Libya’da BM gözetiminde askeri kurumların birleştirilmesi görüşmeleri yapıldı

Başbakan Dibeybe, ülkedeki elektrik krizini çözmeye çalışıyor

Hafter'in ofisi tarafından paylaşılan Halife Hafter, Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı el-Kuni ve BM Libya Özel Temsilcisi Kubis görüşmesinden bir kare
Hafter'in ofisi tarafından paylaşılan Halife Hafter, Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı el-Kuni ve BM Libya Özel Temsilcisi Kubis görüşmesinden bir kare
TT

Libya’da BM gözetiminde askeri kurumların birleştirilmesi görüşmeleri yapıldı

Hafter'in ofisi tarafından paylaşılan Halife Hafter, Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı el-Kuni ve BM Libya Özel Temsilcisi Kubis görüşmesinden bir kare
Hafter'in ofisi tarafından paylaşılan Halife Hafter, Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı el-Kuni ve BM Libya Özel Temsilcisi Kubis görüşmesinden bir kare

Muhammed el-Menfi Başkanlığındaki Libya Başkanlık Konseyi, ülkenin doğusu ve batısındaki askeri kurumları birleştirmek için Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Halife Hafter ile görüştü. Öte yandan Başbakan Abdulhamid ed-Dibeybe, başkent Trablus dahil olmak üzere birçok bölgeyi etkileyen elektrik krizini çözme girişimlerini sürdürdü.
Başkanlık Konseyi üyei Musa el-Kuni, ülkenin doğusundaki ve batısındaki askeri kurumları birleştirme çabaları çerçevesinde geçtiğimiz Cumartesi, Halife Hafter ve Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Jan Kubis ile bir araya geldi.
Geçtiğimiz Cumartesi günü ülkenin doğusundaki Tobruk kentinde Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi ile korumalar olmadan bir gezintiye çıkan Kuni, görüşmeyi devlet kurumlarının birleştirilmesi ve Trablus'ta askeri birliklerin komutanlarıyla görüşerek başlattığı askeri kurumları birleştirme çabalarının devamı olarak değerlendirdi. Libya'nın egemenliğini ve birliğini korumanın herkesin görevi olduğunun altını çizen Kuni, bu çabaların aynı zamanda Çad'daki son olaylardan sonra ülkenin güney sınırlarında oluşan büyük tehditlerle mücadele için Libya’daki safların birleştirilmesi çabalarını da içerdiğini söyledi.
Halife Hafter'in ofisinden yapılan açıklamada ise yalnızca görüşmenin, Hafter’in ülkenin doğusundaki Bingazi şehrinin er-Recme bölgesindeki karargahında gerçekleştiği doğrulanırken görüşmenin ayrıntılarına değinilmedi. Bu gelişmeler, Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi’nin, Cumartesi günü Bingazi’yi, 17 Şubat devriminin başlangıcından bu yana ilk kez üst düzey bir yetkilinin korumalar olmadan gerçekleştirdiği ziyaret etmesiyle başladı. Menfi ziyareti sırasında şehrin akil adamları, ileri gelenleri, sivil ve askeri yetkilileri ile yerlerinden edilmiş kişilerin şehre geri dönüşleri, ulusal uzlaşı, geçiş dönemi adaleti ve Ulusal Uzlaşı Komisyonu'nun çalışma mekanizması gibi konuları görüştü.
Başkanlık Konseyi’nden yapılan açıklamaya göre Menfi, Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) ile koordineli olarak şehri çeşitli alanlarda destekleme sözü verdi.
Öte yandan UBH Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, başkent Trablus’un bazı bölgelerindeki kaçak binaların yıkılması konusunda Maliye ve Yerel Yönetimler bakanlarının yanı sıra Ebu Selim ve Hay el-Endulus belediye başkanları ile bir toplantı gerçekleştirdi. Bina yapımında ilgili yasalara saygı duyulması gerektiğini vurgulayan Dibeybe, kaçak binaların yıkılmasının yarattığı etkileri ele almak için önerilen alternatiflerin masaya yatırıldığını belirtti.
İşçi Bayramı vesilesiyle Batı Trablus Elektrik Santrali'nin proje sahası mühendislerinin ve çalışanlarının yer aldığı iftar programına katılan Dibeybe, proje sahasını gezerek çalışmaları yerinde incelerken yetkililerden 670 megavat elektrik elde edilecek olan önümüzdeki baharın sonunda hizmete girmesi beklenen projenin gidişatına ve proje takvimine ilişkin bilgi aldı.
Diğer yandan Hums şehri Akil Adamlar ve İleri Gelenler Meclisi, şehirdeki elektrik direklerine ateş edildiği yönündeki söylentileri yalanladı. Meclis açıklamasında sorunun, elektrik direkleri ile ilgili periyodik bakımın yapılmamasından kaynaklandığını belirtti.
Bir başka gelişmede ise Libya Başbakan Yardımcısı İbrahim Ebu Cenah, Libya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Muhammed Ali Ahmed El-Haddad’ın yanı sıra güvenlik ve petrolden sorumlu yetkililer ile akaryakıtın Misrata şehrindeki depolardan güneydeki istasyonlara, Sebha deposuna ve güneydeki tüm bölgelere taşınması sırasında güvenliğin sağlanması ve bunun için bir mekanizmanın oluşturulması konusunu görüştü.
Toplantıda, vatandaşlara doğrudan akaryakıt satmayan akaryakıt istasyonlarına ağır cezaların kesilmesi kararlaştırıldı. Bu gelişmenin yanı sıra Trablus merkezli Brega Petrol Pazarlama Şirketi, önümüzdeki haftadan itibaren ülkenin güneyine akaryakıt tedarikine başlayacaklarını duyurdu.



Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
TT

Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)

Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesi yönünde ortak bir çaba içinde, dolaylı müzakerelerin ileri aşamasına geçilmesinin önünü açmak için "daha ciddi" görüşmelerin devam ettiği belirtiliyor. Hamas hareketi içindeki bilgili kaynaklardan gelen açıklamalara göre beklenen görüşmelerin, bu ay sonu veya gelecek ay başında yapılması bekleniyor.

Şarku'l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, Kahire'de düzenlenecek kapsamlı bir Filistin ulusal toplantısı için hazırlıkların sürdüğünü, önemli ve acil konularda anlaşmaya varıldığını belirtti.

Fetih Sözcüsü Abdülfettah Devle ise özel açıklamasında, Gazze Şeridi'ni yönetecek bir komitenin kurulmasına ilişkin duyurunun "yakında yapılmasının muhtemel" olduğunu belirterek, beklenen oluşumun Filistin vizyonuyla uyumlu olmasının önemini vurguladı. Devle, "belgelenmiş ve resmi bir anlaşma yayınlanana kadar" belirli bir tarih vermedi.


 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
TT

 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)

Financial Times gazetesi, güvenilir kaynaklara dayandırdığı haberinde, İngiltere eski Başbakanı Tony Blair'in Arap ve İslam ülkelerinden gelen itirazlar sonrasında Gazze Barış Konseyi üyeliğine aday listesinden çıkarıldığını bildirdi.

Blair, ABD Başkanı Donald Trump'ın eylül ayı sonlarında İsrail ile Hamas arasındaki savaşı sona erdirmek için 20 maddelik planını açıkladığı sırada konsey üyeliği için belirlenen tek isimdi. Trump, Blair'i "çok iyi bir adam" olarak tanımlamıştı.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’ten aktardığına göre, Blair o dönemde planı "cesur ve akıllıca" olarak nitelendirdi ve ABD başkanının başkanlık edeceği konseye katılmaktan memnuniyet duyacağını ifade etti.

Ancak bazı Arap ve Müslüman ülkeler, kısmen 2003 yılında ABD öncülüğündeki Irak işgaline verdiği güçlü desteğin Ortadoğu'daki itibarına verdiği zarar nedeniyle plana karşı çıktı.

Financial Times, Blair'in bir müttefikinin, eski başbakanın Barış Konseyi üyesi olmayacağını söylediğini aktardı. Müttefik, "Bu konsey mevcut dünya liderlerinden oluşacak ve altında daha küçük bir yürütme kurulu bulunacak" dedi.

Kaynak, Blair'in, Trump'ın damadı Jared Kushner ve ABD başkanının kıdemli danışmanlarından Steve Witkoff'un yanı sıra Arap ve Batı ülkelerinden üst düzey yetkililerle birlikte yürütme kurulunda yer almasının beklendiğini de ifade etti.


Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
TT

Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)

Kasım 2025’in yağmurlu bir gecesinde, İsrail ordusunun Ramallah’ın kalbine yönelik baskını sürerken, başkanlık binasına birkaç metre mesafedeki bir noktada oturan üst düzey bir Filistinli yetkili acı bir tebessümle şunu söyledi:
“Şu an Filistin hakkında konuşmak istemiyorum. İsrail’i sömürgeci bir devlet olarak tanımlayan ezber cümleleri de tekrar etmeye niyetim yok. Şu anda konuşmak istediğim şey Suriye.”

Yetkiliye göre Suriye, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun yalnızca gerçek bir barışı istemediğinin değil, komşu devletleri de görmek istemediğinin en açık kanıtı haline geldi. Zira Şam’daki yeni siyasi liderlik, İsrail’e karşı savaş ya da düşmanlık istemediğini açıkça ilan etmiş olmasına rağmen, İsrail Suriye topraklarını son derece sert askerî operasyonlarla ihlal etmeyi sürdürüyor.
Filistinli yetkili şöyle devam ediyor:
“Hamas 7 Ekim 2023’te savaşı başlattı, Hizbullah İsrail’i vurdu, Husiler İran’ın teşvikiyle ‘destek savaşına’ katıldı… Fakat Suriye tam tersine çatışmanın dışında kalmayı seçti; hatta çok daha fazlasını yaptı.”

“İsrail için bir tehdit yok”

Saldırganlığı caydırma operasyonlarının sonrası Şam’da kontrolü devralan yeni yönetim, İsrail dahil komşu hiçbir ülkeye tehdit oluşturmadığını açıkladı.
Bununla birlikte Beşşar Esed rejiminin çökmesi ve İran ekseninin bölgedeki en stratejik üssünü kaybetmesi, Suriye ile İsrail arasında çıkarların kesiştiği yeni bir dönemi mümkün kılabilirdi.

Filistinli yetkili, “İsrailliler sanki bu gerçekleri unuttu. Suriye artık İran milislerinin oyun alanı değil” diyor.

Bu süreçte ABD, Türkiye ve Azerbaycan, iki taraf arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduklarını bildirerek, sınırların tamamen güvenli hâle gelmesini sağlayacak güvenlik düzenlemeleri için müzakerelere davet etti. İsrail’in çekincelerine rağmen Suriye, doğrudan görüşmelere dahi razı oldu. Nitekim Dışişleri Bakanı Esad el-Şeybani ile İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer arasında altı toplantı gerçekleştirildi.

İsrail kaynaklarına göre Şam, kapsamlı bir anlaşmaya ulaşmak adına büyük esneklik gösteriyor. 1967 ve 2024’te işgal edilen tüm toprakların iadesi karşılığında tam barış anlaşmasına hazır; fakat ara formüller de değerlendiriliyor. Bunlar arasında Golan’ın 15 yıla kadar İsrail’e kiralanması veya 1974 sınırlarına dönüşü öngören bir güvenlik mutabakatı da var.

Aynı kaynaklar,  yeni yönetiminin “İbrahim Anlaşmaları”na katılmaya da sıcak baktığını, bunun İsrail’in 1948’den bu yana hayalini kurduğu tarihi bir açılım olacağını belirtiyor.

İsrail’in karşılığı: İşgal ve hava saldırıları

Tehdit politikasını seçen İsrail, Aralık 2024’ten bu yana yeni yönetimin nefes almasına fırsat vermeden askerî havaalanları ve üsleri hedef alan yaklaşık 500 hava saldırısı düzenledi. Suriye’nin savunma kapasitesinin yüzde 85’ini yok eden İsrail, 450 km²’lik Suriye toprağını işgal ederek genişliği 7 km’yi aşan hat boyunca, Şeyh Cebel'den Dera’ya kadar ilerledi. Bazı bölgelerde 20 km derinliğe kadar kara harekâtı yürüten İsrail 9 askerî üs kurdu.

frgt
Netanyahu, Salı günü Suriye'deki tampon bölgedeki İsrail güçlerini denetledi (AP)

İsrail ayrıca, “Dürzi müttefikleri koruma” gerekçesiyle iç çatışmaları körükledi. Oysa İsrail’deki Dürzi vatandaşlar bizzat İsrail hükümetleri tarafından ayrımcılığa maruz kalıyor.
Tel Aviv yönetimi, Şam’ın yeni liderliğini Nusra Cephesi bağlantıları üzerinden karalamaya çalışsa da, geçen yıllarda bizzat İsrail ordusuna bağlı sahra hastaneleri ve Safed, Hayfa, Tel Aviv’deki çeşitli merkezlerin çok sayıda Nusra üyesini tedavi ettiği biliniyor.

Netanyahu’yu kim durdurabilir?

Son günlerde İsrail’de ortaya çıkan bilgiler, ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’e ve Netanyahu’ya “Suriye politikasındaki yanlışları” nedeniyle sert bir uyarıda bulunduğunu gösteriyor.
Trump’ın, Suudi Arabistan ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın talebi üzerine, Şam’daki yeni yönetimle daha olumlu bir yaklaşım benimsemeye yöneldiği ifade ediliyor.

frgt
Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump ve Eş-Şara'nın Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını görüşmek üzere Riyad'da geçen mayıs ayında gerçekleştirdiği toplantıdan bir kare (SPA)

Trump, İsrail’in attığı adımların “yanlış ve mantıksız” olduğunu düşünürken, birçok analist Netanyahu’yu dizginleyebilecek tek gücün Trump yönetimi olduğuna inanıyor.
Ancak bunun sahadaki sonuçlarının görülmesi zaman alabilir. Bu arada şu soru giderek daha sık soruluyor: “İsrail, Suriye ile böyle bir şekilde davranarak bölgesine nasıl bir mesaj veriyor?”