmasını engelleyerek onu caminin içindeki bir odada alıkoydu.

Şarku’l Avsat’ın sağlıkçı kaynaklardan aktardığına göre el-Karguli fiziksel saldırıya uğramış. Bu da özellikle kronik kalp problemleri olduğu için hayatını kaybetmesine yol açan şiddetli bir kalp krizine neden olmuş.

Bağdat'ın tanınmış imam ve vaizlerinden Abdussettar el-Karguli’nin sosyal medyada paylaşılan fotoğrafı (Facebook)Bağdat'ın tanınmış imam ve vaizlerinden Abdussettar el-Karguli’nin sosyal medyada paylaşılan fotoğrafı (Facebook)

Tepkiler

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, olayla ilgili acil soruşturma başlatılmasını ve İçişleri Bakanlığı ve Ulusal Güvenlik Ajansı temsilcilerinin de dahil olduğu bir komite kurulmasını emretti.

Sudani yaptığı açıklamada, hükümetin ‘olaya karıştığı veya ihmalkâr davrandığı kanıtlanan herhangi bir tarafı sorumlu tutmaktan çekinmeyeceğini’ belirterek, ‘hoşgörü ve barış içinde bir arada yaşama değerlerini pekiştirmenin ve her türlü kışkırtma ve dini nefreti reddetmenin’ önemini vurguladı.

Sünni Vakfı Divanı ise olayı ‘suç eylemi’ olarak nitelendirerek, olayla ilgisi olan bir dizi kişinin gözaltına alındığını doğruladı ve ‘önemli bir dini ve ulusal görevi yerine getiren’ imamların ve vaizlerin korunması çağrısında bulundu.

Irak'ın en önde gelen Sünni dini kurumlarından biri olan Irak Fıkıh Konseyi, Irak'ın üç liderinden olaya müdahale etmelerini ve olaydan sorumlu vaizi yargılamalarını istedi.

Bağdat'ta bir emniyet mensubu (AFP)Bağdat'ta bir emniyet mensubu (AFP)

Siyasi suçlamalar

Bağdat'ın el-Azamiyye bölgesindeki İmamlar ve Vaizler Konseyi Başkanı Mustafa el-Bayati olayı şiddetle kınadı. El-Bayati, saldırının arkasında ‘siyasi destekli haydutlar’ olduğunu iddia ederek, bu grupların ‘günden güne artan bir tehdit oluşturduğunu’ belirtti.

El-Bayati, siyasi partileri, camilerde aşırılıkçı grupların etkisini önlemeye yönelik önceki güvenlik kararlarının uygulanmasını engellemekle suçladı. Yaşanan olayın ‘toplumda çatışmayı körükleyen aşırılıkçı gruplara karşı siyasi gevşeklik ve kararlılık eksikliğinin sonucu’ olduğunu ifade etti.

Gözlemcilere göre söz konusu olay, Irak'taki dini kurumlar içinde camilerde nüfuz mücadelesi veren farklı gruplar arasındaki çatışmayı ortaya çıkardı ve bu çatışma Irak seçimlerinin yaklaşmasıyla birlikte artmaya başladı.

Yıllardır Bağdat ve diğer vilayetlerdeki camiler, seçimlerde yarışan partilerden siyasi destek aldıkları yönündeki suçlamalar arasında, dini grupların nüfuzlarını genişletme girişimlerine tanık oluyor.

Olay, Irak Başbakanı’nın aşırılıkçı dini ve siyasi grupların faaliyetlerine dolaylı bir atıfta bulunarak, ‘ülkeyi çatışma ve istikrarsızlığa sürüklemek isteyen sorunlu sesler’ konusunda uyarıda bulunmasından sadece birkaç gün sonra meydana geldi.

ARAP DÜNYASI

İsrail ordusu Gazze şehrindeki Burc en-Nur’u bombaladı

İsrail bombardımanı sonrası çok katlı bina yerle bir oldu. (Filistin medyası)
İsrail bombardımanı sonrası çok katlı bina yerle bir oldu. (Filistin medyası)
TT
TT

İsrail ordusu Gazze şehrindeki Burc en-Nur’u bombaladı

İsrail bombardımanı sonrası çok katlı bina yerle bir oldu. (Filistin medyası)
İsrail bombardımanı sonrası çok katlı bina yerle bir oldu. (Filistin medyası)

İsrail ordusu bugün Gazze şehrinde çok katlı bir binayı bombaladığını duyurdu. Ordu, Hamas'ın bu binayı kullandığını ve ‘binanın içinde veya yakınında terörist altyapı’ bulunduğunu iddia etti.

Ordu bugün erken saatlerde, Gazze şehrindeki Burc en-Nur sakinlerine ve yakındaki çadırlarda yaşayanlara, burayı hedef alacağı gerekçesiyle bölgeyi terk etmeleri emri verdi.

İsrail ordusu, vatandaşlardan bölgeyi derhal tahliye etmelerini ve güneydeki el-Mevasi'de bulunan insani yardım bölgesine gitmelerini istedi.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee X platformu üzerinden yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı: “Gazze şehri bölgesini, özellikle 727, 786, 726, 784 bloklarını ve özellikle kırmızı işaretli Burc en-Nur’u ve Safad Caddesi'nde bulunan yakındaki çadırları henüz tahliye etmemiş olanlara duyuru… İsrail ordusu, Hamas terörist altyapısının içinde veya yakınında bulunması nedeniyle kısa süre içinde binaya saldırı düzenleyecek.”

İsrail ordusu perşembe günü, Gazze Şeridi'nde devam eden soykırımın bir parçası olarak önümüzdeki günlerde Gazze şehrindeki daha fazla yüksek binayı yıkma tehdidinde bulundu.

Geçtiğimiz hafta cuma günü İsrail ordusu Gideon'un Savaş Arabaları 2 Operasyonu adı altında Gazze şehrindeki çok katlı binaları yıkmaya başladı.

İsrail ordusu, Hamas'ın bu binaları kullandığını iddia ediyor. Ancak bu iddia, Hamas, bina sakinleri ve yerel ve uluslararası insan hakları örgütleri tarafından yalanlandı.

İsrail ordusu çarşamba günü, yüzlerce Filistinlinin yaşadığı ve mülteci kamplarına bitişik Burc Taybe 2’yi hedef aldı. Saldırı sonucu iki Filistinli hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı ve binlerce vatandaş evsiz kaldı.

Son günlerde İsrail, Gazze şehrindeki çok katlı binaları kademeli olarak yıkma operasyonuna başladı. Bu da yerinden edilen ailelerin sayısını artırdı ve onları zorlu yerinden edilme koşullarına itti.